Morgunblaðið - 27.06.1958, Blaðsíða 2

2
MORcrmnr 4ðið
Föstudagur 27. júní 1959
Nóbelshöfundum boðið
að kynna sér ástandið
í Alsír
Engar pyndingar
síðan de Gaulle fór
til landsins
PARÍS, 26. júní. — Áður hefur
verið skýrt frá því í fréttum, að
stjórn de Gaulles hafi boðið
þremur frönsk-
um Nóbelshöf-
undum að fara
til A 1 s í r og
kynna sér, hvað
hæft sé í því að
franski herinn
þar hafi pyndað
fanga sína. Hef-
ur því oft verið
haldið fram bæði
munnlega og í
bókum (a. m. k.
ein slík bók hefur verið bönnuð
í Frakklandi).
Upplýsingamálaráðherra í
stjórn de Gaulles, Andre Malraux
(sem oft hefur verið nefndur í
samb. við Nóbelsverðlaun í bók-
menntum, enda einn kunnasti
rithöfundur og listfræðingur,
Frakka), skýrði frá þessari á-
kvörðun.
Hann sagði, að
rithöfundar þeir,
sem boðið hefði
verið til Alsír,
væru A 1 b e r t
Camus, Franco-
is Maurias og
Roger Martin du
Gard (sem fékk
Nóbelsverðlaun
Mauriac 1937). Malraux
sagði, að franska
stjórnin vildi með þessu sýna
mönnum fram á, að ekki væri
um pyndingar að ræða í Alsír,
enda væri stjórn de Gaulles al-
gjörlega mótfall-
in því, að gripið
væri til þeirra
vopna í barátt-
unni við upp-
reisnarmenn. Þó
má bæta þyí við
að ummæli Mal
raux áttu að-
eins við ástandið
í Alsír ®ftir að
de Gaulle kom
þangað í júní-
byrjun. Hvort franski herinn
hefði pyndað fanga áður, vildi
hann ekkert um segja.
Camus
Afskipti Riísso nf málum Líban-
ons brjóta í bág við Iög S. Þ.,
segir Chamoun forseti í útvarpsviðtali
Stór lúða á Reykjavík-
urmarkað
tekin í Fiskhöllinni í gær, áður
en farið var að búta lúðuna nið-
í GÆRMORG UN kom hingað til
Reykjavíkur vélbáturinn Bára
frá Vestmannaeyjum, en bátur-
inn var á veiðum suður á Selvogs
banka og við Eldey. Hann veiddi
þessa feiknstóru lúðu. Báturinn
ur.
báturinn lagði allar lúðurnar
upp hjá, sagði, að þær hefðu all-
ar verið rifnar út samstundis.
Einnig var báturinn með þó nokk
uð af skötu. Steingrímur kvaðst
einu sinni hafa fengið 340 kg.
lúðu, „svo maður hefur séð þær
Róðrar trillubáta
á Akranesi
AKRANESI, 26. júní. — Sjö
trillubátar róa héðan með línu
og hafa fiskað frá 500—700 kg á
bát. Afli þeirra hefur tregast síðr
ustu dagana, vegna þess að háf-
urinn er kominn á miðin, en
hann er vopnaður frá náttúrunn-
ar hendi hvössum hornum, sem
hann beitir óspart. Af því er
háfurinn hinn mesti friðarspillir
í fiskinetunum.
Tveir trillubátar róa með
handfæri. Annar þeirra, Már,
fiskaði 2000 kg á. mánudaginn.
Hinn, Sævar, 1500 kg. í fyrradag.
Nýlega lét vélbáturinn Fram
reka fyrir síldarnetum tvær næt
ur. Fyrri nóttina fékk hann 35
tunnur, en hina nóttina 30 tunn-
ur. — Oddur.
Grasspretta léleg
í Vatnsdal
HOFI, Vatnsdal — Eftir hið kalda
og þurrviðrasama vor eru slærn-
ar horfur um grassprettu á harð-
velli. Tún voru beitt með mesta
móti í vor, því að úthagi greri
seint. Var því sauðfé beitt á tún-
in fram yfir maílok. Óvanalega
mikið af ám var tvílembt og
lambahöld yfirleitt góð. Töluvert
eru tún og engjar skemmd af
kali, einkum nýræktir. Sláttur
mun eigi byrja almennt fyrr en
að nokkrum tíma llðnum. Þó
verður liklega byrjað að slá á
beztu túnum í næstu viku.
— Ágúst.
BEIRUT, 26. júní — í útvarps
viðtali í kvöld sagði Chamoun
forseti Líbanons m. a., að ekki
væri ástæða til að óttast, að
ástandið í landinu mundi
versna næstu tvo sólarhringa.
Forsetinn ræddi við frétta
mann bandarísku útvarpsstöðvar-
innar CBS og bætti því við, að
ef ástandið versnaði, mundi
Líbanonsstjórn leita til öryggis-
ráðsins um aðstoð. — Frétta-
menn benda á, að fersetinn hafi
sagt í gær, að hana byggist við,
að uppreisnarmenn mundu láta
til skarar skríða gegn hersveit-
um stjórnarinnar á næstu 48
klukkustundum. — 1 kvöld sagði
hann, að ef S. Þ. eða hersveitir
stjórnarinnar gætu komið í veg
fyrir, að vopnum væri smyglað
inn í landið, mundi stjórnarher-
inn geta upprætt uppreisnar-
menn án aðstoðar.
Þá sagði forsetinn, að deilurn-
ar í Líbanon væru ekki aðeins
innanríkismál landsins og spurn
ing um það, hvort það héldi sjálf-
stæði sínu. Hér væri miklu meira
í húfi — eða friður í öllum lönd-
um við austanvert Miðjarðarhaf.
Þess vepna væri það heilög
skylda lýðræðisríkjanna að
standa vörð um sjálfstæði Líban-
ons og reka óvini þ_ss af hönd-
um sér. Þá sagði forsetinn enn-
fremur, að ef senda ætti herlið
frá S. Þ. til landsins væri bezt
að það kæmi frá hlutlausum
smáríkjum. Aðsparður kvaðst
hann ekki gera ráð fyrir því, að
Rússar gripu í taumana, þótt
Vesturveldin væru beðin um að
aðstoða Líbanonsstjórn. Ef Rúss
ar sendu heriið til Iandsins, yrði
það í algjöru trássi »ið lög og
reglur S. Þ., sagði forsetinn enn-
fremur.
Uppreisnarmenn vígdjarfir
Foringi uppreisnarmanna, Sam
Salem, sagði í samtali við fretta-
mann Retuers í kvöld, að menn
hans mundu ekki hætta barattu
sinni fyrr en Chamoun forseti
hefði sagt af sér. Hann bætti bví
við, að það væri krafa uppreisn
armanna, að forsetir.n færi þeg-
ar frá — og ekki kæmi til mála,
að hann sæti fram vfir forseta
kosningarnar, sem íram eiga að
fara í júlí. Þá mundi hann hafa
í frammi kosningasvik, sagði
Salem. Loks gat hann þess, að
uppreisnarmenn í Líbanon
mundu samræma aðgerðir sínar
og setja herafla sinn undir sam-
eiginlega stjórn.
í dag kom Hamarskjöld aftur
til Bandaríkjanna frá löndunum
við austanvert Miðjarðarhaf. —
Hann kvaðst vona, að unnt yrði
að leysa deiluna í Líbanon án
þess að senda þyrfti erlendar
hersveitir til landsins.
Sukarno sígraði
JAKARTA, 26. júní — Nú má
heita, að borgarastyrjöldinni
í Indónesíu sé lokið með sigri
Sukarno-stjórnarinnar. Her-
sveitir stjórnarinnar tóku
höfuðvígi uppreisnarmanna á
norðurhluta Ceiebes í dag
(Menado).
var með haukalóð og veiddi
hvorki meira né minna en 56
lúður og voru sumar þeirra allt
að því eins stórar og þessi. Hún
vó 270 kg áður en búið var að
taka innan úr henni, en að því
loknu og þannig er hún á mynd-
inni, vó hún 214 kg. Steingrím-
ur Magnússon í Fiskhöllinni, sem
stærri en þessa“, sagði þessi gam
alkunni og þaulreyndi fisksali,
sem að öðru leyti sagði það helzt
tíðinda af fisksölunni um þessar
mundir, að þar væri við mikla
og margháttaða örðugleika að
etja. Bæði mennirnir og fiskur-
inn eiga þar sök á. — Myndin er
NÝJU-DELHI, 25. júní. Reuter.
— Indverjar munu fá 20 millj.
dala lán hjá Bandaríkjunum til
að leggja járnbraut frá járnnám-
unum í Austur-Indlandi til hafn-
arborgarinnar Vizagapatnan á
austurströndinni. Er hér um 100
mílna vegalengd að ræða.
Rœtt um landhelgina
i danska sjonvarpmu
KAUPMANNAHÖFN, 22. júní —
í sjónvarpsfyrirlestri, sem nefn-
ist „Panorama“ og fjallar um
mikilvæg alheimsmál, hélt mag.
art. John Danstrup s. 1. föstu-
dag ræðu um 12 mílna land-
helgina, tildrög að þeirri breyt-
ingu, sem íslendingar hafa verið
knúðir til að gera og afleiðingar
fyrir aðrar fiskiþjóðir. Það hafði
sannast, sagði hann, þegar fyrir
1930 að fiskimiðin við ísland
voru í hættu vegna aukinna veiða
erlendra skipa. Þegar togara-
veiðar tóku yfir mestan hluta
veiðinnar varð að finna leiðir til
þess að varðveita atvinnuvegi
landa, sem algjörlega grundvöll-
uðu afkomu sína á fiskveiðum á
eigin miðum. Það var þó ekki
fyrr en nokkrum árum eftir síð-
ustu heimsstyrjöld að ísland
færði út fiskveiðilandhelgina frá
3 í 4 mílur og kom brátt á dag-
inn að þessi aukning var ekki
nægileg. Síðasta aukningin, úr
4 upp í 12 mílur var þess vegna
aðeins eðlileg afleiðing hafrann-
sókna og reynslu á þessu sviði.
Þótt til sé á íslandi nokkur land-
búnaður og þá aðallega kvikfjár-
rækt þá byggist öll undirstaða
fjárhagslegt frelsis á útgerðinni.
Mikill sægur erlendra fiski-
skipa, brezkra, norskra, sænskra
og annarra þjóða hefur síðustu
áratugi aukið mjög fiskveiðar
sínar við ísland og það er því
engan veginn óskiljanlegt að
fyrst og fremst Færeyingar Og
einnig Grænlendingar óttist að
þessi floti, þegar miðin við ís-
land lokast þeim, muni leita á
miðin við Færeyjar og Grænland.
Færeyingar hafa hingað til sótt
meginhluta afla síns á íslenzku
miðunum en verða nú að nýta
sín eigin fiskimið og óttast
harðsnúna samkeppni annarra
fiskiþjóða. Það er þess vegna
með öllu skiljanlegt að danska
stjórnin styður samþykkt Lög-
þingsíns um víkkun færeyskrar
landhelgi og mun veita Færey-
ingum alla þá aðstoð og hjálp
sem unnt er, og er reiðubúin að
taka upp málið hvað snertir
Grænland, þegar það þykir orðið
vandamál einnig þar.
Sinfóníuhljómsveitin fer
til Vestfjarða í júlíbyrjun
Tónleikar haldnir á 7 stöðum
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT íslands
fer tónleikaför til Vestfjarða
fyrstu dagana í júlí. Vestfirðir
eru einj landshlutinn, sem Sin-
fóniuhljómsveitin heí'ur ekki enn
heimsótt, að því er framkvæmaa-
stjórinn, Jón Þórarinsson, tjáði
fréttamönnum í gær. Þrjátiu og
tveir menn verða í þ.-ssnri tón-
leiKaför og verður fyrirkomulag
hennar í stuttu máli sem hér
segir.
Lagt verður upp héðan úr
Reykjavík þriðjudaginn 1. júlí og
flogið til ísafjarðar Fyrstu tó.n-
leikarnir verða haldnir í Alþýðu
núsi ísfirðinga þa um kvöldið.
Miðvikudaginn 2. júli verða tón-
leikar í Félagsheimílinu í Bol-
ungarvík, en fimmtudaginn 3.
júli í Félagsheimili Bíldælinga.
Laugardaginn 5. júlí leikur hljóm
sveitin í samkomuhúsinu á Þing-
eyri, en á tveimur stöðum á
sunnudaginn. Klukkan 4 síðdegis
á Suðureyri við Súgandafjörð og
á Flateyri um kvöldið. Mánu-
daginn 7. júlí leikur hljómsveitin
í Skjaldborg á Patreksfirði.
Verða það síðustu tónleikarnlr í
þessari tónleikaför og fljúga lista
mennirnir frá Patreksfirði i..
Reykjavíkur aðfaranótt þriðju-
dagsins. Allir kvöldtónleikar
hefjast kl. 9.
Stjórnandi hljómsveitarinnar í
þessari för verður Paul Pampichl
er, en einsöngvarar óperuscngvar
arnir Guðmundur Jónsson og
Þorsteinn Hannesson. Ingvar
Jónasson leikur einleik á^ fiðiu á
tónleikunum á ísafirði. Á ífnis-
skránni eru íslenzk og erlend
tónverk. Eru þau valin þannig að
sem flestir geti haft gagn og —
nægju af.
Jón Þórarinsson gat þess að
tónleikaför sem þessar væru erf-
iðar og kostnaðarsamar, en þetta
væri veigamikill þáttur í starfi
SinfóníuhljómsveitarinnaT. Hann
sagði frá því að í fyrrasumar
og haldið hljómleika í bæ og
byggð, alla nema einn á stóðum
þar sem ekki höfðu verið haldnir
slíkir hljómleikar. Var hljómsveit
inni mjög vel fagnað í þeirri för
og menn, sem ekki höfðu hlýtl á
lifandi flutning æðri tónlistar áð-
ur, sögðu að tónleikunum iokn-
um, að leikur Sinfóniuhljóm'veit
arinnar hefði komið þeim bægi-
lega á óvart.
Sinfóníuhljómsveitin hefur áð-
ur haldið hljómleika á 29 stöðum,
í þessarj för bætast 7 við, en
áformað er að hljómleikastaðir
komist upp í 30 með haustina
„orð er ó íslandi
til.........."
HASARKROPPUR er nýyrði, er
einn af blaðamönnum Mbl.
heyrði nýlega af vörum ungs
manns í Reykjavík. Athugun
hefir leitt í ljós, að notkun þessa
orðs er nú mjög útbreidd í borg-
inni og er merkingin sú sama og
eldra fólk kannast við af orðun-
um skutla, skvísa og pæja. Segi
menn svo, að tunga okkar sé fá-
tæk af nýyrðum.
„Ike" sendi fulltrú-
unum skeyti
WASHINGTON, 26. júní. — Aðal
fulltrúar Bandaríkjanna á Gen-
farráðstefnunni, þeir dr. James
Fisk, dr. Becher og dr. Lawrenoe,
lögðu á stað til Sviss í kvöld. Er
þeir voru komnir um borð í flug-
vélina, sem flytur þá þangað,
fengu þeir afhent skeyti frá Eis-
enhower Bandaríkjaforseta. í því
segir hann, að þeir félagar fari
á ráðstefnuna á óvissum timum,
en Bandaríkjastjórn sé ákveðin
í því að vinna að afvopnun hvað
sem það kosti og hvernig sem
Rússar reyni að hindra þá i því
hefði hljómsveitin farið langa
ferð til Norður- og Austurlands | starfi.