Morgunblaðið - 24.10.1958, Blaðsíða 8

g MORGUNBLAÐIÐ Föstudagur 24. okt. 1958
FRA S. U. S. RITSTJÓRAR: HÖRÐUR EINARSSON OG STYRMIR GUNNARSSON
Harvardstúdent og góð-
kunnirtgi 46 ísl. klerka
— RATJÐI liturinn táknar blóð
nautsins, en hvíti liturinn þarna
efst í horninu til hægri skykkju
nautabanans. Hinn hvíti litur
hennar „representerar“ engil
dauðans ... og á þessari mynd
er brúin yfir Ölfusá ... og þessi
þarna — nei, hún er ekki mjög
góð, ég skil hana ekki almenni-
lega. —
Sá, sem útskýrir abstrakt
myndirnar á veggjum Gildaskál-
ans af slíkri mælsku er banda-
rískur Harvpvdstúdent, Sean
Cha-leton að nafni, og ,,myndin“,
sem hann skilur ekki er reikn-
ingur Mjólkurfélagsins!
Sean eða Jón Karlsson eins
og hann kallar sig hér á landi,
hefur ferðast um ísland undan-
farna þrjá mánuði. A þessum
stutta tíma, hefur hann lært ís-
lenzku svo vel, að furðu gegnir
og er orðinn svo leikinn að beita
henni, að hann heldur auðveld-
lega uppi samræðum.
Fréttamenn síðunnar hittu
hann fyrir skömmu og spjölluðu
við hann stundarkorn um íslands
reisuna, Harvardháskóla og ís-
lenzkar stúlkur.
— Hvað olli því, að þú lagðir
upp í þessa íslandsreisu? —
— Þannig stendur á því, segir
Sean, að á sínum ýngri árum
dvaldist faðir minn í Noregi og
lærði hann þar norska lands-
málið. Ennfremur nam hann við
Oslóarháskóla og var Sigurður
Nordal einn af kennurum hans.
Eftir að hafa stundað nám við
Uppsalaháskóla, sneri hann aftur
til Bandaríkjanna og gerðist þar
kennari og bókmenntagagnrýn-
andi. Hann hafði mikinn áhuga
á íslandi og langaði mikið að
: koma til landsins. En þar sem
| hann gat ekki komið því við
sendi hann mig í staðinn, og því
er ég hingað kominn. —
Sean segir okkur síðan frá
ferð sinni um landið, og er greini i
legt, að hann hefur lagt sig eftir
að kynnast öllu sem bezt, lands-
háttum, örnefnum og fólkinu
sjálfu.
— Eg hafði heyrt, segir Sean,
að sr. Sigurð á Hálsi í Fnjóska-
dal vantaði kaupmann og mætti
hann gjarnan vera enskumæl-
andi þar eð klerkur hefði hug
á að hressa upp á enskukunn-
áttu sína, fyrir væntanlega
Sean Charleton
Bandaríkjaför. Ég fór því að
Hálsi og vann þar í 17 daga við
kúarekstur, heyskap og ensku-
kennslu. —
Þetta voru ekki síðustu kynni
Seans af íslenzkum kennimönn-
um því að hann segist vera orð-
inn vildarvinur 46 presta og pró-
fasta. Oftast gisti hann hjá ein-
hverjum klerki og segist hann
hafa fengið meðmælabréf frá
einum þeirra til annars. Aðeins
einu sinni kveðst Sean hafa orð-
ið að beiðast gistingar án þess
að geta sýnt prestsbréf.
— Hvaða klerkar íslenzkir eru
þér minnistæðastir úr þessari
för? —
Ég hafði sérstaklega gaman af
að hitta sr. Rögnvald Finnboga-
son í Bjarnarnesi. Hann hefur
mikinn áhuga á japönsku og
Búddatrú og hefur komið til
Ceylon. í Bjarnarnesi kom ég
líka á hestbak í fyrsta skipti. —
Sean segir okkur að hann hafi
spurt, hvað hann ætti „að segja
við hestinn til að koma honum
í gang“ Honum, var sagt að slá í,
hvað hann gerði, með þeim af-
leiðingum, að hesturinn þaut af
stað. Frá endalokum reiðtúrsins
vill Sean sem minnst segja. Hann
sýndi okkur þó skrámur á hálsi,
sem hann fékk í baráttunni við
Bjarnarnessgæðinginn.
— Það var einnig afar gaman
að hitta sr. Jóhann Hannesson —
segir Sean, — við töluðum sam-
an á kínversku í nokkra tíma.
Sr. Jóhann er ákaflega skemmti-
legur maður. Ég þarf endilega
að hitta hann aftur.
Þess skal getið að kínversku
og japönsku hefur Sean lært við
Harvardháskóla sl. 3 ár.
— Hvernig gengu samræður
ykkar sr. Jóhanns á kinversku?
— Ég átti dálítið erfitt með
að skilja hann, en á hinn bóginn
skildi hann mig vel.
Þannig er nefnilega mál með
vexti, að ég hef lært Peking-
málið, en kínverskan sem sr. Jó-
hann talar, er töluð nokkru
sunnar í Kína.
Sean heldur áfram frásögn
sinni, og kemur í ljós, þegar á
reisusögu hans líður, að hann
hefur notað flesta þá farkosti,
sem tiltækir eru á Islandi, farið
á tveim jafnfljótum, sundriðið
með sr. Rögnvaldi, ekið í bíl
með Ásbirni Magnússyni og
siglt með Esju. Það er sérstak-
lega í frásögu færandi, að hann
gekk aleinn yfir Skaftárjökul,
en fram til þessa hefur þótt sjálf
sagt að virða hin óskráðu lög,
sem gilda austur þar, að minnst
3ja manna hópur skuli ganga yfir
jökulinn og með kaðal á milli
sín.
Talið berst nú að námi Seans
við Harvard.
— Ég hef stundað nám við
Harvardskóla í 3 vetur. Ég byrj-
aði á frönsku, og hef síðan lagt
stund á kínversku, japönsku og
sænsku. Áður en ég fór á Har-
vardskóla hafði ég einnig lært
dálítið í latínu, grísku og þýzku.
— Og hvenær fórst þú svo að
glugga í íslenzku?
— Það var í vor sem leið,
þegar ég komst yfir bók með
fornsögum ykkar og kvæðum t.d.
Hrafnkötlu, Njálu, Egilssögu,
Gylfaginningu og Völuspá.
— Fannst þér íslenzkan erfið?
— Já, hún reyndist mér nokk-
uð þung í skauti og hún er t. d.
mun erfiðari en kínverska.
— Er ekki erfitt að komast til
náms við Harvard? —
—■ Jú, það er mjög erfitt. Ár-
lega sækja mikið fleiri um inn-
göngu en komast. Námið er
mjög kostnaðarsamt, kostar um
2000 dollara á ári. En ég vil
leggja mikla áherzlu á þetta:
Þegar menn hafa unnið sér rétt
til náms við Harvard, þá er
Frh. á bls. 18.
Lowell House — aðalbygging Harvardháskóla
Sigur Vöku
SL. laugardag fóru fram kosn-
ingar til stúdentaráðs Háskóla
íslands. Sem kunnugt er urðu
úrslit þau, að Vaka, félag ]ýðræð-
issinnaðra stúdenta, hé’t meiri
hluta sínum í ráðinu, hlaut 5
fulltrúa kjöi'na. Jafnaðarmenn
fengu 1 fulltrúa, Framsóknar-
menn 1 fulltrúa og sameiginlegur
listi komúnista og Þjóðvarnar-
manna 2 fulltrúa.
Kommúnistar og Þjóðvarnar-
menn höfðu gert örvæntingar-
fullar tilraunir til þess að
klambra saman sameiginlegum
lista allra öfundarmanna Vöku
til þess að reyna að leyna fylgis-
tapí sínu. Þessar tilraunir strönd-
uðu þó allar á jafnaðarmönnum,
og framsóknarinönnum í Há-
skólanum stendur það meiri
stuggur af almenningsálitinu en
flokksbræðrum þeirra í verka-
lýðshreyfingunni, að þeir hættu
sér ekki í beint samstarf við
kommúnista, án þess að kratar
væru með til þess að deyfa svart-
asta kommúnistastimpiiinn á list-
anum.
Nú er það alkunnugt, að margir
kommúnistar og þjóðvarnarmenn
telja félag framsóknarstúdenta í
Háskólanum fyrirlitlegustu stjórn
málasamtök landsins vegna
hinna nánu tengsla þeirra við SÍS.
En hvers vegna vildu þeir þá
styðja „framsóknarkálfana", sem
þeir kalla svo, til metorða innan
Háskólans? Jú, vegna, þess að
slík var öfundin í garð Vöku
vegna farsællar baráttu hennar
fyrir hagsmunamálum stúdenta,
að til þess að korr.a því frá, sem
þeir töldu þó ekki nema næst-
fyrirlitlegast, skyldi hlaðið undir
hið alfyrirlitlegasta.
Lífið fyrir tóruna
Þjóðvarnarmenn höfðu séð
fram á vísan dauða og gripu til
örþrifaráða. Áttu þeir tvo kosti,
og var hvorugur góður. Annar
var sá, að detta út úr stúdenta-
ráði, hinn, að gerast ánauðugir
þjónar kommúnista. Með því, að
velja síðari kostinn fórnuðu þeir
sjálfstæðri tilveru fyrir aumi
líftóru. Er nú heldur illa komið
fyrir þjóðvarnarstúdentum, sem
fyrir örfáum árum skipuðu
þriðja stærsta stjórnmálafélag
innan háskólans, þegar þeir eiga
það algjörlega undir náð og
duttlungum kommúnista, hvort
þeir fá fulltrúa kjörinn í stúd-
entaráð. Er þess því vart að
vænta, að framar heyrist frá
þjóðvarnarfélagi stúdenta nema
sem mjórri og hjáróma rödd í
glymkór róttækra.
Vonin, sem brást
Framsóknarmenn, sem fyrir
kosningar höfðu talið sér vís
a. m. k. 150 atkvæði, fengu að-
eins rúmlega 100 atkvæði. Var
það að vonum, því að helzta bar-
áttumál þeirra hafði verið ' að
sanna, að eini fulltrúi þeirra í
stúdentaráði hefði stundum mætt
á fundi ráðsins og ekki pagað
alveg alltaf, og í kosningablaði
þeirra var ekki minnzt einu orði
á hagsmunamál háskólastudenta.
„Ólíkt höfumst vér að"
Aftur á móti lét Vaka hags-
munamál stúdenta sitja í fyrir-
rúmi sem fyrr,' enda jókst fylgi
félagsins frá síðustu kosningum.
Á meðan Vaka berst ötull.ega fyr-
ir byggingu hjónagarðs fyrir
stúdenta láta kommúnistar og
þjóðvarnarmenn sér sæma að
beita sér gegn málinu á þeirri
forsendu, að heimsfriðurinn hafi
ekki verið tryggður! Og á meðan
Vaka berst fyrir eflingu lána-
sjóðs stúdenta, láta „framsóknar-
kálfarnir” sér sæma að gera árás
á Vöku fyrir að hafa guðíræði-
stúdent á framboðslista sínum og
ráðast síðan á þennan sama fram-
bjóðanda persónulega fyrir þá
sök eina að vilja efla félagslíf
stúdenta með byggingu félags-
heimilis og að hafa verið virkur
þátttakandi í leikstarfsemi nem-
enda á menntaskólaárum sínum!
Vökumenn geta því með sanni
sagt: „Ólíkt höfumst vér að“.
Og því fór sem fór.