Morgunblaðið - 14.12.1957, Síða 1

24 síður
44. árgangur.
285. tbl. — Laugardagur 14. desember 1957.
Prentsmiðja Morgunblaðsins*
Ráðherrar sfreyma fil Parísar
Víst er að ekki eru allir sammala við komuna
París, 13. des. — Frá Reuter-NTB.
í PARÍS er nú lokið undirbúningi fyrir fund ráðamanna NATO-
ríkjanna. í dag koma þeir flestir til Parísar. Eisenhower kemur ár-
degis og svo hver af öðrum. Margir utanríkisráðherranna eru þegar
kemnir, enda hefur ráðstefna þeirra staðið yfir í París. Eftirvænting
er mikill fyrir fundinn. Sum morgunblaðanna í París sögðu að
þetta væri þýðingarmesta ráðherraráðstefna sem þar hefði veriö
haldin síðan „friðarráðstefnan" 1919. Aðrir sögðu að líta yrði aftur
til 1814 til að finna eins þýðingarmikla ráðstefnu.
Ekki sammála og að skýrlega komi fram vilji
NATO-landanna til að leysa öll
mál á friðsamlegan hátt.
Jttrðskjáliti vcsrð 300 massns
ttð hana í Persíu
Yfir 500 manns sœrðust — Enn eru margir
grafnir í rústum hruninna húsa
Og það er ekki laust við að
svona hugleiðingar hafi gert von-
ir manna um árangur ráðstefn-
unnar um of bjartar. Einkum eru
stjórnmálamenn kvíðafullir
vegna afstöðu Frakka til nokk-
urrá mála er rædd verða.
Hið fyrsta er tillaga Banda-
ríkjanna um staðsetningu eld-
flaugastöðva. Er talið að Banda-
ríkin vilji reisa og birgja slíkar
stöðvar gegn því að stöðvarnar
verði ekki notaðar nema eftir
skipun frá Washington. Franska
stjórnin er ákveðin í að þetta
geti hún vart fallizt á, en vill
að annaðhvort ráði frönsk stjórn
arvöld yfir stöðvum á franskri
grund eða yfirmaður NATO—
herjanna á Mið-Evrópusvæðinu,
en hann er franskur. Þá vilja
Frakkar ekki ganga jafnlangt og
Bandaríkjamenn í því að láta her
Frakklans lúta stjórn herráðs
NATO-ríkjanna. Frakkar eru
hins vegar ekki á móti eldflauga-
stöðvum í Frakklandi.
Svör við bréfunum
Þá eru horfur taldar á að erfitt
verði að finna iausn er allir verði
ánægðir með á vandamálinu
stóra, eflingu samstarfs NATO-
ríkjanna. Þá er mikill áhugi á
sameiginlegri stefnuyfirlýsingu
ríkjanna eki^^ízt í sambandi við
bréfin öll sem Bulganin hefur
skrifað ýmsum ráðamönnum
þjóða. Blöð hafa bent á margar
tillögur til að svara m. a. að í
sameiginlegri yfirlýsingu leggi
NATO-ríkin til að samningar um
afvopnun verði aftur upp teknir,
Telieran og Aþenu, 13. des.
Frá Reuter—NTB.
ÓGNHARÐUR jarðskjálfti varð
í dag á stórum svæðum í Persíu
og í Grikklandi. Samkvæmt ó-
staðfestum fréttum hafa um 300
manna látið lífið af völdum jarð-
skjáiftanna í Persíu og yfir 500
eru meira eða minna særðir. —
Bulganin a&varar Norðmenn :
Leyfið ekki eldflaugastöðvar
Oslo, 13. des. — Frá NTB.
EINAR GERHARDSEN, forsæt-
isráðherra Noregs hélt í kvöld á
leiðis til Parísar til að sitja fund
ráðherra NATO ríkjanna.
Skömmu áður tók hann á móti
sendiherra Ráðstjórnarríkjanna,
sem afhenti honum bréf frá Búlg
anin. Bréfið var birt í Oslo í gær
kvöldi. Er sagt að sams konar eða
svipað bréf hafi verið sent öllum
forsætisráðherrum NATO-ríkj-
anna. Danir segjast ekki hafa
móttekið bréf, en Svíar hafa mót-
tekið bréf sams konar og öll ríki
í Sam. þjóðunum hafa fengið eða
munu fá frá Búlganin.
Leyfið ekki atomstöðvar
Bréfið til Gerhardsen hefst á
nokkrum vinsamlegum inngangi
en síðan er vikið að áætlunum
Breta og Bandaríkjamanna um
eldflaugastöðvar og að þau og
önnur slík mál verði rædd á
NATO-fundinum sem hefst 16.
des. í þeim tilgangi að slíkar
stöðvar verði settár upp í ýmsum-
Atlantshaf srík j um.
Síðan bendir Bulganin á að
lönd sem leyfi slíkar stöðvar
hljóti að horfast i augu við hætt
una sem af því leiðir ef til ófrið-
ar kæmi. Segir Bulganin tilgang
sinn með bréfinu vera „að að-
vara hina friðelskandi norsku
leiddi ef hún leyfði slíkar stöðv-
ar í Noregi. Áhugi okkar á þessu
máli”, segir Bulganin, „er runn
inn af rótum hinnar miklu um-
hyggju okkar fyrir örlögum
mannkynsins, svo ekki sé minnzt
á að Noregur og Rússland eru
nágrannalönd, og það út af fyrir
sig hefur mikla þýðingu“.
„Ef Noregur vildi nú taka á-
kveðna afstöðu gegn eldflauga-
stöðvum yrði það stór skerfur til
að draga úr Spenntu heimsástandi
og styrkja friðinn. Slíkt spor
myndi og styrkja gagnkvæma
vináttu landa vorra"
NATO-bandalagið
Síðan kemur kafli samhljóða
bréfunum til Vesturveldanna, um
að stríð framtíðarinnar verða
ekki háð á takmörkuðum svæð-
um.
Síðan fer Bulganin mörgum
orðum um Atlantshafsbandalag-
ið og önnur bandalög er Banda
ríkin standa að og talar um hve
liættulegt það sé að bindast þeim
bandalögum.
Upphafsmenn þeirra vilji sam
eina alla krafta allra aðiidarríkja
Framh. á bls. 2
Ræba Magnúsar Jónssonar v/ð 2. umræðu um fjárlögin:
Meira en 100 millj. kr. vantar
Ætlar stjórnin að taka niðurgreiðslur á
vöruverði af fjárlögum og koma með nýjar
álögur eftir bœjarstjórnarkosningar?
í UPPHAFI 2. umræðu um fjár-
lagafrumvarpið í gær lýsti
Magnús Jónsson afstöðu Sjálf-
stæðismanna í fjárveitinganefnd.
Hann mælti á þessa leið:
Herra forseti.
Svo sem nefndarálit meiri hluta
fjárveitinganefndar ber með sér,
er á þessu stigi málsins óger-
legt að ræða efnislega um af-
greiðslu fjárlaga fyrir árið 1958.
Það er því ekki auðið að fyigja
þeim reglum, sem almennt gilda
um meðferð mála á Alþingi. Er
þar ótvírætt gert ráð fyrir þvi,
að öll meginatriði máls liggi fyr-
ir til athugunar við 2. umræðu,
og sé hvert þingmál þá rætt lið
fyrir lið.
Hins vegar er ennþá allt á
huldu um veigamestu atriði fjár-
lagaafgreiðslunnar og hefur því
sú staðhæfing minni hl. fjárveit-
inganefndar í nefndaráliti við
full rök að styðjast, að óþing-
legt sé að afgreiða fjárlaga-
frumvarpið frá nefndinni og taka
það til 2. umr. Furðar mig á, að
form. nefndarinnar skuli treysta
sér til að andmæla svo ótvíræðri
staðreynd. Fullyrðum við í minni
hl. n. og höfum þar við að st.vðj-
ast eigin reynslu að undirbún-
ingur fjárlagafrv. til 2. umr. í
þetta sinn muni algert einsdæmi,
svo þverbrotnar hafa verið þær
starfsreglur og venjur, sem fylgt
hefur verið í sambandi við af-
greiðslu fjárlaga í fjárveitinga-
nefnd. Mun ég síðar í ræðu
minni gera grejn fyrir því,
hversu óhæfileg þau vinnubrögð
hafa verið.
Ræða min við þessa umræðu
hlýtur að mótast af því, að enn
Mugnús Jónsson
skortir allar forsendur til þess
að ræða efnislega um afgreiðslu
fjárlaga og fjármálastefnu ríkis-
stjórnarinnar á næsta ári
Fyrstu fjárlög ríkisstjórnarinnar
Þegar hæstv. núverandi ríkis-
stjórn lagði fram fyrsta fjárlaga-
Framh. á bls. 22
fjöldi fólks grafinn í húsarústum.
Persíustjórn hefur þegar sent af
stað hjálparleiðangra.
Vetur er nú ríkjandi í Persíu
og er sums staðar snjór á jörðu og
snjókoma. Gerir það björgunar
starfið erfitt og eymd fólksins
meiri en ella.
í Aþenu mældust jarðhræring-
ar í Grikklandi. Voru hræringar
þar ekki óvenjulega snarpar og
taldar hafa orðið mestar um
48 km norð-austur af borg-
dögum. Sérfræðingar á Ítalíu og lnnl‘
í Grikklandi telja að búast megi
við enn meiri jarðskjálftum á
sömu slóðum næstu daga.
Jarðskjálftar þessir urðu snarp-
astir á vestur-svæðum landsins.
★ Meiri hræringar
Jarðskjálftinn stóð í 2 mínút-
ur. Er talið að samhengi sé á milli
hans og jarðskjálftans mikla er
varð í Mongólíu fyrir nokkrum
★ Fólk grafið
I 5 bæjum og þorpum vestast
í Persíu, þar sem jarðhræringarn
ar urðu snarpastar er ennþá
Dana vísað
trá sfarfi
hjá S.Þ.
KAUPMANNAHÖFN, 11. des. —
Danskur maður, starfsmaður hjá
Sameinuðu þjóðunum, Povl
Bang-Jensen að nafni, hefur ver-
ið settur frá störfum og rann-
sóknarnefnd skipuð í máli hans.
Ástæðan er sú að hann neitaði
að gefa upp nöfn þeirra Ung-
verja sem rannsóknarnefnd S. Þ.
í Ungverjalandsmálunum hafði
yfirheyrt.
Framh. á bls. 2
8 höni og 3 konur
létu lífið
PALERMO, 13. des. — Átta smá-
börn og þrjár konur lécu lifið
er þak á barnaskóla í Paleimo
á Sikiley hrundi í óveðri er þar
geisaði í dag.
Lögregla og slökkviliðsmenn
unnu að björgunarstarfi í aiian
dag, en flest börnin lokuðust
mni. Aðeins 5 barnanna sluppu
með öllu ómeidd. Fjöldi barna
liggur í sjúkrahúsum.
Kreppa í Finnlandi
HELSINGFORS, 13. des. — Finn
land stendur andspænis mestu
framleiðslu- og atvinnukreppu
síðan fyrir stríð, segir í bréfi
finnsku launþegasamtakanna til
von Fiandt forsætisráðherra. —
Iðnframleiðsla hefur stórlega
dregizt saman og atvinnuleysi
stóraukizt. —NTB.
Óljóst ástand í Indónesíu:
Ýmsar ósannar fréttir
hafa horixt af ástandinu
Djakarta, 13. des. — Frá NTB—Reuter.
ÓLJÓST var hvernig ástandið í Indónesíu var í dag, en í erlendum
blöðum var frá því skýrt að Sukarno forseti hefði verið steypt af
stóli. Sagt var að hann væri sjúkur og að honum hefði verið sýnt
banatilræði öðru sinni. En til að afsanna þessar fréttir ræddi
Sukarno við blaðamenn fyrir utan forsetahöllina, og sagði að hann
væri og yrði forseti landsins.
Makleg málagjöld
í hollenzka útvarpinu var les-
in frétt um að Sukarno hefði
verið tekinn til fanga af hernum
í Indónesíu. Þessi frétt mun hafa
mikinn eftirleik.
Varnarmálaráðuneyti Indónesíu
hefur sagt að fréttin sé upp-
spuni frá rótum og að gengið
verði vel fram í því að hegna
maklega þeim sem slíka frétt
hefur sent til Hollands.
Lögð er áherzla á að fréttin
hafi valdið furðu mikilli meða)
herforingja í Indónesíu. Sagt er
að blaðamenn verði kallaðir til
fundar um þetta mál síðar.
Ruglað saman
Fréttastofan í Indónesíu „Ant-
ara“ segir að orðrómurinn um
Sukarno eigi rót sína að rekja
tíl þess að ruglað hafi verið sam-
an fréttinni um áform forsetans
um utanlandsferð og yfirlýsingu
foringja muhamedska flokksms.
þar sem borið er á móti þvi að
Bandaríkjamenn væru að undu-
búa að steypa Indónesíustjórn af
stóli.
Banatilræðið
Það var fréttastofa í „komma“-
Kína sem flutti fréttina um að
Sukarno hefði verið sýnt annað
banatilræði, en komizt hefði upp
um það fyrirfram og það því
orðið árangurslaust. Fréttastofan
tilgreindi indónesískt blað, sem
heimild.
Fjöldi hollenzkra ríkisborgara
fer nú flugleiðis frá Indónesíu
og brezkt skip er um það bil að
koma þangað og sækir um 1000
Hollendinga sem þaðan flýtjast.
Bandaríkin og
Rússland saminála
NEW YORK, 13. des. — Banda-
ríkin létu í dag þær vonir í ljós
að tillaga Indlands á þingi S. Þ.
um friðsamlega „samtilveru“,
muni leiða til þess að kommún-
istaríkin breyti stefnu sinni til
styrktar friði í heiminum
Cabot Lodge fulltrúi Banda-
ríkjanna, sagði að í sumum atrið-
um væru Bandaríkin sammála
þeim skoðunum sem fulltrúi
Rússa á þinginu setti fram í gær.
Lodge lét í Ijós vonir um að
Rússar stæðu ekki við hótanir
sínar um að taka ekki þátt í
störfum afvopnunarnefndarinn-
ar. —Reuter-NTB.