Morgunblaðið - 07.01.1958, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 7. janúar 1958
Handovinnunómskeið
Byrja næsta námskeið 13. janúar. Kenni íjölbreytt-
an útsaum, hekla, orkera, gimba, kúnststoppa o. fl.
Áteiknuð verkefni fyrirliggjandi.
Nánari upplýsingar milli kl. 2—7 síðd.
ÓLlNA JÓNSDÓTTIR, handavinnukennari.
Bjarnarstíg 7, sími 13196.
Sylvía N. GuBmundsdóttir
Minningarorb
ÞEGAR líður að jólum hvarflar
hugur okkar tíðum til liðinna
stunda og horfinna vina. Efst
í huga mínum verður að þessu
sinni Sylvía, mágkona mín, sem
andaðist í Landsspítalanum 22.
okt. sl. Eg hefi hvergi séð hennar
minnzt í dagblöðum ennþá. En
Sylvía var svo merk kona og
mikilhæf, að vel fer á því að
brot úr sögu hennar geymist í víð-
lesnu blaði og því eru þessar lín-
ur ritaðar, þó seinna sé en skyldi.
Eg heimsótti Sylvíu síðast
þrem dögum fyrir andlát hennar
og við ræddum ýmis hugðarmál
að venju og ráðgerðum að talast
við — vegna ákveðins máls —
sem fyrst eftir helgina, helzt á
þriðjudaginn, en — það samtal
fór aldrei fram.
Þann dag barst okkur helfregn-
in, skyldmennum hennar og vin-
um. Við vissum reyndar að hún
hafði tekið banvænan sjúkdóm,
en dauðinn kom samt sem áður
óvænt. — „Mínir vinir fara
fjöld“, kom mér í hug. Það er
ein fylgja ellinnar, að jafnaldrar
Og vinir hverfa því fleiri, sern
menn verða eldri. Andlátsfregn
vinar fylgir jafnan sársauki og
tómleiki. Það er eins og elfa
tímans staðnæmist augnablik
Minningarnar um hinn látna
koma í hugann viðstöðulaust. Svo
fór mér að þessu sinni. Frú
Sylvía var svo sterkur persónu-
leiki, að henni gleymir enginn.
sem eitt sinn þekkti hana, vimr
hennar urðu fátækari við fráfall
hennar og fjölmennur ættbálkur
hefur misst eina styrkustu stoð
sína. Hér skulu nú rakin helztu
atriði ævi hennar.
Sylvía fæddist að Stóru-Háeyri
á Eyrarbakka 13. ág. 1884. For-
eldrar hennar voru þau hjónin
Guðmundur ísleifsson, bóndi og
útvegsmaður og Sigríður Þor-
leifsdóttir, Kolbeinssonar hins
ríka, Jónssonar í Ranakoti á
Stokkseyri, sem fluttist norðan úr
Þingeyjarsýslu í byrjun 19. ald-
ar og var dóttursonur séra Þor-
leifs Skaptasonar í Múla, sem
var gáfumaður mikill og margar
sagnir eru um. Móðir Þorleifs
á Háeyri var Ólöf Hafliðadóttir
Þórðarsonar, bónda á Háfi í Holt-
um, en Þórður var áður ráðs-
maður hjá tveim Skálholtsbisk-
upum, Jóni Vídalín og Jóni
Árnasyni. Móðuramma Sylvíu
var Elín Þorsteinsdóttir frá
Simbakoti á Eyrarbakka, er var
seinni kona Þorleifs á Háeyri.
Foreldrar Guðmundar á Háeyri
voru hjónin ísleifur Guðmunds-
son og Ragnhildur Jónsdóttir frá
Skógum. Móðir ísleifs var Sig-
ríður ísleifsdóttir, gamla í Skóg-
um af Höfðabrekkuætt. Skal það
ekki lengra rakið hér. Er í þess-
um ættum margt stórmerkra
manna og gáfaðra, sem kunnugt
er.
Sylvía ólst upp hjá foreldrum
sínum, ásamt 7 systkinum. Há-
eyrarheimilið var, sem kunnugt
er, í röð stærstu og fremstu heim-
ila austanfjalls á þeim tíma. Há-
eyrarhjónin létu sér mjög annt
um uppeldi barna sinna, þrátt
fyrir miklar annir. Skólar voru
þá fáir á landi hér, en góður
barnaskóli var á Eyrarbakka og
nutu þau systkin þess. En heim-
ilið mun hafa verið þeim bezti
skólinn og áhrif góðra foreldra,
einkum móðurinnar, sem altítt er
Sigríður á Háeyri var frábær
húsmóðir og móðir, sem hafði
óvenjulega sterk og góð tök á
uppeldi barna sinna, enda hlaut
hún óskerta ást þeirra allra og
virðingu. Engan hefi eg þekkt.
sem betur gæti innrætt börnum
sínum hinar fornu en sígildu
dygðir: iðjusemi, sparsemi, ráð-
deild og ráðvendni.
Á æskuárum sínum var Sylvía
um tíma í Reykjavík og lærði
þar hannyrðir o. fl., sem ekki
voru tök á að nema heima.
Árið 1906 giftist Sylvia Ólafi
Ó. Lárussyni, Pálssonar homo-
pata, Jónssonar, prests að Kálfa-
felli. Langamma Ólafs var Guð-
ný dóttir séra Jóns Steingríms-
sonar að Kirkjubæjarkiaustri.
sem kunnur er frá tímum Móðu-
harðindanna.
Ólafur var við læknisnám, er
þau giftust, en lauk embættis-
prófi 1910. Það var sjaldgæft á
þeim tíma að giftir menn væru
við nám, svo örðug var lífsbar-
áttan, en hinum umræddu ungu
hjónum tókst búskapurinn vel.
Kom þar til góðar gáfur beggja,
reglusemi, hagsýni og dugnaður
Fjárhagur þeirra mun hafa ver-
ið þröngur fyrr á árum, en batn-
aði er á leið ævina, enda þótt
miklu væru kostað til menntun
ar börnunum.
Árið 1911 var Ólafur skipaður
héraðslæknir í Hróarstunguhér-
aði og óri síðar í Fljótsdalshér-
aði. Voru þau hjón fyrst á Eið-
um, en fluttust 1912 að Brekku
í Fljótsdal og bjuggu þar til
1925, að Ólafi var veitt héraðs-
læknisembættið í Vestmannaeyj-
um. Þar var svo heimili þeirra
til æviloka Ólafs 1952. Hann lét
af störfum árið áður, eftir 40 ára
þjónustu.
Þegar litið er yfir búskap þess-
ara hjóna, er það mál kunnugra,
að heimili þeirra hafi jafnan ver-
ið viðfrægt fyrir gestrisni og
höfðingsskap, hvort sem þau
bjuggu í sveit eða við sjó og þau
alla tíð samhent og samhuga í
öllu starfi sínu, hvort sem um
var að ræða uppeldri barnanna
eða almenningsheill. Á Brekku
höfðu þau stórbú og ráku sjúkra-
hús. Þar var jafnan fjölmenni og
þau hjón afar vinsælir húsbænd-
ur enda hjúasæl. — Börn þeira
hjóna urðu 10 alls og fæddust
flest á Brekku. Er það augljóst
mál, að húsfreyja þessa heimilis
hefur unnið mikið starf. Enn-
fremur má minnast þess að á
hennar herðum hvíldi oft stjórn
heimilisins, þegar læknirinn var
að heiman langtímum saman að
vetrarlagi í misjöfnu veðri og
færð. Það var erfiðara að ferð-
ast um land vort á fyrstu læknis-
árum Ólafs, en nú er og Fljóts-
dalshérað með erfiðustu læknis-
héruðum landsins. — í Vest-
mannaeyjum tóku svo við ferðir
héraðslæknisins út í skipin. Oft
voru ferðir þær hættulegar. En
Ólafur læknir lét aldrei veður
né færð aftra sér frá skyldustörf-
um, ef nokkur von var um að
komast áfram. Skyldurækni hans
var frábær og kjarkurinn óbil-
Peningamenn
Hafið samband við okkur sem fyrst.
Hvað er framundan?
Upplýsinga- og viðskiptaskrifstofan
Laugavegi 15. Sími 10059.
andi. Geta má náerri, að angist
og kvíði er oft hlutskipti læknis-
konunnar, þegar um slík ferða-
lög ræðir, en Sylvía lét lítt á
því bera og studdi mann sinn
með ráðum og dáð i hvívetna.
Það mun allra álit að hún hafi
rækt hið margþætta lífsstarf sitt
með afbrigðum vel, bæði sem
ágæt móðir, sköruleg húsfreyja
og ástrík eiginkona, sem einnig
var góður aðstoðarmaður manns
síns, við allar læknisaðgerðir í
sjúkrahúsunum. Var henni mjög
sýnt um þau störf og vann þar
mikið verk.
Sylvía átti mörg hugðarmál,
sem hún rækti eftir mætti alla
tíð, og því meir, sem lengra
leið og umsvif urðu minni á
heimilinu. Hún unni fegurð í
öllum myndum og hafði því
mikið yndi af blóma- og trjá-
rækt. Hún ræktaði m. a. fagran
skrúðgarð við heimili sitt í Vest-
mannaeyjum, þótt við marga
örðugleika væri að etja. Hún
tók og mikinn þátt í slysavarna-
og líknarstarfsemi, var stofnandi
Eykyndils, slysavarnafélags
kvenna í Eyjum og formaður
þess í mörg ár. Síðar var hún
kjörin heiðursfélagi þess, svo og
SÍBS. Kirkju- og kristindómi
unni hún af alhug og var bæði
frjálslynd og víðsýn í trúmálum.
Hún sýndi glöggt hug sinn til
þeirra mála með því að greiða
ævigjald til Hins ísl. biblíufélags
nokkrum dögum fyrir andlát sitt.
Hvert gott mál átti vísan stuðn-
ingsmann þar sem hún var. Eitt
þeirra var dýraverndunarmálið.
Þau hjón höfðu um tíma „fugla-
spítala", sem frá er sagt í síðasta
blaði Dýraverndarans.
Sylvía var fríð kona og fyrir-
mannleg, gædd ágætri greind,
sterkri skapgerð og miklu þreki.
Kom það gleggst í Ijós á sorgar-
stundum, þá er hún missti tvö
uppkomin börn sín og eiginmann,
svo og í síðustu baráttunni við
banvænan sjúkdóm vikum sam-
an. Aldrei bilaði hugarró hennar
og andlegur styrkleiki. Hún var
ein þeirra, sem virtist vaxa við
hverja raun.
Frú Sylvía fluttist til Reykja-
víkur nokkru eftir lát manns síns
og bjó hér síðustu æviárin, í eig-
in íbúð á Miklubraut 62. Heim-
ilið var með sama myndarbrag
og fyrr. Frændur og vinir heim-
sóttu hana og áttu þar skemmti-
‘sgar stundir. Hún var frábær
gestgjafi og rausnarleg húsfreyja
til hinztu stundar. Börnum sín-
um og barnabörnum var hún
bezti ráðgjafi, skjól og skjöldur
til hins síðasta.
Börn þeirra Ólafs eru þessi*
Gunnhildur, saumakona, Magnús,
heildsali, Guðrún, húsfreyja,
Lárus, lyfjafræðingur, Guð-
mundur, verzlunarmaður, Axel,
lögfræðingur, Halldór, loftsigl-
ingafræðingur, — flest gift og
öll búsett hér í Reykjavík — og
Jakob bankafulltrúi í Vest-
mannaeyjum. Látin eru þau Sig-
urður, verzlunarmaður og Sig-
ríður, sem bæði voru gift og
áttu börn. Var mikill harmur
kveðinn að vandamönnum við
fráfall þeirra. — Eitt fósturbarn
áttu þau læknishjónin, Eddu
Sveinsdóttur, dótturdóttur sína,
sem er gift og búsett í Vestmanna
eyjum. Afkomendur þeirra fylla
nú bráðum fjóra tugi. Er það allt
mannvænlegt fólk og myndar-
legt.
Frú Sylvía var gæfukona,
i þrátt fyrir sorgaratburði þá, sem
urðu á vegi hennar og enginn
kemst hjá. Hún giftist afbragðs-
manni og átti góð börn, sat hús-
freyjusessinn með prýði hálfa öld
og vann mörg þjóðnytjastörf.
Hún naut velvildar og virðingar
samborgara sinna í ríkum mæli.
Kom það í ljós á margvíslegan
hátt, m. a. í veglegum gjöfum
og heiðurssamsætum, sem þeim
hjónum voru haldin á ýmsum
tímamótum. Og að síðustu við
kveðjuathöfn hér i Rvík og jarð-
arför í Vestmannaeyjum 30. okt.
sl., þar sem mikið fjölmenni var
saman komið. — Slíkra kvenna
er gott að minnast og mikils-
vert fyrir hverja þjóð að eiga
sem flesta þeirra líka.
21/12 1957
Ingimar Jóhannesson.