Morgunblaðið - 16.08.1958, Blaðsíða 2

2
MORCVNBLAÐIÐ
Laugardagur 16. ágúst 1958
Undirnefnd ræóir
landhelgismálið
London, 15. ágúst.
Reuter — NTB. —
ÞINGMANNASAMBAND Nato-
| ríkjanna hefur sett á laggirnar
j undirnefnd tii þess að ræða út
. færslu fiskveiðilandheiginnar við
tsland. í nefndinni eiga sæti full-
trúar Islands, Noregs, Kanada og
\ Bandaríkjanna. Á fundi sam-
bandsins hefur verið rætt um að-
stoð við lönd, sem skammt eru
á veg komin í uppbyggingu efna-
hags og atvinnulífs. Enda þótt
Nato veiti enga efnahagsiega
aðstoð var talið, að bandalags-
ríkin ættu að styðja sameiginlega
Flugslysið
Dr. Albert Múller Uri.
Auqað er gert meðan
sjúklingurinn bíður
Stutt heimsókn til gerviaugnaframl^ióand-
ans dr. Alnert Miiller-Uri, sem staaaur
er hér á landi
AUGAÐ er spegill sálarinnar
segir einhvers staðar og er það
sannmæli. Augun glæða andlitið
lífi og gefa því svip, enda getur
vart meira andlitslýti en auga-
missi. Þess vegna ber að fagna
því alveg sérstaklega nve tækn-
inni hefur fleygt fram á sviði
gerviaugnaframleiðsiu á síðustu
öldum, en gerviaugu í einhverii
mynd munu hafa þekkzt allt síð-
an á sextándu öld.
Hér á landi er staddur um
þessar mundir einn Iremsti gervj
augnaframleiðandi heims. Er það
dr. Albert C. Múller-Uri, sem
hingað er kominn á vegum Elli-
heimilisins Grundar Dr Múller
Uri er þýzkur og befur ætt hans
stundað glerbræðslu öldum sam-
an og gerviaugn^framleiðslu um
hundrað ára skeið. Dr Múlier-
Uri hefur starfað að gerviaugna-
framleiðsiu á Norðurtondum yfir
40 ár, en hingað hefur haun ekkí
komið fyrr. Tiðindamaður Mbl.
hitti dr. Múller-Uri að rnáli á
neðstu hæð Elliheimilisins í gær,
en þar var hann önnum kafmn
við að búa til gerviaugu. Var
hann hinn alúðlegasti i viðmóti
og bauð tíðindamanninum að
fylgjast með hvernig hann gerði
eitt auga, en jafnframt útsxýrði
hann verkið í einstökuip atriðum.
— Við höfum þann hátt á, að
við gerum augun fyrir fóíkið
meðan það bíður. Hverjum hæfir
sitt og verður því að haga gerð
augans eftir aðstæðum. Þar kem-
ur til greina augnalitur og annað
útlit heila augans, en einnig verð
ur að taka tillit til hvernig hola
augntóftin er. Svo byrjað sé á
byrjuninni, þá tek ég hvítt gler-
rör, hita það og teygi unz það
mjókkar í annan endann og þar
hef ég gott handtang, en í hinum
endanum læt ég víddina halda
sér og bræði siðan fyrir þann
enda og blæs hann app þar til
hann er svipaður venjuiegu auga
að stærð. Þá er að gera lithimn-
una. Til þess hef ég fyrst gler,
sem ég bræði utan á kú.uendann
og verður það grunnlitur augans.
Er valinn litur á glerið eftir því,
sem við á hverju sinni Þá eru
teknir glerstafir með mtsmörg-
um þráðum og brætt framan á
glerkúluna og bverju sinni valið
það litmagn, sem svarar til lit-
rófs heilbrigða augans. Að lokum
Framh. af bls. 1
ing hafi orðið í vélinni. Mörg
líkanna, sem fundust voru lemstr
uð — og vantaði útlimi á eitt
þeirra. Brakið var einnig með því
útliti, að sýnt þótti, að flugvélin
hafði farið í sjóinn á mikilli ferð,
sem fyrr segir.
Það, sem einkum styður þá
skoðun manna, að farþegar og
áhöfn hafi vitað hvert stefndi, er,
að gummíbjörgunarbátar fundust
hálfuppblásnir — og eitt barns-
líkið fannst með björgunarbelti,
en farþegar spenna aldrei á sig
björgunarbelti í flugvélum nema
þegar hætta steðjar að.
Flugvélin, sem var á leið frá
Amsterdam til New York um
Shannon, lagði upp frá Shannon
kl. 2.05 í fyrrinótt, en siðast
heyrði Shannon til hennar kl
er tekinn svartur glerstafur og 3'40- Samkv. fyrirfram ákveðinm
bræddur augasteinn utan á lit- áætlun átti flugvélin að hafa sam
himnuna. Þetta er nú lagað í log- | kan(I Shannon kl. 4.00, en
anum unz það fær seskilegt útlit.! Þ®gar ekkert heyrðist til hennar
| lysti Shannon eftir henni og vai
Þegar þetta er frá, er eftir að flugumferðarstjórninni á Atlants-
setja æðar í augað. Það er gert. hafi, beggja vegna hafsins, gert
með rauðum glerstaf, sem er viðvart.
teygður unz hann verður að ör- I KJ 5'30 tilkynnti Shannon, að
mjóum þræði, sem er bræddur , sennilega væri ekkert að hjá flug
inn í augnhimnuna. Verður á ! vélinni, því að heyrzt hefði til
ferðin á þessu gerviauga mjög hennar í Gander á Nýfundna-
náttúrleg og mun ekki alltaf | landi. En þegar flugvélin lét ekki
auðvelt að greina gerviaugað frá ( heyra aftur til sín var enn lýst
hinu upprunalega. — Nú er kom- j eftir henni skömmu síðar — og
ið að síðasta þætti verksins, en skip á hafinu beðin að gefa öllu
hann er í því fólginn, að laga hið óvenjulegu gætur. Flugvélar á
nýja auga til þannig að það falli leið yfir hafið reyndu að ná sam-
í augntóftina, sem það er ætlað. bandi við týndu vélina og með
Stundum geta verið vöðvaendar j birtingu lögðu upp flugvélar frá
í augnatóftinni og er því þýðingar ; írlandi og Englandi til leitar —
mikið að gera gerviaugað vel. og farþegaflugvélar á þessari flug
uppbygginguna í löndum, sem
skammt væru á veg komin. —
(Vegna afleitra móttökuskilyrða
tókst ekki að fá frétt þessa
fyllri).
Þrír fórust
LONDON, 15. ágúst. — Brezk
eins hreyfils flugvél steyptist í
sjóinn skammt undan Hollands-
strönd í gærkveldi. í flugvélinni
voru þrír Hollendingar, sem allir
fórust. Voru þeir á ferð frá Eng-
landi til Hollands. Slysið sást frá
strandgæzluskipi og sögðu sjón-
arvottar, að sprenging hefði orð-
ið í vélinni og hún síðan steypzt
logandi í sjóinn.
kúpt á bakhliðinni.
Dr.Múller-Uri mótar nú gervi
augað til að vild sinni í logan-
um, unz hann hefur fengið á það
þá lögun, sem hann ætlast til.
Þá kælir hann það i einangraðri
krukku, sem hann hafði áður hit-
að, því það er nauðsynlegt að
kæla gleraugað mjög hægt. Hin
mislitu gler hafa ekki öll sama
leið svipuðust og um eftir týndu
flugvélinni.
Eina skýringin á tilkynning-
unni frá Gander, um að þar hefði
heyrzt í flugvélinni, er sú, að
heyrzt hafi þar ógreinilega til
flugumferðarstjórnarinnar á
Shannon, þegar hún var að kalla
í flugvélina — og flugumferðar-
stjórnin á Gander talið, að um
væri að ræða kall frá sjálfri flug-
þanstuðul og er því miki', spenna! .......... ........ , _
í glerauganu sem jafnast út ef ?!!'
kælingin ei nógu hæg.
Að lokum sýnai dr. Múller-Uri
oss nokkrar gerðir augna, sem
hafa verið gerð hjá fyrirtækinu
F. AD. Múller Söhne, Wiesbaden.
Gat þar að líta örsmá augu, gerð
fyrir smábörn og gríðarstór augu
gerð fyrir risavaxnar augnatóftir.
Þar var eftirlíking sjúkra augna,
sem eru framleidd til kennslu
fyrir læknanema og voru þau
óhugnanlega lifandi að sjá. Þar
voru einnig augu úr plasti og næl
Daufar samkomulags-
horfur á þingi S. Þ.
NEW YORK, 15. ágúst. — Ljóst
þykir, að ekki mun nást meiri
hluta-samkomulag um neina á-
lyktunartillögu á Allsherjarþing-
inu fyrir helgi — og varla í næstu
viku. Skoðanir hinna einstöku
nefnda eru það skiptar og sundur
leitar, að nær vonlaust þykir að
fá einfaldan meirihluta þíngsins
til þess að fallást á einhverja eina
tillögu. Hammarskjöld hefur unn
ið sleituláust bak við tjöldin að
þvi að rannsaka til hlítar tillögur
Eisenhowers og kynna sér skoð-
anir sendinefndanna.
Þær sögusagnir hafa komizt á
kreik, að fyrirhugað væri að
reyna að efna til utanríkisráð-
herrafundar. Dulles er sagður
hlynntur þeirri úrslitatilraun, en
Selwyn Lloyd er hins vegar von-
daufur um að slíkur fundur leiði
til frekari árangurs.
Ekki bætti það úr skák fyrir
þeim, sem reyna að samræma
skoðanir andkommúnísku ríkj
anna, að jórdanski fulltrúinn
lýsti því yfir í dag, að jórdanska
stjórnin kærði sig ekkert um eftir
litssveitir S.þ., eins og gert var
ráð fyrir í tillögu Eisenhowers.
Fulltrúinn sagði, að Jórdaníu-
stjórn hefði beðið Breta Um að-
stoð á hættustund. Þegar hættan
væri hjá liðin mundi brezki her-
inn fara úr landinij. Og svo varð
málið enn flóknara, þegar ]ór-
danski fulltrúinn skýrði frá því,
að hann hefði sagt skilið við
jórdönsku sendinefndina vegna
þess að hann væri ekki sammála
stjórn sinni í einhverjum atrið-
um. í aðalstöðvunum eru margir
þeirrar skoðunar, að Hammar-
skjöld ætti að bregða sér í snatrl
til Amman til þess að kynna sér
til fullnustu skoðanir jórdönsku
stjórnarinnar, en þær þykja ó-
ljósar — og á reiki.
Á fundi Allsherjarþingsins í
dag talaði tyrkneski fuiltrúinn
og lýsti stuðningi við tillögur
Eisenhowers. Sagði hann megin-
hættuna, sem steðjaði að löndun-
um fyrir botni Miðjarðarhafsins
vera útvarpsáróðurinn, undirróð-
urinn og vopnasmyglið, sem þar
ætti sér stað. Fulltrúi Saudi-
Arabíu sagði Arabaríkin ekki
eiga meiri sök á síðustu atburð-
um en Súez-stríðinu. Olían væri
eina auðlind Araba — og þeir
mundu verja hana og vilja halda
olíunni og verzluninni utan við
allar stjórnmáladéilur Japanski
fulltrúinn lagðl áherzlu á það,
að S.Þ. bæri að gera eínhverjar
ráðstafanir sem gerðu fært að
flytja her Bandarikjanna og
Breta úr Líbanon og Jórdaníu.
Það yrði að ganga fyrir öllu.
Viðurkennir írak
ekki a-þýzku
stjórnma
arstjórnanna eru tekin upp á seg
ulband — og er nú verið að at-
huga málið nánar.
Á handleggjum tveggja lík-
anna, sem fundust, voru arm-
bandsúr — og hafði annað stöðv-
azt kl. 4,43 og hitt kl. 4.48.
Af farþegunum 91 voru 45 karl
menn, 38 konur, 5 stálpuð börn
og 3 reifabörn. Af 8 manna áhöfn
voru 3 flugfreyjur, öll var áhöfn
in hollenzk. Flestir farþeganna
voru Bandaríkjamenn, en af öðr-
. um þjóðernum voru 11 farþegai
on, en dr. Múller-Uri kvaðst exki i hollenzkir 7 egypzkir, 2 franskir,
mæla með þeim. Þau ertu slím- 2 israeiskir) 2 þýzkir svo og Breti,
himnu augntóftarinnar, sem gler- ! Grikki, Ungverji og Pólverji.
Aukafundur
Jórdaníuþings
AMMAN, 15. ágúst. — Hussein
konungur hefir kvatt þjóðþing
Jórdaníu saman til aukafundar
í næstu viku, að því er talið er
til að ræða ýmis nýframkomin
lagafrumvörp meðal annars breyt
ingu á stjórnarskrá landsins eftir
að sambandið rofnaði við írak.
Nokkuð af földum vopnum hef
ir fundizt í flóttamannabúðum
Araba nálægt Amman og hafa
nokkrir Arabar verið handteknir.
Talsmaður Jórdaníustjórnar
neitaði í dag, að nokkuð væri
hæft í orðrómi um að vart hefði
orðið við undirbúning uppreisnar
gegn Hussein konungi. — Reuter.
BONN, 15. ágúst. — Talsmaður
v-þýzku stjórnarinnar skýrði svo
frá í dag, að það hefði borizt til
eyrna stjórnar sinnar, að stjórnin
í írak hefði ekki í hyggju að við-
urkenna a-þýzku stjórnina. Ekki
sagði talsmaðurinn, að áreiðan-
legar heimildir væru fyrir þess
ari ákvörðun íraksstjórnar, en.
óljósar fregnir hefðu borizt út úr
landinu þess efnis, að nýja stjórn
in mundi taka upp stjórnmála-
samband við öll kommúnista-
ríki í Evrópu að A-Þýzkalandi og
Júgóslavíu undanskildum.
Eirni í f jögurra
hreyfla flugvél
GUERNSEY, 15. ágúst. — Fjög.
urra hreyfla Heron flugvél ger-
eyðilagðist í lendingu hér í dag.
Var hún í dagblaðaflutningum,
lenti í þoku og flaug ekki rétt
inn yfir flugvöllinn til lendingar
— og hafnaði á hæð við flugvöll-
inn. Aðeins einn flugmaður var
í vélinni og meiddist hann lítil-
lega.
Kýpur verður brezk
næstu S|ö árin
augun gera ekki. Þá voru þarna
augu, sem gerð eru fyrir fólk
Samkvæmt síðari fregnum létu
með slappt augnalok. Er þá hak læknar> sem skoðuðu likin í
a glerauganu, sem heldur uppi
augnlokinu.
Þegar hér var komið höfðum
vér hlerað að fólk biði frammj
á gangi eftir samtali við dr.
Múller-Uri. Þökkuðum vér því
alúðlegar viðtökur og greinar-
góða upplýsingu og kvöddum dr.
Múller-Uri með virxtum
—jha.
kvöld, þær skoðanir í ljós, að
sprengin hefði orðið í flugvélinni
áður en hún lenti í sjónum.
Brunasár voru á mörgum líkun-
um og jafnframt sagði einn lækn-
irinn: Eí fólkið hefði drukknað,
þá hefðu likin ekki flotið fyrr en
eftir nokkra daga. Þetta fólk hef-
| ur látizt áður en það kom í sjó
. inn.
k
— segir Macmillan
LONDON, 15. ágúst. — Macmill-
an tilkynnti í kvöld, að brezka
stjórnin hefði ákveðið að láta
koma til framkvæmda fyrri áætl
un um 7 ára reynslutímabil um
sjálfstjórn Kýpur undir sameig-
inlegri stjórn Breta og fulltrúa
grískra og tyrkneskra Kýpurbúa.
Sagði og í tilkynningunni, að
gríska og tyrkneska stjórnin
mundu fá mikil áhrif í æðstu
stjórn eyjarinnar, en horfið hef-
ur verið frá því að veita Grikkj-
um og Tyrkjum sæti í stjórn eyj
arinnar til þess að auka áhrifa-
vald eyjarskeggja sjálfra.
Þá er einnig gert ráð fyrir því,
að bæir og sveitir á Kýpur kjósi
sér bæjarstjórnir og sveitarstjórn
ir — og er undirbúningur að
samningu kjörskrár hafinn.
Macmillan tók skýrt fram, að
Kýpur yrði brezk næstu sjö árin
— og brezka stjórnin mundi sjálf
fara með öll öryggismál eyjar-
innar.