Morgunblaðið - 18.10.1957, Qupperneq 1

44. árgangtur.
236. tbl- — Föstudagur 18. október 1957.
Prentsmiðja Morgunblaðsht*-
Óverjandi btekkingar Hannibals
um sparifjármyndunina
UtvarpsræSa hans rædd á þingi í gær
JÓIIANN HAFSXEIN kvaddi sér hljóðs utan dagskrár þegar fund-
ur hafði verið settur í neðri deild Alþingis í gær. Vakti hann at-
hygli á þeim ummælum Hannibals Valdimarssonar, félagsmála-
ráðherra, í útvarpsumræðunum í fyrrakvöld, að sparifé í landinu
hefði aukizt um 141 millj. kr. fyrstu 7 mánuði þessa árs. Hannibal
sást ekki í þingsölunum í gær, en Jóhann Hafstein beindi þeirri
fyrirspurn til ríkisstjórnarinnar, hvort hún hefði upplýsingar undir
höndum, sem afsönnuðu þær tölur, sem Ilagstofan hefur birt í Hag-
tíðindum, en þar segir, að sparif jármyndunin til júlíloka þessa árs,
fcafi veriö 100.507.000, en ekki 141 milljón. Sömu mánuði ársins 1956
var sparif jármyndunin samkvæmt upplýsingum Hagstof unnar,
136.165.000 kr. Lúðvík Jósefsson, viðskiptamálaráðherra, stóð upp
®g svaraði, að tala Hannibals um „sparifjármyndunina“ væri feng-
in með því að taka saman breytingar á veltuinnlánum (í hlaupa
reikningum og reikningslánum) og innstæðubreytingar á spari-
sjóðsreikningum!
Um þessar einstæðu blekkingar Hannibals Valdimars
sonar urðu mikil orðaskipti í deildinni, og sýndu þeir Jóhann Haf
stein, Ingólfur Jónsson og Ólafur Björnsson fram á, hve langt ráð-
htrrann gengur í að rcyna að slá ryki í augu almennings um
ástandið í efnahagsmálunum.
f upphafi ræðu sinnar tninnti
Jóhann Hafstein á ummæli Hanni
bals um 141 milljón kr. sparifjár-
myndun til júlíloka á þessu ári,
en þessi staðhæfing er endurtekin
í stórri fyrirsögn í Þjóðviljanum
í gærmorgun. Las Jóhann tölur
úr Hagtíðindum, en þau eru gef-
in út af Hagstofunni, sem er opin-
ber stofnun. Þar kemur þetta
fram:
Sparifjármyndunin fyrstu 7
mánuði ársins 1956 :
í bönkum....... 98.165.000 kr.
í sparisjóðum .. 38.000.000 —
Alls 136.165.000 kr.
Sparifjármyndunin fyrstu 7
mánuði ársins 1957:
í bönkum .... 60.607.000 kr.
í sparisjóðum 39.900.000 —
Alls 100.507.000 kr.
Jóhann las einnig tölur úr Hag
tíðindum um sparifjármyndun-
ina fyrsta árið, sem ríkisstjórnin
*at að völdum (júlí 1956—júlí
1957). Var hún 37.777.000 kr., en
næstu 12 mánuði þar áður hafði
hún verið 104.476.000 kr. Síðari
hluta ársins 1956 lækkuðu spari-
fjárinnstæður í bönkunum um
23,8 millj. kr. og mun það vera í
fyrsta skipti um langan aldur,
tem sparifjárrýrnun hefur átt sér
stað.
Jóhann benti á, að hér væri um
atriði að ræða, sern rétt væri að
íkýringar fengjust á þegar í stað,
og væri bezt viðeigandi, að þær
kæmu fram á Alþingi.
Lúðvík Jósefsson viðskipta-
málaráðherra stóð síðan upp og
hafði í höndum blöð, sem hann
kvað vera skýrslu útbúna í Við-
skiptamálaráðuneytinu. Kæmi
þar fram, að Hannibal hefði haft
rétt fyrir sér, innstæðuaukning-
in væri 141 milljón nú, en ekki
nema 98,9 millj. á sama tíma ár-
ið 1956. Jóhann Hafstein sleppti
að sögn Lúðvíks innstæðuaukn-
ingu á hlaupareikningi og staf-
aði munurinn af því.
Jóhann Hafstein tók aftur til
máls og sagði það hvort tveggja
vera, að alrangt væri að tala um
aukningu á fé í hlaupareiknmg-
um sem sparifjáraukningu, það
væri auk þess ótrúlegt ábyrgðar-
leysi af ráðherra að segja alþjóð,
að sparifjármyndunin hefði ver-
ið 141 milljón kr. án þess að
geta þess, að sú tala væri fundin
með aðferð, sem enginn notaði
nema Hannibal sjálfur og ráðu-
neyti Lúðvíks Jósefssonar.
Urðu enn miklar umræður um
málið, og skal hið helzta úr þeim
rakið hér:
Lúðvík Jósefsson : Milli aukn-
ingar á sparisjóðsreikningum og
hlaupareikningum er náið sam-
band, enda hefur Landsbankmn
í sínum skýrslum ætíð tekið þetta
tvennt saman.
Eysteinn Jónsson fjármálaráð-
herra: Gefa má ýmiss konar yfir-
lit um þessi mál. Sjálfur hef ég
tekið hlaupareikninginn með, þeg
ar ég hef gefið yfirlit yfir heildar
sparnað.
Jóhann Hafstein hafði fullnot
að heimild sína til að taka þátt í
Eg hefði valið Malraux,
segir Camus
sem fékk bókmenntaverðlaun Nóbels
# gær
STOKKHÓLMI og París, 17.
Hannibal talar
umræðunum, en í athugasemd
ítrekaði hann, að þau tvö atnði,
sem hér er um að ræða væru
ekki sambærileg og hefðu ekki
verið talin saman óður, en þeir,
Framh. á bls. 2
Bretadrottning í heimsókn
hjá Eisenhower
okt. — í dag tilkynnti Sænska
akademían, að franski rithöf
undurinn Albert Camus, hefði
hlotið bókmenntaverðlaun
Nóbels. í tilkynningunni seg-
ir ennfremur, að Camus hafi
sent frá sér hin mikilvægustu
verk, er lýsa vandatnálum
líðandi stundar á áhrifamik-
inn hátt.
Þess má geta, að Camus er að-
eins tæplega 44 ára að aldri, og
yngsti Nóbelsverðlaunahöfundur-
inn í hálfa öld. Yngsti rithöf-
undurinn, sem fengið hefur
Nóbelsverðlaun, er Kipling.
Hann fékk þau 1907, aðeins 42
ára að aldri.
Albert Camus er ekki síður
heimspekingur en skáld, því að
hann hefur mjög verið bendlað-
ur við eksistensialismann, sem
hefur haft mikil áhrif á okkar
tímum. Hann er níundi Frakk-
inn, sem hlýtur Nóbelsverðlaun-
in, meðal hipna eru Anatole
France, Andre Gidé og Mauriac.
— Þess má geta, að verðlaunin
nema 208.628.82 sænskum krón-
um.
Á bezta aldri
Albert Camus er á bezta aldn,
þegar hann fær Nobelsverðlaun-
in, starfsorka hans óbiluð. Hann
er fæddur 1913, tók mikinn þátt
í mótspyrnuhreyfingunni í stríð-
inu og var m. a. ritstjóri leyni-
blaðsins Combat. Hann hefur allt
af barizt gegn einræðisöflum.
Hann hefur ekki skrifað mikið
um dagana. Verk hans eru fá, en
WASHINGTON, 17. okt. — Elísa-
bet Englandsdrottning kom í dag
með einkaflugvél Eisenhowers
forseta til Washington. Forsetinn
tók á móti henni á flugvellinum,
ásamt Dulles og frú, sem afhenti
henni forkunnarfagran blóm-
vönd. — Eisenhower ávarpaði
drottningu nokkrum orðum, sagði
að heimsókn hennar væri mjög
mikilvæg, hún mundi styrkja
vináttubönd milli Bretlands og
áttu sína, en einnig hefðu þær
þurft að herða hana í deiglu
styrjalda. — Drottning hélt
stutta ræðu og sagði, að þau hjón
væru mjög ánægð yfir því að
heimsækja Bandaríkin. — Síðan
var ekið til Hvíta hússins. Elísa-
bet drottning og Filippus maður
hennar verða gestir forsetahjón-
anna, á meðan þau dveljast í
Washington. Þaðan fara þau svo
til New York, þar sem drottning
Bandaríkjanna. Þessar tvær þjóð- j mun m. a. ávarpa Allsherjar-
ir hefðu á friðartímum eflt vin- 1 þing S. Þ.
Akvörðun Tífós Y-Þjóðverjum
hættufeg - Harf á móti hörðu
Albert Camus.
BONN, 17. okt. — Á fundi vestur-
þýzku stjórnarinnar í dag lýsti
Brentano utanríkisráðherra yfir
þeirri skoðun sinni, að Vestur-
Þjóðverjar ættu að láta hart
mæta hörðu í aðstöðunni til
Júgóslava. — í utanríkisráðu-
neytinu í Bonn draga menn enga
dul á það, að réttast væri að
Vestur-Þjóðverjar slitu stjórn-
málasambandi við Júgóslava
vegna þeirrar ákvörðunar þeirra
að taka upp stjórnmálasamband
við kommúnistastjórnina í Aust-
ur-Þýzkalandi. Ákvörðun um það
verður tekin á morgun.
Þeir, sem halda fram þeirri
skoðun, að Vestur-Þjóðverjar eigi
bókmenntalegt gildi þeirra þeim
mun meira. Eftir stríðið hefur
hann verið talinn eitt helzta
skáld Frakklands. Höfuðverk
að slíta stjórnmálasambandi við hans er „Plágan“ — Hann gerir,
Júgóslavíu, benda á, að ef þeir eins og Satre, róð fyrir mann-
aðhafast ekkert í málinu, munu j kyni án guðs og i verkum hans
ýmsar aðrar þjóðir feta 1 fótspor er mjög fjallað um hinn fjar-
Títós og geti það orðið Vestur- * stæðukennda heim. í hans au’gum
Þjóðverjum mjög hættulegt. ! hefur tilveran enga þýðingu. Þó i Pinays.
ganga skrif hans um hernáma-
tímann í berhögg við þessa kenn-
ingu — frelsisstríðið á styrjald-
arárunum, andspyrnan gegn kúg-
un einræðisins voru í augunt
skáldsins mikilvægir þættir 1
sögu siðustu ára.
★ ★
FREGNIR frá París herma, að
Camus hafi bæði orðið glaður og
hissa, þegar honum var tilkynnt
um verðlaunaveitinguna. Það var
sendiherra Svía 1 París, sem til-
kynnti Camus þessi tíðindi og
síðan bætti hann við þessum orð-
um Corneilles: Þer eruð ungur,
en þér eruð djúphugsandi mað-
ur, þér hafið dregið fram vonina
í örvæntingunni, þótt vonin sé
lítil. — Ég óska yður innilega til
hamingju, sagði Ragnar Kumlin
sendiherra að lokum.
★ ★
FRÉTTAMAÐUR NTB. lýsir
blaðamannafundi með Camus í
dag á þessa leið: Ljósum filmar-
anna var beint að skáldinu, sem
reyndi að draga sig í hlé. Camus
hefur dökkt hár og er í fram-
göngu allri eins og velþjálfaður
íþróttamaður. Hann kveikir i
sígarettu, þegar spánskur útvarps
maður biður hann að segja nokk-
ur orð við spænskumælandi fólk,
bæði á Spáni og í Suður-Amer-
íku. — Ég sendi spænskum
Framh. á bls. 2
Asíuflenzan
NEW YORK, 17. okt. — Vitað er
um 1,5 millj. tilfella af Asiu-
flenzu í Bandaríkjunum. Heil-
brigðisyfirvöldin í Washington
hafa tilkynnt að 360 þús. tilfelli
hafi bætzt við í síðustu viku.
Frá Paris berast þær fregnir,
að rúmlega 1 milljón Parísarbúa
hafi fengið veikina. íbúar Paris
ar eru um 5 millj.
Pinay forsætis-
ráðherra í dag?
PARÍS, 17. okt. — Franski stjórn-
málamaðurinn Antoine Pinay
gekk í kvöld frá ráðherralista
þeim, sem hann hyggst leggja
fyrir franska þingið á morgun.
Gert er ráð fyrir, að utanríkis-
ráðherra verði Paul Reynaud,
sem er sjötugur að aldri. Þá
benda líkur til, að Billotte, sem
áður var fylgismaður De Gaulles,
verði Alsírmálaráðherra. Núver-
andi landvarnaráðherra Andre
Morice heldur því embætti, senni-
lega.
Stjórnmálamenn í París eru
þeirrar skoðunar, að franska
þingið samþykki ráðherralista
Zamkcmulag um stofnun fríverzlun-
arsvœðis Evrópu
PARÍS, 17. okt. — Á ráðstefnu
Efnahagsstofnunar Evrópu, sem
haldin er í Paris um þessar mund-
ir, hefur náðst samkomulag um
nauðsyn þess að finna nýjar leið-
svæði Evrópu, en einkum að
nauðsynlegt sé að komast að sam-
komulagi um tollalækkanir eða
afnám tolla á landbúnaðarvörum.
f samkomulaginu segir, að verzl-
ir i sambandi við fríverzlunar-1 unarráðiierrar hinna 17 aðildar-
ríkja Efnahagsstofnunarinnar,
séu þeirrar skoðunar, að nauðsyn
legt sé að treysta efnahagsbönd
ríkjanna. Einnig er látin í ljós
von um það, að unnt verði að
koma á fót fríverzlunarsvæði,
sem öll aðildarriKin geti tekið
þátt í.
!>.