Morgunblaðið - 22.10.1959, Qupperneq 10

10
MOKCTilVTH 4fílÐ
Fimmtudagur 22. okt. 1959
TTtg.r H.f. Arvakur Reykjavlk.
Framkvæmdastjóri: Sigfus Jónsscn.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarm Benediktsson.
Sigurður Bjarnason frá V;"ur
Matthias Johannessen.
Lesbók: Arni Ola, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Knstmsson.
Ritstjórn- Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 22480.
Ask: ittargald kr 35,00 á mánuði innaniands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
UTAN UR HEIMI
LÆRDOMSRIXAR UMRÆÐUR
OFT HEFUR VERIÐ munur
á málflutningi flokkanna í
útvarpi, en sjaldan meiri
en í umræSumra í fyrrakvöid.
Annars vegar voru gagnkvæmar
ásakanir, nagg og nöldur V-stjórn
arflokkanna, hinsvegar djörf og
einbeitt málefnasókn Sjálfstæðis-
manna.
Ótti Framsóknar við Sjá’fstæð-
ismenn var undirtónninn í hverju
orði ræðumanna þcirra. Einn
þeirra viðurkenndi berum orðum
vaxandi gengi og áhnf Sjálfstæð-
isflokksins.
Hermann Jónasson eyddi mest-
um tíma sínum í að reyna að bera
blak af V-stjórninni. Honum tókst
það eins og efni standa til. Sjálf-
ur kvað hann upp pann dóm á
úrslitastund, að ny verðbólgu-
alda væri skollin yfir og að í
stjórn hans væri ekki samstaða
um nein úrræði. Harðari áfeliis-
dóm hefur enginn forsætisráð-
herra kveðið upp yfir sinni eig.in
stjórn á hennar banadægri.
I afsökunum Hermanns nú felst
og hin þyngsta ásökun yfir sjálf-
um honum. Hann lætur svo sem
það hafi verið að kenna áhrifurn
Sjálfstæðismanna og óheilindum
kommúnista og Alþýðuflokks, að
honum tókst svo illa til sem raun
ber vitni.
★
Ea hver var það, sem fyrir
daga V-stjórnarinnar sagði Sjálf-
stæðismenn áhrifalausa í verka-
lýðsfélögunum og fyrir rösku ári
þóttist vera kominn vel á veg
með að víkja Sjálfstæðismönnum
alveg til hliðar í þjóðfélaginu?
Enginn annar en Hermann Jón-
asson sjálfur.
Ásakanir hans nú gegn Sjálf-
stæðismönnum fyrir verkfalls-
undirróður og kauphækkanir
voru aftur á móti nákvæm lýsing
á aðförum hans sjálfs, þegar
hann var að undirbúa samvinnu-
siit Sjálfstæðismanna og Fram-
sóknar með verkfallinu mikla
1955 í náinni samvinnu við
kommúnista og nokkurn hluta
Alþýðuflokksins. Það er gömul
aðferð Framsóknar að kenna öðr-
um um það sem hún sjálf iðkar.
Áhugi Framsóknar fyrir því að
halda kaupgjaldi niðri sást enn
glögglega, þegar Framsóknar-
broddarnir sendu Kristján Thor-
lacius, deildarstjóra Eysteins
Jónssonar á fund bæjarstjórnar
Reykjavíkur haustið 1958 til að
heimta tafarlausa samninga bæj
arstjórnar við Dagsbrún um mun
hærra kaup en forvígismenn
Dagsbrúnar sömdu um örfáum
dögum gíðar. Nú sagði Emil Jóns-
son frá því, að Lúðvík Jósefsson
og Hermann Jónasson hefðu kom-
ið þeim samningum á með því að
lofa, að kauphækkunin skyldi
jafnskjótt leiða til verðlagshækk-
unar, en hún gerði kauphækkun-
ina þegar í stað þýðingarlausa.
Árangurinn var þess vegna ein-
ber hækkun verðbólgu, öilum til
ógagns.
★
Hermanni Jónassyni tjáir ekki
heldur að afsaka sig með óheil-
indum og svikum kommúnista og
Alþýðuflokks. Það var hann sem
réði þetta fólk á stjórnarfleyið
með sér.
Og hvað er það, sem Hermann
Jónasson nú býður upp á? Nýja
V-stjórn, enn með Alþýðuflokkn-
um, eins og Hermann lýsti hon-
um, og kommúnistum, sem Fxam-
sókn segir nú vera einráða í Al-
þýðubandalaginu.
Hverjum kemur til hugar, að
þessir flokkar geti í sameiningu
leyst nokkurn vanda? 111 var
þeirra fyrsta ganga en verri
mundi hin síðari, ef svo hrapa-
lega tækist til að til hennar yrði
efnt.
Imyndun Hermanns Jónassonar
og fylgismanna hans um áhrifa-
leysi kommúnista innan Alþýðu-
bandalagsins voru frá upphafi
draumórar. Allir vissu, að komm-
únistar réðu þar öllu.
Nú skiptast kommúnistar og for-
sprakkar Framsóknar á slíkum
kveðjum, að fáheyrðar eru í ís-
lenzkum stjórnmálum. Engu að
síður láta báðir svo sem velfarn- , MEÐAL
aður þjóðarinnar sé undir því
kominn, að þeir fái sameiginlega
nóg fylgi til þess að geta mynd-
að nýja V-stjórn. Sporin hræða . .
Samvinna Hannesar Pálssonar og|^r> 1 Peim filgangi a* fa matt-
Sigurðar Sigmundssbnar, sem nú • arvöldin til þess að gefa regn,
Alifuglahópurinn tvístrast, skelfingu lostinn, þegir bóndinn kemur á harðahlaupum með „regn-
eldflaugina“ sína, sem hann ætlar að fara að skjóta. Honum er tilkynnt gegnum síma, þegar ský-
in nálgast — og þá getur riðið á að bregða nógu fljótt við ...
frumstæðra þjóða
hafa margs konar trúar- og
helgisiðir löngum verið iðkað-
er haldið áfram á skrifstofu saka-
dómara, er ímynd alls V-sam
starfsins. íslenzka þjóðin mun
vissulega ekki kjósa slíkan ófarn-
að yfir sig á ný.
‘"jþegar jörðina „þyrstir“. —
:Hjá sumum kynflokkum
Afríku er enn sérstakur , ,regn
lgjafi“ — oft sjálfur höfðingi
a ii. -oc n i i * - , , Iviðkomandi ættbálks — sem
Alþyðuflokkurinn lætur viga- ,
lega. Hann hefði þó litlu til vegar ,ser um aÓ seiða fram regn,
þegar að kallar, og notar til
þess m. a. ýmsa töfrasteina og
„heilög“ spjót. — Á Nýju-
Gíneu er t. d. líkt eftir hljóði
stormsins og stundum gerðar
eftirlíkingar af regnskýjum.
Sumir kynflokkar stökkva
vatni á gamalt fólk '— og á
nítjándu öld var það enn
almennt iðkað í Frakklandi að
komið, ef ekki hefði komið til
leiðbeining og styrkur Sjálfstæð-
isflokksins. Emil Jónsson verður
sjálfur að játa, að enn sé verð-
bólguvandinn óleystur. Það eitt
hefur áunnizt að skapa hlé til
þess, að þjóðinni gæfist færi á
að velja sér nýja forystu sem
vandanum er vaxin.
Alþýðuflokkurinn sleppur ekki
frá ábyrgð sinni á V-stjóminni.
Forystumenn hans tóku þátt í
henni og enn sakar Guðmundur
I. Guðmundsson Hermann Jónas-
son fyrir að hafa sagt af sér án
samráðs við Alþýðuflokkinn. Al-
þýðuflokkurinn hafði eklci mann-
dóm til að hverfa úr stjórninni,
þrátt fyrir aðvörun kjósenda
1958, og þeir gengu í fyrstu til
þess samstarfs í blóra við fylgis-
menn sína. Hið sama geta þeir
enn gert.
★
Ræðumenn Sjálfstæðisflokks-
ins töluðu allir vel. Allir þeir,
sem áður hafa tekið þátt í siík-
um umræðum, eru þekktir að á-
gætum málfiutningi og hefur
þeim þó saldan tekizt betur en
nú. Nýliðarnir, fulltrúar bænda
víðs vegar um land, voru ekki
síðri.
Almenningur mun lengi minn-
ast málflutnings séra Gunnars
Gíslasonar, Jónasar á Skriðu-
klaustri og Bjartmars á Sandi.
Þar töluðu fulltrúar þeirra
bænda, sem skilja að allir Is-
lendingar, bændur og aðrir verða
að standa saman. Þeir lýstu vax-
andi andúð bænda á einangrunar-
stefnu og hatursáróðri Framsókn-
ar. Fólkið til sjávar og sveita
skilur æ betur styrkinn við að
sameinast í stærsta flokki þjóð-
arinnar, sem er málsvari allra j
stétta. Sjálfstæðisflokkurinn einn !
er svo samhentur, styrkur og1
mannmargur, að honum er treyst1
andi til að fara með stjórn lands- j
ins á þeim örðugu og afleiðinga-
ríku tímum sem nú eru fram-
undan, þegar möguleikarnir til
framfara og hagsældar eru þó
meiri en nokkru sinni áður, ef
rétt verður á haldið.

:
i
„Regneldflaugin" þýtur a.
stað og skilur eftir sig þétt
reykský. — Slíkar eldflaugar
geta náð yfir 1500 metra hæð
á örfáum sekúndum. —
neldflau
dýfa dýrlingamyndum í vatn,
með viðhöfn mikilli. Allt er
þetta gert í sama tilgangi —
að fá máttarvöldin til þess að
veita regn.
— ★ —
^ Aðferð sú, sem bændur
á Norður-Ítalíu beita í
sama skyni, er mun raunhæf-
og í fullu samræmi við
art
Merkilegsr og
vel heppnaflar
tilrafinir á
*
Norður-ltalíu
hinn nýja tíma. Þeir nota eld-
flaugar. — Byrjað var á tii-
raunum þessum fyrir um tíu
árum í grennd við borgina
Verona, en þar eru þesssr
, regneldflaugar“ framleiddar.
Það sannar bezt, hver ár-
angurinn hefur orðið, að eld-
flaugar ítalanna eru nú flutt-
ar út til allmargra landa í Ev-
rópu, Ameríku og Asíu. —
Nýlega var t. d. sendur farm-
ur af „regneldflaugum“ til
Sovétríkjanna. Verða þær
notaðar í suðurhéruðum Ge-
orgíu til þess að verja vínber
og grænmeti bændanna fyrir
skemmdum af völdum hagl-
élja. — En það eru fleiri en
bændur einir, sem haft hafa
gagn af eldflaugum þessum.
Þær hafa sums staðar verið
notaðar í vatnsaflstöðvum til
þess að „flýta fyrir“ úrkomu,
þegar þurrkar ganga og vatns
skortur virðist yfirvofandi.
— ★ —
^ Eitt meginverkefni „regn
eldflauganna“ — og það,
sem þær hafa reynzt hvað
bezt við — er þó það, sem áð-
ur er að vikið, að bægja frá
hættunni af haglstormum.
Bóndi í Somma Compagna-
héraðinu nálægt Verona á N-
ítalíu setur eina af hinum lang-
skeftu eldflaugum sínum í hinn
einfalda „skothólk“.
Eldflaugunum er skotið upp í
skýjaþykknið, þar sem þær
springa. Haglið breytist í
vatn, sem síðan fellur ef til
vill til jarðar sem regn, er
ekki sakar uppskeruna hið
minnsta, þar sem haglið hefði
aftur á móti getað valdið ó-
bætanlegum skaða.
Auk sprengiefnisins, inni-
halda eldflaugamar viss efni,
sem dreifast um loftið, þegar
„skeytið11 springur um leið og
það hefur náð fullri hæð. Það
eru þessi efnasambönd, sem
valda því, að raki skýjanna
mettast og fellur til jarðar
sem regn. — Einnig eru eld-
flaugarnar oft látnar bera
ýmis mælitæki, sem losna frá
þeim í fallhlíf, rétt áður en
þær springa. Tæki þessi nema
„ástand“ það, sem ríkir í skyj-
Framh. á bls. 13.