Morgunblaðið - 05.07.1958, Blaðsíða 3

Laugardagur 5. júlí 1958
vnnninsnr 4T>ið
3
Fulltrúar á norræna útvarpsmannafundinum. Talið frá v.: Séra J. Chr. Basse, Danmörku, Sixten
Grönros, Svíþjóð, Hans J. Birkrem, Noregi, Valdemar Christensen, Danmörku, Rolf Lundgren,
Svíþjóð, Jörgen Kanstrup, Danmörku, Helmi Palmén, Finnlandi, Baldur Pálmason (að bakt frú
Palmén), Anne Marie Nörvig, Danmörku, Jón Pálsson, Hulda Valtýsdóttir og Lauritz Johnsen,
Noregi. — A myndina vantar Helgu Valtýsdóttur og Skeggja Ásbjarnarson.
Norrœnir útvarpsmenn, er
barnatíma, á ráðstefnu
annast
hér
DAGANA 23.—25. júní var hald-
in hér í bænum á vegum Ríkis-
útvarpsins ráðstefna norrænna
útvarpsmanna, sem annast barna
tíma og skólaútvarp, og sóttu
hana 9 erlendir gestir og 5 ís-
lenzkir starfsmenn barnatím-
anna.
Vilhjálmur Þ. Gíslason útvarps
stjóri setti mótið, og fóru fund-
irnir fram ýmist í tvennu lagi,
fyrir barnatíma og skólaútvarp,
eða sameiginlega. Fundarstjórar
voru sinn frá hverju landi til
skiptis.
Umræðuefni voru átta talsins:
X. Gagnkvæm skipti á hug-
myndum, handritum og hljóðrit-
unum varðandi æskulýðsdag-
skrár. — Framsögumaður: Laur-
itz Johnson aðalstjórnadi norsku
barnatímanna.
2. Sambandið við hlustendur
og viðhorf þeirra til barnatím-
anna. — Framsögumaður: Jörg-
en Kanstrup dagskrárfulltrúi frá
Kaupmannahöfn.
3. Eiga barna- og æskulýðsdag-
skrár að vera til skemmtunar
eingöngu eða einnig til fræðslu?
— Framsögumaður: Baldur
Pálmason dagskrárfulltrúi.
Kærkomínn leik-
4. Hvað hræðast börn í útvarpi? barnaleikrits? — Framsögumað-
— Framsögumaður: Fil. mag.
Rolf Lundgren forstöðumaður
barnatíma- og skólaútvarpsins
sænska.
5. Útvarpið, upptökustöðvar og
skólar. — Framsögumaður:
Valdemar Christensen forstöðu-
maður danska skólaútvarpsins.
6. Skólaútvörpin og stjórnar-
völdin. — Framsögumaður: Magi
ster Helmi Palmén forstöðukona
finnska skólaútvarpsins.
7. Sjónvarpið, börnin og skól-
arnir. — Framsögumenn: Hans
J. Birkrem settur forstöðumaður
skólaútvarpsins norska og Six-
ten Grönros dagskrárfulltrúi frá
Stokkhólmi.
8. Er hægt að koma á norrænni
samkeppni um samningu bezta
ur: Fil. mag. Rolf Lundgren.
Auk þeirra, sem framsögu
höfðu voru á fundinum þessir
fulltrúar: Frú Anne Marie Nör-
vig skólastýra (úr iðjunefnd
danska útvarpsins), séra Jens
Chr. Basst (úr æskulýðsnefnd
danska útvarpsins), frú Helga
Valtýsdóttir leikkona, frú Hulda
Valtýsdóttir, Jón Pálsson, bók-
bandsmeistari og Skeggi Ásbjarn
arson kennari.
Fundurinn samþykkti að lok-
um að beina til útvarpsstjóranna
þessum málum:
a) Að norrænu útvörpin skipt-
ist tvisvar á ári á nákvæmum
skýslum um barnatíma og skóla
útvarp, ásamt handritum og
hljóðritunum á sérlega góðum
dagskrám, sem ætla mætti að
hentuðu hinum Norðurlöndun-
um.
b) Að starfsmenn barna- og
unglingatímanria geti árlega ferð
azt um eitthvert Norðurlandanna
á víxl, til þess að taka upp efni,
eins og gert hefur verið undan-
farið fyrir skólaútvörpin.
e) Að athugaðir verði möguleik
ar á því, að koma á norrænni
samkeppni um útvarpsleikrit fyr
ir börn.
Ennfremur óskaði fundurinn
þess, að náin samvinna yrði milli
sjónvarpsstöðva á Norðurlönd-
um um efni fyrir börn.
Fundarmenn skoðuðu nokkra
skóla hér í bænum og á Úlfljóts-
vatni í boði fræðslustjóra bæjar-
ins, Jónasar B. Jónssonar, svo og
hitaveitustöðina að Reykjum
undir leiðsögn Helga Sigurðsson-
ar hitaveitustjóra. Einnig ferðuð-
ust þeir talsvert um, aðallega um
Suðurland og Borgarfjörð. Norð
mennirnir stóðu hér lengst við,
tvær vikur, og söfnuðu sér tals-
verðu útvarpsefni á segulbönd,
þ.á.m. á Akureyri og Vestfjörð-
um. Danirnir höfðu einnig með-
ferðis hljóðritunartæki
Hinir erlendu fulltrúar eru
nú allir horfnir heim. Þeir létu
vel yfir dvölinni hér, en hingað
til lands hefur aðeins einn þeirra
komið áður.
STAKSTEINAR
Suðarnesjamót í knuttspyrnu
Reynir—ÍKF 4 :1
KEFLAVIKURFLUGVELLI, 3.
júlí.% — Suðurnesjamót í knatt-
spyrnu, sem er nú aðeins einn
Umferðarþdttur:
Notkun steínumerkja
í NÝJU umferðarlögunum er gefa stefnumerki. Er augljsót, að
ESKIFIRÐI, 2. júlí. — Leikfélag
Hafnarfjarðar hefir sýnt gaman-
leikinn „Afbrýðisöm eiginkona"
á Austfjörðum nú að undan-
förnu. Síðasta sýning var í fé-
lagsheimilinu Valhöll, Eskifirði
hinn 30. júní. Áhorfendur voru
svo margir, sem húsrúm frekast
leyfði og undirtektir með ágæt-
um. Góðir leikflokkar sem þessi
eru mönnum hér kærkomnir.
Vonandi fá Austfirðingar að sjá
leikrit Þjóðleikhússins.
m. a. boðið, að í hverri bifreið
skuli vera tæki til að gefa með
stefnumerki. í lögunum segir
ennfremur:
Skylt er að gefa merki um
breytta aksturstefnu, þegar þörf
er á, til leiðbeiningar fyrir aðra
umferð.
En hvenær er ástæða til að
gefa stefnumerki?
í fyrsta lagi í hvert skipti, sem
beygja skal á gatnamótum. -—
Merkið skal gefa áður en beygt
er, í nokkurri fjarlægð frá gatna-
mótunum, svo að aðrir vegfar-
endur hafi ráðrúm til að haga
ferðum sínum í samræmi við
það. Ekki er unnt að gefa alls-
herjareglu um það, hve langt
frá gatnamótum byrja skuli að
Ávorp ulþjóðusambunds sum-
vinnumanna ó samvinnudaginn
í DAG er dagur samvinnumanna
og ávarp alþjóðasambands þeirra
fer hér á eftir:
Hinar 132 milljónir samvinnu-
manna í 43 löndum, sem eru í
félögum innan Alþjóða Samvinnu
sambandsins, eru skapandi mátt-
ur til friðar og félagslegra um-
bóta, er ekki á sinn líka í heim-
inum í dag.
Sameiginlegt hlutverk þeirra,
sem að Alþjóðasambandi Sam-
vinnumanna standa, er í dag að
vinna streitulaust að eflingu al-
þjóðlegs friðar á varanlegum
grunni — með því að leggja
stöðugt að viðkomandi ríkis-
stjórnum, svo sem alþjóða sam-
vinnuþingið í Stokkhólmi 1957
samþykkti, að þær leiti sam-
komulags um algert bann við
kjarnorkuvopnum og almenna af-
vopnun undir alþjóðlegu eftirliti
og stjórn, svo og að efla sam-
starf milli þjóða um friðsamleg
not kjarnorkunnar, og með því
að veita Alþjóðasambandi Sam-
vinnumanna ríflegan fjárhagsleg-
an stuðning og tæknilega hjálp
til að vinna að útbreiðslu sam-
vinnustefnunnar, sem er ekki að-
eins öruggasta leiðin til að
þurrka út fátækt og arðrán í hin-
um vanþróuðu löndum, heldur
framkvæmd á hugsjón samvinn-
unnar um bræðralag mannanna.
ökuhraði skiptir þar miklu máli.
Myndi t. d. nauðsynlegt að gefa
stefnumerki fyrr á Suðurlands-
braut en í Austurstræti. Stefnu-
merki skal gefa, þegar ætlunin
er að beygja til hægri eða
vinstri.
1 öðru lagi skal gefa stefnu-
merki, þegar ætlunin er að aka
af stað frá brún akbrautar. —
Sömuleiðis er rétt að gefa stefnu-
merki, ef aka á að brún akbraut-
ar, hvort sem það er til vinstri
eða hægri.
í þriðja lagi skal gefa stefnu-
merki, þegar ætlunm er að aka
fram hjá annarri bifreið. Skal
gefa merki til hægri áður en
beygt er yfir á hægri vegar-
helming til að aka fram hjá,
og til vinstri áður en ekið er
aftur inn á vinstri vegarhelm-
ing.
Algengustu tæki til að gefa
stefnumerki eru svokölluð stefnu
ljós. En þau eru ekki enn á öll-
um bifreiðum. Verður þess að
sjálfsögðu krafizt, að stefnu-
merkjatæki verði sett á hverja
bifreið, en þangað til það er
orðið, ættu þeir ökumenn, sem
ekki hafa slík tæki á bifreiðum
sínum, að gefa stefnubreytingar
til kynna með bendingum rétta
út vinstri handlegg, ef beygja
skal til vinstri og hægri hand-
legg, ef beygja skal til hægri.
Skyldan til að gefa stefnu-
merki hvílir ekki á bifreiða-
stjórum einum. Hún hvílir á öll-
um ökumönnum, hverju nafni
sem farartæki þeirra nefnist.
Óþarft er að eyða orðum um
það, hve mikið öryggi fylgir
réttri notkun stefnumerkja, og
ætti í raun réttri að vera óþarft
að hvetja ökumenn til hennar.
leikur í fyrsta flokki síðan Kefla-
vík varð sérstakt íþróttahérað,
fór fram á grasvellinum í Ytri-
Njarðvík í gærkveldi. Þar kepptu
ÍKF og Reynir og sigraði Reynir
með 4:1 (3:0).
Framkvæmd þessa móts var í
í ýmsu ábótavant, en knatt-
spyrnunefnd íþróttabandalags
Suðurnesja mun hafa falið Reyni
að sjá um mótið. Leikurinn var
ekki auglýstur, enda voru áhorf-
endur innan við 50. Hvorgur línu
varða hafði dómarapróf og mun
annar þeirra nú hafa verið á lín-
unni í fyrsta skipti. Vitað var
fyrirfram að leikur þessi mundi
verða harður, en samt var feng-
inn piltur til að dæma leikinn,
sem litla æfingu hefur sem dóm-
ari. Enda fór svo að dómarinn
missti leikinn alveg úr höndum
sér og hætti að nota flautuna,
enda þótt um hin grófustu brot
væri að ræða. Leikmenn gengu á
lagið og hættu að hugsa um knött
inn, enn hugsuðu því meira um
að hrinda, bregða og sparka hvor
i annan.
Það litla, sem sást af knatt-
spyrnu í leiknum, kom frá Sand-
gerðingum, sem voru ætíð fljót-
ari á knöttinn, leituðust við að
gefa til samherja og voru óragir
við að skjóta.
Mörkin skorðu Eiríkur og
Gunnlaugur, sitt markið hvor, og
Hörður 2 fyrir Reyni. Hörður Jó
hannsson var bezti maður vallar-
ins. Hann er afar fljótur, hefir
góða knattmeðferð og leikur allt-
af prúðmannlega. Skúli skoraði
fyrir ÍKF, þegar aðeins örfáar
sekúndur voru eftir af leik. Vil-
helm í markinu var bezti maður
í liði ÍKF.
Enda þótt markatalan gefi ekki
rétta hugmynd um gang leiksins,
þá sigraði það liðið, sem lék betri
knattspyrnu.
Dómari var Þórhallur Guðjóns
son úr Keflavík. — Bþ.
STOKKHÓLMI: — Þegar pólska
skemmtiferðaskipið „Mazowsze“
kom til Stokkhólms fyrir fáum
dögum leituðu 22 farþegar hæl-
is í Svíþjóð sem pólitískir flótta-
menn. — Þetta var í fjórða sinn,
sem skipið kom þangað. í þeim
ferðum hafa alls 39 hlaupið af
skipinu.
Landhelgismálið og deil-
ur stjórnarflokkanna
í málgögnum ríkisstjórnarinn-
ar hefur mikið verið skrifað um
það að undanförnu, hvílík þjóð-
arnauðsyn það væri að standa
saman í landhelgismálinu. En
stjórnarblöðin þurfa vafalaust
ekki að tala til þjóðarinnar um
að „standa saman“. Hún gerir það
hvort sem er. Það sem stjórnar-
blöðin ættu fremur að athuga eru
þær deilur, sem komið hafa upp á
sjálfu stjórnarheimilinu út af
landhelgismálinu. Nú líður ekki
sá dagur, að Alþýðubl. og Þjóð-
viljinn hendi ekki á milli sín hnút
um út af þessu máli. Þessar hnút-
ur eru aðeins spegilmynd af því,
að innan ríkisstjórnarinnar er
hvergi nærri einhugur um þetta
mál.
Veltuútsvörin og
Fuamsóknarmenn
Hér í blaðinu var vikið að því
fyrir stuttu, að Framsóknar-
menn hefðu verið örðugasti
þröskuldurinn í vegi fyrir því, að
bæja- og sveitafélög fengju nýja
tekjustofna, þannig að unnt væri
að létta útsvarsbyrðina, en eins
og kunnugt er, eru útsvörin nú
svo að segja einasti tekjustofn
bæja- og sveitafélaga. Á það var
minnt, að Gunnar Thoroddsen,
borgarstjóri, hefði hvað eftir
annað borið fram tillögiu um það
á Alþingi, að hluti af söluskatt-
inum legðist til bæja og sveita.
Þessi tillaga hefur jafnóðum ver-
ið felld, sérstaklega fyrir mót-
stöðu Framsóknarmanna og má
á það minna, að ráðherrar flokks-
ins hótuðu, þegar þessi til-
iaga koin fyrst fram, að segja
af sér, ef hún næði fram að ganga.
Minni mátti það ekki kosta. Tím-
inn getar þess í gær, að borgar-
stjórinn hafi ekki bent á neinar
aðrar tekjuöflunarleiðir fyrir rík-
ið, ef hluti af söluskattinum væri
færður yfir til bæja og sveita. í
þessu sambandi má aðeins á það
benda, að söluskatturinn hefur
alla tíð farið mjög fram úr áætl-
un, og skattstofnar ríkisins
hafa yfirleitt reynzt miklu drýgri
heldur en áætlað var. Hér var
því af nokkru að taka. Yfir þessa
staðreynd dregur Tíminn fjöður,
hann viil ekki minnast á afstöðu
Framsóknarfl. tii þessa máis.
Flokkurinn hefur hingað til
reynzt óviðmælaniegur um leið-
réttingar á tekjuöflun bæja og
sveita, en. nýskipan á því er und-
irstaða þess að uunt sé að lækka
útsvarsbyrðina, svo um muni.
Félögin og skattarnir
f sambandi við skattamálin
reynir Timinn að láta svo líta
út, sem nú sé honum og flokki
hans mjög umhugað um atvinnu-
vegina og framleiðsluna, eins og
það er orðað, og að Framsóknar-
menn hafi verið helztu talsmenn
þess að iétta skattabyrði þessara
aðila. í sambandi við þetta má
minna á, að á þinginu í vetur
kom fram frumvarp frá Eysteini
Jónssyni um breytingu á skatt-
álagningu félaga. Það kom skýrt
í ljós, að með þessari breytingu
var alls ekki ætlunin að lækka
skattabyrðina á félögunum, held-
ur er það beinlinis tekið fram í
greinargerð frumvarpsins að gert
sé ráð fyrir sömu tekjuupphæð
í ríkissjóð af sköttum féiaganna
eftir sem áður. Ef um það hefði
verið að ræða að létta hefði átt
skattabyrðina með þessum lögum,
þá hefði það hlotið að koma fram
í því, að heildarskattar félaganna
hefðu lækkað. En fjármálaráð-
herrann tekur í greinargerðinni
öll tvímæli af um að það hafi
verið ætiunri .