Morgunblaðið - 02.04.1958, Page 13

Miðvikudagur 2. apríl 1958
MORGVTSBLAÐIÐ
13
Þorleifur Sigurðsson
fyrrv. hreppstjóri frá Þverá
HANN andaðist í sjúkrahúsi í
Reykjavík 25. marz s.l. og jarðar-
för hans fer fram í dag að Mikla-
holti, hinu forna prestsetri og
kirkjustað hans fæðingarsveitar.
Þar, og hvergi annars staðar,
vildi hann njóta hinztu hvíldar.
Þorleifur fæddist að Syðra-
Skógarnesi í Miklaholtshreppi í
Hnappadalssýslu 6. ágúst 1888.
Foreldrar hans voru hjónin Guð-
ríður Magnúsdóttir og Sigurður
Kristjánsson, er þar bjuggu lengi
og vel á forna vísu. Þau voru
bæði af ætt Skógnesinga, sem þar
hafa búið mann fram af manni
í marga ættliði, og má rekja sögu
þeirra þar, sem jafnframt er gild-
ur þáttur í sögu héraðsins á
hverjum tíma langt aftur í aldir.
Mun ekkert dæmi til jafn langrar
ættarbúsetu á einni og sömu jörð
í Hnappadalssýslu, enda ættstofn
inn gildur og greinar hans
margar og merkar og jörðin frið,
bæði að nafni og nytsemi til
sjós og lands. Þar er nú hús-
freyja yngsta systir Þorleifs,
Kristín Sigrún að nafni, gift
bóndanum Kristjáni KristjánS-
syni, og eru þau hjón sömu ætt-
ar.
Þorleifur ólst upp í foreldra-
húsum ásamt fjórum systkinum
sínum, og lifa þau hann öll.
Hann var þeirra næst yngstur.
Þegar á barnsaldri þótti hann
vænlegur til þroska og mann-
dóms, en þá var almennt miðað
við þær dyggðir, er þóttu mestu
varða til mannsæmdar og vel
farnaðar: Starfsemi, skyldu-
rækni og trú á Guð. Þær dygðir
allar tamdi Þorleifur sér þegar
í æsku og rækti æ síðan. Hann
var sjálfmenntaður að mestu og
mjög vel að sér frá því sjónar-
miði. Heimiliskennslu, til undir-
búnings fermingu, mun hann
hafa fengið með því bezta, sem
þá var um að ræða meðal bænda-
fólks í landinu, en um skóla-
göngu var ekki að ræða, utan að
á tvítugsaldri tók hann sér fárra
mánaða tíma til náms í móður-
málinu og nokkrum öðrum al-
men; um fræðigreinum hjá séra
Vilhjálmi Briem sóknarpresti á
Staðarstað.
Vorið 1910 hóf Þorleifur bú-
skap í Syðra-Skógarnesi í sam
býli við foreldra sína, og þann
3. júlí s.á. kvæntist hann fjar-
skyldri frændkonu sinni, Hall-
dóru Ásgeirsdóttur frá Fróðá,
Þórðarsonar alþm. á Rauðkolls-
stöðum, og lifir hún bónda sinn.
Stóð búskapur þeirra í Skógar-
nesi til 1922 og farnaðist hið
bezta, enda bæði vel fallin til bú-
stjórnar,. starfsöm og mikilvirk.
En á þeim árum urðu þau að
þola þá þungu raun, að tvö fyrstu
börn þeirra, di’engur og stúlka
nýkomin á legg tóku mænuveiki
og dóu.
í Skógarnesi var löggiltur
verzlunarstaður. Og um þessar
mundir voru þar útibúsverzlanir
bæði frá Stykkishólmi og Borgar
nesi. Gerðist þar allmikil verzl-
un og vöruskipti við bændur.
Þorleifur var skipaður kjötmats
og ullarmatsmaður þar á staðn-
um. Og um skeið stýrði hann
verzlun þeirra Borgnesinganna.
Þótti hvort tveggja fara honum
vel úr hendi.
Þorleifur keypti jörðina Þverá
í Eyjahreppi og fluttist þangað
vorið 1922. Bændahöfðinginn
Kristján Jörundsson hrepp-
stjóri hafði átt og setið þá jörð
lengi að undanförnu og unnið
henni margt til bóta, en varð þar
nú frá að hverfa sakir aldur-
dóms. Bærinn á Þverá stendur
„hátt und hlíðarbrekku“. Það
ar. er útsýn mikil og fríð og bú-
staðurinn heillandi fyrir athafna-
saman og dugmikinn bónda.
Þorleifur vann sitt ævistarf
mest á Þverá, því þar bjó hann
við næg efni og mannvirðingar
samfleytt í 34 ár, en líka við
mikið annríki og erfiði og gerðist
því slitin maður fyrir aldur fram.
En svo virðist, að starfsvilja
hans og vinnugleði væri lítil tak-
mörk sett. Hann kappkostaði öfl-
un fóðurbirgða og skorti heldur
aldrei þá björg í bú. Vandaði
sem bezt fóðrun og hirðingu bú-
fjárins, enda dýravinur mikill.
Endurbætti tún sitt og stækkaði
með nýrækt, og byggði af nýju
hvert hús á jörðinni þar á meðal
veglegt íbúðarhús af steinsteypu.
Það lá alveg í hlutarins eðli að
slíkur atgerfismaður sem Þor-
leifur yrði kvaddur til opinberr-
ar þjónustu fyrir sveit sína enda
varð brátt sú raunin á, að hin
ýmsu sveitarstjórnarstörf voru
honum falin hvert af öðru og
lang oftast mörg í senn. Sama
árið og hann fluttist að Þverá
var hann skipaður hreppstjóri í
Eyjahreppi og gegndi því starfi
síðan í 32 ár eða þar til hann
sagði því af sér árið 1954. Hann
átti sæti í hreppsnefnd, skóla-
nefnd, sóknarnefnd, svo nokkuð
se nefnt, og var formaður bún-
aðarfélags sveitarinnar. Er það
sögn kunnugra, að öll þau störf
hafi hann innt af hendi á þann
hátt, sem bezt mátti fara.
Þorleifur hætti búskap árið
1956 og seldi jörð sína og bú í
hendur dóttur sinni og tengda-
syni, keypti hús í Reykjavík og
fluttist þangað ásamt konu sinni.
Skömmu siðar kenndi hann sjúk-
dóms þess, er ekki varð rönd vxð
reist og nú hefir dregið hann til
dauða.
Böi-n þeirra, Halldóru og Þor-
leifs, voru fjögur. Tvö þeirra
hafa látizt, sem fyrr var sagt, en
hin eru: Ásgeir flugmaður í
Reykjavík og Kristín húsfreyja
á Þverá, gift Jóni Gunnarssyni
frá Hofi í Dýrafirði.
Persónulega kynni okkar Þor-
leifs urðu aldi’ei mikii að stað-
alri, og meðal annars vegna þess,
ve.rða þessi minningarorð færri
en skyldi. Við vorum samsýsl-
ur.gar í æsku, en breiðar brekk-
ur á milii okkar eins og högum
var háttað þá. Samfundir okkar
urðu þó nokkrir, og oft heyrði ég
hans getið og ávallt þannig, að
honum var skipað í fremstu röð
ungra manna. Og enn breikkaði
bilið þegar ég fluttist burt úr
héraðinu fyrir 40 árum. En
þrátt fyrir það hafði ég jafnan
fregnir af stöx'fum hans og ævi-
kjörum í stórum dráttum. Aðeins
einu sinni kom ég á heimili hans,
eftir að hann gerðist bóndi. Þá
hafði hann búið lengi á Þverá.
Þann dag var fagnað þar fjölda
gesta, er sóttu þangað af eigin
hvötum á merkisdegi húsbónd-
ans. Þar fór saman mikill húsa-
kostur og heimilisprýði, ástúð-
legt viðmót húsráðendanna og
veitingar af höfðihglegri rausn.
Þar með var mér sýnt hvernig
þau Þverárhjón tóku á móti gest
um sínum.
Á síðastliðnum áratug skipað-
ist svo, að ég átti nokur samtöl
og bréfaskipti við Þorleif, um
söguleg efni í Hnappadalssýslu
frá liðinni tíð. Þá varð mér það
énn ljósara en verið hafði,
hversu ágætlega hann var gáfum
gæddur, fróður um margt og
stálminnugur. Og sú regla hans
var alveg ófrávíkjanleg, að full-
yrða og láta hafa eftir sér það
eitt, er treysta mátti til fulls að
væri hið rétta.
Samkvæmt minni þekkingu á
Þorleifi var hann fremur alvöru-
gefinn að jafnaði, prúður í dag-
fari og ekki margmáll, en manna
glaðastur með glöðum og hrókur
fagnaðar þegar svo bar við, og
hafi yndi af söng, skemmtinn í
viðræðum og orðslyngur, enda
hagmæltur vel, en það vissu fáir.
Hann var fríður sýnum, þrek-
menni til sálar og líkama og tók
með karlmannlegri rósemi
hverju því, sem að höndum bar.
Og að síðustu líkamlega sár-
þjáður, gekk hann æðrulaus und-
ir sinn hinzta örlagadói hér á
jörð. Með honum er til moldar
genginn prúður mannkostamað-
ur, er reyndist köllun sinni trúr,
ávann sér traust samferðamann-
anna og sýndi sig jafnan þes»
maklegan.
Eftirlifandi konu hans og börn-
um sendi ég mínar hlýjustu sanv-
úðarkveðjur.
Guðlaugur Jónsson.
Bílaeigendur athugið
Allt sem viðkemur rafbúnaði bifreiðarinnar,
fáið þér í —
Bílaraftækjaver/Jun Halldórs Óiafssonar
Rauðarárstíg 20
ÚTBOÐ
Tilboð óskast í byggingu íbúðarhúsnæðis og fleira
fyrir Samvinnuskólann, Bifröst. Uppdrátta og út-
boðslýsinga má vitja á teiknistofu SlS eftir hádegi
í dag.
Teiknistofu S.Í.S.
Hringbraut 119.
Hvítur OMO-þvottur þolir allan samanburð
Hérna kemur hann á splunkurnýju
reióhjóli. En það er skyrtan, þvegin
úr OMO, sem þú tekur eftir. Til-
sýndar eru öll hvít föt sæmilega hvít,
— en þegar nær er komið, sést bezt,
hvort þau eru þvegin úr OMO. Þessi
skyrta ei eins hrein og hreint getur
verið. eins hvít og til var ætlazt. Allt,
sem þvegið er úr OMO, hefur alveg
sérstakan, fallegan blæ. Ef þú notar
blátt OMO, ertu handviss um, að hvíti
þvotturinn er mjallahvítur, tandur-
hreinn.
Mislit föt koma úr freyðandi
þvælinu björt og skær á litinn, eins
og ný. Til þess að geta státað af þvott-
inum, láttu ekki bregöast að hafa
OMO við hóndina.
X-OMO 32/EN-64v.
Blátt OMO skilar yður hvitasta þvotti i heimi —
einnig bezt fyrir mislitan!