Morgunblaðið - 14.10.1958, Blaðsíða 2

Morgunblaðið - 14.10.1958, Blaðsíða 2
2 MORCl’lSBl 4Ð1B Þriðjudagur 14. okt. 1958 Fjárlagafrumvarpið: 900 millj. kr. úrgjöld ríkissjóðs Ekkert fé áæflað til greiðslu stórfelldr- ar hækkunar kaupgreiðsluvisifölu I GÆK var útbýtt á Alþingi | þriðja fjárlagafrumvarpi vinstri stjórnarinnar. Niðurstöður á sjóðs yfirliti eru 900.360 þús. kr. og er það rúmlega 93 millj. kr. hækkun frá fjárlögum yfirstand- andi árs. Eru þó ekki meðtaldar á fjárlagafrumvarpinu nú 40 ] millj. kr. til dýrtiðarráðstafana, ] sem eru í fjárlögum þessa árs. Þessi mikla útgjaldaaukning rík- issjóðs mun fyrst og fremst vera afleiðing „bjargráðanna“. Öll út- gjöld ríkissjóðs vegna niður- ] greiðslna á vöruverði hafa nú verið flutt yfir á útflutningssjóð. Vísitöluhækkuninni sleppt Fjárlagafrumvarpið er miðað við kaupgreiðsluvísitölu 183, en það er sú vísitala, sem kaup- greiðslur voru miðaðar við í „bjargráðalögunum". Vitað er, að strax 1. des. mun kaup hækka um 19 vísitölustig til viðbótar, nema sérstakar ráðstafanir séu gerðar, og enn hlýtur kaupgreiðsluvísi- talan að hækka verulega 1. marz næsta ár. I fjárlagafrumvarpinu er ekki að finna neinar tillögur um fjár- öflun vegna þeirrar stórfelldu útgjaldaaukningar, sem þessi vísitöluhækkun mun valda ríkis- sjóði. Eigi er heldur bent á nein úrræði til þess að forða ríkissjóði frá þessari útgjaldaaukningu. Um þessi alvarlegu vansmíð segir svo í greinar„erð frv.: Endurskoðun vísitölukerfisins „Eins og fram var tekið í at- hugasemdum um frumvarpið um útflutningssjóð o. fl. var það fyrirsjáanlegt, að hækkun kaup- gjalds umfram þau 5%, er ákveð in voru í lögunum um útflutn- ingssjóð, myndi leiða til krafna um „nýja hækkun á útflutnings- og yfirfærslubótum. Hækkun þeirra hefði í för með sér meiri hækkun á framfærsluvísitölunni og hún ylli svo á hinn bóginn nýrri hækkun á kaupgjaldi og af- urðaverði og þannig koll af kolli“. Ríkisstjórnin tók því fram í athugasemdunum við frum- varpið, að til þess að leysa þau efnahagsvandamál, sem hér er við að etja, væri „nauðsynlegt að Makaríos samnings- fúsari en AÞENU, 13. okt. — Makaríos erkibiskup lýsti þvt yfir á blaðamannafundi hér í borg i dag, að hann væri fús að fallast á sjö ára fullveldi Kýp- ur í innanríkismálum, áður en áður fyrr eyjan fengi fullt sjálfstæði. Erkibiskupinn bætti því við, að hann hefði gefið mjög mikilvæga yfirlýsingu með þcssum orðum, og ekki kæmi til mála, að hann gengi lengra taka sjálft vísitölukerfið til athug unar, þ. e. þá skipan, að allt kaup gjald og afurðaverð breytist sjálf krafa með breytingu á fram- færsluvísitölu“. Var það enn- fremur tekið fram, að ríkisstjórn- inni (væri) ljóst, að slíkt mál verður að leysa í nánu samstarfi við stéttarsamtökin í landinu og mun beita sér fyrir samstarfi við þau um þetta efni. Munu mál þessi verða tekin til nánari athug- unar, þegar þessi samtök halda þing sín síðari hluta þessa árs“. Tekjuhækkun vegna „bjargráðanna“ Kekstrarútgjöld ríkissjóðs eru áætluð í frv. rúmar 793 millj. kr. og til greiðslu lána og eignaaukn- ingar eru áætlaðar rúmar 105 millj. kr. Þrátt fyrir breytingar á skatt- greiðslu félaga og skattgreiðslu hjóna, sem lögfestar voru á síð- asta þingi, eru áætlaðar tekjur af tekju- og eignaskatti hækkaðar um 12 millj. kr. Þá er ljóst af frv., að „bjarg- ráðin“ hafa hækkað verulega tekjur ríkissjóðs, þótt lítið væri úr þeim tekjuauka gert, þegar efnahagsfrv. var til meðferðar á þingi í vor. Eru þannig áætlaðar tekjur af verðtolli hækkaðar um 96 millj. og af söluskatti um 30 millj. frá fjárlögum þessa árs og mun þó vafalaust hóflega áætlað. Formi frumvarpsins breytt Hinu hefðbundna formi fjár- lagafrv. hefur verið allmikið breytt, þannig að efnisniðurróðun er önnur en verið hefur. Eru út- gjaldaliðirnir flokkaðir eftir ráðuneytum en ekki eftir eðli út- gjaldanna, svo sem áður hefur verið gert. Torveldar þetta nokk- uð samanburð við fyrri ár hvað einstakar greinar frv. snertir. Dr. Roy Basler Háskólafyrirlesfur um ameríska bók- menniasðgu HÁSKÓLAFYRIRLESTUR dr. Roy Basler um amerískar bók- menntir er í kvöld og hefst kl. 8,30. Dr. Roy Basler kom hingað vegna amerísku bókasýningar- innar. Á sunnudaginn flutti hann fyrirlestur í sýningarsal bóka- sýningarinnar um Abraham Lincoln, en dr. Basler hefir kynnt sér ævisögu Lincolns alveg sér- staklega. Vakti fyrirlesturinn mikla athygli. önnur sérgrein dr. Baslers er bókmenntasaga Bandaríkjanna og fjallar háskólafyrirlestur hans í kvöld um það efni. Mjög er það ónægjulegt þegar tekst að fá hingað til lands lærða menn sem standa framarlega * sínu eigin landi. Dr. Basler er einn þessara manna og má búast við margmenni á fyrirlestri hans í háskólanum í kvöld. Loka varð fyrir gufuborholuna LOKA varð fyrir gufuborholuna við Gufudal í Ölfusi, sem opnuð var á laugardaginn var, og sagt var frá hér í blaðinu á sunnu- daginn. Auk þess sem gifurlegur hávaði fylgdi hinu mikla gufu- útstreymi er heyrðist um langan veg, urðu skemmdir á síma- línum af völdum gufunnar. Er hana lagði yfir símastaur, sem var í á að gizka 150 m fjarlægð, þéttist gufan svo, að hún varð að vatni, og þar sem dálítið frost var, settist is f jctlega á síma'.'i- una. Smám saman hlóðst utan á hana meiri og meiri ís, unz þung- inn var orðinn svo mikill, að símastaurinn brotnaði. Var þá tekið til þess ráðs að loka fyrir gufugosið mikla og mun holan verða lokuð fyrst um sinn a. m. k. Bílstjóri bcðiim að koma til viðtals ÞANN 5. okt. sl. varð kona hér í bæ, Elínborg Vigfúsdóttir, Drápuhlíð 33, fyrir bíl á Löngu- hlíð. Bílstjórinn, sem ók á hana, stanzaði og tók hana upp í og ók henni þangað sem hún var að fara, en konan átti erindi í hús við Miklubraut. Bauðst hann til að aka henni áfram, að því er konan segir. Fór hún nú inn í húsið við Miklubraut, en er hún kom út aftur var bilstjórinn á bak og burt. Síðar kom í ljðs að konan hafði handarbrotnað er bíllinn ók á hana og er málið nú komið til rannsóknarlögreglunnar, sem biður hlutaðeigandi bílstjóra að koma til viðtals sem fyrst. Smásjá stolið úr iðnaðardeildiimi 1 IÐNAÐARDEXLD Atvinnu- deildar Háskólans, við Suður- götu, hefur verið framinn þjófn- aður, og það sem horfið er, er næsta sjaldgæft þýfi, því ab um er að ræða smásjá. Rannsóknarlögreglan hefur verið beðin að taka að sér mál Stolna smásjáin þetta, en það sem vitað er um hvarf tækisins er heldur lítið. Smásjáin var fyrstu daga októ- bermánaðar í vinnustofu iðn- aðardeildarinnar. Hafði smá- sjáin, sem er tékknesk fram- leiðsla, staðið á borði úti við hurðina. Oft er vinnustofan mannlaus, að því er lýst hefur verið fyrir rannsóknarlögregl- unni, og almennur gangur fyrir íraman. Þetta var alveg ný smá- sjá og þjófurinn hirti ekki áð taka með liðbeiningar um notk- un hennar. Hún var í kassa úr ljósum kjörviði. Þessi gerð smá- sjáa nefnist Meopata. Búið er að spyrjast fyrir í verzlunum er með slík tæki verzla og einnig í fornverzlnunum, en þar heíur hennar ekki orðið vart. til móts við Breta í samkomu- lagsátt. Þá lagði biskupinn áhcrzlu á, að Bretar gætu ekki þvingað fram sjö ára áætlun sína með valdi. Averoff, utanríkisráðherra Grikkja, lýsti því jafnframt yfir í dag, að sambandið milli Tyrkja og Grikkja um þessar mundir væri vægast sagt mjög ótryggt. í dag ræddi fastaráð NATO um Kýpur og segja fréttamenn, að nokkur árangur hafi orðið af viðræðunum. NEW YORK, 13. okt. — í dag bar aðalDulltrúi Bandaríkjanna hjá Sameinðu þjóðunum, Cabot Lodge, formiega fram tillögu stjórnar sinnar um, að tilraunum með kjarnorkuvopn væri hætt meðan viðræður færu fram mitli stórveldanna um eftirlit með því, að algjöru banni sé framfylgt. í ræðu sinni sagði hann, að 17 ríki styddu tillöguna. Bandaríkjamenn ætla að skjóta upp annarri eldflaug til tunglsins WASHINGTON, 13. okt. — Bandarískir vísindamenn hafa ákveðið að skjóta nýrri eldflaug til tunglsins innan fárra víKna. Frá þessu var skýrt í Washington í dag. Eins og kunn- ugt er, komst gervihnöttur sá, sem Bandaríkjamenn skutu á Ic-ft á laugardag, ekki á braut sína umhverfis tunglið og brann eldflaugin upp, þegar hún var aftur á leið til jarðar. Vísindamenn eru þó mjög ánægðir með árangurinn og segja, að mjög mikilvægar upplýsingar bafi fengizt af þessari til- raun. Eldflaugin komst upp í 126,500 kílómetra hæð og er það hærra en nokicurt tæki, smíðað af mannahöndum, hefur kcmizt. — TILRAUN Bandaríkjamanna til j manns vörum. Enda þótt tilraun- þess að koma gervitungli á braut | in hafi mistekizt er almennt tal- umhverfis tunglið er enn á hvers ið, að efrekið sé eitt hið mesta, Olympíuskákmótið í Munchen Ólympíuskákmótið í Miinchen 4 | BARÁTTAN um sætin í A-riðli, úrslitakeppninnar varð alihörð, ] um það er lauk, í 1. og 3. riðii og ] munaði aðeins % vinning. Úrslit ] í 1. riðli urðu þau, að Sovéti íkin fengu 27 v., 2. Búlgaría 21%, 3. Austurríki 21, 4. Holland 20V2, 5. Danmörk 16 V2, 6. Frakkland 14V2, 7. Ítalía 11, 8. Puerto Rico 8, 9. írland 4. Þarna var lengi vel útlit fyrir að Búlgaría mundi missa af strætisvagninum en seinustu um- ferðirnar björguðu þeim upp ina í geymslu í íshúsinu. En rann- fyrir þrjár þjóðir. Holland varð að láta sér lynda B-riðill þrátt fyrir Euwe og Donner. Tap fyrir Danmörku 2% í næst síðustu um- íerð réði úrslitum. Úrslit í 3. riðli: Argentína 23 v., 2. A-Þýzkaland 21, 3. England 20, 4. Ungverjaland 19V2, 5. Pólland 19, 6. Columbia I6V2, 7. Filipps- eyjar 12%, 8. Skotland 10, 9. Líbanon 2%. Mestu vonbrigði mótsins! Ungverjarnir urðu að láta sér nægja B-riðillinn eftir að hafa verið í 3. sæti í Moskvu 1956, þar sem þeir einir allra, fyrr og síðar, sigruðu Rússa! Úrslit í 4. riðli: 1. Tékkósló- vakía 25 v., 2. Júgóslavía 24, 3. Sviss 20, 4. Kanada 19, 5. Sví- þjóð 18%, 6. Belgía 10%, 7. Portú- gal 10, 8. Túnis 9%, 9. Grikk- land 7%. Keppnisröð í B-riðli úrslitanna er þessi. 1. ísland, 2. ísrael, 3. Frakkland, 4. Danmörk, 5. Kan- ada, 6. Pólland, 7. Kólumbía, 8. Belgía, 9. Holland, 10. Ungverja- land, 11. Finnland, 12 Svíþjóð. í 1. umferð áttu íslendingar við Svía. Urðu úrslit þau að Ingi R Jóhannsson vann Sterner og Arinbjörn vann einnig sína skák en Freysteinn og Ingimar töpuðu. í 2. umferð, við ísrael fékk Arin- björn jafnteflí en Jón Kristjáns- son tapaði. Biðskákir urðu hjá Guðmundi Pálmasyni og Frey- steini. Önnur úrslit í 1. umferð urðu: Danmörk 1% — Holland 2%, Kanada 2% — Belgía 1%, Pólland 2 — Kólumbía 2, ísrael 2% — Finnland 1%, Frakkland 0 — Ungverjaland 4. Spádómur: ísland verður í 7. til 8. sæti. Ungverjaland efst ca 4 vinningum fyrir ofan næstu þjóð. sem um getur í sögu vísindanna. Eldflaugin komst lengra frá jörðu en nokkurt tæki gert .af manna höndum hefur áður kom- izt og veitti mikilvægar upplýs- ingar um geiminn. Menn eru nú fróðari um aðstæður þær, sem geimfarar framtíðarinnar verða að glíma við. Þessi tilraun Banda ríkjamanna nægði til þess, að stórblöðin um allan heim fóru að ræða geimferðir manna og sam- kvæmt áliti bandarískra visinda- manna verður ek"ki ýkjalangt að bíða þeirra. Hefur eitt stórblað- anna sett upp svofellda áætlun, sem sögð er hafa fengið sam- þykki færustu vísindamanna á þessu sviði: 1. 1960: Fyrsta ómannaða eld- flaugin iendir á tunglinu og kem. ur aftur til jarðarinnar. 2. 1961: Ómönnuð eldflaug fer umhverfis Venus. 3. 1962: Mönnuð eldflaug send út af aðdráttarsviði jarðar og kemur heilu og höldnu aftur til jarðarinnar. 4. 1963: Mannað gervitungl gengur umhverfis jörðu. 5. 1965: Mannað geimfar geng- ur umhverfis tunglið. 6. 1968: Mönnuð geimskip lenda á tunglinu. 7. 1971: Hafizt handa um að reisa bækistöð á tunglinu. KARACHI, 13. okt. — í dag var ] tilkynnt í Karachi, höfuðborg i Papistans, að innarn skamms I mundu verða teknar upp aftur viðræður milli fulltrúa Pakistans I og Indlands, sem miða að því, að I jafna ágreining ríkjanna.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.