Morgunblaðið - 08.03.1958, Page 14

Morgunblaðið - 08.03.1958, Page 14
14 MORGVNBLAÐIÐ T.augardagur 8. marz 1958 Bjarni Hávarðsson MINNING BJARNI Hávarðsson lézt í Lands spítalanum 24. febr. sl. eftir all- langa vanbeilsu. Með honum er fallinn í valinn ein af hinum ölanu kempum, sem fastast sóttu sjóinn á íyrstu áratugum þess- arar aldar, og drógu mesta og bezta björg i bú vor íslendinga úr hafdjúpuj.'um. Bjarni var Austfirðingur að ætterni, fæddur 31.7. 1882 að Hól- um i Norðfirði, þannig hálfátt- ræður orðinn. Foreldrar hans voru Hávarður Einarsson bóndi i Hellisfirði og Hólum, og síðari kona hans, Björg Árnadóttir, bónda á Hærukollsstöðum Sveins sonar. Hávarður var son- ur Einars Erlendssonar bónda í HeJIisfirði og Þrúðar Hávarðar- dóttur. Systir Hávarðs var Ólöf, kona séra Finns Þorsteinssonar á Klyppsstað, en sonarsynir hennar eru þeir Eysteinn fjár- málaráðherra og Jakob prestur. Þrúður var systir séra Jóns Hávarðssonar prests á Skorra- stað, gáfumanns og hins mesta karlmennis. Voru þau börn Há- varðs Jónssonar bónda í Stakka- hlíð í Loðmundarfirði og Hólum í Norðfirði, Hávarðssonar bónda í Stakkahlíð og Austdal í Seyðis- firði. Jón var sonur Hávarðs Magnússonar á Bakka og Gilsár- twllum í Borgarfirði árið 1703. Hann var nefndur Hávarður stóri, sakir vaxtar síns, og var hreppstjóri Borgfirðinga. Er þetta Njarðvlkurætt, og voru margir menn í þeirri ætt, sem kyn sitt áttu að rekja til Björns skafins, mikilhæfir og hraust- menni. Einar bóndi í Hellisfirði var sonur Erlends Árnasonar bónda í Hellisfirði Torfasonar á Græna nesi. Einar var bróðir séra Þór- arins, föður Erlends sýslumanns í ísafjarðarsýslu, sem fórst á ísafjarðardjúpi árið 1857. Kona hans Erlends Árnasonar var Ólöf Jóns dóttir Oddssonar á Skeggjastöð- um í Fellum, en kona Árna Torfa sonar var Guðrún Þórarinsdóttir, og er frá henni talin Hellisfjarð- arætt. Guðrún var dóttir séra Þórarins Jónssonar prests á Þvottá og Skorrastað, Guttorms- sonar prests að Hólmum, Sig- fússonar prests að Hólmum. Kona séra Þórarins Jónssonar var Sesselja Bjarnadóttir, Einars sonar prests í Ási og Guðrúnar, dóttur séra Stefáns Ólafssonar prests í Vallanesi og þjóðskálds. Kona séra Jóns var Margrét Þór- arinsdóttir Jónssonar prests á Hrafnagili í Eyjafirði, en kona isonar Guttorms Sigfússonar var Berg- úann ljót Einarsdóttir Skúlasonar, son s°nur ar Steinunnar, laundóttur Guð- brands Þorlákssonar biskups á Hólum. Af þessari stuttorðu ætt- rakningu má ljóst vera, að Bjarni var vel ættaður. Allt er þetta nánar rakið í Ættum Austfirð- inga eftir séra Einar Jónsson á Hofi, en ekki er þó skírnar- nafns hans þar getið, er nefnd er til sögunnar síðari kona hans. í fyrra hjónabandi, með Vig- dísi Jónsdóttur eignaðist Há- varður, faðir Bjarna 5 börn: Jón, Einar, Þórarin, Guðmund og. Guðrúnu og eru þau systkin kunn. Guðmundur var hestamað ur mikill og var ekiil Friðriks 8. þegar hann kom hingað árið 1907. Albræður Bjarna voru þessir: Magnús og Árni Bergþór. Auk þessara mörgu barna var alinn upp á heimili Hávarðs og Bjargar, Óla£ur Gíslason, sonur hennar og unnusta hennar. Há- varður dó um 1890, uíii sextugs aldur. Þá tvístraðist hemiilið og fór Bjarni þá til Þórarins bróð- ur síns, sem búinn var að festa ráð sitt. Frá honum fermdist hann 14 ára gamall áríð 1896 og gefur sóknarprestur honum góð- an vitnisburð. Segir hann lesa á- gætlega, skrifa vel og reikna sæmilega. Þórarinn bjó í Nesi í Norðfirði og var Kona Kristín Stefánsdóttir. Bjarni gerðist snemma mikill dugnaðarmaður og byrjaði ung- ur að aldri að stunda sjóróðra á árabátum, eins og þá tíðkaðist. Var hann enn ungur, þegar hann var tekinn til formennsku, svo líklegur þótti hann snemma til að verða aflamaður og góður skipstjórnarmaður. Á þeim ár- um var Bjarni einhverju sinni á sjó út af Norðfirði, og var svört þoka á, eins og Austfjarðaþok- ar. getur svörtust verið, svo að naumast sást út fyrir borðstokk- mn. Kom þá reyndur foi'maður róandi til Bjarna og stefndi frá landi. Tóku þeir tal saman, og kom þar að Bjarni spurði hann, hvert hann væri að halda. Svar- aði hinn því til að hann væri á leið til lands. Kvaðst Bjarni þá hafa sagt honum, að því væri ekki að heilsa. Brást hinn reið- ur við og hélt hann, grislinginn, litið vita um það, og reri burt í sömu átt og áður. Bjarni kom á venjulegum tíma heim úr róðr inum, en ekkert spurðist til hins aldna formanns. Þokan hélzt hin sama svo dögum skipti. Á þriðja degi kom gamli sjógarpurinn heim og sagði sínar farir ekki sléttar. Hafði hann fyrst haft veður af landi norður við Dala- tanga. Sökum þess að hann treysti sér ekki til að taka þaðan beina stefnu á Norðfjörð og halda henni, greip hann til þess ráðs að róa með ströndum fram suður tif Norðfjarðar. Áttaviti hans mun hafa verið í ólagi. Árið 1907 kvæntist Bjarm Rannveigu, dóttur Ólafs Ásgeirs smiðs á Norðfirði. Var ættaður af Vestfjörðum, Ásgeirs Magnússonar bónda á Kleifum í Seyðisfirði Þórðarsonar prests í Ögurþing- um. Bjarni og Rannveig reistu bú að Krossavík. Eignuðust þau tvo syni, Ólaf Hjálmar 1908 og Rannver Björgvin 1909. En skömmu eftir siðari barnsburð- inn 18. sept. 1909, andaðist Rann veig, aðeins 23 ára að aldri. Bjarni tók sér konumissinn mjög nærri, og var nú á lausum kili um skeið, og hallaðist eftir það í of ríkum mæli að náðar- meðulum Bakkusar. Börnin tók Hjálmar Ólafsson verzlunarmað ur að Ekru í Norðfirði að sér, en hann var bróðir Rannveigar. Synir Bjarna voru báðir iátnir a undan honum, fyrir ekki all- löngu. Ólafur átti eina dóttur, Hrafnhildi ,en Rannver átti ekki afkvæmi. Bjarni lagði alla tíð stund á sjómennsku. Gerðist hann snemma formaður, eins og áður segir, og síðan skipstjóri með vélskipið Stellu, sem þótti mikið skip á þeirri tíð. Stundaði hann fiskveiðar á því fyrir Austur- Vestur- og Suðurlandi á vetrar- vertiðum. Vertíðina 1911 var hann með Stellu við Vestmanna eyjar, en 1914 var hann með v.b. Ceres frá Vestmannaeyjum, sem móðir mín og fleiri Vestmanna- eyingar áttu. Mér er Bjarni enn minnisstæður frá þeim árum fyr ir sakir glæsimennsku hans og dugnaðar. Sérstaklega er mér minnisstæð ein heimkoma Bjarna úr verstu svaðilför á Ceres. Reri hann þá einskipa og hreppti versta veður, en það var svo með hann, að hann reyndist því meira karlmenni sem hann kom í meiri mannraunir. Árið 1916 fluttist Bjarni frá Norðfirði til Reykjavíkur og ári síðar mun hann hafa lagt leið sína til ísafjarðar. Var hann hér fyrst með Stellu tvær ver- tíðir, en gerðist þá skipstjóri með v.b. Leif fyrir Helga Sveins son, fyrrv. bankastjóra. Eftir pað átti Bjarni heima á ísafirði og stundaði jafnan sjó, nema hvað hann hætti vetrarróðrum þegar flann nálgaðist sjötugsald- urinn. Mörg hin síðari ár stund- aöi hann veiðar með dragnót og var jafnan aflasæll. Liha tru hafð.1 hann á því, að það veiðar- færi ylli jafnmiklum spjöllum og sumir teija. Árið 1921 kvæntist Bjarni í annað sinn, og átti nú Þóru, dótt ur Jóns Einarssonar bónda á Bóndastöðum Hjörleifssonar prests í Vallanesi. Þóra var fyrsta lærða hjúkrunarkonan, er til starfa tók á íslandi og var hún lengi yfirhjúkrunarkona við sjúkrahúsið á ísafirði og síðan rak hún hér veitingasölu. Þóra var myndarkona og skörungur. Þau ólu upp Jóhönnu Vilhjálms dóttur, og eftir að hún missti mann sinn, tóku þau Bjarna Þór, son þeirra, í fóstur. Þóra andaðist árið 1953. Bjarni veiktist síðari hluta árs 1955 og var eftir það að mestu leyti í sjúkrahúsum. En á sl. ári var hann ráðinn til vistar í dvalarheimili aldraðra sjó- manna, Hrafnistu í Reykjavík, en þá hraKaði heilsu hans, svo að ekki varð af því. Bjarni Hávarðsson var greind ur maður og kunni frá mörgu að segja^ frá langri ævi og bylja- samn. Hann var vel lesinn og hafði mikla ánægju af þjóðleg- um fróðleik. Hann var glaðsinna og gamansamur, og hnyttinn í tilsvörum, ef því var að skipta. Munu vinir hans jafnan minnast hans með söknuði og ánægju. Bjarni var barngóður með af- brigðum og hændust bórn að hon um hvar sem hann fór. Bjarni fær gott eftirmæii þeirra, sem bezt þekktu hann. — JGÓ. Frá Búnaðarþingi: Þingið vonnr nð Lnndsmot hestnmnnnn fnist hnldið n Þingvollum í GÆR var fjárhagsáætlun Bún- aðarfélagsins til 2. umræðu á Búnaðarþingi. Urðu nokkrar um ræður um lítils háttar tilfærslur á fj árhagsáætluninni en beinar tillögur til breytinga komu ekki hátt. Búnaðarþing leyfir sér þó að vænta þess, að Þingvallanefnd leyfi, að haldið verði landsmót framvegis á þessum stað, enda fari landsmótin vel fram á allan fram við þessa umræðu. Aukin smjörneyzla Ályktun var i gær samþykkt út af erindi Guðmundar Guðjóns sonar þess efnis að Búnaðarþing beini því til Framleiðsluráðs landbúnaðarins, að gert verði alit sem unnt er til aukningar smjör- neyzlu í landinu og nendir sér- staklega á sjúkrahús, heilsuhæli og matsöluhús, sem líldegar stofn anir til meiri viðskipta að þvi er þetta snertir. Landsmót hestamanna Þá var til fyrri umræðu tillaga búfjárræktarnefndar um lands- mót Landssambands hestamanna félaga á Skógarhólum í Þingvalla sveit. Framsögumaður rtefndar- innar Bjarni Barnason kvað nauð synlegt að halda á því máh með lagni en misskilningur hefði kom ið upp í samskiptum Landssam- bandsins og Þingvallanefndar út af þessu máli. Þingsályktunartillagan hljóðar svo: „Svo sem lög um búfjárrækt mæla fyrir, er heimilt að hafa landsmót og landssýningu fyrir kynbótahross á komanda sumri. Landssamband hestamannafélaga hefir þegar‘gert allmiklar girð- ingar, rutt og jafnað sýningar- svæði og gert brautir til kupp- reiða í samvinnu og semráði við hrossaræktarráðunaut Búnaðar- félags íslands. Mannvirki þessu var valinn staður í Skógarhóium í Svartal gilslandi, skammt frá Þingvöll- um. í bréfi Þingvallanefndar til Landssambands hestamannafé- laga 7. okt. 1957, segir svo: „Vill Þingvallanefnd eftir at- vikum leyfa að svæðið verði not- að sem skeiðvöllur og sýningar- svæði fyrir næsta landsmót L. H., án þess, að svo stöddu, að taka nokkra afstöðu til þess, að svo verði framvegis.“ Þá treystir og Búnaðarþing því, að Þingvallanefnd leyfi að reist verði nokkur bráðabirgðaskýli, sem numin verði brott að mótinu loknu, svo og, að nauðsynlegar girðingar fái að standa, enda verði þær vel vandaðar og þeim vel við haldið og hið nýgrædda land til sóma og staðarprýði. Búnaðarþing vonar, að Þing- vallanefnd sýni máli þessu í heild velvilja og skilning, svo sem nefndin hefir áður gert og lætur í Ijós ánægju sína yfir framan- greindri framkvæmd, enda telur Búnaðarþing nágrenni Þingvalia ákjósanlegasta staðinn fyrir lands mót þau, sem allir hestaeigendur eru einhuga um.“ Ekki urðu umræður um þetta mál. Byggðasöfn og silungarækt Þá voru til umræðu alyktanir um byggöasöfn og silungarækt. Var skorað á Búnaðarfélag ís- lands að vinna að því við ríkis- stjórn og Alþingi að veittur verði styrkur til bygginga húsa yíir byggðasöfn. Um erindi Gísla Ind- riðasonar varðandi siiungarækt lagði alisherjarnefnd fram áiykt- un þess efnis að Búnaðarþing liti svo á að silungarækt í sjó væri merk nýjung sem vert sé að reynd verði hér á landi, en telur að slíka stöð verði að byggja af fullri verkfræðilegri kunnáttu og tilraunin fari fram undir eftir- liti veiðimálastjóra. Að fengnum slikum aðstæðum mælir Búnaðarþing eindregið með að fé verði veitt i þessu skini. Ekki urðu umræður um þessar ályktanir og var þeim báöum vis- að til síðari umræðu. Næsti .fundur Búnaðarþings hefst kl. 9. 30 í d. g. «rósir ó stáovnr uppreisitfflrmannQ JAKARTA, 5. marz. — Yfirmað- ur indónesíska flotans upplýsti í dag, að hörð skotríð hefði verið gerð á hafnarbæinn Bitin á N- Celebes, sem er á yfirráðasvæði uppreisnarmanna. Þá hefur verið skýrt frá því, að tundurdufla- belti hafi verið lögð framan við höfnina. Flugherinn skýrir frá því, að flugmiðum hafi verið kastað yfir Mið-Súmötru í dag. Frétzt hefur, að á þann hátt hafi Jakartastjórn komið þeim boðum til fólksitis að halda sig í hæfilegri fjarlægð frá öllum hernaðarlega mikilvæg um mannvirkjum vegna árasa stj órnarher j anna. Einnig hefur frétzt, að stjórnin hafi sett fót- göngulið á land á N-Súmötru og sé það nú á leið til átaka við uppreisnarmenn á miðri eyjunni. Hvorug þessara frétta hefur hlot- ið staðfestingu. Sendiráðsfulltrúi Indónesíu í Haag hefur borið fram mótmæli við hollenzka utanríkisráðuneyt- ið vegna þess, að hollenzkt her- skip hertók fyrir skemmstu hol- lenzkt kaupfar, sem Indónesíu- stjórn hafði lagt hald á og var á siglingu á vegum Indónesíu- stjórnar. Tók herskipið kaupfarið í tog — og fór með það til hafnar í hoi- lenzku Nýju-Guineu. Framkvæmdastjóri SEATO (Suð- austurasíubandalagsins) skýtði svo frá, að fulltrúar stjórnar upp reisnarmanna á Súmötru munau ekki fá að sitja ráðherrafui.d bandalagsins, sem hefst í Manila 10. þ. m. Áður höfðu uppreisnar- menn látið í veðri vaka að þeir mundu reyna að senda fulltrúa þangað. □- -□ MEISTARAMÓT íslands í körfu- knattleik hélt áfram á þriðju- dagskvöld. íþróttafélag starfs- manna Keflavíkurflugvallar sigr- aði íþróttafélag stúdenta með 38 stigum gegn 34. Leikurinn var mjög jafn og spennandi. A-lið Cörfuknattleiksfélags Reykjavík- ur sigraði B-lið félagsins með 47 stigum gegn 22. Staðan í mótinu er þessi: ÍR með 4 stig eftir 2 leiki. ÍKF með 4 stig eftir 3 leiki. ÍS með 4 stig eftir 3 leiki. A-Iið KFR með 2 st. eftir 2 leiki. KR með ekkert stig efir 2 leiki. B-lið KFR með ekkert stig eftir 2 leiki. □-------------------------n - .(juooe*. iiættir PRAG, 7. mai'z. — Emil Zatopek hættir nú að keppa í íþróttum eftir 17 ára íþróttakeppni. Hann er einn mesti hlaupari þessarar aldar og á nú 5 heimsmet. Metin voru sett á árunum 1951—1955. AIIs hefur Zatopek sett 18 heims met. Hann er nú 35 ára. Viimingsmiði seldur í Sand«erði DREGIÐ hefur verið í happdrætti íþróttafélags Keflavíkurflugvall- ar. Upp kom vinningur nr. 1342. Vinningurinn var flugfar fyrir tvo Rvík—Hamborg—Rvik. Mið- inn mun hafa verið seldur í Sándgerði.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.