Morgunblaðið - 16.01.1958, Page 13

Fimmtudagur 16. janúar 1958
MORGUN BLAÐIÐ
13
— Grein Gisla
Halidórssonar
Frh. af bls. 11
staðreynd, enda hafa þeir engan
áhuga fyrir því að losna við her-
skálaíbúðirnar.
Við þessar byggingar hefur
verið reynt að gæta ýtrustu hag-
sýni m. a. með því að bjóða hús-
in út og nýta alla þá tækni er
leiða mætti til sparnaðar og
meiri hraða við byggingarfram-
kvæmdir en áður. Skriðmót voru
því notuð við þessar byggingar
og var það í fyrsta sinn hérlendis
að slíkur byggingarmáti var
reyndur.
Á síðastliðnu ári var dæmt í
hugmyndasamkeppni þeirri er
bæjarstjórn efndi til um raðhús
og fjölbýlishús er reisa á við
Elliðavog. Alls var hér um að
ræða svæði fyrir 220 íbúðir af
mismunandi gerðum. Er nú unn-
ið við að gera endanlega upp-
drætti að þessum húsum af
arkitektum þeim er 1. verðlaun
hlutu í samkeppni þessari. Jafn-
framt hefir verið unnið að því
að gera svæði við Elliðavog
byggingarhæft, svo hægt væri að
hefja framkvæmdir við bygging-
ar þar á vori komanda.
Samkeppni þessi var m. a. hald
in til þess að gefa arkitektum
tækifæri til þess að koma fram
með allar þær nýjungar, sem að
gagni mættu verða til þess að
íbúðir þessar yrðu sem hagkvæm
astar og um leið ódýrar. Þannig
hefur stöðugt verið unnið m^rk-
víst að því, að tryggja einungis
byggingu góðra, en jafnframt
ódýrra ibúða, sem hægt væri að
byggja á sem skemn\stum tíma.
Á þessu kjörtímabili hefur því
verið unnið við 500 íbúðir af
þeim 600 íbúðum, sem gert var
ráð fyrir að reistar yrðu á næstu
4—5 árum, samkvæmt bygging-
aráætluninni frá því í rvóv. 1955.
Þegar sýnt var á siðastliðnu
hausti að byggingarframkvæmd-
ir bæjarins væru svo vel á veg
komnar, sem raun ber vitni, var
ákveðið að auka enn við þessar
framkvæmdir. Að tilhlutan Sjálf-
stæðismanna var því samþykkt
í nóv. 1957 af bæjarstjórn Reykja
víkur að byggðar skyldu 200
íbúðir til viðbótar við þær 600
íbúðir er áður hafði verið sam-
þykkt að byggja til útrýmingar
herskálum og öðru lélegu íbúð-
arhúsnæði.
Til þess að tryggja framkvæmd
þessarar áætlunar var jafnframt
samþykkt að stórauka framlag
til þessar mála. í því skyni var
m. a. stofnaður Byggingarsjóður
Reykjavíkurbæjar, og var stofn-
fé hans ákveðið 42.0 millj. kr.
Á næsta kjörtímabili ætti því öll-
um herskálum að verða útrýmt
og aðstaða þeirra stórbætt er
verst eru settir með húsnæði.
Nokkrir bæjarfulltrúar minni-
hlutaflokkanna hafa talið fram-
lag Reykjavíkurbæjar lítið til
þessara byggingarframkvæmda,
miðað við framlag ríkisins. Hvað
er nú hæft í þessu?
í fyrsta lagi þarf bæjarfélagið
að leggja allar götur, vatn og
holræsi um þau hvæði, sem bygg-
ingar þessar eru staðsettar á.
En kostnaður við að gera svæði
byggingarhæft fyrir 280 íbúðir
sem þegar eru fullgerðar, eða er
verið að byggja mun hafa num-
ið um 3 millj. kr. Auk þess er
verið að vinna við undirbúning
að byggingu 220 íbúða við Elliða-
vog, sem kosta murt um 3 millj.
kr. að gera byggingarhæft land-
svæði fyrir. Alls mun því kostn-
aður bæjarsjóðs verða um 6
millj. kr. við þennan undirbún-
ing, áður en hafizt er handa um
byggingarframkvæmdir við þenn
an hluta áætlunarinnar.
Nú þegar hefur bæjarsjóður
lagt fram í sjálfar byggingarnar
um 35 millj. kr. svo alls er þá
búið að leggja fram yfir 38 millj.
kr., auk þess sem þarf að leggja
fram til þess að gera svæðið við
Elliðavog byggingarhæft.
Aftur á móti hefur ríkissjóður
lánað um 7.0 millj. kr. og lofað
framlagi sem nemur um kr. 3.0
millj. kr. Auk þess hefur svo
Húsnæðismálastjórnin lánað A
og B lán að upphæð kr. 1.8 miilj.
Samtals hefur því verið veitt
fyrir atbeina ríkisvaldsins um
11.8 millj. kr.
Ef við lítum nú á þá aðstöðu,
sem ríkið hefur til þess að afla
þessa fjár, sjáum við bezt hve
hlutur ríkisvaldsins er lítill.
Á allt erlent efni leggur ríkið
háa tolla, auk 16% innflutnings-
gjalds, þessir skattar allir voru
stórhækkaðir í fyrra og settu
allt verðlag úr skorðum á bygg-
ingum, miðað við tekjur manna.
En auk þessara gjalda innheimt-
ir svo ríkissjóður 9% söluskatt,
en þessi eini skattur nemur nú
um kr. 20.000,00 á hverja íbúð
við Gnoðarvog. Það .má því
glögglega sjá að ríkið er þegar
búið að innheimta af bæjarbygg-
ingunum mikinn hluta af því
framlagi, sem það hefur nú veitt.
Ríkið hefur því aðeins skilað því
aftur, .sem það þegar hefur inn-
heimt af þessum húsum.
Aðstaða ríkisins er þvi allt
önnur í þessum efnum en bæjar-
ins. Ennfremur má geta þess að
ríkisjóður innheimtir hátt skipu-
lagsgjald af þessum húsum eins
og öllum öðrum húsum sem
byggð eru hér í bænum, þegar
þau verða fullgerð. Það er rétt
að þetta komi fram til þess að
fyrirbyggja þann misskilning, er
kemur fram hjá hr. Kristjáni
Hjaltasyni, í viðtali við „Tim-
Þegar rætt er um bygginjgar-
framkvæmdir, er varla hægt að
komast hjá því að minnast nokk-
uð á þá miklu hækkun, sem orð-
ið hefur hér á byggingarkostnaði
síðustu tvö árin. Því hefur verið
haldið fram að verðbólgan væri
stöðvuð hér, en sannleikurinn er
sá að allt hefur hækkað stór-
lega, nema vísitalan. Á árunum
1952 og að verkfallinu 1955 var
þróun efnahagsmálanna komið í
nokkurt jafnvægi. Fólkið fór aft-
ur að trúa á verðgildi krónunn-
ar og innistæður í sparisjóðum
hækkuðu verulega á þessum ár-
um. En slík er undirstaða þess
að byggingarstarfsemi geti þró-
azt á eðlilegan hátt.
Meðfylgjandi línurit sýnir
hvernig verðlag byggingarfram-
kvæmda hefur hækkað óeðlilega,
miðað við verðlagsvísitöluna.
Hin snögga hækkun hefst með
verkfallinu 1955, en þá hækkaði
byggingarkostnaður um 7%. Síð-
an hefur „vinstri" stjórnin stöð-
ugt gengið á það lagið að hækka
skatta og tolla af vörum og
vinnu við byggingarframkvæmd-
ann“ nýlega, að það sé Reykja-
víkurbær sem innheimtir skipu-
lagsgjald af húsum hér. Ekkert
slikt gjald rennur í bæjarsjóð,
þrátt fyrir það að bæjarsjóður
verður að kosta allt skipulag
bæjarins.
ir. Má t. d. þar tilnefna hina
miklu tollahækkun á fyrra ári
á öllum byggingarvörum, svo og
16% innflutningsgjald er sett var
á allar aðfluttar vörur til hús-
bygginga. Einnig var söluskatt-
urinn hækkaður þá í 9%, en sá
skattur er nú alloft innheimtur
tvisvar eða jafnvel oftar af sömu
upphæðinni. Þegar byggingar-
framkvæmdir eru t. d. boðnar
út í heildarákvæðisvinnu, þá
verður aðalverktaki að sjálfsögðu
að fá aðkeypta vinnu frá meist-
urum í viðkomandi fagi. Allir
þessir meistarar verða að greiða
9% í söluskatt, er leggst á selt
efni og vinnu frá þeim. Aðal-
verðtaki verður síðan að greiða
söluskatt af heildartilboði sínu.
Á þennan hátt er söluskatturinn
orðinn 18.81%, en í upphafi legg-
ur tollstjóri söluskatt á allt að-
flutt efni til slíkra framkvæmda.
Vegna þess að söluskatturinn
er innheimtur á þennan hátt af
verktökum, er það mjög vafa-
samt að heildarútboð eigi rétt
á sér lengur. Það er því aðkall-
andi að slík skattinnheimta sé
endurskoðuð.
við 920 íbúðir á siðastliðnú ári,
voru í smíðum nú um áramótin
1600 íbúðir, þar af um 900 fok-
heldar. Þessar tölur afsanna þá
kenningu, sem haldið hefur ver-
ið fram af andstæðingum okkar
að ekki væri úthlutað nægjan-
lega miklu af lóðum. Sannleik-
urinn er sá að ef úthlutað væri
fleiri lóðum í einu en gert hefur
verið, mundi það skapa mikinn
glundroða í byggingarstarfsem-
inni og verða aðeins til þess að
færri íbúðir hefðu verið full-
gerðar á undanförnum árum.
Ef leysa á húsnæðismálin, eins
og stefnt hefur verið að, má á
engan hátt fjölga þeim íbúðum
sem unnið er við árlega, en þær
hafa verið um 2600 undanfarin
tvö ár. Frekar ber að stefna að
því að hver og einn geti lokið
við sínar byggingar á sem
skemmstum tíma. Sú leið er
heppilegust fyrir hvern einstak-
ling og þjóðfélagið í heild.
Eins og byggingarmálum okk-
ar er nú komið hér í Reykjavík
er það tryggt að á næsta kjör-
tímabili verður öllum herskál-
unum og öðru óíbúðarhæfu hús-
næði útrýmt. Grndvöllurinn fyr-
ir því hefur þegar verið lagður
með undirbúningsvinnu og skipu
lagi að hinum stóru íbúðarhúsa-
hverfum, sem mun rísa á Grens-
áshæðunum og Háaleiti. í þess-
um hyerfum er gert ráð fyrir
að byggðar verði 3500—4000 ibúð-
ir. Nú er unnið við að leggja
aðalholræsi frá sjó að þessum
hverfum, svo á þessu ári verður
hægt að byrja að úthluta lóðum
þar.
RAGNAR JÓNSSON
hæstaréttarlógmaður.
Laugavegi 8. — Sími 17752.
Lögfræðistörf. — Eignaumsýsla.
Gísli Einarsson
hérað'sd'MnslögtxiaJur.
Málflutningsskrifstoía.
Laugavegi 20B. — Sími 19631.
Krisfján Gudlaugsson
hæsti.réttarlögmaður.
Skrifstofutimi kl. 10—12 og 1—5.
Austurstræti 1. — Sími 13400.
BARlNAMl'NDATÖKLIU
Allar myndatökur.
^ *
_ UOSMYNDASTOFA
Laugavegi 30. — Sími 19849.
Málflutningsskrifstofa
Einar B. Guðmundsson
Gublaugur Þorláksson
Guðmundur Pétursson
Aðalstræti 6, 111. hæð.
Símnr 1200? — 13202 — 13602»
VBD? - geislinn!
öryggisauki ( umferðinni
Fr ímerki
Frímcrkjasafnari
Sænskur frímerkjasafnari vill
skipta á frímerkjum við íslenzkan
safnara. Svar sendist Nils-Erik
Persson, Box 19, Sölvesborg,
Sverige.
1 CZ- .
Zt-Z ObiJícÍcir-JzyppinoGi jmóíccá z-'CcTj2cc/cJczr-
ArosJj-zczá meácij r./j ecccJccr- s*c‘cc/Jc/czc ir77r t_zz-7? cc/czzr'
cJ-Z 'cz 2- crcy 77/z V
2 y c j—c c/ctr-ycc .ccJrz cz- c jiZ-c'
er* C-ZJ-2T2 %__________________
---------------íh
r

y-

&

~!r
-4-
-ftr
iyio
N ^
\
á
í \
J
i 1
i i
i J
w

J
f ^
4 4
JlI
m
m
§
1
i\
p
b!
"1”"|

$ h\
■jt
~ J
p
hi
m t\
J-V i!
p J
4 V

49SS
20000
ioooo
79*7
/7/rtz--Ztcz^ctá /pccctz-licer'ty.Zeoi fónynir&r'ctZeGÍ
-%/ccn Jzccs'z-icnécsr- Jczrz-Jzccs'rcatács/ /czrz TzccsZzazácsr
jcrzocZctzrZ/ómczx' JZrzcz/cz^'JjórzrtczZ' jr2ct7cz~2'J/óraz.ctr'
czrzzo/z. ccir~cz czmo'Zi. ocjr’tz cz'zrzo/c o or-cz.
TjrczrrzZctyz yjrczrza Zczyz. Tzrczrzrticz.</c
Linurit þetta sýnir ljóslega hvernig framlag Húsnæðismála-
stjórnar tii ibúðabygginga hefur hlutfallslcga minnkað síðan
1955, vegna stöðugt aukins byggingarkostnaðar eins og lýst er
hér á eftir
Vez-á Zo.gs’-
jot 'srijcz. Jczzz.
V’tszJczJcz.
Á línuriti þessu kemur glögglega fram sá mikli munur sem
raunverulcga er á hækkun hinnar almennu verðlagsvísitölu,
og hækkrun byggingarkostnaðar. Sýnir línuritið ótvírætt hve
gífurlegri skriðu verðhækkana hefur verið hleypt af stað í
byggingariðnaðinum síðan i apríl 1955.
Byggingarframkvæmdir
kjörtimabilinu
a
Eins og áður er sagt lýsti Sjálf-
stæðisflokkuriijn því yfir við síð-
ustu kosningar að hann fagnaði
hinu aukna byggingarfrelsi fyrir
byggingu íbúða af hóflegri stærð,
og myndi gera sitt til þess að
borgararnir ættu þess kost að
byggja yfir sig og sína.
Ef byggingartölur yfir full-
gerðar íbúðir eru athugaðar fyrir
þetta kjörtímabil sést bezt að
bæjarstjórnarmeirihluti hefur
fyllilega staðið við þau fyrirheit
er gefin voru við síðustu kosn-
ingar.
Á kjörtímabilinu hefur verið
úthlutað lóðum fyrir um 4000
íbúðir, en fullgerðar íbúðir hafa
verið á síðustu fjórum árum sem
hér segir:
1954 voru byggðar 487 íbúðir.
1955 voru byggðar 564 íbúðir.
1956 voru byggðar 705 íbúðir.
1957 voru byggðar 920 íbúðir.
Samtals hafa því verið byggð-
ar hér 2666 íbúðir á þessum ár-
um.
Á línuriti í upphafi greinar-
innar um fólksfjölgun, kemur
það glögglega fram að hér hefur
verið gert stærra átak í húsnæðis
málum Reykvíkinga en nokkru
sinni fyrr. Þetta sýnir einnig að
vel hefur verið staðið við þau
fyrirheit að hafa nægilega mik-
ið af byggingarhæfum lóðum, til
þess að hið aukna byggingarfrelsi
gæti komið að fullum notum fyr-
ir horgarana.
Þrátt fyrir það að lokið var
Byggingaríramkvæmdir og verblag