Morgunblaðið - 08.09.1957, Blaðsíða 8

8
MORClllSBl 4 ÐIÐ
Sunnudagur 8. sept 1957

Útg.: H.í. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigíús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arni Ola, sími 33045
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritst.iórn: Aðaistræti 6.
Auglýsingar og aigreiðsia: Aðalstræti 6. Sími 22480
Asknftargiald kr 30.00 á mánuði ínnanlands.
1 lausasölu kr. 1.50 eintakið.
ISLAND OG
VIÐ íslendingar erum fáskiptnir
menn og seinþreyttir til Vand-
ræða. Margir okkar eiga erfitt
með að trúa því, að meðal okkar.
gangi menn af íslenzku bergi
brotnir, sem eiga þá ósk einlæg-
asta og heitasta að geta gert land
okkar sem háðast fjarlægu her-
SYRLAND
teygði sig nú allt tii botns
Miðjarðarhafs. Tyrkir og þjóð
ir Bagdad-bandalagsins séu
nú vegg nágranna sins
brenna. Þessar þjóðir skildu
hvað það þýðir að láta komm-
únista „bjarga sér“.
Á norðurslóðum
Nýjung, sem breita mun viðhorfum
framtíðarflugsins
ÞAÐ vakti töluverða athygli á
dögunum, að rússnesku farþega-
þotunni TU-104, sem flaug til
Bandaríkjanna með viðkomu hér
á landi, skyldi synjað um lend-
ingarleyfi í New York. Ástæðan
er sú, að yfirvöldin í New York.
hafa ákveðið, að stórar þotur
fái ekki lendingarleyfi á al-
þjóðaflugvöllunum Idlewild og
La Guardia vegna hins geysi-
mikla hávaða, sem fylgir slíkum
flugvélum. Óttazt er, að íbúar
hverfanna næst flugvöllunum
geri uppreisn gegn yfirvöldunum
ef stórar þotur færu að venja
komur sínar á flugvellina og gera
þannig líf íbúa nágrennisins
óbærilegt.
þeirra, sem við mál þessi fást
Nú er áætlað, að stóru farþega-
þoturnar verði almennt teknar í
notkun innan skamms, en ekki
horfir vel fyrir flugvélaframleið-
endum og flugfélögunum, ef þot-
unum verður synjað um lend-
ingarleyfi á stærstu ílugvöllun-
um vegna hávaðans, sem af þeim
stafar. Undanfarin ár hefur
miklu fé verið varið til þess að
finna upp einhvers konar hljóð-
deyfi á þrýstiloftshreyflana, en
án árangurs.
En fyrir skömmu skýrðu full-
trúar Curtiss-Wright flugvéla-
verksmiðjanna svo frá, að tekizt
hefði að smíða þrýstiloftshreyfil,
sem hefði mun minni hávaða í
flugvellinum í London — og svo
er um álla stærstu flugvelli í
nágrenni stórborganna.
Farþegaþoturnar þarfnast
lengri flugbrauta, m. a. vegna
þess, að ekki er hægt að nota
hreyfla þeirra sem hemla við
lendingu. Á flestum stærri flug-
vélum með loftskrúfu er hins
vegar hemlað með hreyflunum
við lendingu á þann hátt, að
skurði skrúfublaðanna er breytt.
Geta hemlað
Hinn nýi hreyfill Curtiss-
Wright er búinn þeirri nýjung,
að í lendingu er hægt að veita
loftstraumnum frá þrýstilofts-
hreyflinum fram á við. Það er
sem sé hægt að hemla, að vísu
ekki með fullu' afli hreyflanna,
en hins vegar nóg til þess, að
veldi, byggðu fjarskyldu fólki.
Margt íslenzkt fólk á iíka erfitt
með að trúa því, að svo að segja
á næstu grösum við okkur hafi
sjálfstæðar smáþjóðir verið
þrælkaðar og lönd þeirra verið
gersamlega máð út af landabréf-
inu sem sjálfstæð þjóðlönd.
Engu að síður er þessu þannig
varið. Vopnabræður hins al-
þjóðlega kommúnisma hér á
landi er aiveg eins hér og ann
arsstaðar. Þeir telja sig tengda
Sovétríkjunum traustari bönd
um en íslandi. Þeir telja það
sönnun fyrir fullkomnu frelsi
Eystrasaltsríkjanna þriggja,
að þau hafa verið innlimuð í
Sovétríkin og stór hluti þjóða
þeirra fluttur til Síberiu.
Moldvörpustarfið
í Sýrlandi
En það er víðar en í Eistlandi,
Lettlandi og Lithaugalandi, sem
kommúnistar hafa komið fram
áformum sínum um áhrif og inn-
limun í Sovétríkin. Á þessu
sumri hefir þeim tekizt að koma
svo ár sinni fyrir borð í Sýrlandi,
einu hinna frumstæðu landa fyr-
ir botni Miðjarðarhafs, að það
liggur nú fyrir fótum hins rúss-
neska herveldis. Landið er fá-
tækt, efnahagur þess á ringul-
reið, varnir þess lélegar og stjórn
arfarið spillt.
Við slíkar aðstæður séu kom-
múnistar sér leik á borði. Þeir
reru ákaft undir glundroðann í
stjórnmálum landsins. Efnahagur
þess varð stöðugt vonlausari. Of-
stækisfull þjóðernisstefna og
spillt braskhyggja sósíalískra
hentistefnumanna mótaði stjórn-
málaátökin. í þessu grugguga
vatni fiskuðu kommúnistar — og
veiddu vel. Ailt i einu vöknuðu
nágrannar Sýrlands upp við það,
að landið var orðið að rússnesku
leppríki. Sovézkir hernaðarsér-
fræðingar og efnahagsráðunautar
fylltu öil gistihús og stjórn lands
ins var í höndum manna, sem
beindu sjónum sínum frekar í
áttina til Moskvu en Mekka.
„Bjargræði“ Sovét-
ríkjanna
Sovétríkin voru komin til þess
að „bjarga" Sýrlandi. Þau lofuðu
að lána þeim stórfé til þess að
reisa efnahag iandsins úr rúst-
um. En ekki nóg með það. Þau
ætluðu iíka að útvega þeim vopn
og „tryggja öryggi“ þess.
Nágrannaþjóðir Sýrlandsvoru
sem steini lostnar. Hin blóð-
uga krumla, sem kæft hafði
uppreisn Ungverja og hélt
fjölda þjóða í járnfjötrum
En jafnvel norður við hið yzta
haf, norður á íslandi vakti fregn-
in um hinn góða árangur af mold
vörpustarfsemi kommúnista í
Sýrlandi ugg og kvíða. Á íslandi
hefur í sumar verið haldið uppi
stófelldari áróðri af hálfu Rússa
en í nokkru landi vestan járn- I
tjalds. Kommúnistum hefur
tekizt að koma sér fyrir í ríkis-
stjórn íslands. Þeim hafa verið
fengnar lykilstöður í bönkum
þjóðarinnar, þeir ráða yfir ýms-
um stærstu verkalýðsfélögum
landsins. Fjölmennt rússneskt
sendiráð starfar í landinu og
stórkostlegum fjárupphæðum er
varið af hálfu Rússa til víðtæks
undirróðursstarfs.
Þegar við þetta bætist, að
fjárhagur íslands er að leggj-
ast í rústir undir forystu þeirr
ar ríkisstjórnar, sem kommún
istar eiga sæti í, og sú stað-
reynd er alkunn, að Rússar
bjóðast nú til þess að „bjarga“
ísiandi með stórlánum, verður
auðsætt, hversu ömurlega svip
uð atburðarás er að gerast hér
og í Sýrlandi.
HAMLAÐ GEGN
TÓBAKSNAUTN
BÆJARSTJÓRN Reykjavíkur
samþykkti s.l. fimmtudag svo-
hljóðandi tillögu um athugun á
því, hvernig hamlað verði gegn
tóbaksnautn æskufólks:
„I tilefni þeirra upplýsinga, sem
nú liggja fyrir um samband tó-
baksreykinga og krabbameins og
margra annarra sjúkdóma, sam-
þykkir bæjarstjórn að fela borg-
arlækni og fræðslustjóra, að at-
huga og gera tillögur um á hvern
hátt helzt megi auka þekkingu,
einkum æskufólks á þessu aívar- !
lega máli, og hvað skólar gætu
helzt gert til þess að vinna á
móti tóbaksnotkun æskulýðsms“.
Samþykkt þessarar tillögu í
bæjarstjórn höfuðborgarinnai er
vissulega tímabær. Hinar stór-
auknu reykingar æskunnat eru
hættulegur löstur, sem mikið
væri gefandi fyrir að dregið yrði
úr eða útrýmt.
Læknavísindin hafa nú leitt
óyggjandi rök að því, að reyk-
ingar hafa átt ríkan þátt i dauða
fjölda fólks úr krabbameini. Hér
á landi hefur prófessor Níels
Dungal unnið manna mest að því
að minna þjóðina á þá staðreynd.
Fyrir hans frumkvæði og fieiri
góðra manna hafa verið stofnuð
hér samtök sem hafa eiga for-
ystu um krabbameinsvarnir.
Vel færi á því, að heilbrigðis
yfirvöld Reykjavíkur tækju
upp öfluga samvinnu við þau
samtök, jafnhliða því, sem haf
izt væri handa um áhrifamikla
fræðslu í skólum og meðal
æskulýðsins yfirleitt um skað-
semi tóbaksreykinga.

■
'.oáiiVvi'i'.ii’.-.úV.1'.
Þetta hávaðasama ferlíki er enginn aufúsugestur á flugvöllum við New York borg.
Caravelle
Enn sem komið er hefur að-
eins einni gerð farþegaþotu ver-
ið veitt framtíðar lendingarleyfi
á þessum flugvölium. Þetta er
hin franska Caravelle, en full-
rannsakað þykir, að hreyflar
hennar valda ekki meiri hávaða
en margir þeir hreyfilhreyflar
(loftþrýstihreyflar), sem flug-
vélar — nú almennt í notkun —
eru búnar.
Hávaðinn ískyggilegur
Hinn geysimiklr hávaði sem
stóru þrýstiloftshreyflarnir valda
er því orðinn mikið áhyggjuefni
för með sér en allir fyrri hréyfl-
ar af þeirri gerð.
Endurbætnr bafnar
Það, sem valda mun hvað
mestum erfiðleikum í sambandi
við tilkomu farþegaþotanna á all-
ar helztu millilandaflugleiðir,
eru ófullnægjandi flugvellir.
Þoturnar munu þuri'a lengri flug-
brautir en stærstu farþegaflug-
vélar, sem nú eru í notkun — og
sem kunnugt er fara fram endur-
þætur og lengingar á flugbraut-
um á Kastrupflugvellinum í
Kaupmannahöfn, einmitt til þess
að fullnægja kröfum framtíðar
innar í þessu efni. Þá eru ráð-
gerðar miklar endurbætur á aðal-
þotan þarf ekki jafnlanga braut
til lendingar, ef slíkur útbúnaður
er fyrir hendi. Hann er mjög
einfaldur, eins og myndirnar
sýna, en fullvíst má telja, að
„hemlar“ þessir verði fljótt full-
komnaðir úr því að þeir hafa á
annað borð reynzt hagfelldir og
verðir þess að þeir séu notfærðir.
Ef til vill verður þetta tvennt,
„hljóðdeyfirinn“ og „hemlarnir"
til þess, að tilkoma farþegaþot-
anna stóru krefst ekki jafnlangra
flugbrauta og í fyrstu var ætlað.
Auk þess er augljóst, að þróun
flugsins stefnir í þá átt, að allar
flugvélar, jafnt stórar sem smáar,
hefji sig til lofts og lendi lóðrétt.
Nýt) hefti af
Nýju Helgafelli'
KOMIÐ er út nýtt hefti af „Nýju
Helgafelli". Hefsct það á for-
spjalli, en þá er kvæði eftir
Hannes Pétursson. Pétur Bene-
diktsson, bankastjóri skrifar
grein, er hann nefnir „Flagð
undir fögru skinni". Tvær sögur
er ueftir Ernest Heminway og
Kristján Karlsson ritar um höf-
undinn. Þá eru birtar tvær mynd
ir af málverkum eftir Kristínu
Jónsdóttur, en Helgafell mun inn
an skamms gefa út myndabok
eftir frú Kristínu.
Páll S. Pálsson ritar greinina
Siðgæði og eilíft líf, ljóð er eftir
Jón Jóhannesson. Þá eru í hefl
tinu margir ritdómar, listdómar
og fleira.
®-------------------------------
„Hemlarnir“ eru eins og tvær skúffur, sem lykjast um út-
blástursop hreyfilsins.
Caravelle er eina farþegaþotan, sem hefur fengið lendingarleyfi á Idlewild og La Guardia