Morgunblaðið - 25.11.1958, Blaðsíða 10

10
MORCVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 25. nóv. 1958
jnnMafrih
Utg.: H.f. Arvakur, Reykjavik.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480
Askriftargjald kr 35.00 á mánuði innanxands
í lausasölu kr. 2.00 eintakið.
ÞYÐINGARMIKIÐ ÞING ALÞYÐU-
SAMBANDSINS
UTAN UR HEIMI
Á myndinni hér að ofan sést Simone Jurgens, kona þýzka kvikmyndaleikarans Curd Jurgens,
hneigja sig fyrir Elízabetu Englandsdrottningu. Fyrir niiðri myndinni er Curd, og verður ekki
betur séð en hann sé mjög ánægður yfir því að fá tækifæri til að kynna hina ungu konu sína
fyrir drottningu. Tilefnið var, að frumsýnd var í Lundúnum kvikmynd Júrgens, „Ég og ofurst-
inn“. Danny Kaye og Curd Júrgens léku titilhlutverkin, en Nicole Maurey (lengst til vinstri á
myndinni) leikur stúlkuna, sem báðir vilja eignast. Nicole Maurey hefur fengið mikið lof fyrir
leik sinn í þessari mynd.
Þýzkur leikari kynntur fyrir brezkum
þjóðhöfðingja í fyrsta
sinn undanfarin 26 ár
r
ÍDAG verður 26. þing Al-
þýðusambands fslands sett
hér í Reykjavík. Ver§ur
það fjölmennasta þing þessara
heildarsamtaka verkalýðsins í
landinu. Munu sitja það um 340
fulltrúar úr öllum landshlutum.
í Alþýðusambandinu munu nú
vera nær 160 félög.
Þessi samtök standa á mjög
breiðum grundvelli. Innan þeirra
eru samtök verkarnanna og sjó-
manna, iðnverkafólks, bifreiða-
stjóra, afgreiðslufólks og fjölda
annarra starfshópa. Má því segja
að á þessu þingi mætist fulltrú-
ar flestra starfshópa vinnandi
fólks í landinu.
Það sætir vissulega engri furðu
þótt þessi fjölmenni fulltrúahóp-
ur sé sundurleitur í afstöðu sinni
til stjórnmála og félagsmála. Á
undanförnum árum hafa verka-
lýðssamtökin illu heilli verið
dregin inn í hin pólitísku átök
1 landinu. Mun óhætt að full-
yrða ,að mikill fjöldi fulltrúanna
á því þingi A.S.Í., sem sett verð-
ur í dag telji þá misnotkun sam-
takanna í þágu einstakra flokka
vítaverða og ekki til þess fallna
að styrkja aðstöðu samtakann.
Stór hópur fulltrúanna mun
því telja skynsamlegast að
hefja Alþýðusambandið upp
yfir hina pólitísku togstreytu
og Ieggja meiri áherzlu á fag-
lega einingu þess og starfsemi
í þágu launþeganna.
Vanefndir
vinstri stjórnarinnar
Nú verandi ríkisstjórn hefur
mjög haft það á orði og lýst þvi
yfir í málefnasamningi sínum að
hún vildi hafa „náin samráð“ við
verkalýðssamtökin um hin þýð-
ingarmestu mál, og þá fyrst og
fremst lausn efnahagsvandamál-
anna. En auðsætt er nú orðið að
þessar yfirlýsingar hafa reynst
yfirborðshjal eitt. Vinstri stjórn-
in hefur í raun og veru haft
skoðanir og yfirlýsingar síðasta
Alþýðusambandsþings að engu
Sést það greinilegast á því, að
það þing lýsti því yfir, sem
„lágmarksskilyrði verkalýðshreyf
ingarinnar" að ekki yrðu lagðar
„nýjar álögur á alþýðu manna“.
Þetta var kjarni þeirrar álykt-
unar, sem Alþýðusambandsþing-
ið samþykkti haustið 1956, rétt
eftir að vinstri stjórnin tók við
völdum í landinu.
Hvernig framfylgdi svo stjórn-
in þessu „lágmarksskilyrði"?
Þannig, að fyrir jólin 1956 lagði
hún á almenning 300 millj. kr.
í nýjum sköttum og tollum.
Vorið 1958 hélt vinstri stjórn-
in svo áfram að traðka á sam-
þykkt Alþýðusambandsins. Þá
lagði hún 800 millj. kr. í nýjum
tollum og sköttum á „alþýðu
manna“ og framkvæmdi í leið-
inni dulbúna gengislækkun.
Þannig hefur þá núverandi
rikisstjórn hagað „samráðum"
sínum við verkalýðshreyfinguna!
í haust hafa leiðtogar stjórn-
arinnar látið svo, sem þeir vildu
engar ákvarðanir taka um nýjar
ráðstafanir í efnahagsmálunum
nema í „samráði" við verkalýðs-
samtökin. En allt bendir til þess
að þessar yfirlýsingar séu ’fals
eitt og blekking. Stjórnin dregur
sennilega að sýna þjóðinni fram-
an í „nýjar ráðstafanir“ þangað
til þingi Alþýðusambandsins er
lokið. Þá gerir hún það sem hún
þarf til þess að geta haldið sukki
sínu áfram.
Að sinni skal engu spáð um
það, hver þau úrræði kunni
að verða, sem vinstri stjórnin
grípiur til þess að fram-
lengja valdadaga sína enn um
skeið. En auðsætt er að þar
verður ekki um nein „varan-
leg úrræði“ að ræða. Þar
verður aðeins tjaldað til einn-
ar nætur. Verðbólgan mun
halda áfram að vaxa og öll
aðstaða verkalýðsins í land-
inu að versna.
Stctrfelld
líf sk j araskerðing
Mikil og fjölþætt vandamál
blasa við verkalýð landsins í
þann mund sem Alþýðusambands
þing kemur nú saman. Á und-
anförnum mánuðum hefur verð-
bólga og dýrtíð magnast gífur-
lega í landinu. Framfærsluvísi-
talan hefur hækkað um nær 30
stig. Um næstu mánaðamót á
kaupgjaldsvísitalan að hækka
um 17 stig. Stórfellt kapphlaup
stendur yfir milli verðlags og
kaupgjalds og gengi íslenzkrar
krónu fer hríðlækkandi.
Af þessari þróun hefur leitt
mikla rýrnun á kaupmætti launa
og þar með stórfellda lífskjara-
skerðingu fyrir allan almenning
í landinu. Er það vissulega ugg-
vænleg staðreynd, sem hlýtur að
valda fulltrúum verkalýðsins á
Alþýðusambandsþingi miklum á-
hyggjum. Allt bendir til þess að
enn muni síga mjög á ógæfuhlið-
ina í þessum efnum. Verðbólgu-
skrúfan er í fullum gangi og rík-
isstjórnin hefur misst öll tök á
stjórn efnahagsmálanna.
Ömurleg viðhorf
Þannig eru viðhorfin þegar 340
fulltrúar verkalýðssamtaka úr
öllum landshlutum mætast á
þingi heildarsamtaka sinna.
Til þess ber vissulega brýna
nauðsyn að þessi öflugu samtök
íslenzkra launþega líti nú á málin
af raunsæi og ábyrgðartilfinn-
ingu. Það er lítið gagn í því
að treysta í blindni á loforð rík-
isstjórnarinnar um „samráð við
verkalýðssamtökin". Reynslan
hefur sýnt hvað upp úr slíku
trausti hefst. Heildarsamtök
verkalýðsins geta ekki til lengd-
ar litið á sig sem pólitískt verk-
færi einstakra flokka eða klíkna.
Þau verða að byggja starf sitt og
stefnu á traustari grundvelli og
frjálslyndari sjónarmiðum.
Það er frumskilyrði þess að
þau geti orðið launþegum
landsins, hvar í flokki eða
starfshóp sem þeir standa, að
því gagni í lífsbaráttu þeirra,
sem á að vera höfuð markmið
þeirra.
Þýzki kvikmyndaleikarinn Curd
Júrgens var fyrir nokkru kynntur
fyrir Elízabetu Englandsdrottn-
ingu, og er það í fyrsta sinn und-
anfarin 26 ár, sem þýzkur kvik-
myndaleikari er kynntur fyrir
brezkum þjóðhöfðingja. Þýzki
kominn upp milli Sikileyjar og
Rómaborgar. Eyjarskeggjar hafa
jafnan þótt vera uppreisnargjarn-
ir, en nú þykir keyra úr hófi.
Forsætisráðherrann í stjórn eyj-
arinnar var íyrir skömmu rekxnn
úr embætti af ítalska stjórnar-
flokknum, Kristilegum demókröt
um, en hann hefur virt að vett-
ugi þessa fyrirskipun fi xkksstjórn
arinnar og Fanfanis forsætisráð-
herra. Gamla sjálfstæðishreyf-
ingin á eynni hefur nú vaknað til
lífsins að nýju. Sl. sunnudag var
haldinn útifundur í Catania, og
mannfjöldinn hrópaði: „Niður
með Rómaborg. Lengi iifi hin
frjálsa Sikiley“.
Aðalhlutverkið í þessu athygl-
isverða ítalska „drama“ leikur
stjórnmálamaður úr flokki Kristi
legra demókrata, Silvio Milazzo.
Með því að bjóða Rómaborg
byrginn hefur hann orðið eins
konar þjóðhetja á Sikiley. Mil-
azzo er hægrisinnaður og ka-
þólskur. Hann er einn af auðug-
ustu jarðeigendunum á eynni og
er kominn af einhverri elztu ætt-
inni þar.
Milazzo hebxr tekið að sér for-
ustu sikileyskrar stjórnar, sem
leikarinn Conrad Veidt var eftir
frumsýningu á kvikmynd árið
193'2 kynntur fyrir Georg V
Bretakonungi og Mary drottn-
ingu. Júrgens er sagður líta á
þetta atvik í Odeonleikhúsinu í
Lundúnum sem merkasta við-
svo að segja allir stjórnmála-
flokkar á eynni eiga sæti í — allt
frá fasistum og konungssinnum
lengst til hægri að vinstrisinn-
uðum jafnaðarmönnum og komm
únistum lengst til vinstri. Mil-
azzo fékk skipun um það fráRóma
borg að láta af embætti sem
stjórnarforseti. Hann þverne'taði
að hlýðnast þessari skipun, og
engu varð um þokað jafnvel þó
að sjálfur Fanfani léti málið til
sín taka.
burðinn á kvikmyndaferli sínum.
Einu sinni eða tvisvar á ári er
frumsýnd í Lundúnum kvik-
mynd, sem Elísabet drottning
hefir sjálf valið. Að frumsýning-
unni lokinni er haldið samkvæmi,
og boðið þangað kvikmyndaleik-
urum, sem síðan eru kynntir fyrir
drottningu. Allur ágóðinn af
frumsýningunni rennur til góð-
gerðarstarfsemi drottningar í
Lundúnum.
Skírskotar Milazzo til þess, að
Sikiley er — samkvæmt stjórn-
skipunarlögum þeim, sem sam-
þykkt voru eftir síðari heims-
styrjöldina — óháð hérað með
eigin stjórn og þing og hefir tölu-
vert sjálfsforræði á fjárhagsleg-
um og þjóðfélagslegum sviðum.
Reiði eyjarskeggja í garð ítölsku
stjórnarinnar á rætur sínar í því,
að þeir telja, að ítalska stjórnin
hafi vanrækt eyjuna. Þar að auki
hafa eyjarskeggjar horft upp á
það með vaxandi kvíða, að Kristi
legir demókratar í Rómaborg
hafa reynt að ná miklum ítökum
innan þessa flokks á Sikiley. Hafa
þeir reynt að koma mönnum „frá
meginlandinu" í æðstu stöðum í
flokknum á kostnað Kristilegra
demókrata á Sikiley.
★
SjálfstæSishreyfingin á Sikiley
getur orðið ítölsku stjórninni
þung í skauti ekki sízt, þar sem
erfiðir tímar kunna að vera fram
undan fyrir stjórnina vegna deil-
anna um, hvort staðsetja eigi eld-
flaugastöðvar á Ítalíu eða ekki.
Forustuna í andstöðunni gegn
eldflaugastöðvunum hafa Nenni-
sósíalistar og kommúnistar. Ef
sikileysku fulltrúarnir, sem sæti
eiga í ítalska þinginu fylgja Mil-
azzo í andstöðu hans gegn stjórn-
inni, getur svo farið, að stjórn
Fanfanis verði í minnihluta
Eyjarskeggjar á Sikiley rísa
gegn ítölsku stjórninni
„Niður með Rómaborg. Lengi lifi Sikiley
frjáls og óháð!44 hrópaði mannfjöldinn
HÆTTULEGUR ágreiningur er