Morgunblaðið - 22.03.1958, Qupperneq 13

FRÁ S.U.S.
RITSTJÖRAR: JÖSEF H. ÞORGEIRSSON OG ÖLAFUR EGILSSON
I r-.rU i Ásbj’rgi á hértósm'áti lúiitíi=sl..t>i. j,v
VngnWMniks-itttlMtads XstrSur- 1 Brynk? IkiiléámoA Ö r«.40
i
ÞAÐ osjð hefúr aldrei legið' á dag, en á þriðju siðu sanin tölu
Framsóluiarniönnum, að hóg- blaðs var svo birt „fréjtt" un
VDeró og lítillæti stæði slarfsenii íþrótiamót, sem frám fór fyrir '
þeirra fyrir þrifum. bvqrt á móti — sjö — mánuðum. i
HEIMDALLARFUNDUR :
Sæffa veröur vinnu
og fjármagn
Mynd þessi af hinum vestur-þýzku laganemum var tekin fyrir utan húsakynni Morgunblaðsins
í Aðalstræti, skömmu áður en þeir lögðu af stað heimleiðis með „Gullfaxa" á laugardaginn var.
Nöfn þeirra eru talið frá vinstri: Jörn Lamprech t, Manfred Illner og Detlef Böckmann.
Þrír þýzkir laganemar heimsækja
háskólann í stúdentaskiptum
— §<e& íslenzkir slíscieiitar
fara ufan síðar í vor
NÝLEGA komu hingað til lands
þrír vestur-þýzkir laganemar,
Detlef Böckmann frá Munchen,
Jörn Lamprecht frá Hamborg- og
Manfred Illner frá Marburg.
Dvöldust þeir hér um þriggja
vikna skeið á vegum „Orators",
félags laganema við Háskóla ís-
lands, skoðuðu það sem markverð
ast er hér í höfuðstaðnum og
næsta nágrenni, auk þess sem
þeir fóru flugleiöis til Akureyr-
ar og voru þar í þrjá daga
Aðdragandi heimsóknar þess-
arar er sá, að á s.l. ári snéri
stjórn „Orators“ sér til þýzka
sendiráðsins hér í Reykjavik og
óskaði eftir aðstoð þess við að
koma á fót stúdentasKiptum við
þýzka laganema. Sendiráðið
brást fljótt og vel við þessari
beiðni. Árangurinn varð sá, að
samkomulag náðist um að Þjóð-
verjarnir skyldu koma hingáð í
lok febrúar en íslendihgarnir
fara utan síðla í maímánuði.
Tíðindaménn síðunnar hittu
hina þýzku laganema að , máli
skamma stund árla á föstunags-
morguninn í síðustu vikú og
inntu þá frétta aL stúdentalífi í
heirrikynnum. pc-ura.
Laganám tekur 7 ár
— Laganám i Vestur-Þýzka-
landi tekúr hið skemmsta 3—3V2
ár og geta menn að þéim tima
liðnum gerst lögíræðilegir ráðu-
nautar atvinnufyrirtækja og
annást hvers könar samniiiga-
gerðir m;m. En hyggist þeir á
hinn bóginn stunda málflutnmgs-
störf eða gerast dómarar er til-
skilið, að þeir eftir að háskóla-
prófi lýkur starfi í 3% ár við
dómstóla undir leiðsögn — og
gera það flestir.
Um 20% stúdenta í háskólum
þeim, er þeir Detlef, Jörn og
Maníred nema við, leggja stund
á lögfræði og eru það nokkru
fleiri en æskilegt væri með hiið-
sjón af atvinnumöguleikum. Þó
er ástandið svo í dag, að nýút-
skrifuðum lögfræðingum gengur
greiðlegar að fá atvinnu en ýms-
um öðrum, t. d. hagfræðingum.
— Eiga þýzkir stúdentar al-
mennt í erfiðleikum með að afla
fjár, til þess að standö st.ruum
af námskostnaði?
— Ekki verður það sagt. Þó að
fjáröflunin sé tvímæiaiaust eitt
lielzta vandamál stúdeiúa, má
telja það óþekkt með öllu, að þeir
verði að hætta námLsÖKum fjár-
skorts. Á vegum hins opinbera
eru árlega veittar 50 miHjónir
marka til stúdenta, ýmist sem
lán eða styrkir, og annasi stud-
entasamtökin úthiutun fjársins
eftir allflóknum regiUin, þar sem
einkum er tekið tillit til tekna
stúdentsins og eínahags fram-
iærenda hans.
Géngið ér. út,' frá, að 20.QV mörk t
á mánúði'nægi hver,um stúdent 1
fyrir bi’ýnustu náuðsynj u in; pg 1
nema . hæstu gtyrkjr, þéíi'i'i úpþ-
,hæð;
Áhugamal stúdenta ,
— ’Hver eru heiztú' ahugamál
lagastúáenta, þegar' fjárhags-
áhyggj um sleppir? , .
— Þýzkir laganemar erU sem
væri að fá breytt til bóta, eru
tengslin milli stúdenta og próf-
essoranna. Þau eru nú mjög
losaraleg. Að meðaltali er 1
prófessor á hverja 150 stúdenta,
en algengt er að 200—300 stúdent
ar sæki hvern fyrirlestur. Það er
vitaskuld ómögulegt fyrir próf-
Frh. á bls. 14.
manna og atvinnurekenda mundi
í efnahagslegu tilliti sífellt auk-
ast, ef ríkisvaldið yrði ekki eflt
og því falið að ráðstafa fjármagn
inu til atvinnulífsins og annast
síðan skiptingu arðsins. En þró-
unin hefur, sem kunnugt er af-
sannað þessar kenningar gjör-
samlega, því i stað þess að ör-
eigum fjölgaðí í vestrænum
löndum myndaðist þar vel
andi verkalýðsstétt.
Þar sem reynt hefur verið
framkvæma kenningar kommún-
ismans, hafa hagsmunaárekstr-
ar vinnu og fjármagns ætið verið
„leystir" á kostnað launþega, sem
sviptir hafa verið samningarétti
sínum. Það ætti því ekki að vera
Befra seint en aldrei
Starfsemi
fcve:rt á nióti
hefur leugi vei'ið hent gaman að
kokhréysti þeirra og yfirborðs-
mennsku. Einna gleggst kemur
þegsi árátíá þeirrá Tímamatina
fram í skoplegri viðleitni rit-
stendur ekfci alls köstar ánægðir! átjóra blaðsins til að telja mönn-
með fyrnkomulag kennslunnar, um trú uni að' Tíminn sé blaða
og keppa að því, að fá þrengdan \ bezt á landi hér. Blaðið
þó þessar
. , |------- ------ -—. sjálft
þann giundvoll, sem námið er afsannar þó þessar fullyrðingar
byggt á. Vilja þeir leggja áherzlu
á að læra þeim mun betur undir-
stöðugreinar lögspekinnar.
Annað atriði, sem æskilegt
þeirra svo til daglega. T. d. gaf
að líta tveggja dálka skrumaug-
lýsingu um ágæti Tímans sem
fréttablaðs í blaðinu sl. þriðju-
. ........ „irejf . um
íþróttamót, sem frarn fór fyrir 7
— sjö — inánuðum. r.;: : I,
Nú á dögum kvörtuð'u lesendur
Timans yfir slælegum fréttallutn
ingi blað'sins af ráðstefnunni í
Genf um réítarreglur á hafi úti,
en ritstjórinn fór undan í flæm-
ingi og reyndi að skella skuld-
inni á fréttaþjónustu utanríkis-
ráðuneytisins. Ástæða er til að
gleðja lescndur Thnans með því,
að' einhvern tíma á næsta hausti
mcgi þeir eiga von á fréttum af
ráðstefnunni!!!
Magnús Jónsson frá Mel.
þess, að koma í veg fyrir skaða
af slíkum aðgerðum. Og eru í
þessu sambandi athyglisverðar
yfirlýsingar kommúnista um
nauðsyn takmörkunar á verk-
fallsréttinum, þó að þær séu að
vísu fram komnar eftir að nú-
verandi rikisstjórn var mynduð.
Þá gat Magnús þess, að hér á
landi hefði verið reynt að \eysa
deilur launþega og atvinnurek-
enda með gerð'ardómi, en slíkar
tilraunir hefðu fljótt reynzt gagn*
litlar og misheppnaðar, og þess
því ekki að vænta, að með því
móti mætti leysa vandamálið á
viðunandi hátt.
Sjálfstæðismenn hafa á þingi
flutt tillögu um, að rannskað
verði, hver afraksturinn af þjóð-
arbúinu raunverulega sé, o'g. hef-
ur tilgangurinn verið sá, að fá
það fram, hverju sé að skipta í
raun og veru, með það fyrir aug-
um að ná síðan samkomulagi um
skiptinguna, Tillaga þessi var
sÚmþykkt og síðar„hefir Alþi.ngi
geýt ýmsar, álylstanir, sem gengið
hafa j sömu átt, en litiíl árangúr
enn Örðið'; af þessari viðleitni til
laúshar á vándámálinu.
Að.því ef'hl-utdeildár- og arð-
■.skiþtifyrirkQmúlágið . snertir,
kvað. Magnús það fraihkvæman-
legl með -ymsum hætti, eh reynsla
manna ériéndis héfði léitt í ljós
að irijög mikils virði væri að
vékja hjá starfsmanni þá tilfinn-
ingu, að hann beri jafnt vinnu-
veitandanum ábyrgð á rekstri
fýrirtækisins. Til að ná þessu tak
marki koma einkum þrjú atriði
til greina:
I fyrsta lagi að verkamennirn-
ir fái auk hinna föstu launa ein-
Framh. á bls. 14
í upphafi ræðu sinnar rakti
Magnús kennisetningar kommún
ismans um að bilið milli verka-
SEINT í síðustu viku efndi
„Heimdallur" til félagsfundar í
Valhöli við Suðurgötu og tók þar
til umræðu, hvermg sætta megi
'vinnu og fjármagn á lýðræðis-
legum grundvelli.
Baldvin Tryggvason, formað-
ur félagsins setti fundinn og
stjórnaði honum, en frummæl-
andi var Magnús Jónsson frá
Mel, sem ásamt þeim Gunnari
Thoroddsen og Sigurði Bjarna-
syni hefur nýlega lagt fram á
Alþingi tillögu til þingsáiylctunar
um hlutdeildar- og arðskiptifyrir
komulag í atvinnurekstri iands-
manna. En þeir flutningsmenn
tela líkindi til þess, að með slíkri
nýbreytni megi stíga stórt spor
í þá átt, að koma á friði milli
þeirra, sem stjórna atvinnutækj-
unum, og hinna sem vinna við
þau.
kappsmál verkalýðsins. að slfkt
skipulag kæmist á her á 'andi.
í vestrænum lýðræðisríkjum
njóta verkalýðssamtökin á hinn
bóginn til fulls frelsis til samn-
inga, auk þess sem verkfallsrétt-
urinn er þar viðurkenndur til
þess að fá framgengt sanngjörn-
um kröfum. í þeim rétti er samt
fólkin sú hætta fyrir lítið þjóð-
félag, að ábyrgðarlaus öfl beiti
honum póltiskt til framdráttar
ýmsum annarlegum sjónarmið-
um, en ekki til þess að auka hlut
verkalýðsins i arði þjóðarfram-
leiðslunnar.
Á síðustu timum hefur vaxið
mjög skilningur fyrir nauðsyn