Morgunblaðið - 28.01.1959, Blaðsíða 18

Morgunblaðið - 28.01.1959, Blaðsíða 18
18 MORGVNBLAÐIh Mlðvikudagur 28. jan. 1951 H an.dkn.attleiksm.enn vilja hafa Birgi fyrirliba /neð í förina 50 krónur í Birgis-bauk EFTIR rúma viku heldur lands- liðið í handknattleik utan í erf- iða keppnisför, en liðið leikur landsleiki við landslið Danmerk- ur, Noregs og Svíþjóðar. Frá því að liðið var upphaflega valið hef- ur á orðið ein breyting sem gera varð er Birgir Björnsson fyrir- liði liðsins fingurbrotnaði í kapp- leik. í Þegar sýnt var að Birgir gat eigi leikið með var Reynir Ól- afsson KR valinn. Hann átti þá eigi heimapgengt og var þá Matt- hías Ásgeirsson ÍR valinn í skarð ið. ! Landsliðinu er mikill missir að Birgi. Hann hefur um árabil ver- ið driffjöður Hafnarfjarðarliðs- ins sem ekki hefur átt síztan þátt ;j í hraðri framför handknattleiks- liðsins hér. Fyrirliði var hann í för landsliðsins á heimsmeistara- i keppnina á s.l. ári og var frammi staða hans þar mjög rómuð. Handknattleiksmönnum sjálf ; um er bezt ljóst hversu mikið j liðið hefur misst er hann ekki j leikur með. Þeir hafa því átt [frumkvæði að þeirri hugmynd að ' fá Birgi með út til ráða og sam- j vistar. Því hófu þeir söfnun til I þess að hann kæmist með, því ; HSÍ getur ekki fjárskorts vegna tekið aukamenn með í förina. Settu handknattleiksmenn upp í bauk einn mikinn í bókabúð Lárusar í Vesturveri og vænta þeir skjótra viðbragða hollvina handknattleiksins. Samskonar söfnun á sér stað í bókabúð Óli- vers Steins í Hafnarfirði. — Ræða Björns Ólafssonar Framhald af bls. 3 skorti, þar sem Bretland hafði sérstakan dollaragjaldeyrissjóð fyrir Sterling-svæðið. i En íslendingar þurftu aldrei að nota þann gjaldeyrissjóð og nú þegar Bretland hefur gefið frjálsa sölu á dollurum til allra annarra en þegna Bretlands og þegna þeirra landa sem eru á Sterlings-svæðinu taldi Björn að kominn væri tími til að fsland segði sig úr Sterling-svæðinu. Meira en þjóðarnauðsyn. s Björn Ólafsson sagði, að a'.iir væru sammála um að stöðvun verðbólgunar væri þjóðarnauð- syn. Jafnvel kommúnistar þætt- ust vera á þeirri skoðun. En stöðnunin er að mínu áliti, sagðí hann, meira en venjuleg þjóðarnauðsyn. Hún er skilyrði fyrir því að íslenzkt þjóðfélag liðist ekki í sundur í nálægri fram tíð vegna efnahagslegrar brjál- semi. En það kvað ræðumaður efnahagslega brjálsemi, þegar allt væri að fara úr böndunum vegna deilu um það, hvað væri rétta leiðin, þegar útflutnings- framleiðslan þyrfti allt að 500 millj. kr. styrk til þess að fram- leiða verðmæti fyrir 1000 millj. kr., þegar ríkissjóður þarf sem svarar mestallri útflutningsfram leiðsluni til sinna þarfa og þeg- ar eitthvert mesta góðæri, sem yfir þjóðina hefur gengið til lands og sjávar, leiðir af sér mestu gjaldeyriskreppuna, sem yfii þetta land hefur gengið. Svo eitthvað væri bogið við þetta allt saman. Persónulegar skoðanir um lausn vandamálsins. Ræðumaður sagði, að flestir væru sammála um, að ekki yrði komizt hjá að gera bráða- birgðaráðstafanir í svipinn til þess er svo aðkallandi, að þetta ár inu, en megin vandamálið væri óleyst eftir sem áður. En lausn þess er aðkallandi, að þetta ár má ekki líða svo að efnahags- og atvinnulíf landsmanna komist ekki að verulegu leyti á traustan og heilbrigðan grundvöll. í þessu sambandi kvaðst hann vilja minnast á þrjú meginatriði, sem taka yrði til greina og leysa á réttan og raunhæfan hátt, það væru vísitalan, gengið og útflutn- ingsafurðirnar. Tók Björn Ólafsson það skýrt fram, að þar sem lausn þessara þriggja atriða myndi valda deii- um, þá væri það sem hann hér segði, hans persónulegu skoðanir. Fyrst ræddi Björn um víxláhrif vísitölunnar, sem hafa ef svo má segja matað verðbólguna. En þjóðin ætti nú að fara að skilja, að hættulegt er, að láta kvörnina mala lengur. Ég hygg, að óhætt sé að full- yrða, að þau lönd Evrópu og Ameríku, sem nú búa við ö'rugg- án fjárhag, stöðugt verðlag og frjálsa verzlun, hafa aldrei farið inn á þá braut, að láta fram- færsluvísitöluna ákveða sjálf- krafa kaupgjald og framleiðslu- kostnað. Fyrir þjóðir, sem þurfa að byggja tilveru sína að veru- legu leyti á útflutningi, eins og íslendingar, er 'slíkt sama og að bjóða óstöðvandi verðbólgu heim En hvaða leiðir eru hugsanleg- ar til þess að losna við þessi víxláhrif verðbólgunnar. Launa- stéttirnar í landinu og bænda- stéttin, sem nú fá hækkuð laun sín eftir því, sem vísitalan hækk- ar, munu ógjarnan vilja gefa upp þennan mælikvarða á launatekj- ur sínar. Það er ekki nema mann lfegt, sérstaklega þegar verðlag er á hverfanda hveli, sagði Björn Ólafsson. Mér sýnist þess vegna, að af- nám víxláhrifa vísitölunnar, sem er grundvallarskilyrði fyrir heil brigðu efnahagslífi í framtíðinni, verði ekki framkvæmt fyrr en gerðar hafa verið aðrar ráðstaf- anir fyrst, sem miða að og koma á heilbrigðu jafnvægi í efnahags kerfinu og endurreisa traust al- mennings á verðgildi krónunnar. Þegar það hefur verið gert og ró færist yfir verðsveiflurnar, er tíminn kominn til að nema burt gerilinn, sem nú veldur viðvar- andi hitasótt í efnahagskerfinu. Kommúnistar samþykkja gengislækkun. Þá vék ræðumaður að þeirri miklu blekkingu, sem kommún- istar reyna að ala á, að hægt sé að hækka kaup, eins og ástæður eru nú hér á landi, án þess, að kauphækkunin sé sótt jafnóðum í vasa almennings í hækkuðum álögum. Kommúnistar hafa ennfremur valið sér þá rökvana stefnu í efnahagsmálunum, að telja al- menningi trú um að gengislækk- un væri glæpur gagnvart þjóð- inni, glæpur sem sporna þyrfti við, hvað sem öllu öðru liði. En þeir eru í þessu sem öðru ekki sjálfum sér samkvæmir. Þeir hafa sjálfir samþykkt, með þátt- töku og stuðningi við síðustu rík- isstjórn, stórkostlega gengisskerð ingu krónunnar beint og óbeint, með sérstökum skatti (55%) á gjaldeyrissölu og nýjum aðflutn- ingsgjöldum. Allt er þetta auð- vitað gert til að leiðrétta gengi krónunnar, því engin þjóð sem nokkur viðskipti hefur við út- lönd getur lengi haldið uppi mjög ranglega skráðu gengi og verður því að leiðrétta það opinberlega eða á grímuklæddan hátt. Um það stoðar ekki að deila, hvernig sem reynt er að dylja staðreyndirnar, að gengi krónunn ar er faliið stórlega og allt sem gert er til þess að leyna þeirri staðreynd, er aðeins aðgerðir til bráðabirgða. Rétt gengi er bráðnauðsynlegur þáttur í heilbrigðu efnahags- og atvinnulífi. Mikið af þeim örðug leikum sem nú steðja að í efna- hagsmálunum hafa sprottið af því að gengi krónunnar hefur ekki verið rétt skráð. Ástæðan fyrir því er að mínu áliti tvenns konar. Annars vegar óttinn við póiltískar óvinsældir meðal almennings af beinni geng islækkun. En hins vegar skortur á pólitískri og efnahagslegri und irstöðu sem gengisbreytingin verður að byggjast á, ef hún á að koma að gagni. Gengisbreyting, þótt hún sé bráðnauðsynleg, er tilgangslaus og jafnvel skaðleg ef hún er jafn óðum gerð gagnslaus með sam- svarandi hækkun á kaupgjaldi og verðlagi. Þess vegna þarf annað hvort að gerast, að öruggt sé að gengis lækkunin mæti fullum skilningi hjá þjóðinni, eða að hún sé gerð í áföngum til þess að verðbreyt- ingin valdi ekki svo mikiili og skyndilegri trufluu á lífskjörum þjóðarinnar, að hún snúist til virkrar andstöðu. Hvað sögðu erlendu sérfræðingarnir? Þá vék Björn Ólafsson að því, að þegar V-stjórnin var að fást, við efnahagsmálin, kvaddi hún hingað erlenda sérfræðinga frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum sér til ráðuneytis. En aldrei var upp- lýst, hvað þessir erlendu sév- fræðingar hefðu lagt til um lausn vandamálsins. Stjórnin var margspurð um þetta. En út úr henni fékkst ekki orð. Hvers vegna? Vegna þess, að það hentaði ekki stjórnarflokkunum að fara eftir ráðum erlendra sérfræðinga. Þeir lögðu til, að framkvæmd yrði bein gengislækkun til þess að leiðrétta það misvægi, sem kom- ið var í efnahagskerfið. Enn benti ræðumaður á, að Efnahagssamvinnustofnun Ev- rópu hefði nýlega gefið út skýrslu um efnahagsástandið hér á landi, en niðurlagsorð hennar hljóða svo: „Það er mjög æskilegt, að eins fljótt og auðið er verði mismun- andi útflutningsbóta og innflutn- ingsgjalda kerfi lagt niður og í staðinn tekin upp einföld og raun hæf gengisskráning." Björn Ólafsson sagði, að í sín- um huga gæti það ekki valdið neinum deilum, að rétt gengis- skráning væri eitt höfuðskilyrð- ið fyrir því, að efnahagsmálin kæmust í heilbrigt horf. En til- gangslaust væri þó að gera slíka ráðstöfun fyrr en nauðsynlegur grundvöllur hefði verið lagður, svo að ráðstöfunin bæri tilætl- aðan árangur. Því lengur sem það dregst, því meir eitrar óviss- an og tortryggnin allt efnahags- lífið. Versta tegund ríkisrekstrar Næst vék ræðumaður að út- flutningsuppbótunum: Það einkennilega fyrirbrigði er nú að verða árlegur viðburður í þessu þjóðfélagi, að allur fiski- floti landsmanna verður að semja við ríkisstjórnina um það hvaða fiskverð hann eigi að fá greitt yfir vertíðina. Ef samningar nást ekki við „vinnuveitandann" sem er ríkis- sjóður, gerir flotinn verkfall eins og hver önnur launastétt. Þetta er versta tegund ríkis- rekstrar á atvinnuvegum, sem hægt er að finna. Og í kapítal- istisku þjóðfélagi, sem er byggt upp á frjálsum atvinnurekstri og eignarrétti einstaklingsins, stend- ur þetta fyrirkomulag sem fleinn í því efnahagskerfi, sem byggt er upp til að starfa á gerólíkan hátt. íslenzkt atvinnulíf og fjárhags- kerfi verður ætíð sjúkt og brenglað meðan aðalútflutnings- atvinnuvegur landsins fær ekki að standa á eigin fótum en er í þess stað gerður að styrkþega af almannafé og verður að heyja baráttu á hverju ári sem ein af launastéttum þjóðfélagsins til þess að geta lifað. Þetta ástand lagast ekki fyrr en tekin hefir verið upp rétt gengisskráning, sem byggist á traustu efnahagsjafnvægi. Þess vegna er rétt gengis- skráning, byggð á nauðsynlegum öryggisráðstöfunum, undirstaða þess að efnahagslíf landsins kom- ist á heilbrigðan grundvöll. > Þess vegna verða allar ráð- stafanir hér eftir að stefna að því, að sjávarútvegurinn fái rétt gengi fyrir gjaldeyrinn, rétt- láta og heilbrigða hlutaskiptingu — og að afnumdar verði allar styrkveitingar. Eftir það á út- vegurinn að sjá um sig sjálfur. Björn Ólafsson sagði, að niður- færslufrumvarpið væri aðeins fyrsta skrefið til þess að lag- færa hið alvarlega efnahags- ástand sem nú ógnar öllu efna- hagslífi þjóðarinnar. Ef vel gengi gæti þetta stöðvað óheillaþróun en meginþættir vandamálsins væru enn óleystir. Kvað hann ástæðu til að segja, að ríkisstjórn Alþýðuflokksins hefði sýnt lofsvert pólitískt hug- rekki með því að leggja fram þessar tillögur. Með því hefði flokkurinn sýnt meira raunsæi og ábyrgðartilfinningu en komm- únistarnir hafa sýnt eða munu sýna. Kommúnistarnir leika nú þann loddaraleik að reyna að telja al- menningi trú um, að hag hans sé bezt borgið með því að sundra því efnahagskerfi sem öll afkoma landsmanna byggist nú á. Allir þjóðhollir menn munu vænta þess, sagði Björn Ólafs- son að lokum, að þetta fyrsta spor verði undanfari annarra nauðsynlegra ráðstafana, sem aft- ur geti skipað okkur í flokk þeirra landa ,sem hluttæk teljast í efnahagssamvinnu frjálsra þjóða. Eskfirðinga- og Reyðfirðingafélagið í Reykjavík IUunið árshátíðina að Hlégarði á laugardaginn. Pantið miða í dag, Þeir verða afhentir við bílana, en ekki seldir við innganginn, eins og vengna misskiln- ings stóð í áður birtri auglýsingu. — Fjölmennið. Stjórnin Átthagafélag Akraness Aðalfundur félagsins verður haldinn fimmtudaginn 29. jan. í Aðalstræti 12 kl. 8,30. Félagar f jölmennið Stjórnin

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.