Morgunblaðið - 23.12.1956, Blaðsíða 3

Stínmidagur 23. des. 1956
MORGUNBLAÐIÐ
3
ur út að lokum og segir þá til
sín, ef hráefnið hefur ekki verið
nógu gott.
14 FARMUR ÚR 3—4 SKIPUM
Það er talið, að úr 3—4 skipuð,
sem landað hafa fiski í Bretlandi
upp á síðkastið, hafi verið dæmd
ósöluhæf 1300—1400 kít eða nærri
hálfur togarafarmur. Hversu illa
hefur verið komið í þessum efn-
um, má nokkuð sjá af því, að
slíkt skuli geta komið fyrir í
þurrð eins og verið hefur í Bret-
iandi í haust og hinn hái markað-
ur ber ljósastan vott um.
Nokkur atriði má benda hér á,
sem miklu skipta við ísingu á
fiski og aldrei verður um of brýnt
fyrir mönnum: Að „vaska“ fisk-
inn vel, leggja fiskinn, sjá um,
að ekki sé sjór í honum, — sjór-
inn fúlnar og gerir fiskinn Ijótan.
Og svo að ísa vel. Það er þó svo,
að hægt er að ísa fisk of mikið;
of mikil ísun getur spillt útliti
hans.
Þórir Þórðarson, dósent:
myrkrum
SVEINBJÖRN EGILSSON gaf
þjóð sinni margar perlur, en ef
til vill skín engin þeirra fegur
hinni minnstu. Hún varpar Ijóma
sínum og hugrxnu skini inn í
hvern rann á þessu kalda landi
á dimmasta skammdegistíma árs-
ins.
„Heims um ból helg eru jól“,
kvað Sveinbjörn og kvaddi hljóðs
hátíðarblænum. Hann vakti
hljóma kirkjuklukknanna, sem
hringja inn jólin: Um öll ból
heimsins eru helg jól upp runnin,
svo víð sem veröldin er. Tilefnið
er dýrlegt, og því hæfir hátíð:
„Signuð mxr son Guðs ól“ þann
dag í fyrndinni. Fögnum og ver-
um glaðir, því að hann er „frum-
Sveinbjörn Kgilsson
Gamla kirkjan í Saurbæ, sem fauk, er til hægri. Hallgríniskirkjau
nýja, sem ekki er enn fullgerð, er til vinstri.
Presfurinn heldur jólaguðs-
þjónusfu á heimili sínu
Saurbæjarkirkja sviptist af grunni í fyrradag
IAFTAKAVEÐRI, er geisaði um sunnanvert landið síðastliðinn
fimmtudag, færðist Saurbæjarkirkja á Hvalfjarðarströnd af
grunni sínum og einnig urðu aðrar skemmdir á kirkjunni. Brotnaði
meðal annars reykháfur kirkjunnar, féll niður á gólf og oHi
skemmdum á bekkjum. Gripi kirkjunnar sakaði ekki.
glæðir ljóssins“ og „frelsun mann-
anna“.
En hvert var sviðið? Hverjum
barst Ijósið, sem hann glæddi,
frumglxðir Ijóssins? Hvert bein-
ist geisli þess? Inn í myrkrin:
„Gjörvöll mannkind meinvill í
myrkrunum lá“, villt eins og hjörð
sem engan hirði hefur. Villtir
menn í myrkrum, það er baksvið
sálmsins.
Hvað veit ég um myrkrin? Ég
hefi aldrei soltið, aldrei nærri
dauða verið, aldrei liðið heilsu-
brest, aldrei séð líf mitt falla í
rjúkandi brunarúst. Samt veit ég
um þau, því að það eru aðrir, sem
prédika fyrir mér. Það eru ekkj-
umar og þeir, sem, misst hafa
allt, þeir sem þjáning heldur
vakandi á löngum nóttum, þeir
sém eiga aðeins dauðann fram-
undan, þeir sem vita hvað myrkr-
in eru, en hafa séð Ijósið skína
{ hyldýpi vonleysis og fundið það
færa sér nýtt lif og nýjan fögnuð.
Þeir skynja birtu Ijóssins, Jvversu
sterk hún er, því að hún skín
ekki inn i mýraljós vonanna við
yndi hversdagsins. Hún skín beint
inn í myrkrin.
Neptúnus .... 135 lestir
Þorkell Máni kom í gær inn
með saltfiskfarm.
SÖLUR
Pétur Halld. 3052 kit £ 12715
Karlsefni 2003 — - 9173
Egill Skallag. 2630 8681
Sléttbakur .. 2441 — - 10691
ský“. Það er líka að vera mein-
villur í myrkrum að tigna ekki
með Sveinbirni, taka ekki undir
hina karlmannlegu játningu:
„Liggur í jötunni lávarður heims,
lifandi brunnur hins andlega
seims, konungur lífs vors og Ijóss",
— að þekkja hann, en láta ekki
hrífast af englasöngnum, að hafa
heyrt hans get.ið frá bamæsku,
en fylla ekki hugann af fögnuði
lofsöngsins:
„Friður á jörðu, því faðirinn er
fús þeim að líkna, sem tilreiðir sér
samastað syninum hjá“.
Þessir eru hljómar sálms Svein-
bjarnar. Við sjáum og skynjum,
hvert fagnaðarefnið er, þegar við
höfum þessi orð að játningu okk-
ar: „gjörvöll mannkind, meinvill
i myrkrunum lá“. Þá skiljum við
dýptina í sálminum, því að þar
er höfð í huga sama andstæða
Ijóss og myrkurs eins og í orð-
um Jesaja spámanns, er segir:
„Því sjá, myrhur grúfir yfir
jörðinnj
og sorti yfir þjóðunum.
En yfir þér upp rennur Drottinn,
og fiskurinn samt verið sæmi-
legur og selst allur. En menn hafa
vanizt á óvandvirkni í þessum
efnum vegna sölunnar innanlai .ds
þar sem ekki hafa verið gerðar
sömu kröfur eða ekki farið eítir
ströngustu kröfum, og er það þó
illa farið. Því allur fiskur, sem
landað er innan lands er líka flutt
BÁTARNIR
hafa aflað vel, þegar gefið hef-
ur á sjó, mestmegnis ýsu, en tíð-
in hefur hamlað þar eins og ann-
ars staðar. Hafa þeir fengið upp
í 5 lestir í róðri og svo niður úr
öllu valdi, allt niður í 14 lest.
Vestmannaeyjar
AFLABRÖGÐ
Almennt var róið á mánudag
og þriðjudag. Afli var yfirleitt
rýr hjá þilfarsbátum mest 414
lest og það niður í 1 lest á 25
stampa. Hjá trillunum var mest
114 lest og 200 kg. minnst.
Eru þessir síðustu róðrar þeir
lélegustu, síðan bátar byrjuðu
með línu í haust. Telja sjómenn,
að afli hafi tregast vegna mikill-
ar síldargöngu á heimamiðum.
Hefur ný síld komið upp úr fiski
og einnig á króka á línunni.
Nokkrir bátar hafa reynt að beita
nýrri. ófrosinni síld, en það hef-
ur gefizt ifla, ekkert fengizt á
hana, þótt reitingur væri á frysta
síld.
BÁTAR TILBÚNIR —
VANTAR SJÓMENN
Allflestir bátar eru nú tilbún-
ir og geta þess vegna hafið róðra
strax upp úr áramótum, þegar
búið er að ná saman skipshöfn-
um. En útlit er fyrir, að margir
bátar megi liggja í landi fram
eftir janúar, þar sem Færeyingar
eru margir ráðnir sem sjómenn,
en ferðir falla ekki fyrr en um
3 vikur eru af janúar.
Akrones
MET SÍLDVEIÐI í DESEMBER
Allir bátar eru nú hættir síld-
veiðum og þeim þar með lokið í
ár.
í desember var farið 4 sinnum
á sjó og fengust alls 11.473 tunn-
ur í 52 sjóferðum eða 222 tunn-
ur að meðaltali. Er þetta metafli.
AFLAIIÆSTUR f HAUST
eftir að síldin fór að veiðast um
miðjan október er Sigurvon. Fór
hún á þessu tímabili 21 sjóferð og
fékk 3261 tunnu af síld eða 155
tunnur að meðaltali í róðri. Annar
var Keilir með 3247 tunnur í 20
sjóferðum eða 162 tunnur í sjó-
ferð.
HEILDARAFLINN
Síldveiðarnar hófust síðast i
júlí. Stunduðu þær tíðast 21 og
22 bátar, komust hæst upp í 23.
Heill mánuður frá miðjum sept-
ember til miðs októbers var alveg
dauður tími.
Aflinn skiptist þannig eftir
mánuðum:
Júlí 2975 tn. 17 sjóf.
Ágúst 11340 tn. 230 sjóf.
September 2199 th. 83 sjóf.
Október 9278 tn. 129 sjóf.
Nóvember 22209 tn. 222 sjóf.
Desember 11473 tn. 52 sjóf.
Samtals 59474 tn. 773 sjóf.
Er þetta að meðaltali 81 tunna
í róðri.
1955 var heildaraflinn 55.006
EKKI HÆGT AÐ HALDA
GUÐSÞJÓNUSTUR
í KIRKJUNNI
Sóknarpresturinn, séra Sigur-
jón Guðjónsson, prófastur, skýrði
Mbl. svo frá í gær, að veðrið
hefði verið svo mikið, að ekki
hefði orðið við neitt ráðið. Það
var um þrjúleytið um daginn, að
stormsveipur mikill svipti kirkj-
unni af grunni. Við þau átök
brotnaði reykháfurinn og féll inn
í kirkjuna. Braut hann nokkra
bekki, en einnig gekk ýmislegt
úr skorðum. Gripi kirkjunnar
sakaðl ekki, sem áður hefur verið
sagt og hefur þeim þegar verið
komið í öruggt skjól. Kvað pró-
fasturinn, að ógerlegt væri að
halda guðsþjónustur í kirkjunni
eins og sakir stæðu.
Séra Sigurjón kvaðst þó ekki
tunnuif í 623 sjóferðum og meðal-
aflinn þá heldur meiri eða 88
tunnur í róðri.
ÓKYRRÐ í HÖFNINNI
er nú miklu meiri en áður. Staf-
ar hún einkum af 6 steinsteypt-
um körum, sem þar eru og fara
eiga í sementsverksmiðjuna.
Mynda þau mikið frákast í brimi.
Hafa margir flúið með báta sína
til Reykjavíkur, þar sem þeir
verða fram yfir jól, aðrir eru
flestir í slipp.
Hvaðonæfa að
INNFLUTNINGUR Á FROSNUM
FISKI TIL BANDARÍKJANNA
frá íslandi hefur í ár farið fram
úr því, sem hann hefur verið 2
undanfarin ár, og var kominn upp
í 12.000 lestir 1. okt. s. 1. á móti
9.000 lestum árið áður á sama
tíma. Allt árið í fyrra var út-
flutningurinn 11.000 lestir.
NÝJUNGAR f SKIPASMÍDI
OG ÚTGERÐ
Eigendur brezka fiskvinnslu-
togarans Fairtry hafa pantað hjá
brezkum skipasmíðastöovum tvö
ný slik skip.
Skipin verða knúin dieselvél •
um, en tvö önnur fyrirtæki hafa
fengið pöntun á tveim 2000 ha.
diesel-rafvélum, einni fyrir hvort
skip, en slíkar vélar eru nú það
nýjasta í þessum efnum og spara
mikið rúm í togurum.
NÝTT METÁR í AFLAMAGNI
í BANDARÍKJUNUM
Það er útlit fyrir, að í ár
veiði Bandaríkjamenn meira af
fiski en nokkru sinni áður í
sögu Bandaríkjanna, eða 214
millj. lestir af fiski. Árlegt afla-
magn íslendinga er innan við
14 millj. lesta.
MIKIfi AFLAVERfiMÆTI
Fiskvinnslutogarinn Fairtry
kom í s. 1. mánuði af veiðum á
Nýfundnalandemiðum eftir 3
láta jólaguðsþjónustur falla nið-
ur af þessum sökum. Kvaðst
hann mundu messa á heimili sínu,
en þar eru rúmgóðar stofur, sem
hann taldi að mundu rúma
messufólk.
KIRKJAN ER 78 ÁRA
Saurbæjarkirkja er byggð úr
timbri og bárujárnsklædd. Hún
er elzta kirkja prófastsdæmisins.
Hún var vígð þriðja sunnudag í
jólaföstu árið 1878. Ekki taldi
sóknarpresturinn, að gert yrði
við kirkjuna eftir þetta áfall,
enda er Haligrímskirkja að rísa
af grunni. Bygging hennar er nú
langt komin, en hún hófst vorið
1954. Kvaðst hann vona, að
vegna þessa áfalls yrði lagt alit
kapp á að fullgera hana og yrði
hafizt handa um það strax ■ vor.
mánaða óslitna útivist. Var skip-
ið með mikinn afla, 400 lestir af
frosnum fiskflökum (það svarar
til 1200 lesta af nýjum fiski), 60
lestir 'af heilfrystum fiski, 150
lestir af fiskimjöli og 1314 lest
af lýsi. Eftir okkar verðlagi næmi
verðmæti farmsins 314 milljón
króna. Þetta jafngildir verðmæti
10 mánaða meðalafla (4000 lest-
ir) af okkar togurum miðað við
verðlag upp úr sjó.
HRAÐSKREIfiUR TOGARI
Fyrsti diesel-rafmagnstogari
Breta, Portia, gekk í reynsluferð-
inni 15,8 mílur í slæmu veðri þó
og leiddi þannig í ljós, að hann
er hraðskreiðasta skip í togara-
flota Hullborgar. Þetta er 2—3
mílum meiri hraði en íslenzku
togararnir ná. Svarar þetta til
að spara mætti 15—20 stunda
siglingu af fslandsmiðum U1
Bretlands.
Hellyer-bræður, sem eitt sinn
gerðu út togara frá Hafnarfirði,
eiga þetta forystuskip. Eru þeir
nú uppi með ráðagerðir um að
byggja fiskvinnsluskip, sem þeir
segja, að ekki valdi minni bylt-
ingu í gerð slíkra skipa, sem þó
eru ný af nálinni, en diesel-raf-
magnsvélarnar gera í Portia.
FYLGJAST NÚ fSLENÐINGAR
NÓGU VEL MEfi
Það er nauðsynlegt fyrir íslend-
inga, sem nú ætla að fara að festa
kaup á 15 nýjum togurum, að hag
nýta sér nú nógu vel það nýj-
asta í togarasmíði jafnmikiila
fiskveiðiþjóða og Breta, AmerHiu
manna og Þjóðverja. Þótt togar-
ar nýsköpunaráranna hafi reynat
vel, myndu samt flestir nú hafa
kosið, að fleiri þeirra hefðu ver-ið
dieselskip.
ÞAfi KOSTAR BRETA
50 shillinga að afla hvers htt
(63 kg.) af fiski eða kr. 1,80 kg.
í Bretlandi eru engir styrkir t*l
togaraútgerðar.
Og enn veit ég um myrkrin,
myrkur þess lífs, sem byrgir úti
það „himneska Ijós", sem „lýsir

Cr verinu
Fyrir og um síðustu helgi voru'
5 daga frátök hjá togurunum, þar
sem vonzku veður var fyrir vest-
an. Á þriðjudaginn fóru skipin
svo út, og hefur verið gott veður
síðan; þó gerði skarpa hrinu á
fimmtudaginn, en hún stóð stutt.
Þegar skipin komu út eftir
etorminn, var afli mjög góður,
Neptúnus fékk t.d. 135 lestir á 2
sólarhringum. Fyrri sólarhring-
inn fékk hann 90 lestir. Lágu þeir
15 tima í aðgerð þessa 2 sólar-
hringa. Aflinn var yfirleitt góð-
ur, hvort heldur var fyrir austan
Djúp eða vestan.
Flest skipanna veiða nú fyrir
erlendan markað. Skip Kletts;
Geir, Hvalfell og Askur, og svo
skip Tryggva Ófeigssonar, Úran-
us, veiða enn fyrir innlendan
markað, en Marz og Neptúnus
eiga sennilega að sigla. En öll
þessi skip hafa undanfarin 2 ár
eingöngu fiskað fyrir heimamark
að. Þorkell Máni er eina skipið
*em veiðir nú í salt.
FISKLANDANIR
Hvalfell ......... 95 lestir
Askur ......... 118 lestir
Geir.............. 94 lestir
Agúst ...... 2788 — - 8916
Sala Péturs Halldórssonar er
hæsta sala á haustinu peninga-
lega séð, en sala Karlsefnis er
hagstæðari við fiskmagn.
KVARTANIR Á ÍSLENZKUM
FISKI í BRETLANDI
Alvarlegar kvartanir hafa kom
ið um gæði fisksins úr íslenzku
togurunum, sem selt hafa í Bret-
landi, þó þar sé um undantekn-
ingar að ræða hvað einstök skip
snertir eins og gerist. Er sagt, að
umboðsmaður íslendinga hafi
símað hingað heim, að veruleg
breyting verði að verða á í þessu
efni, ef íslenzki fiskurinn eigi
ekki að fá á sig óorð í Bretlandi.
Einnig kvað hann hafa varað við
frekari löndunum í bili, fyrr en
óruggt væri, að um góðan fisk
gæti verið að ræða.
Nokkra afsökun kunna menn
að hafa, þar sem ótíðin er og illa
hefur gengið að fá í skipin það
mikið fiskmagn, að hægt væri að
sigla með það, og túrarnir því
viljað verða langir. En mestu mun
þó ráða hrein óvandvirkni. Menn
hafa komizt í það að landa fiski
úr allt upp í þriggja vikna túr