Morgunblaðið - 12.10.1957, Blaðsíða 1

16 síður og
Lesbók

Heimsókn Speidels hers-
höfðingja til Oslo gagnrýnd
HAMBORG, 11. okt. — Tvö Hamborgarblöð hafa gagnrýnt ákveðið.
að hershöfðinginn Hans Speidel skyldi vera látinn fara í heimsókn
til Osló. Eru bæði blöðin sammála um að þessi heimsókn hafi ekki
verið tímabær. Það megi ekki gleyma ýmsum sálrænum vanda 1
samstarfi vestrænna þjóða. Augljóst ætti að vera, að norskur
almenningur er ekki búinn að fyrirgefa Þjóðverjum árásina og
hernámið 1940.
upp í San Marino
Afvopnunarnefndin hraði
störfum
SAN MARINO, 11. okt. — „Borgarastyrjöldinni" í San Manno er
lokið. Stjórn kommúnista gafst upp í dag og hefur andkommúníska
stjórnin tekið við völdum. Engu blóði var úthellt í þessari „styrjöld*
JÞó hefur borgurum smáríkisins létt, því að segja má að vopnavið-
skipti hafi verið yfirvofandi og höfðu báðir deiluaðiljar vélbyssur
að vopni.
„Borgarstyrjöldin" stóð 11 daga.
Hún hófst 1. okt. með því að
kommúnistastjórnin rauf þingið,
er hún hafði misst meirihluta á
því. Eftir það hafa fleiri þing-
menn sagt skilið við kommúnista
til að mótmæla gerræði flokks-
stjórnarinnar.
í uppgjafartilkynningu komm-
únista í dag er sagt, að ekki hafi
verið annars úrkosti en að gef-
ast upp, þar sem ítalskar her-
sveitir hefðu lokað öllum vegum
til og frá smáríkinu.
Sjálfboðaliðaher and-kommún-
istastjórnarinnar hélt skömmu
eftir uppgjöfina upp á Titan-fjall
og tók við völdum í höfuðborg-
inni. Hin nýja stjórn lýðræðis-
sinna hefur innreið sína í bæinn
á morgun. Þar með lýkur 12 ára
valdaferli kommúnista i smárík-
inu San Marino.
Agnar Mykle rilhöfundur og Harald Grieg framkvæmdastjóri Gyldendals voru sýknaðir í fyrra-
dag af ákæru um brot á velsæmi með samningu og útgáfu Rauða rúbínins. Þeir voru ekki taldir
sekir um ásetningsbrot, þótt bókin væri úrskurðuð ósiðsamleg. Mynd þessi var tekin við dóms-
uppsögn og sýnir Mykle (t.h.) og verjanda hans I. B. Hjort (t.v.).
Rúbíninn er ósiðsamlegur, en Mykle
og Grieg ekki sekir um ásetningsbrot
Hið óháða blað Die Welt seg-
ír, að ef gætt hefði verið meiri
varúðar hefði mátt komast hjá
hinum leiðinlega atburði í Osló.
Það er ekki tímabært fyrir þýzk-
an hershöfðingja að koma í heim-
sókn til Noregs.
Bild Zeitung, sem hefur risa-
vaxið upplag, segir: — Við skul-
um gera okkur það ljóst, að aðrar
þjóðir hugsa ekki eins hlýtt til
okkar og sumir ímynda sér.
Fréttaþjónusta þýzka Jafnað-
armannaflokksins birti í dag sér-
staka tilkynningu vegna árás-
anna í Noregi á Speidel hershöfð-
ingja. Þar segir, að það megi
ekki gleyma ýmsum sálrænum
vandamálum í sambandi við varn
arsamstarf vestrænna þjóða. Það
er að vísu enginn vafi á því að
herforingjarnir, sem vinna sam-
an í bækistöðvum NATO treysta
hver öðrum. En þar með er ekki
sagt að almenningur í öðrum
vestrænum löndum beri fullkom-
ið trúnaðartraust til Þjóðverja.
Það er staðreynd að Hans
EINS og skýrt var frá í stuttri frétt í blaðinu í gær var Agnar^
Mykle rithöfundur sýknaður af refsiákæru. Dómstóllinn komst þó
að þeirri niðurstöðu, að bók hans um rauða rúbíninn væri ósið-
samleg. En bæði Mykle og Ilarald Grieg framkvæmdastjóri norska
Gyldendals, voru sýknaðir, þar sem þeir hefðu ekki af ásettu ráði
brotið siðgæðisreglur.
1 dómsúrskurði segir: „Rétt-
urinn álítur „Sangen om den röde
rubin“ vafalaust hafa mikið bók-
menntalegt gildi. Það er hins
vegar einnig ljóst, að höfundur-
inn hefur gengið lengra en leyfi-
legt er og bókin er því bæði ósið-
samleg og saknæm.“
Báðir hinir ákærðu, segir í
dóminum, hafa afsakanlega mis-
skilið eða verið í vafa um, hvað
væri heimilt að ganga langt í
þessa átt. Hugræn sekt fyrir-
finnst ekki hjá þeim. Hér er því
ekki um ásteningsbrot að ræða
og því ekki tök á að beita refsi-
ákvæðum 211. gr. hegningarlag-
anna, sem setja það skilyrði að
ásetningur en ekki gáleysi sé
fyrir hendi.
Af þessu leiðir, að fjárhags-
legur ágóði þeirra Mykles og
Griegs af bókinni verður ekki
gerður upptækur. En þar sem
bókin er ósiðsamleg, er Gylden-
dals-bókaútgáfan skylduð til að
innkalla þegar öll óseld eintók
af bókinni og eyðileggja þau.
Strax í gærmorgun fóru sveit-
ir norskra lögreglumanna í bóka-
búðir í Osló og gerðu þau eintök
sem til voru af Rauða rúbínin im
upptæk. Uppskeran var samt ekki
mikil, m.a. af þvi að í fyrrakvöld
eftir að dómur var kveðinn upp,
þusti fólk í búðir til að ná sér í
eintak. Samtals kom lögreglan
aftur með 199 eintök úr bóka-
verzlunum í Osló.
Strax eftir að dómur hafði ver-
ið kveðinn upp lýsti prófessor
Francis Bull formaður norska
Framh. á bls 2
Kommúnistar gefast
Álmæll að Ludwig Erhard
verði arftaki Adenauers
BONN, 11. okt. — Það er nú
almælt meðal stjórnmálamanna í
Bonn, að Ludwig Erhart efnahags
málaráðherra verði auk síns fyrra
embætti skipaður varaforsætis-
ráðherra. Þar með gengur hann
rtæst Adenauer að völdum og
virðingu og verður sjálfkjörinn
forsætisráðherra og leiðtogi
Kristilega lýðræðisflokksins, ef
Adenauer félli frá eða drægi sig
í hlé úr stjórnmálum.
Það mun enn líða hálfur mán-
uður, þar til þýzka hagstofan
birtir endanleg úrslit þýzku kosn
inganna og Adenauer myndar
nýja stjórn. Nú mun samt vera
búið að ákveða hverjir sitji í
flestum ráðlierraembættum. Ó-
víst er þó enn hvort Fritz Scháff-
er gegni áfram embætti fjármála
ráðherra og einnig er óráðið með
embætti verkalýðsmálaráðherra.
Telja menn að Anton Storch fyrr
verandi verkalýðsmálaráðherra
verði látinn víkja og Theodor
Blank fyrrum landvarnarráð-
herra komi í hans stað.
Speidel var hershöfðingi á dögum
Hitlers. Enda þótt ferill hans í
styrjöldinni sé óflekkaður er ekki
nema eðlilegt að fólk í hernumdu
löndunum tortryggi hann.
Tunglið hefur farið
100 hringferðir
WASHINGTON og London 11.
okt. (Reuter). — Gervitunglið
„Sputnik“ lauk í dag 100. snún-
ingi sínum kringum jörðina. Þar
með hefur þessi smáhnöttur far-
ið 4,4 milljónir km. En það er
tíföld vegalengdin til tunglsins.
Mjög dauf radíómerki heyrð-
ust í dag frá „Sputnik“, en fregn-
ir berast víða að um að ljósglampi
frá tunglinu hafi sézt með berum
augum.
Talsmenn bandarisku stjórnar-
innar hafa látið í ljós þá skoð-
un sína, að Rússar ætli alveg á
næstunni að senda annað gervi-
tungl á loft. Ekki er ljóst hvort
þeir hafa þetta eftir öruggum
heimildum eða byggja það á yfir-
lýsingu Rússa um að bráðlega
verði skotið upp í geiminn gervi-
tunglum með tilraunadýrum inn-
anborðs.
Pólska fréttastofan PAP kveðst
hafa öruggar heimildir fyrir því,
að Rússar ætli að skjóta öðru
gervitungli sínu á loft hinn 7.
nóvember, en þá er 40 ára af-
mæli rússnesku byltingarinnar.
NEW YORK, 11. okt. — Vest-
urveldin lögðu í dag fram á
Allsherjarþingi S. Þ. ályktun-
artillögu, þar sem skorað er
á undirnefndina í afvopnun-
armálum að hraða starfi sínu
í þá átt að koma á alþjóða-
samkomulagi um afvopnun,
bann við kjarnorkusprengj-
um og eftirlit. í tillögunni er
því bætt inn að framkvæma
skuli eftirlit með gervitungl-
um sem skotið er á loft.
— Reuter.
i
1