Morgunblaðið - 30.01.1959, Page 20

VEÐRIÐ
Vaxandi suðaustanátt. Hvassviffri
og rigning meff kvöldinu.
24. tbl. — Föstudagur 30. janúar 1959
Útvarpsumrœðurnar I
Ræffa Jóhanns Hafstein
á bls. 11 og 12.
______________________i
Hin veglega viðbótarbygging viff Landakotsspítala og gamli spítalinn, sem gegnt hefur einu
mikilvægasta hlutverki í sögu Reykjavíkur í áratugi og er nú einn helzti spítaíinn fyrir
langlegusjúklinga. (Ljósm. Mbl. Ól. K. M.)
St. Jósepssystur hafa ekkert lán
fengið hér til stækkunar spítalans
Við réðumst í viðbótarbyggÍQguua til að
geta rýmt gamla spítalann vegna eld-
hættu, segir príórinnan
Stjórn SÍS staðfestir að
hafa veitt launahœkkun
í des. 1956 á meðan
kaupfestingarlögin voru
í gildi
Viu erum að byggja þessa við-
bótarbyggingu við spítalann til
þess eins að geta með öllu rýmt
gamla spítalann og gamla spítal-
ann rýmum við aðeins af einni
ástæðu, en hún er sú, að þar er
eldhætta. Slík hætta samrýmist
ekki þeim kröfum, sem gerðar
eru í dag til sjúkrahúsa. Af þess-
um augljósu ástæðum var það að
við réðumst i það að byggja við-
bótarbygginguna, sem koma á í
stað gamla spítalans okkar, sem
mun hafa verið annað almenna
sjúkrahúsið, sem reist var hér í
Reykjavík, um síðustu aldamót.
Eitthvað á þessa leið fórust
systur Flaviönu príórinnu St.
Jósepsspítala orð í stuttu samtali
við Mbl. í gær.
Systir Flaviana sagði að á
þessu stigi væri ógjörningur um
það að segja hvenær hægt yrði
að ljúka við smíði viðbótarbygg-
ingarinnar og taka hana í notkun.
Við höfum átt við mikla erfið-
leika að etja.
Við væntum þess að þegar
byggingunni verður lokið, muni í
spítalanum verða sjúkrarúm fyr-
ir 150—160 sjúklinga, en það er
gvipuð tala og nú. Við höfðum
ætlað okkur, úr því ráðizt var
í svo fjárfrekar framkvæmdir, að
byggja eina álmu til viðbótar. En
ÞÁ ER genginn í undirrétti,
sakadómi Reykjavíkur, dómur í
svonefndu „Blöndalsmáli", máli
því er ákæruvaldið höfðaði á sín-
um tíma gegn Gunnari Hall, er
veitti forstöðu verzluninni Ragn-
ar Blöndal h.f. í Austurstræti,
þar sem búð SÍS er nú.
Segja má að dómurinn yfir
Gunnari Hall sé einn anginn af
hinu umfangsmikla „Blöndals-
máli“. Eru þegar gegnir dómar
í nokkrum okurmálum, sem voru
í sambandi við lántökur Gunnars
fjárhagur leyfði það ekki. En þeg
ar þær systur koma til starfa,
sem taka munu við af okkur, þá
er sá stækkunarmöguleiki fyrir
hendi.
Hefir þessi spítalabygging not-
ið opinbers stuðnings?
Nei, hér á landi hefur okkur
ekki tekizt að fá nein lán þrátt
fyrir ítrekaðar tilraunir. Úr því
minnzt er á þetta atriði, þá er
ekki úr vegi að segja frá því, um
leið, að okkur hefur verið synjað
um nauðsynleg leyfi fyrir rönt-
gendeild spítalans til þess að end-
urnýja röntgentækin. Þau eru frá
árinu 1935 og eru nú með öllu úr
sér gengin. Okkur hafa staðið til
boða leyfi til röntgentækjakaupa
frá A-Þýzkalandi. En við teljum
okkur ekki fært að kaupa svo dýr
tæki frá verksmiðjum, sem við
þekkjum lítt eða ekkert til varð-
andi gæði og endingu tækjanna,
sagði systir Flaviana.
— Nei, ég get því miður ekki
sagt yður hvenær við getum tek-
ið nýju viðbygginguna til afnota.
En hrædd er ég um, að ef okkur
tekst ekki að ná meiri hraða í
framkvæmdirnar, en þær hljóta
að byggjast á því að nægir pen-
ingar séu fyrirliggjandi, þá geti
svo farið, að enn líði a.m.k. 3 ár
þar til við getum flutt sjúkling-
Hall fyrir Ragnar Blöndal h.f.
Gunnar Hall var fyrst og
fremst ákærður fyrir fjárdrátt,
og I öðru lagi fyrir óreiðu í bók-
haldi fyrirtækisins.
1 sakadómi urðu úrslit málsins
þau, að Gunnar Hall var sýkn-
aður af aðalákærunni, fjárdrætt-
inum, en dæmdur vegna síðara
ákæruatriðisins, fyrir óreiðu í
bókhaldi. — Fyrir það var hann
dæmdur í 6 mánaða varðhald
skilorðsbundið. Honum var gert
að greiða sakarkostnaðinn.
ana úr gamla spítalanum í hinar
sólbjörtu sjúkrastofur í nýja
spítalanum.
Gamla spítalann, sem er mjög
vel byggt og ófúið hús, munum
við helzt vilja selja, þannig að
nota mætti húsið til þarflegrar
starfsemi t.d. hótelreksturs ein-
hvers staðar úti á landi, sagði
systir Flaviana að lokum.
FUNDUR var settur í neðri deild
Alþingis kl. 1,30 miðdegis í gær.
Fyrst á dagskránni var atkvæða-
greiðsla um niðurfærslufrumvarp
ríkisstjórnarinnar, sem þriðja um
ræða hafði farið fram um í
útvarpið kvöldið áður svo sem
alþjóð mun kunnugt.
Fyrst var borin undir atkvæði
svohljóðandi breytingartillaga frá
Hannibal Valdimarssyni og Karli
Guðjónssyni:
Við 1. gr. 1. málsgrein bætist:
Ennfremur skal greiða verð-
lagsuppbót skv. vísitölu 185 á allt
grunnkaup kvenna samkvæmt
samningum stéttarfélaga, þar til
fullum jöfnuði er náð við kaup
karla, er vinna hliðstæð störf.
Var haft nafnakall um tillög-
una og hún felld með 21 atkv.
gegn 5 atkv. kommúnista. Sjö
þingmenn greiddu ekki atkv., en
tveir voru fjarstaddir.
Ragnhildur Helgadóttir gerði
grein fyrir atkvæði sínu á þessa
leið: Þar sem ég tel að þessi breyt
ingartillaga við það lækkunar-
frumvarp sem hér liggur fyrir
sé ekki rétta leiðin til að jafna
launamismun karla og kvenna, þá
segi ég nei.
19:5
Þá fór fram atkvæðagreiðsla
um frumvarpið sjálft og var við-
haft nafnakall. Var frumvarpið
samþykkt með 19 atkv. Sjálf-
stæðismanna og Alþýðuflokksins
gegn fimm atkv. kommúnista.
Tíu greiddu ekki atkvæði, Fram-
BLAÐINU barzt í gær eftirfar-
andi athugasemd frá Sambandi
ísl. samvinnufélaga:
„í ræðum á Alþingi svo og í
blaðaskrifum hefur því verið
haldið fram að undanförnu hvað
eftir annað, að Samband ísl. sam-
vinnufélaga hafi gengið á undan
og gefið fordæmi með 8% launa-
hækkun skrifstofu- og verzlunar-
fólks á árinu 1956. Þessi fullyrð-
ing getur ekki byggzt á neinu
öðru en ókunnugleika um launa-
hækkanir hinna ýmsu starfshópa
á árunum 1955 og 1956 og gang
launamála yfirleitt þau misseri.
Þessi misskilningur hefur áður
verið leiðréttur, en vegna síend-
urtekinna ummæla um þetta at-
riði þykir rétt að benda á nokkr-
ar staðreyndir, sem sanna, að
Sambandið gekk ekki á undan og
gaf ekki fordæmi með umræddri
launahækkun, heldur þvert á
móti fylgdi í kjölfar annarra
starfshópa:
1) Verzlunarmannafélag Reykja-
víkur fékk launahækkun fyr-
ir meðlimi sína 1. apríl 1955
og nam hún allt að 15% á
hæstu flokkunum.
2) Starfsmenn hins opinbera
fengu 9—10% launahækkun 1.
janúar 1956 með nýjum launa-
lögum.
3) Bankastarfsfólk fékk ríflega
launhækkun, sem reiknaðist
frá og með janúar 1956, en
ákvörðunin um launahækkun-
sóknarmenn, og einn var fjarver-
andi.
Eysteinn Jóasson gerði grein
fyrir atkvæði sínu á þessa leið:
Þar sem ég tel heildarstefnu nú-
verandi stjórnarflokka þannig, að
ég vil enga ábyrgð á henni bera,
þá get ég ekki greitt atkvæði með
frumvarpinu.
Þar sem meginefni frumvarps-
ins er hins vegar að færa til
baka þær hækkanir, sem urðu á
sl. sumri, þá vil ég ekki bregða
fæti fyrir það. Þessi er afstaða
okkar Framsóknarmanna í hátt-
virtri deild.
Yfirlýsing Eysteins
Til viðbótar við þessa yfirlýs-
ingu Eysteins Jónssonar um af-
stöðu Framsóknarm. í n.d. til nið-
urfærslufrumvarpsins þykir rétt
að birta hér svohljóðandi yfirlýs-
ingu, sem birtist í Tímanum í
gær í frásögn af ræðu Eysteins
Jónsson í útvarpi í fyrrakvöld:
„Framsóknarflokkurinn mun
enga ábyrgð taka á ráðstöfunum
ríkisstjórnarinnar. Flokkurinn
mun á hinn bóginn ekki, þar sem
hann hefur ekki tök á að koma
fram heildarráðstöfunum, sem
hann hefur trú á, beita þingstyrk
sínum til þess að fella þá þætti í
tillögum ríkisstjórnarinnar, sem
að hans dómi mega teljast til-
raun til að halda í rétta átt eða
eru óhjákvæmilegir til þess að
framleiðslan haldist gangandi og
jafnvel þótt einhverja galla megi
á þeim finna".
ina mun hafa verið tekin um
mitt árið 1956.
Bæjarstjórn Reykjavíkur sam
þykkti í júní 1956 launahækk-
un fyrir starfsfólk bæjarins.
Hækkun reiknaðist á öll laun
ársins 1956 (jan.—júní einnig)
og mun hafa numið um 8%.
5) Vegna framangreindra launa-
hækkana skrifstofu- og verzl-
unarfólks sá stjórn SÍS sér
ekki annað fært í desember
1956 en að heimila 8% launa-
hækkun, sem skyldi reiknast
fyrir allt árið 1956. Engin
hækkun átti sér þó stað í
hæstu launaflokkunum.
Þetta sýnir, að hliðstæðir starfs
hópar höfðu fengið laun sín hækk
uð, áður en starfsfólk Sambands-
ins fékk sína hækkun. Þeir, sem
halda því fram, að einhverjir
hafi riðið á vaðið í þessum efn-
um, ættu að líta til annarra en
Sambandsins.
Breyting á launaskrá Sambands
ins hafði verið í athugun fyrr á
árinu 1956 vegna þeirra breytinga
á launum, sem aðrir starfshópar
höfðu fengið og hafði starfsfólki
verið gefið til kynna, að laun þess
myndu breytast í samræmi við
hliðstæða starfshópa. Þess vegna
var m.a. ákveðið, að 8% launa-
hæ/kkunin skyldi gilda frá 1.
janúar 1956 en einmitt þann dag
gengu í gildi ný launalög ríkis-
starfsmanna, sem fólu í sér 9-10%
launahækkun.
Það ætti að vera óþarft að leiða
frekari rök að því, að breyting
á launum starfsmanna Sambancls
ins 1956 var eðlileg og sjálfsögð,
miðað við þá þróun, sem orðin
var, og aðstæður allar.
Athugasemd Mbl.
Meff þessu er staðfest þaff, sem
oft hefir veriff sagt, aff S.Í.S. hafi
veitt kauphækkun á meffan kaup-
festingarlögin voru í gildi síffari
hluta árs 1956. Meff því var skap-
aff þaff fordæmi, sem gerffi erfitt
aff standa á móti öllum öðrum
kauphækkunum. — Sú afsökun
S.Í.S. aff hér hafi einungis um
samræmingu veriff aff ræffa er
einskis verð, því hún er borin
fram við allar kauphækkanir.
Blanda hljóp
á Langadalsveginn
NAUÐSYNLEGT reyndist að
loka veginum um Langadal í gær
vegna þess að Blanda, sem sífl-
aðist vegna ísmyndunar, og
flæddi því yfir bakka sína, færði
veginn í dalnum í kaf á um 1 km
löngu svæði.
Flóð sem þetta eru afar sjald-
gæf, sagði Steingrímur Davíðs-
son vegaverkstjóri í gær. Flóðið
var að réna í gærkvöldi og var
ekki búizt við að það hefði or-
sakað verulegar skemmdir á veg
inum, og hann myndi fær bílum
í dag.
Janúarlömb
á Siglufirði
SIGLUFIRÐI, 29. jan. — Hinn
20. janúar sl. bar það til hér,
sem sjaldan gerist á þessum árs-
tíma, að ær bar tveimur lömbum.
Voru það hrútlömb. — Lifðu þau
bæði og eru hin sprækustu. —
Eigandi kindarinnar er Jón G.
Jónsson, fyrrum bóndi að Tungu
í Stíflu í Skagafirði.
— Fréttaritari.
Dómur í svonefndu
Blöndalsmáli í undirrétti
Niðurfærslufrumvarpið
til efri deildar
Framsóknaimenn hlutlausir.