Morgunblaðið - 26.03.1958, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 26.03.1958, Blaðsíða 10
10 MORCUNRT. AÐIÐ Miðvik'udagur 26. marz 1958 tTtg.: H.í. Arvakur, Reykjavik. Framkvæmdastjón: Sigfus Jónsson. Aðaintstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.) Bjarni Beriediktsson. Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur. Einar Asmundsson. Lesbók: Arni Öla, sími 33045 Auglýsingar: Arni Garðar Knstinsson. Ritstjórn: Aðalstræti 6. Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Simi 22480. Askriftargjalo kr. 30.00 á mánuði innanlands. í lausasölu kr. 1.50 eintakið. ATAK SJALFSTÆÐISMANNA í BYGGINGARMÁLUNUM INS og öllum bæjarbúum er kunnugt, hefur ^ Reykjavíkurbær að und- anförnu haft með höndum stór- felldar íbúðabyggingaríþvískyni að útrýma heilsuspillandi hús- næði í bænum. í hinum nýju hverfum risa nú víða upp raðir húsa eða stórar húsasamstæður, sem Reykjavíkurbær byggir, og selur síðan með þeim hagkvæm- ustu kjörum, sem nú er völ á, á markaðnum. Meirihluti Sjálf- stæðismanna í bæjarstjórn gerði þegar fyrir þremur árum síðan áætlun um útrýmingu heilsuspill andi íbúða og síðan hefur Reykja víkurbær eftir megni hald- ið byggingarstarfseminni áfram. Á því tímabili, síðan Sjálfstæðis- menn gerðu hina upprunalegu byggingaráætlun, hefur margt breytzt, byggingarkostnaðurinn hefur stóraukizt og þær vonir, sem bundnar voru við fjárveit- ingar ríkisins til íbúðabygginga, hafa mjög brugðizt í tíð núver- andi stjórnar. Allt um það hafa Sjálfstæðismenn í bæjarstjórn Reykjavíkur ekki látið það á sig fá, heldur haldið áfram ótrauðir að vinna að útrýmingu hinna heilsuspillandi íbúða. ★ Á seinasta bæjarstjórnarfundt komu ibúðirnar í hinum svo- nefndu Gnoðarvogshúsum mjög til umræðu og komu fram ýmsar upplýsingar varðandi byggingar- málin. í þessum umræðum benti borgarstjóri á, að Reykjavíkur- bær hefði á sl. ári lagt 15 milljón ir króna til íbúðabygginga. Það væri réttlætiskrafa af hálfu bæja- og sveitafélaga að ríkis- sjóður iegði jafnt af mörkum, þegar um það væri að ræða að útrýma húsnæði, sem talið væri heilsuspillandi. En þessu væri ekki að heilsa. Upprunalega hefði þó verið gert ráð fyrir því, sem grundvallaratriði, að ríkið legði hér jafnt fram, en þá hefði verið sett inn í lögin hámarksupphæð, sem ríkinu væri skylt að inna af höndum en það hámark er nú 4 milljónir á ári. Þegar á það er litið, að Reykjavíkurbær hefur á síðasta ári einu lagt fram 15 milljónir króna, sést hve langt er frá því, að ríkið leggi þar fram til jafns við Reykavikurbæ. Sjálfstæðismenn hafa flutt ýrr.sar tillögur til úrbóta á þessu og má í því sambandi minna á, að Gunnar Thoroddsen, borgarstjóri, flutti tillögu á Alþingi, um að afnema hámarksákvæðið og skyldi þá ríkið leggja fram til jafns við það sem bæjarfélögin væru megnug á hverjum tíma. En þessu var ekki sinnt af stjórn arflokkunum og eins hefur farið með aðrar tillögur Sjálfstæðis- manna, sem miðað hafa að sama marki. Þá má benda á það í þessu sambandi, að bæjarstjóvn hefur einróma samþykkt, að skora á ríkisvaldið að hækka ha- mark þeirrar fjárhæðar, sem lögð yrði til íbúðabygginga á móts við bæja- og sveitafélög upp í 12 milijónir kr. á ári, en þessari en- róma samþykkt hefur heldur ekki verið sinnt. Reynslan af núverandi ríkis- stjórn í byggingarmálunum er sízt af öllu uppörvandi, svo ekki sé meira sagt. Á þeim 9 mánuð- um sem liðu frá því að veðlána- kerfið var sett á stofn í fyrstu og þar til stjórnarskiptin urðu. veitti húsnæðismálastjórnin. sem þá var, um 77 millj. króna til ibúðabygginga samkvæmt því lánakerfi. En það nemur um 8,5 milljónum króna á hvern mánuð til jafnaðar. En ef þetta er borið saman við það sem gerzt hefur í tíð núverandi stjórnar, kemur í ljós, að á valdatíma hennar, sem er 20 mánuðir, hafa verið veitt ibúðarlán frá veðlánakerf- inu, sem nema um 104 ‘milljónum króna eða aðeins rúmum 5 millj. kr. að meðaltali á mánuði á tíma bilinu. I þessu sambandi er líka rétt að benda á, að um 25 milljón ir króna af þessari lánsupphæð, eru einungis ávísun á skyldu- sparnaðarfé og hluta byggingar- sjóðs af stóreignaskattinum. Eins og bent var á hér á undan, hefur Reykjavíkurbær á síðasta ári lagt fram 15 millj. kr. til íbúðabygginga, en fengið þar á móti aðeins hina naumu há- marksupphæð frá ríkinu, eða 4 milljónir króna. Sú ríkisstjórn, sem hæst gumaði af því að hún vildi bæta kjör þeirra, sem verst væru staddir og þar á meðal hús- næðisleysingjanna, hefur alger- lega brugðizt í einu þýðingar- mesta málinu, sem er útrýming hinna heilsuspillandi íbúða og þessi ríkisstjórn hefur sízt af öllu treyst sér til þess að leggja til fé til jafns við það sem meiri- hluti Sjálfstæðismanna í bæjar- stjórn hefur samþykkt að leggja til slikra framkvæmda. Ofan á þetta bætist svo, hve stórkostlega byggingarkostnaður inn hefur hækkað á valdatima núverandi stjórnar og má í þvi sambandi nefna 16% innflutnings gjaldið á byggingarefni, sem nú- verandi ríkisstjórn lagði á, auk 9% söluskattsins. Þessu til við- bótar má svo benda á þá erfið- leika, sem efnisskortur hefur oí't valdið en það stafar af því, að gjaideyrisvandræðin hafa farið vaxandi. Þannig hafa erfiðleik- arnir í sambandi við byggingar- málin, sem frá ríkisstjórninni eru runnir, sifellt vaxið frá mánuði til mánaðar, á einn og annan hátt. Ef Sjálfstæðismenn væru sama sinnis í þessum málum og ríkis- stjórnin, gætu allir séð, hvernig nú væri komið. Þá mundu ekki blasa við stórar sambyggingar og há hús í nýjum hverfum til að bæta úr húsnæðisvandræðunum. Fæst af þessu væri þá til. Það sem veldur því að þetta átak hefur verið gert, er einbeittur vilji Sjálfstæðismanna i bæjar- stjórn til þess að ráða fram úr húsnæðisvandræðunum, eins og þau hafa blasað við hér í Reykja vik og þótt á móti blási munu Sjálfstæðismenn gera sitt ýtrasta til að leiða þessi mál til far- sælla lykta fyrir einstaklinga og bæjarfélagið í heild. UTAN UR HEIMI Sprengjuþota af gerðinni B-47 Þegar bandaríska þotan missti kjarn- orkusprengjuna yfir C eorgiu ÞAÐ vakti heimsathygli á dög- unum, er bandarísk sprengjuþota missti kjarnorkusprengju yfir Georgia-fyi!«i í sunnanverðum Bandaríkjunum. Sem betur fer sprakk sprengjan ekki og lítið tjón hlauzt af. En menn spurðu: Hvernig getur þetta átt sér stað? — og hér kemur svarið: Það var síðla dags að ein af sprengjuþotum bandaríska hers- ins, B-47, hóf sig til flugs af Hunter herflugvellinum. Þetta er sex hreyfla flugvél, ein af stærri gerðum sprengjuflugvéla.Þriggja 1 manna áhöfn er á þessum þotum, flugstjóri, aðstoðarflugmaður og loftskeyta- og siglingafræðingur. ★ ★ ★ Flugvélin var á venjulegu æf- inga- og eftirlitsflugi, átti að fljúga beint til N-Afríku og hafa skamma viðdvöl á einum af flug- völlum Bandaríkjahers þar. Koehler flugstjóri hækkaði flug- ið ört — og var kominn í 15.000 fet, þegar rautt ljós kviknaði skyndilega í mælaborðinu: Þetta var alvarlegt, hlerarnir fyrir sprengjuhólfinu voru í ólagi — rafmagnsútbúnaðurinn, sem lok- aði þeim og opnaði var óvirkur! ★ ★ ★ Kulka siglingafræðingur leysti af sér öryggisólina, stóð upp úr sæti sinu frammi í nefi þotunnar og skreiddist aftur eftir henni. Hann opnaði litlu „lúguna" á sprengjuhólfinu, kveikti ljósin inni í því — og virti fyrir sér kjarnorkusprengjuna, sem þeir báru alltaf með sér á þessum flugferðum. Bandarískir herflug menn kalla þessar sprengjur „grísi“ — og þarna hékk ,grís- inn‘ þeirraáeinu haki yfir óvirku hlerunum, sem allt eins gátu hrokkið upp, þar eð opnunarút- búnaðurinn var bilaður. Það var vissara að reyna að festa „grís- inn“ betur í varúðarskyni. Það var óþægilegt að vita af því að hlerarnir gætu hrokkið upp og „grísinn“ hengi yfir opinu í venjulegri festingu, allur var var inn góður. Kulka reyndi að smeygja stálteini í öryggisfest- inguna, en árangurslaust. Hann bisaði þarna við „grísinn", sem fór að dingla. Enn hélt hann áfram, en var nú ekki farið að verða um sel. ★ ★ ★ Skyndilega féll sprengjan, „grísinn“ hafði losnað í höndun- um á honum, féll á hlerana, sem undir venjulegum kringumstæð- um hefðu haldið, en þar sem lokunarútbúnaðurinn var óvirk- ur hrukku hlerarnir upp undan þunga sprengjunnar — og hún féll niður úr þotunni. Kulka féll líka með „grísnum", niður um opið, en tókst að ná handfestu einhvers staðar við barm opsins, hvar og hvernig honum tókst það gerði hann sér enga grein fyrir á eftir. En þarna hékk hann nið- ur úr þotunni — í nístandi roki. En honum tókst að hefja sig upp aftur — og var hólpinn. ★ ★ ★ Frammi í stjórnklefanum sátu flugmennirnir tveir, Koehler flug stjóri og Woodruff aðstoðarflug- maður. Þeir vissu ekki hvað gerzt var af sprengjunni var fjarlægt úr gígnum — og bóndinn, sem búgarðinn átti, sagði, þegar öllu var lokið: Mig hefur langað til þess að búa til sundlaug hérna. Nú er holan komin — og mér að kostnaðarlausu. Ætli ég opni hana ekki fyrir almenning og taki hæfilega þóknun fyrir að leyfa því að synda í úraníum- vatni! Ahöfn þotunnar — frá vinstri: Kulka siglingafræðingur, Woodruff aðstoðarflugmaður og Koehler flugstjóri. hafði aftur í flugvélinni, en mælitækjum sá aðstoðarflugmað urinn bylgjuhreyfingu á jörðu niðri — „alveg eins og þegar sprengja fellur", hugsaði hann. Þá rann upp fyrir þeim hvernig í öllu lá. Koehler tilkynnti flug- stjórn jafnskjótt hvernig kom- ið væri og fékk leyfi til þess að snúa við þegar í stað. Þotan sveif hátt yfir staðnum, sem sprengjan hafði fallið á, þeir tóku myndir og gerðu mælingar og fylgdust náfölir með sjúkrabílunum, sem brunuðu eftir þjóðvegunum — all ir í sömu átt. .V ★ ★ Eins og getið var i fréttum á sínum tíma, féll kjarnorku- sprengjan nálægt búgarði einum í Georgiu. Kjarnorkusprengjan sjálf sprakk ekki vegna þess að á henni er eins konar „öryggis- loka“, sem aldrei er brottnumin nema samkvæmt sérstökum fyrir skipunum herstjórnarinnar — og slíkt yrði ekki gert nema til styrjaldar kæmi. Hins vegar er í sprengjum þessum lítil TNT sprengja, sem sprakk — og gróf 20 feta djúpan gíg. Nokkrar skemmdir urðu á mannvirkjum, svæðið var afgirt og rannsakað nákvæmlega, en hvergi var að finna geislaverkun.Það, sem eftir Borgfirðingafélagið skemmfir eldri Borg- firðingum BORGFIRÐINGAFÉLAGIÐ i Reykjavík hefur ákveðið að bjóða öllum eldri Borgfirðingum á skemmtun í Sjómannaskólan- um nk. sunnudag ki 14 (Pálma- sunnudag). Verður þar til skemmtunar kvikmynd úr Borg arfirði, kveðskapur o. fl. og að síðustu verður ölhim gefið kaffi. Allir Borgfirðingar, 70 ára og eldri, eru velkomnir á samkomu þessa. Tilgangur félagsins með skemmtun þessari er, að veita hinu eldra fólki, sem annars sæk ir lítið skemmtanir, kost á að koma saman og kynnast og rifja upp gömul kynni. Oskað er eftir því, að það fólk, sem vill sækja þessa skemmtun, láti vita um það í síðasta lagi fyrir hádegi á íöstudag nk. til Láru Jóhannesdóttur, sími 14511, Guðmundar Illugasonar, sími 11650 og 15923 eða Þórarins Magnússonar, sími 13614 og 15552.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.