Morgunblaðið - 29.04.1959, Blaðsíða 10

MiðviRudagur 29. apríl 1959
10
MORCVNBLAÐ1Ð

Utg.: H.f. Arvakur Reykjavllt.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsscn.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Einar Asmundason.
UTAN ÚR HEIMI
_______________ J
Slagorðin eru 96 að þessu sinni
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson
Ritstjórn: Aðalstræti f
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Aski-;ttargald kr. 35,00 á mánuði innan ands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
EINHUGA ALÞINGI MÓTMÆLIR
OFBELDI BRETA
OFBELDISAÐGERÐIR og
yfirgangur Breta á fiski-
miðunum við strendur ís-
lands allt frá því að hin nýju
fiskveiðitakmörk tóku gildi hinn
1. september sl. hafa vakið þjóð-
arreiði meðal íslendinga. Eitt
mesta herveldi heimsins, sem þar
að auki er gömul viðskiptaþjóð
íslenzku þjóðarinnar hefur notað
herskipaflota sinn til þess að
halda uppi hernaðaraðgerðum
gegn minnstu þjóð heimsins.
Vegna þess að brezkir togara-
menn telja 12 mílna fiskveiðitak-
mörkin sér óhagstæð hefur ríkis-
stjórn Stóra-Bretlands látið her-
skipaflota sinn vernda landhelgis
brot þeirra upp í landsteinum við
íslandsstrendur.Hin litlu íslenzku
varðskip hafa verið beitt ofbeldi
af bryndrekum Breta, sem hafa
haft í hótunum um að sigla þau
niður eða jafnvel skjóta þau í
kaf.
★
Þetta atferli er svo svívirffi-
legt, áff undrun sætir. Engu
líkara er, en aff Bretar haldi
aff ekkert sé eðlilegra en aff
þeir beiti sama ofbeldinu í dag
og þeir hafa beitt á liðnum
tíma, meðan nýlendukúgunin
var sem svörtust og óbilgjörn-
ust.
Þróunin í alþjóðamálum
íslendingar hafa undanfarin ár
háð harða baráttu fyrir verndun
fiskimiða sinna. í>eir settu árið
1948 löggjöf um vísindalega
vernd fiskimiða landgrunnsins og
á grundvelli þeirra var flóum og
fjörðum síðan lokað árið 1951—
1952 og fjögurra mílna fiskveiði-
takmörk ákveðin út frá grunnlín-
um.
Þegar þessar mikilvægu ráð-
stafanir voru gerðar voru íslend-
ingar þess alráðnir að halda
áfram sókninni fyrir vernd fiski-
miða sinna á grundvelli land-
grunnslaganna. Þeir unnu ötul-
lega að því, að vinna málstað sín-
um fylgi á alþjóðavettvangi. Inn-
an Sameinuðu þjóðanna, Efna-
hagssamvinnustofnunar Evrópu,
Atlantshafsbandalagsins. Evrópu
ráðsins og Norðurlandaráðs,
skýrðu fulltrúar íslands aðstöðu
þjóðar sinnar og lífsnauðsyn
hennar til að varðveita fiskistofn-
ana við strendur lands síns, og
hindra áframhald hinnar taum-
lausu rányrkju, sem þar hafði um
langt skeið átt sér stað af völdum
fiskiskipaflota stórþjóðanna.
★
Árangurinn af þessari upplýs-
ingstarfsemi íslendinga var mik-
ill og heillaríkur. Bretar reyndu
að vísu í lengstu lög að vefengja
ráðstafanirnar frá 1952. En þeir
komust ekki hjá því að viður-
kenna þær í verki. Það gerðu
einnig aðrar fiskveiðiþjóðir er
sóttu á íslandsmið.
Á Genfarráffstefnunni, sem
haldin var fyrir rúmlega ári
og sótt var af öllum fisk-
veiðiþjóðum heims, var einnig
svo komið, að meiri hluti þjóð-
anna taldi 12 mílna fiskveiði-
takmörk efflileg og réttlát.
Þrátt fyrir þetta hikuðu Bret-
ar ekki við að hefja hernaðar-
aðgerðir gegn íslendingum, þegar
þeir færðu fiskveiðitakmörkin út
1. september sl. Þar með greiddi
brezka heimsveldið alþjóðlegri
samvinnu þungt högg og flekkaði
um leið skjöld brezku þjóðarinn-
ar, sem talin hefur verið meðal
þroskuðustu lýðræðisþjóða heims
ins.
Mótmæ’i landsfundatr
S j álf stæðisf lokksins
Landsfundur Sjálfstæðisflokks-
ins markaði hiklausa og einarða
stefnu gagnvart ofbeldi Breta.
Fundurinn fagnaði útfærslu fisk-
veiðilandhelginnar á sl. ári, sem
spori í rétta átt, en harmaði að
ekki skyldu samtímis leiðréttar
grunnlínur eins og fulltrúi flokks
ins í landhelgisnefnd stjórnmála-
flokkanna hafði lagt til fyrir
hönd flokksins.
Landsfundurinn vítti harðlega
herhlaup Breta inn í íslenzka
fiskveiðilandhelgi og skoraði á
alla íslendinga að sýna þrátt fyr-
ir mistök fyrrverandi ríkisstjórn-
ar algeran einhug í málinu, og
láta ekki undan síga fyrir er-
lendu ofbeldi né sætta sig við
minni fiskveiðilandhelgi en ákveð
ið hafði verið, heldur sækja fram
þar til lífshagsmunir þjóðarinnar
væru tryggðir.
★
Með þessari yfirlýsingu hafði
Sjálfstæðisflokkurinn markað
stefnuna gagnvart ofbeldisaðgerð
um Breta. Stærsti stjórnmála-
flokkur þjóðarinnar lýsti yfir því,
að ekki kæmi til mála að láta
undan síga fyrir ofbeldinu eða
hvika frá þeim ráðstöfunum, sem
gerðar hefðu verið til aukinnar
verndar fiskimiðanna.
Einhuga Alþingi
í framhaldi af yfirlýsingu Sjálf
stæðisflokksins, hefur nú tekizt
samkomulag milli allra flokka
Alþingis um harðorð mótmæli
gegn þeim brotum á islenzkri
fiskiveiðilöggjöf, sem brezk
stjórnarvöld hafa efnt til með of-
beldisaðgerðum herskipa sinna. í
þingályktun, sem flutt hefur ver-
ið af fulltrúum allra flokka, er
lagt til að Alþingi lýsti því yfir,
að það telji ísland eiga ótvíræð-
an rétt til 12 mílna fiskveiðiland-
helgi og að afla beri viðurkenn-
ingar á rétti þess til landgrunns-
ins alls, svo sem stefnt var að
með lögunum um vísindalega
verndun fiskimiða landgrunnsins
frá 1948, og að ekki komi til
mála minni fiskveiðilandhelgi en
12 mílur frá grunnlínum um-
hverfis landið.
★
Þessi yfirlýsing Alþingis er í
fullu samræmi viff ályktun
Landsfundar Sjálfstæðisflokks
ins. Þar er ekki affeins lögð
áherzla á aff minni fiskveiði-
landhelgi íslands en 12 mílur
komi ekki til greina, held-
ur „aff afla beri viðurkenning-
ar á rétti þess til landgrunns-
ins alls“.
íslendingar fagna þessari
yfirlýsingu og munu skipa sér
um anda hennar og efni í órofa
fylkingu.
AÐ vanda er mikill undirbúning-
ur og viðhöfn í tilefni 1. maí í
Ráðstjórnarríkjunum. Þá fara
fram mikil ræðuhöld og hersýn-
ingin 1. maí á Rauða torginu í
Moskvu er mesta hersýning árs-
ins að einni undanskilinni: 7.
nóvember. Fyrir löngu eru æf-
ingarnar byrjaðar, langar fylk-
ingar hermanna hafa þrammað
yfir Rauða torgið að næturlagi
á æfingu — og hergagnalestirn-
ar eru fullbúnar utan við borg-
ina.
Rússnesku leiðtogarnir leggja
jafnan áherzlu á það við hátíða-
höld sem þessi að flytja stórpóli-
tískar ræður og marka stefnuna
svo í innanríkismálum sem ut-
anríkismálum. Af tilefni dagsins
eru alltaf gefin út af hálfu Ráð-
stjórnarinnar fjöldi „slagörða
dagsins" — og alltaf með nokk-
urra daga fyrirvara svo að al-
menningi gefist kostur á að
læra slagorðin utan að. Þá lætur
ríkið prenta tugþúsundir spjalda
með slagorðunum — og utan á
húsveggi eru hengdir langir
borðar með helztu slagorðunum.
Og nú eru Rússar farnir að
læra lexíur sínar utan að í gríð
og erg, enda ekki seinna vænna.
Skammur tími er til stefnu —
og slagorðin hafa þegar verið
birt. Pravda birti þau á dögun-
um, vandlega tölusett. Þau eru
hvorki meira né minna en 96
talsins — og þar af eru 39 á
sviði utanríkismála.
Eins og alltaf áður má finna
vissan grunntón í slagorðum
dagsins, þegar þau eru lesin yfir.
Nú er lögð mikil áherzla á það
að boða þjóðum utan járntjalds-
ins kjarna hins kommúniska
fagnaðarerindis. Þá er hvatttilein
ingar allra vinstrisinnaðra flokka
um allan heim og hlutlaus ríki
eru hvött til að sýna einhug í
friðarsókninni. Þjóðirnar í lönd-
unum fyrir botni Miðjarðarhafs-
ins, löndunum í Austur-Asíu og
í Suður-Ameríku eru og hvattar
til þess að taka höndum saman
við þá menn, sem unna fögrum
hugsjónum og mannréttindum —
og hrinda heimsvaldasinnunum
af höndum sér. fraksbúum er
sérstaklega helgað eitt slagorð
— og þar er stuðningi Ráðstjórn-
arinnar heitið við írak og íbúa
Nasser
1. maí hátiff í Moskvu
þess í baráttunni fyrir „sjálf-
stæði“. Á einum stað er minnzt
á Egyptaland, en ekki ber neitt
á því að kastast hafi í kekki
milli Nassers og Krúsjeffs.
í þeim slagorðum sem fjalla
um sambúð Kínverja^og Rússa
kemur greinilega fram andúð
Krúsjeffs á hinu mikla veldi
Mao Tse Tung — og segir, að
treysta beri samvinnuna við
Kínverja, sem nú séu að öðlast
skilning á sósíalismanum. For-
ustumenn kinverskra kommún-
ista hafa hins vegar ekki dregið
dul á það, að þeir telja sig
komna miklu lengra en Rússar
— og þeir séu að „öðlast skilning
á kommúnismanum". Frétta-
menn, sem skrifað hafa frá
Moskvu að undanförnu, segja,
að sífellt eigi rússneskir ráða-
menn erfiðara með að leyna
gremjunni í garð Kínverja. Rúss
nesku ráðamennirnir vilja um-
fram allt leggja áherzlu á það,
að enn séu trúbræður þeirra í
Kína aðeins búnir að finna
smjörþefinn af sósíalismanum —
og það er hægt að lesa á milli
línanna þau orð, sem Krúsjeff
hefur einu sinni valið tilraun-
um Mao Tse Tung með hinar ný-
stofnsettu kommúnur. Krúsjeff
sagði eitt sinn, að tilraunir þess-
ar væru afturhaldslegar og ó-
framkvæmanlegar.
Það er að sjálfsögðu sérlega
eftirtektarvert fyrir okkur ís-
lendinga, að mikil áherzla virð-
ist lögð á það í slagorðum 1.
maí í ár að vingast við Norður-
landaþjóðirnar. Vináttuböndin
milli þjóða Ráðstjórnarríkjanna
og Svía, Norðmanna, Dana og
íslendinga á að styrkja og efla“.
Þannig hljóðar slagorð númer
Krúsjeff
36. Fréttamenn eystra telja einn
ig ýmis merki þess, að nú eigi
að herja róðurinn á Norðurlönd-
um.
En Rússar telja Finna ekki
með Norðurlöndum. Þeir hafa
komið ár sinni svo vel fyrir borð
í Finnlandi, að það land er ekki
lengur í sama flokki og Norður-
lönd. f slagorði númer 35 eru
vináttutengsl Rússa og Finna
marglofuð og talin til fyrirmynd
ar.
Mótmælin gegn „Wehimncht"
fengn ekki hijómgrnnn í þinginn
ÓSLÓ, 27. apríl. — í dag var sam-
þykkt í norska þinginu að heim-
ila tveimur þýzkum herforingj-
um að taka við störfum í NATO-
herstöðinni í Kolsaas, í nágrenni
Óslóar. 12 þingmenn greiddu at-
kvæði gegn því, að þessi heimild
yrði veitt — 9 jafnaðarmenn, 2
frjálslyndir og 1 kommúnisti. Þá
var einnig samþykkt, að norskur
sjóliðsforingi verði sendur í
NATO-flotastöðina í Holtenau
Talsvert hefur verið um mót-
mæli í Noregi gegn því, að Þjóð-
verjunum yrði heimilað að koma
til Noregs. Um 2000 verkamenn
fóru í mótmælagöngu framhjá
þinghúsinu, þegar atkvæða-
greiðslan fór fram. Þeir báru
spjöld, sem m.a. var letrað ás
Ekki meira af Wehrmacht í
Noregi.