Morgunblaðið - 15.09.1959, Qupperneq 13

Þriðjudagur 15. sept. 1959
MOPCrnvnr jf)IÐ
13
r uticMviNt*!
LAUGABÓL við ísafjarða^djúp
er eitt af stórbýlum Vestfjarða.
Þar hefir um langan aldur verið
búið af miklum myndarbrag og
svo er enn. Væri þessi pistill
ritaður fyrr á öldum hefði Lauga-
ból einu nafni verið nefnt höfð-
ingjasetur. Þar búa nú Sigurður
Þórðarson og kona hans Ásta
Jónsdóttir.
Glaðlegt og hlýtt viðmót
Það var síðari hluta sunnudags
að við, nokkrir ferðafélagar, ók-
um sem leið liggur inn Langa-
dalsströnd og ferðinni var heitið
að Laugabóli. Úti var norðaust-
an kuldagjóstur, himininn úlf-
grár og það jaðraði við rigningu.
Ekki verður því sagt að móðir
náttúra skartaði sínu fegursta er
við komum til þess glæsta og
fornfræga staðar. En ekki var
fyrr sezt inn í skrautbúnar stof-
ur þeirra Laugabólshjóna en sól-
in virðist brjótast fram, svo glað-
legt og hlýtt var allt þeirra við-
mót.
Ég furðaði mig á því hve gest-
kvæmt var þarna, því nú er bær-
inn ekki í þjóðleið. En eftir að
hafa verið þar um stund undrað-
ist ég ekki lengur. Jafngestglaða
húsbændur hef ég sjaldan fyrir
hitt, sidrandi fjör og frásagnar-
gleði húsbóndans myndarskapur
og viðmótshlýja húsmóðurinnar
eru einstök.
Vel setin jörð
Er við höfum dvalið þarna
nokkra stund kom lítill drengur
innan frá Múla akandi á heim-
ilisdráttarvél og erindið var að
sækja hjól á snúningsvéi, sem
Sigurður hafði fengið lánað hjá
granna sínum. Vinnumenn bónda
voru ekki heima svo það kom í
hlut hans sjálfs að sækja hjólið
niður á tún og afhenda drengn-
um. Við brugðum okkur með hon
um og skoðuðum í leiðinni hvern-
ig eitt að stórbýlum Vestfjarða
er setið. Þótt túnið á Laugabóli
sé eitt með þeim stærstu á Vest-
fjörðum hefir Sigurður bóndi
fullan hug á að auka ræktunina
og hann er búinn að láta ræsa
fram land í þessu skyni. Fram-
farahugurinn er óskertur þótt
kominn sé bóndinn fast að sjö-
tugu. Allt, srriátt sem stórt ber
þess merki að þessi jörð hefir
um langan aldur verið vel setin.
íbúðarhúsið er orðið nokkuð
gamalt, en það er stórt og mynd-
arlegt og því er vel við haldið
og einmitt nú er verið að ljúka
við aðgerð á því og viðbyggingu
við það. Raflýst er með stórri
dieselvél og er rafmagnið svo
mikið að nægir til lýsingar og
hitunar 1 íbúðarhúsi og öllum
úihúsum, svo og til súgþurrk-
unar. Sigurður klappar aflvélinni
og segir að sér líki vel við hana,
Þar sem dugnaður, fjör og glettni
eiga sér heiöurssœti
Heimsókn að Laugabóli
við Isafjarðardjúp
þótt honum líki eins og stendur
bölvanlega við þá, sem fram-
leiddu hana, nefnilega þegna
hennar hátignar Bretadrottning-
ar.
Nýtízkiu fjárhús
Úr mótorhúsi göngum við til
fjárhúsa, sem eru nýlega byggð
og öll samkvæmt kröfum tímans
og einhver hin reisulegustu, sem
ég hefi séð. Húsin standa nokk-
urnveginn á flatlendi. í þeim eru
grindur og undir krónum er tað-
kjallari svo hár, að hann rúmar
tveggja ára forða a-f taði ef þurfa
þykir. Krærnar eru 9 feta breið-
ar og er því hægt að aka drátt-
arvél með uppmokstursskóflu inn
í þær og er þá sýnilegt hve auð-
velt er að flytja burt taðið, eða
„stinga út“ eins og áður var
nefnt. Að sjálfsögðu hagnýtir Sig-
urður sér alla véltækni nútímans
til þess að leggja á sláttuvélaljái
og kemur hún fleirum en honum
einum að gagni, því nágrannarn-
ir njóta góðs af.
„Hætta að þjóna Guði“
Sigurður er sérstaklegi fjörug
ur og skemmtilegur maður. Jafn-
við klerk: „Ég fer að hætta þess-
um fjanda, að þjóna guði“. En
honum þótti fásetin kirkjan. Eins
sagðist Sigurður verða að hætta
að hafa hænsni.
Hlöðurnar voru fullar af ilm-
andi súgþurrkuðu heyi, þótt tíð-
arfarið hafi verið laklegt til hey-
skapar hefir það ekki komið neitt
við þá sem hafa það þarfaþmg,
góða súgþurrkun.
Sjómaður og refaskytía
Niðri í nausti hefir Sigurður
brýnt ofurlitum báti. Kunnugur
ferðafélagi minn sagði mér, að
Sigurður væri sjómaður góður,
hefði gaman af að sigla hvassan
beitivind og gerði það stundum
þótt öðrum þætti ekki árenni-
legt til sjóferða á litlurr? bátum.
Sigurður er hreppstjóri Naut-
eyrarhrepps og því yfirvald sveit
arinnar. En hann er líka ein
harðsnúnasta refaskyttan. Harih
á mikið og gott vopnasafn þ. e.
a. s. góðar byssur og riffla. Gafst
okkur færi á að skoða kjörgripi
þessa og mun okkur óhætt að
fullyrða, þótt lítt séum fróðir um
vopnaeign manna almennt hér á
landi, að fáir munu eiga jafn-
an átti hann gamansögu af hverju
tilefni. Þegar við litum inn í fjós-
ið sáum við inn í hænsnahús þar
inn af. Örfáar hænur kúrðu þar
á priki og höfðu meira en nægi-
legt pláss. Sigurður sagði að ein-
hver bölvuð lumbra,hefði komið
í pútturnar hjá sér og væru þær
að drepast niður. í þessu sam-
bandi tók hann sér orð prófasts
nokkurs í munn, er hann sagði
við meðhjálpara sinn, lítinn
mann og pervisinn samanborið
Laugaból við ísafjarðardjúp.
góða gripi sem þessa. Meðan við
handfjötluðum byssur hreppstjór-
ans sagði hann okkur ýmsar re'fa-
sögur bæði frá eigin veiðum og
annarra. Yoru þær eins og aðrar
frásagnír Sigurðar kryddaðar
fyndni og glettni.
Átti fljótustu hestana,
en nú fljótasta jeppann
Sigurður er mikill og dugleg-
ur ferðamaður og þykir fara
geyst um landið þegar harin er
Ferjubryggjan á Arngerðareyrl, sem orðið hefur bændum á Langadalsströnd að ómetanlegu
gagni við afurðaflutninga þeirra, auk þess sem hún var nauðsynleg vegna áætlunarferða bifreiða
og fólksflutninga til og frá tsafjarðardjúpi. Sex slíkar ferjubryggjur hafa verið byggðar í fjór-
um Djúphreppanna og ein í Grunnavík. Hafinn er undirbúningur að byggingu einnar ferju-
bryggju til viðbótar að Mýri á Snæfjallaströnd.
Sigurður Þórðarson bóndi á Laugabóli í hinum fallega skrúð-
garði við hlið íbúðarhússins. Þennan garð hafa þær fyrst og
fremst ræktað Halla Eyjólfsdóttir skáldkona, móðir Sigurðar,
sem látin er fyrir mörgum árum og frú Ásta Jónsdóttir,
kona hans. Frú Ásta hefur einnig ræktað jarðarber í túninu
á Laugabóli.
en hann svarar af mestu hðg-
værð: „Láttu ekki svona maður,
nú passar þetta í einn brúsa“. —
Varð ekki frekar um eftirmál
vegna mjólkurtapsins, því Sig-
urði þótti tilsvar vinnumanns hið
snjallasta.
Nú flytja bændur á Langadals-
strönd alla sina mjólk um borð 1
Djúpbátinn á bryggjuna á Arn-
gerðareyri og Melgraseyri.
Gigtaráburðurinn
Inni í skrautbúinni stofu þar
sem margt er fagurra muna bæði
úr tré og járni svo og málverka
á veggjum, sumt gjafir í tilefni
hátíðisdaga í lífi þeirra hjóna,
segir Sigurður okkur enn glettni-
sögur. Ekki man ég í hvaða sam-
bandi hann sagði okkur söguna
um gigtaráburðinn.
Karl einn fátækur og lítill fyr-
ir sér býr með kerlingu sinni
aldraðrt. Slæmska hljóp í gömlu
konuna og lagðist hún í rúmið,
var auk heldur fárveik. Engin
meðul átti karl og sen.nilega lítil
efni né áræði til að útvega þau.
Verður honum þá fyrxr er hann
fær ekki lengur afborið þjáning-
ar konu sinnar að hann tekur
gigtaráburð og gefur henni inn
vænan skammt. Sagði karl svo
frá síðar, er hann var spurður
hverjar verkanir inngjöfin hefði
haftv á kerlingu hans. „Ó, hún
skáblíndi og ranghvolfdi á mig
augunum af eintómri ást og kær-
ileika og dó siðan'*.
Á Laugabóli er fagur skrúð-
garður og gafst okkur tækifæri
að skoða hann. Garðinn hafa þær
ræktað frú Haila Eyjólfsdóttir
skáldkona móðir Sigurðar, sem
látin er fyrir mörgum árum, og
Ásta kona hans. Hún hefir auk
þess ræktað jetðarber í túninu á
Laugabóli.
Eg á að koma þangað aftur
Ég hef sjaldan átt skemmtilegri
dagstund en þennan úlfgráa
sunnudag á Laugabóli. Þar var
veitt af höfðingskap. Að loknum
kvöldverði hafði einn gestanna
orð á því við Sigurð hvílíkur
afbragðsmatur þetta hefði verið.
Hann svarar:
„Þakka skyldi manni, þó mað-
ur ætti tpálungi matar með 400
fjár og eiga jafn ágæta konu
og ég á“.
Framh. á bls. 23.
seztur upp í jeppann sinn. Það
er haft í spaugi um þennan
glettna fjörmann, að áður fyrr
hafi hann átt fljótustu hestana
í sveitin-ni, en nú eigi hann fljót-
asta jeppann þar vestra!
Fyrir nokkrum árum hafði Sig-
urður talsverða mjólkurfram-
leiðslu og var mjólkin þá flutt
á litlum báti um borð í Djúpbát-
inn, sem síðar flutti hana til fsa-
fjarðar. í seinni tíð hefir hann
aftur dregið úr mjólkurframleiðsl
unni en aukið fjárstofninn. Ein
af sögum Sigurðar var af mjólk-
urflutningi hans og eins af vinnu
mönnunum. Það var slæmt í sjó-
inn og bátkæna-n, sem þeir voru
á, Sigurður og vinnumaður, var
ókyrr við hlið stóra bátsins. Sig-
urður hélt bátnum að en vinnu-
maður snaraði mjólkurbrúsunum
um borð. Voru þeir einir 8 eða
10 talsins. Framan af gekk ferm-
ingin slysalítið, en þar kom að
vinnumaður sporðreisti einn brús
ann á lunningu Djúpbátsins og
fór helmingurinn af mjólkinni
niður úr honum. Eitthvað snugg
ast þá í Sigurði bónda og biður
hann vinnumann að gæta sín bet-
ur næst, en vinnumaður íullviss-
ar hann um að þetta muni allt
lagast, þrífur síðasta brúsann og
vindur honum upp á borðstokk-
inn, en allt fer á sömu leið, helm
ingurinn af mjólkinni í sjóinn.
Segist Sigurður nú Verða fok-
vondur og skamma vinnumann,