Morgunblaðið - 14.10.1958, Qupperneq 10

10
MORCVNBL4Ð1Ð
Þriðjudagur 14. okt. 1958

Utg.: H.t Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastióri: Sigfús Jónsson.
Aðairitstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arni Ola, simi 33045
Auglýsmgar: Arni Garðar Knstinsson.
Ritstjórn: Aðaistræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 22480
Askriftargjald kr 35.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
V.-STJÓRNIN FORDÆMD
Karl Guðmundsson ásamt fjölskyldu sinni á heimili sínu í Lilleström. Eiginkona hans, Sigríður
Stefánsdóttir, dæturnar Guðrún (9 ára) og Ásta (7 ára) og Steian (5 ára).
Dvölin í Noregi ævintýri líkust
KOSNINGUNUM til Al-
þýðusambandsþings er
nú lokið eða svo til. —
Heildaryfirlit um fylgi þeirra
fylkinga, sem þar áttust. við, er
enn ekki fyrir hendi. Ótvírætt
er þó, að lýðræðissinnar hafa
mjög unnið á.
Af úrslitunum undanfarnar
vikur var ekki um að villast, að
straumurinn lá í lýðræðisátt.
Aldrei kom þetta betur fram en
nú um helgina. Þá unnu lýðræð-
issinnar víðs vegar á landinu 26
fulltrúa, sem kommúnistar og
bandamenn þeirra höfðu haft á
síðasta Alþýðusambandsþingi.
Ekki er síður athyglisvert, að
af 9 núverandi miðstjórnarmönn-
um Alþýðusambandsins, eru að-
eins 2 kosnir þingfulltrúar nú.
Breytir þar engu um þó að sumir
þeirra hafi talið sér ráðlegast að
bjóða sig ekki fram aftur.
Astæðan fyrir þessum úrslit-
um dylst engum. Kjósendurnir
hafa viljað lýsa vanþóknun á
misnotkun V-stjórnarinnar á
verkalýðssamtökunum, jafnframt
því, sem þeir tjá sig fylgjandi
frjálslyndu lýðræði.
★
Eftir þessi úrslit ætti að vera
tryggt, að ráðagerð valdaklíku
Framsóknar um að ryðjast til
valda í Alþýðusambandinu sé úr
sögunni. Fátt hefur mælzt verr
fyrir en sú frekja Framsóknar-
manna, að ætla að skapa sér
oddastöðu innan Alþýðusam-
bandsins til viðbótar við ofur-
vald sitt á Alþingi, yfir rikis-
sjóðnum, í SÍS og innan bænda-
samtakanna. Heilbrigð dóm-
greind almennings hefur með
réttu fordæmt þá valdagræðgi,
sem í þessum áformum lýsir sér.
Bezt er samt að vera við öllu
búinn. Framsóknarmenn hirða
ekki svo mjög um, þó að þeir
njóti lítt stuðnings almennings.
Vani þeirra er einmitt sá, að ráða
í skjóli ranginda, þó að fylgi
kjósenda skorti. Þeir munu vafa-
laust gera örvæntingarfulla til-
raun til að koma áformum sín-
um fram og beita til þess vinstri
krötum og Hannibalistum, ásamt
því, sem þeir reyna að nota sér
löngun Moskvukommúnista til
að lafa í ríkisstjórn á hverju
sem gengur. Kjósendur verða að
fylgjast glöggt með því, sem hin-
ir kosnu umboðsmenn þeirra að-
hafast og láta þá skilja, að ekki
tjáir að gera að kosningum lokn-
um nein svikabandalög þvert of-
an í kosningaúrslitin.
★
Hvað sem áformum Framsókn-
ar líður, þa hefur íslenzkur stjórn
málaflokkur aldrei fyrr tekið
aðra eins kollveltu og hún í þess-
um Alþýðusambandskosningum.
Fyrír rúmum tveimur árum
gerðu Framsóknarmenn bandalag
við Alþýðuflokksmenn um að ná
meirihluta á Alþingi með þeim
höfuðtilgangi að ú.trýma með öllu
áhrifum kommúnista. Efndirnar :
þjóðmálunum kannast menn við.
Framkvæmdirnar í verkalyðs-
málum hafa menn séð síðustu
vikurnar. Framsóknarmenn hafa
í þessum kosningum, hvar sem
þeir gátu komið því við, fylkt
liði með kommúnistum, sem þeir
sögðust ætla að eyða, gegn Al-
þýðuflokksmönnum, er þeir
höfðu svarizt í fóstbræðralag við!
Sök sér væri, ef Framsókn
hefði gert þetta af því, að banda-
menn hennar hefðu sýnt V-stjórn
inni svo mikla hollustu, að þeir
þess vegna hefðu orðið að standa
með þeim gegn lýðræðissinnum,
sem vitanlega voru V-stjórninni
með öllu andsnúnir. En komm-
únistar björguðu því, sem bjarg-
að varð, af fylgi sínu með ein-
dreginni andstöðu, a. m. k. í orði
kveðnu, gegn ríkisstjórninni.
★
Höfuðsigur sinn unnu komm-
únistar nú eins og áður í Dags-
brún. Þar héldust hlutföllin svo
að segja óbreytt frá því við
stjórnarkosningarnar í vetur og
voru úrslitin nú kommúnistum þó
ívið hagfelldari. En þá sóttu lýð-
ræðissinnar lengra fram en þeir
höfðu áður gert frá því, að komm
únistar náðu tökum sínum á fé-
laginu. Kommúnistar héldu nú
velli með því að þykjast vera á
móti V-stjórninni.
Harðari vítur á efnahagsstefnu
stjórnarinnar en þær, sem Þjóð-
viljinn hefur flutt undanfarna
daga, er erfitt að hugsa sér. Eina
vörnin var hinn gamalþekkti
boðskapur Lúðvíks Jósefssonar:
Engu skiptir hverju lofað er.
Ráðið er það að svíkja bara nógu
blygðunarlaust.
Vel má vera, að Framsóknar-
menn treysti því, að kommún-
istar, sem nú hömuðust harðast
gegn þeim úrræðum, er Tíminn
og ráðherrar Framsóknar hafa
verið að boða undanfarna mán-
uði, fari að boði Lúðvíks og
svíki allt það, sem þeir nú lofa,
þegar til kastanna kemur. Úr
þessu sker reynslan.
★
Um kommúnistana er það
annars að segja, að auk þess að
þykjast nú vera á móti öllu því,
sem þeir hafa stutt frá því, að
V-stjórnin komst til valda, þá
tryggðu þeir sig með sínum
venjulegu aðferðum. Þeir héldu
kjörskrám fyrir andstæðingum
sínum og sömdu þær á þann veg
sem þeim einum er samboðinn.
Þessar aðfarir eru hneyksli, sem
verkalýðshreyfingin sjálf þarf að
finna örugg ráð til að geti ekki
endurtekið sig.
★
Um það hvað fram undan er í
verkalýðsmálunum skal engu
spáð. Vilji almennings hefur
komið fram. Hann hefur lýst
greinilegu vantrausti á núver-
andi stjórn Alþýðusambandsins
og ríkisstjórninni. Þetta tvennt
fer saman. V-stjórnin þóttist ætla
að byggja tilveru sína á góðu
samstarfi við verkalýðsfélögin.
Þau loforð voru höfð að engu.
í stað þess, að ráða gerðum rík-
isstjórnarinnar, var framkvæmd-
in sú, að Alþýðusambandsstjórn-
in lét nota sig sem verkfæri
valdabraskaranna til að kúga
verkalýðinn.
Þessu vill almenningur ekki
una. Hann ætlast til þess, að
verkalýðsfélögin sinni fyrst og
fremst verkefnum sínum. Þau
séu raunveruleg stéttarfélög, sem
haldi af einurð og sanngirni á
málstað meðlima sinna, en þyk-
ist hvorki ætla að taka að sér
starf ríkisstjórnar né gerist kúg-
unartæki í höndum hennar gegn
þeim, sem Alþýðusambandið á
að vernda.
— segir Karl
í BRÉFI, sem Leif Isdal hjá
Dagbladet í Osló sendi Morgun-
blaðinu, segir hann, að Karl Guð-
mundsson, knattspyrnuþjálfari,
hafi unnið sér mikla frægð í
Noregi fyrir frábæra frammi-
stöðu. Sendi hann blaðinu stutt
viðtal við Karl, sem hér fer á
eftir.
•
Karl Guðmundsson hefur náð
ævintýralegum árangri sem knatt
spyrnuþjálfari í Noregi. í raun-
inni átti hann að vera kominn
aftur til Reykjavíkur fyrir 1.
október til kennslu við fram-
haldsskólann, þá var leyfi hans
útrunnið. En nú hefur knatt-
spyrnuliðið sem, hann hefur
þjálfað síðan á áramótum brot-
izt fram til úrslitaleiks í bikar-
keppninni, sem leikinn verður
sunnudaginn 21. október. Karl
verður pví að sækja um leyfi til
þess að fá að vera um sinn í
Noregi til þess að geta fylgt
„drengjunum“ upp á tindinn.
Þegar Karl Guðmundsson
ákvað að halda til Noregs til
náms í Statens Gymnastikkskole
setti hann sig í samband við
norska knattspyrnusambandið til
þess að fá þjálfarastöðu. Hann
þekkti forystumenn ncrsku knatt
spyrnusamtakanna frá heimslkn
þeirra til íslands og frá eigin
heimsóknum til Noregs I sam-
bandi við landsleiki í Noregi. Og
hann gat, auk 10 landsleika, sýnt
fram á, að hann hefði notið
knattspyrnukennslu í Englandi,
Þýzkalandi og Svíþjóð.
•
— Mig dreymdi samt sem áður
ekki um að mér yrði fengin
staða við 1. deildarlið, sagði Karl
í viðtali við Dagbladet í Osló.
— En samtímis því, að ég sótti
um þjálfarastöðu leitaði Lille-
ström Sportsklubb eftir þjálfara
hjá norska knattspyrnusamband-
inu. Síðar kom það á daginn, að
Lilleström Sportsklubb gat líka
útvegað mér og fjölskyldu minni
húsnæði, en það var e. t. v.
mesta vandamálið, sem ég átti
við að etja.
Lilleström er lítill bær um 20
km utan við Osló. Knattspyrnu-
lið bæjarins var fyrir nokkrum
árum ekki upp á marga fiska.
Fyrstu árin eftir styrjaldarl kin
lék það í 4. deild. Síðustu 6 leik-
Guðmundsson
árin hefur það leikið í 1. deild.
Tvisvar áður hefur liðið 1 - ikið
í úrslitaleik, sigldi þá furðuvel
milli skers og báru þar til að
úrslitunum kom, þá tapaði það
herfilega. Lilleström knattspyrnu
mennirnir hafa aldrei verið víð-
frægir og aldrei dregið að neinn
skara áhorfenda. Menn hafa ver-
ið sammála um það, að þeir
væru daufir og tilþrifalitlir —
og aldrei var mikils vænzt af
þeim. Og í vor bjuggust menn
heldur ekki við því, að Lille-
ström spjaraði sig neitt fremur
venju, því að þegar Karl Guð-
mundsson birtist í sjónarsviðinu,
var liðið á hraðri niðurleið.
•
Öllum til mikillar undrunar
fór Lilleström að spjara sig —
og það meira en lítið. í nýju
deildakeppninni, sem hófst í
ágúst, er Lilleström nú í farar-
broddi með 11 stig eftir 6 leiki.
í síðustu 15 leikunum hefur
liðið fárið með sigur af hólmi.
Þetta er betra en nokkru sinni
fyrr. Og nú síðast, í leiknum
gegn einu vinsælasta og víð-
frægasta liði Noregs, Fredrikstad,
sigraði Lilleström og vann þannig
rétt til þess að leika úrsiitaleik-
inn um Noregsmeistaratitilinn.
Þetta var geysimikill sigur, því
Fredrikstad var hvorki meira né
OSLÓ. — Það var til-
kynnt í Osló, Stokkhólmi og
Kaupmannahöfn fyrir nokkru,
að skandinaviska flugfélagið
SAS og svissneska flugfélagið
Swissair hefðu gert með sér
samkomulag um mjög nána sam-
vinnu í framtíðinni vegna harðn-
andi samkeppni við stóru flug-
félögin nú, þegar farþegaþoturn-
ar eru teknar í notkun. Flug-
félögin eiga nú í pöntun samtals
31 farþegaþotu. Þetta eru 10
fjögurra hreyfla Douglas DC-8,
5 fjögurra hreyfla Convair 880
og 16 tveggja hreyfla Caravelle.
Munu flugfélögin skiptast á um
að nota vélarnar eftir því sem
hentar bezt, stærri þoturnar á
lengri flugleiðir, milli megin-
landa og yfir úthöf, en Caravelle
minna en Noregsmeistari. Þrátt
fyrir grenjandi rigningu sóttu 11
þúsundir þennan leik í Lille-
ström. Búizt er við, að við úrslita-
leikinn á Ullevál í Osló verði
hvert sæti skipað — og leikinn
sæki 34 þús. manns.
•
— Dvölin í Noregi hefur verið
ævintýri likust, segir Karl. Mér
finnst ég hafa haft mjög mikið
gagn af verunni í skólanum og
bæði konan mín og þrjú börn
hafa unað sér framúrskarandi
vel. Tvö þau eldri hafa líka
gengið í skólann í Lilleström —
svo að þau eru að verða norsk.
Heima tölum við samt alltaf ís-
lenzku — börnin eru svo “fljót
að læra — og fljót að gleyma.
— Og hvernig er að vera knatt-
spyrnuþjálfari í Noregi?
— Það er létt verk þegar við
jafnindæla pilta og Lilleström-
drengina er að eiga. Hér þarf
engum þrælatökum að beita —.
síður en svo, En það, sem gladdi
mig mest, þegar ég kom hing„ð,
var félagsandinn og samheldnin,
sem er allsráðandi meðal leik-
manna og forystumanna. Það
gladdi mig líka, að liðið átti „fræ“
sem spruttu í sumar _og standa
nú í fullum blóma. Ég er líka
hrifinn af piltunum vegna þess,
að þeir eru allir kjarkmiklir,
ákveðnir og framgjarnir. Ég á
Frh. á bls. 18.
aðallega innan Evrópu og styttri
leiðir austur á bóginn. Jafnframt
mun verða um nána samvinnu á
öðrum sviðum að ræða — að 1-
lega hvað viðkemur hagsýni í
rekstri, sameiginleg viðgerðar-
verkstæði á þeim stöðum, sem
félögin hafa bæði viðkomu o. •.
frv. Talsmenn félaganna sögð ;
frá því að samvinna þessi yrði
mjög þýðingarmikil á þeim tím-
um, sem nú færu í hönd. Innan
5 ára mundu félögin hafa losað
sig við flestar þær flugvélar, sem
nú eru í notkun og þotan yrði
alls ráðandi. Flugvélögin á Vest-
urlöndum hafa nú í pöntun nýj-
ar flugvélar að verðmæti 20
milljarða norskra króna, en all-
ur farþegef’ i er
metinn á 16 milljarða króna.
SAS og Swissair taka upp
nána samvinnu