Morgunblaðið - 02.04.1958, Blaðsíða 1

20 síður
V •
Myndin var tekin er kosningabaráttunni lauk. Frá vinstri: Diefenbaker, Pearson, Coldwell, foringi
jafnaðarmanna og Low, foringi Social credit-flokksins.
Glæsilegasti kosningasigur
í sögu Kanada
íhaldsmenn tvöföldubu þingsætafjölda
I Social Credit 0 — ( 19)
Aðrir flokkar 0 — (6)
Það þykir tíðindum sæta, að
formenn bæði jafnaðarmanna og
1,288 manns bjargað
al brennandi hafskipi
OSLO, 1. apríl. — Norska flutn-
ingaskipið Skaubryn brann á
Indlandshafi í gærkvöldi, mann-
björg varð. Skipið var með á
annað þúsund farþega innan-
borðs, voru flestir innflytjendur
frá Evrópu, sem voru á leið til
Ástralíu.
Eldurinn kom upp í vélarúmi
og þrem stundarfjórðungum síð-
ar gaf skipstjóri skipun um að
yfirgefa skipið. Voru skip þá
komin á vettvang — og tókst að
bjarga öllum farþegum og áhöfn,
þar á meðal 23 ungbörnum og
nær 200 börnum innan 10 ára
aldurs. Enginn maður fórst við
björgunina, en einn maður lézt
í björgunarbáti, úr hjartabilun.
Tókst björgun giftusamlega og
var flestum bjargað um borð í
brezkt skip, en í dag var fólkið
flutt um borð í ítalskt flutninga-
skip, sem er nú á leið með skip-
brotsmenn, 1288 að tölu, til hafn
ar í Aden.
Norska skipið, sem var um l#
þúsund lestir að stærð, er talið
gjörónýtt.
Fró Genf
GENF, 1. apríl. — Rússneski full-
trúinn á Genfarráðstefnunni um
réttarreglur á hafinu, hefur bor-
ið fram tillögu þess efnis, að
hverju ríki skuli heimilað að á-
kveða landhelgi sína allt frá 3
til 12 mílna. Verði sú ákvörðun
byggð á sögulegum og landfræði-
legum rökum svo og öryggis-
kröfum viðkomandi ríkis.
Þá voru samþykktar á nefnd-
arfundi mikilvægar reglur um
verndun fiskimiða:
Ao tvær eða fleiri þjóðir, sem
stunda sams konar veiðar á sömu
úthafsmiðum, *eu skyldugar til
þess að verða v.ð óskum an.ierr-
ar (eða einnar) þessara þjóða um
samninga um verndun fiskistofns
ins.
Undirbúningsviðræður í Moskvu
Sendiherrar vesturveldanna rœða við
sinn undir forystu Diefenbakers
fulltrúa Rússa um hugsanlegan ríkis-
leiðtogafund
LONDON, 1. apríl. — Macmillan lýsti því yfir í neðri mál*tofunni
; dag, að brezka stjórnin mundi ekki gefa neina opinbera yfirlýs-
ingu um afstöðu til yfirlýsingar Rússa um frestun kjarnorkutil-
rauna þeirra fyrr en stjórnin hefði ráðfært sig við bandamenn
sína. Sagði hann, að Rússar hefðu nýlega gert víðtækar kjarnorku-
tilraunir, Bandaríkjamenn og Bretar hefðu sams konar tilraunir
í undirbúningi — og þeim hefði ekki verið frestað.
OTTAWA, 1. apríl. — íhalds-
menn unnu stórglæsilegan
sigur undir forystu Johns
Diefenbakers í kosningunum
til neðri deildar Kanadaþings
í gær. Sigur þeirra er hinn
mesti, sem um getur í stjórn-
málasögu Kanada. Frjálslynd-
ir, undir forystu Lesters Pear-
sons, biðu herfilegan ósigur.
*
1 kosningunum á síðasta ári
biðu þeir mikinn ósigur, þá höfðu
þeir farið með stjórnarvöld í 22
ár. En ósigur þeirra nú var jafn-
vel enn meiri, enda þótt hann
hafi ekki komið eins á óvart og
í fyrra. Hinir flokkarnir tveir,
Social credit-flokkurinn og jafn-
aðarmenn, biðu einnig mikinn
ósigur. Sá fyrrnefndi fékk engan
mann kjörinn, svo og þrír óháðir
smáflokkar, sem áður áttu full-
trúa á þingi.
Sérlega komu úrslitin í Quibec
á óvart. Þar hefur jafnan verið
traust vígi frjálslyndra, en nú
„Bandaríkin undir-
búa kjarnorkuárás"
MOSKVU, 1. apríl, — í skeytum
TASS-fréttastofunnar rússnesku
er í kvöld rætt um yfirlýsingu
utanríkisráðherra Bandaríkjanna
viðvíkjandi yfirlýsingu Rússa
um að stöðva kjarnorkutilraunir
um óákveðinn tima. Segir þar,
að Dulles hafi reynt að gera frum
kvæði Rússa tortryggilegt, en all-
ir frjálshuga menn sjái í gegn
um lygavef hans. Nú sé það deg-
inum ljósara, að Bandaríkja-
menn undirbúi af kappi kjarn-
orkuárás.
unnu íhaldsmenn þar mikinn sig-
ur. Diefenbaker fagnaði mjög
ákaft er sigurinn varð ljós, en
Lester Pearson sendi honum árn-
aðaróskir — og tilkynnti síðar,
að hann mundi halda áfram for-
ystu flokks síns þrátt fyrir ósig-
urinn.
¥
Enn er ekki kunnugt um úrslit
í einu kjördæmi, en önnur úrslit
eru sem hér segir (úrslit síðustu
kosninga í svigum):
íhaldsmenn 209 sæti (110)
Frjálslyndir 47 — (103)
Jafnaðarmenn 8 — ( 25)
WASHINGTON, 1. apríl. —
Dulles lét svo um mælt á fundi
með blaðamönnum í dag, að
Bandaríkjastjórn hefði undan-
farnar vikur fjallað mjög um
það hvort Bandaríkin ættu að
hætta við tilraunir með kjarn-
orkuvopn, sem nú standa fyrir
dyrum. llins vegar væri hlutverk
Mc Elroy og Twining
fil islands
WASHINGTON, 1. apríl. —
Mc Elroy, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, og
Twining, formaður herfor-
ingjaráðs Bandaríkjanna,
munu hafa viðkomu á Kefla-
víkurflugvelli sunnudaginn
13. apríl á leið sinni til ráð-
herrafundar Atlantshafsbanda
lagsins í París. Áætluð við-
dvöl á Keflavíkurflugvelli eru
sex stundir. Munu þeir m. a.
skoða flugstöðina undir leið-
sögu Henry G. Thorne, yfir-
manns varnarliðsins á tslandi.
Social credit-flokksins féllu í
kjördæmum sínum.
Sem kunnugt er fóru síðustu
kosningar fram í fyrra. Sigur
íhaldsmanna kom þá mjög á
óvart — og var foringja þeirra,
Diefenbaker, falið að mynda
stjórn. Þótti honum meirihluti
flokksins í þinginu ekki nægur
til þess að hann gæti hrundið
kosningaloforðum sínum í fram-
kvæmd — og sleit hann þingi og
efnt var til nýrra kosninga. —
Kanadamenn hafa sannarlega
ekki brugðizt vonum Diefenbak-
ers og mun hann hefja stjórnar-
myndun strax næstu daga.
Bandaríkjanna mikilvægara en
svo að þau gætu aflýst öllum slik
um tilraunum til þess að reyna
að sigrast á Rússum í áróðurslier-
ferð þeirra.
Sagði Dulles, að Bandaríkja-
stjórn hefði gert sér fyllilega
grein fyrir því að Rússar væru
líklegir til þess að grípa til þessa
árðursbragðs þegar þeir hefðu
lokið kjarnorkutilraunum sínum,
rétt áður en Bretar og Banda-
rikjamenn mundu hefja sínar til-
raunir. Bandaríkjastjórn hefði
rætt málið á þessum grundvelli.
Sagði hann að eðlilegt væri að
hlé yrði á tilraunum eftir að víð-
tækar tilraunir hefðu verið gerð-
ar. Vísindamenn þyrftu langan
tíma til þess að kanna árangur
tilraunanna. Rússar mundu þar
af leiðandi geta frestað tilraun-
um um tvö ár sér að skaðlausu,
en engin trygging væri fyrir því
að þeir hæfu tilraunirnar ekki að
nýju, þegar það tímabil væri út-
runnið.
Bandaríkjamenn væru hins
vegar að ljúka undirbúningi að
tilraunum, sem fram mundu fara
eftir 3—4 vikur. Þetta vissu Rúss
ar v*. Væntanlegar tilraunir
Minnti Macmillan á það, að
Bretar hefðu hvað eftir annað
lagt fram, ásamt fulltrúum vest-
urveldanna í afvopnunarnefnd
S.Þ. tillögu um afvopnun, þar
sem gert hefði verið ráð fyrir
gagnkvæmu eftirliti með því að
samþykkt um stöðvun kjarn-
Bandaríkjamanna væru Banda-
ríkjunum jafnmikilvægar og ný-
afstaðnar tilraunir Rússa hefðu
verið þeim.
LONDON, .1. apríl. — Brezk blöð
segja að Margrét prinsessa og
Elísabet drottning, systir hennar,
hafi átt löng samtöl um Peter
Townsend, elskhuga Margrétar.
Þessi samtöl fóru fram í Wind-
sor-kastalanum og fylgir það með
sögunni, að eftir síðara samtalið
hafi Margrét skyndilega horfið á
brott frá Windsor og ekið hið
skjótasta til bústaðar síns, Clar-
ence House í Lundúnum. Blöðin
segja ekki berum orðum, að ó-
sætti sé milli systranna, en í það
láta þau greinilega skína.
Blaðið London Daily Sketch
skýrir frá því í dag, að Elísabet
drottning muni hafa óskað eftir
því að Margrét ætti ekki fleiri
orkutilrauna yrði framfylst. —
Rússar hefðu aldrei fallizt á
neina þá tillögu, sem tryggt gæti
gagnkvæmar efndir. Kvaðst Mac
millan vænta þess að skriður
kæmist á undirbúningsviðræður
fyrir ríkisleiðtogafund nú, þegar
Ráðstjórninni hefði verið afhent
orðsending þríveldanna þar að
lútandi.
Gaitskell. formælandi verka-
rnannaflokksins á þingi, hvatti
forsætisráðherrann eindregið til
þess að gefa yfirlýsingu Rússa
góðan gaum — og reyna að gera
allt, sem í hans valdi *tæði, til
Frh. á bls. 19.
fundi með Townsend, en prins-
essan neitaði þverlega að gefa
nokkurt slíkt loforð.
Um síðustu helgi fór Margrét
prinsessa í stutta heimsókn til
Þýzkalands. Er hún sneri aftur ók
hún rakleitt til Windsor-kastal-
ans, þar sem fyrir voru Elísabet
drottning, Filippus maður herm-
ar og Elísabet drottningarmóðir.
Þær systurnar ræddust einslega
við í tvær klukkustundir á sunnu
dagskvöld, strax eftir komu Mar-
grétar frá Þýzkalandi, og aftur
á mánudaginn.
Það er talið að Elísabet muni
ætla að ræða þetta mikla vanda-
mál við Macmillan forsætisráð-
herra, ekki sem ráðherra, heldur
sem fjölskylduvin.
Dulles segir óheilindi að baki orða
Rússa um stöðvun kjarnorkutilrauna
Margrét vill ekki
aineita Townsend