Morgunblaðið - 26.11.1959, Qupperneq 6

6
MORCVNBLAÐ1Ð
Fímmíudagur 26. nóv. 1959
Miklarbæturtildrengs
ermeiddistávistheimili
■Bl—■■■^^“■■■■■■*^B^™,—■■■■■■■■“■■“■■■■■■^■■■■■■■■■■■^■■Mi
Skaðabótamdl dæmt í Hæstarétti
ÉNN er genginn dómur í skaða-
bótamáli, sem höfðað var gegn
ríkissjóði. Er hér um óvenjulegt
mál að ræða. Eru skaðabótakröf-
urnar gerðar vegna slysa, er
drengur er dvaldist á drengja-
vistheimilinu í Breiðuvík, varð
fyrir í leik við skólafélaga sína.
1 þessu máli var skaðabótaskyld-
an lögð á herðar ríkissjóði og
var hann dæmdur til greiðslu á
nokkuð á annað hundrað þúsund
krónum.
Aðilar að málinu eru Sigurður
ísaksson, Selvogsgötu 8, Hafnar-
firði, en hann höfðaði málið
vegna sonar síns, Jóns, sem var
9 ára er slysið varð og er því
ófjárráða. Hinn málsaðilinn eru
fjármála- og menntamálaráðu-
neytið f. h. ríkissjóðs, en sem
kunnugt er rekur ríkið vist-
heimilið í Breiðuvík.
Forsaga málsins er á þá leið,
að i nóvember 1955 var Jóni
syni Sigurðar ísakssonar, og
konu hans, komið til dvalar á
Breiðuvíkurheimilinu. — Höfðu
foreldrar drengsins um það
framgöngu í samráði við barna-
verndarnefnd Akraness, en þar
bjuggu foreldrar Jóns þá. —
Nokkru fyrir jólin þetta sama ár
bar það við að þáverandi for-
stöðumaður heimilisins, Kristján
Sigurðsson, heyrði hljóð í dreng
úr gangi er liggur að herbergjum
vistheimilisdrengjanna. Fór for-
stöðumaðurinn ásamt konu sinni
þegar á vettvang. Komu þau að
Jóni, þar sem hann hélt hendi
fyrir öðru auganu. Var forstöðu-
manninum tjáð að einn drengj-
anna hefði skotið ör í auga
drengsins.
Hjónin fóru með Jón litla þeg-
ar inn í íbúð sína og lcönnuðu
meiðslin. Kom í Ijós að augað
var blóðhlaupið, en ósært að því
er þeim virtist. Forstöðumaður-
inn hafði þegar samband við hér-
aðslæknirinn á Patreksfirði, er
ekki kvaðst geta komið, enda
gæti hann ekki veitt aðra hjálp
en að binda um augað, sem og
var gert.
Við athugun kom í ljós að einn
vistheimilisdrengjanna hafði
skotið ör af boga upp úr kjall-
arastiga, en í því bar Jón að og
fékk hann örina í augað. Bogi
þessi var eign heimilisins og
hafði forstöðumaðurinn eigi leyft
að hann eða aðrir bogar heimilis-
ins væru notaðir nema á vissum
svæðum úti við og ekki nema að
honum sjálfum viðstöddum.
Forstöðumaðurinn fylgdist
með hinu særða auga og hafði
nokkrum sinnum samband við
héraðslæknirinn á Patreksfirði.
— Sérfræðingur skoðaði auga
drengsins haustið 1956 og kom
í Ijós að drengurinn var blindur
á hinu skaddaða auga.
í héraðsdómi urðu úrslit máls-
ins þau að ríkissjóður var
dæmdur til greiðslu á kr. 115,800
ásamt 6% vöxtum frá 1. febrúar
1956. — Þennan dóm staðfesti
Hæstiréttur. Segir fyrst á þessa
leið um kröfur aðila fyrir dómi:
Aðaláfrýjandi (ríkissjóður)
hefur skotið máli þessu til
Hæstaréttar með stefnu 10. apríl
1959. Hann krefst aðallega sýknu
og málskostnaðar fyrir Hæsta-
rétti úr hendi gagnáfrýjanda, en
til vara lækkunar á kröfum hans
og að málskostnaður verði felld-
ur niður.
Gagnáfrýjandi (Sig. ísaksson
vegna Jóns sonar sins) krefst
þess, að aðaláfrýjanda verði
dæmt að greiða sér kr. 150.800.00
ásamt 6% ársvöxtum frá 1. febr.
1956 til greiðsludags og máls-
kostnað í héraði og fyrir Hæsta-
rétti, eins og að málið væri eigi
gj af sóknar mál.
Fyrir Hæstarétti hafa verið
lögð fram nokkur ný gögn þ. á.
m. endurrit af vitnaprófum, er
háð voru eftir uppsögu héraðs-
dóms. Kom þá fyrir dóm Kristján
Sigurðsson, fyrrverandi forstjóri
Breiðavíkurhælis, starfsstúlka
hælisins á þeim tíma, er slysið
varð, og þrír drengja þeirra, er
þá voru vistmenn á hælinu, þ. á.
m. drengurinn, sem valdur var
að slysinu. Segir Kristján, að
þrír bogar hafi verið geymdir í
útigeymslu hælisins og hangið
Framhald á bls. 22.
í'.yVywyyvysyyyyyyyyyyyt.1
JAFNAN er það viðburður í
listalífi Beykjavíkur, þegar
Svavar Guðnason heldur sýn-
íngu. Þeir, sem eitthvað vita
um myndlist, vita einnig, að
hann er einn af okkar lang-
fremstu listamönnum og hefur
með verkum sínum skapað sér
trausta stöðu í list Norður-
No. 9 „Bryggjan" Tempera og olía málað 1936—37 af Svavari Guðnasyni. Eitt fyrsta abstrakt
verk gert af islenzkum málara.
tímabilinu í Danmörku voru
ófáanleg þaðan úr landi. Þetta
eitt gefur nokkra hugmynd
um, að Danir vita sig hafa
mikil verðmæti í fórum sín-
skíra og Ijómandi litameð-
ferð og Svavar Guðnason. Hon
um tekst að láta sterka og
skæra liti dansa á léreft-
inu, en samt með fullu
í tilefni fimmtugsafmælis
Svavars Gudnasonar
landa. Það er staðreynd, að
Svavar Guðnason vann slík af
rek á sviði abstrakt listar í
Danmörku. að hann verður
jafnan talin til brautryðjenda
í því landi á tuttugustu öld,
hvað þá hér heima.
Nú gefst okkur tækifæri til
að sjá góða heildarmynd af
listþróun Svavars Guðnason-
ar. Þessi sýning hans er fyrst
og fremst byggð upp af vatns-
litamyndum og krítarmyndum
ásamt nokkrum olíumálverk-
um. Varð listamaðurinn að
taka ' til þessara bragða, þar
sem mestu verk hans frá
um, þar sem eru verk Svavars
Guðnasonar. Samt tekst Svav-
ari að gefa góða heildarmynd
og sýna hvernig list hans hef-
ur þróazt, og á þessari sýningu
kennir margra grasa. Eitt er
þó sameiginlegt einkenni verk
anna, en það er, að þau eru
stranglega valin og listræn
gæði látin öllu ráða. Hvert ein
asta verk á þessari sýningu er
langt yfir það hafið, að nokk-
uð sé hægt þar að finna, sem
miður fer. Ég veit, að þetta er
mikið sagt, en samt dettur
mér ekki annað í hug.
Fáir íslendingar hafa eins
öryggi og samræmi Verk
hans eru djörf og áhrifa-
mikil. samt hárfín og oft svo
fáguð að undrum sætir. Það
er áberandi hvað snemma
verk Svavars hafa öðlast per-
sónuleg einkenni og hve fljótt
hann hefur tileinkað sér þá
litameðferð, sem gengur eins
og rauður þráður 1 öllum þess-
um verkum. Það mætti segja
þetta skýrar með því einfald-
lega að segja: Svavar Guðna-
son hefur það ríka tilfinningu
fyrir litum, að hann hefur ver-
ið snillingur í litameðferð frá
því hann gerði sínar fyrstu
myndir. En nú má ekki skilja j
þetta á þann veg, að engint
þróun hafi átt sér stað í list v
Svavars Guðnasonar. Öðru|
nær. Hann hefur leitað víða|
og fundið margt. Hann hefurý
verið opinn fyrir því er var að|
gerast í kringum hann ogj
kunnað vel að fara með það,'
er hann gat notað, án þess^
nokkru sinni að missa nokkuð
af sínum sérstæða myndræna
skilningi. í öllum þeim verk-'
um, sem ég hef séð eftir
Svavar Guðnason, er einhver,
rammíslenzk taug. Eitthvað,
sem ég get ekki skýrt nánar
í rituðu máli. En ég finn í verk
um þessa manns eitthvað, sem
andar íslenzkri náttúru, sann-
færandi og áhrifaríkt.
Þessi afmælissýning Svav-
ars er mikil sýning og allir
sem einhvern áhuga hafa áj£
skrifar úr
daglegq lifínu
• Þarf ekki að kvarta
Velvakanda hefur borizt eft-
irfarandi bréf frá bónda í Ár-
nessýslu:
„Velvakandi!
í dálkum þínum í gær, skrif-
ar K. ’S. úr Vestmannaeyjum
xim útvarpið og finnst það
telja bænduma einu stétt
landsins eftir flutningi þess að
dæma.
Hvort man K. S. ekki allan
síldarlesturinn á sumrin og
haustin ef reknetjaveiði er.
Það er ekki látið nægja að geta
um heildarveiði dagsins, held-
ur er einnig getið um veiði
flestra báta daglega og svo
vikulega lesin heildarskýrsla
um afla einstakra báta. Á vetr
arvertíð endurtekur sig sami
lestur ef á sjó gefur, nema
hvað það er þá ekki sild.
Væri sambærilegur frétta-
lestur frá landbúnaðinum að
sumrinu, væri daglega getið
um heyhirðingu á hverju búi
landsins.
Ég vildi aðeins senda þessar
línur til þess að sýna hversu
fjarstætt það er að aðrar at-
vinnugreinar hafi ekki rúm í
útvarpinu. Að minnsta kosti
þarf sjávarútvegurinn ekki að
kvarta að hans sé ekki getið
í fréttunum.
Svo þakka ég fyrir birting-
na.
Bóndi“.
9 Engir aðalfundir
Bifreiðaeigandi hefur snúið
sér til Velvakanda og varpað
fram þeirri fyrirspurn, hvort
Félag íslenzkra bifreiðaeig-
enda muni hafa geispað gol-
unni. Segir hann, að í lögum
félagsins sé svo fyrir mælt,
að aðalfundur skuli haldinn
í apríl ár hvert, en að því er
hann bezt viti hafi enginn að-
alfundur verið haldinn á þessu
ári.
Þá hefur meðlimur í Flug-
björgunarsveitinni borið fram
umkvörtun sama eðlis. Kveður
hann ekki hafa verið haldinn
aðalfund þar sl. þrjú ár.
• Bílastæðin
fyrir bíla
Kæri Velvakandi!
Það hefur oft verið deilt á
óaðgæzlu bílstjóra í akstri og
brýnt fyrir þeim að sýna var-
úð og fara að settum reglum.
Þessa hefur alls ekki verið
vanþörf, þvi alltof margir bíl-
stjórar sýna ótrúlega mikið
kæruleysi. En bílstjórar eru
ekki þeir einu, sem torvelda
eðlilega umferð og skapa þar
hættur. Gangandi vegfarend-
ur eru oft sízt betri. Til dæm-
is finnst mér óverjandi með
öllu, þegar gangandi vegfar-
endur leggja leið sína inn á
bílastæði og þramma þar yfir
og skeyta engu þótt það valdi
töfum og erfiðleikum bíleig-
enda, sem þurfa að koma bíl-
um sinum inn á stæðin eða út
af þeim.
Þetta er sérstaklega áber-
andi á bílastæðinu á Hótel-
íslands-grunninum. — Menn
„stytta sér þar leið“. En sjaldn
ast græða þeir sporlötu neitt
á því, þar sem vegurinn þar
yfir er ekki greiðfær. Ég hef
líka orðið var við það, að bíl-
stjórar sýna hinum „óboðnu"
litla tillitssemi (og það að von-
um), og hefur magur fengið
þar skettur á buxur sinar og
frakka.
Sama er að segja um hjól-
reiðamenn, þeir eiga ekkert
erindi inn á bilastæði.
Hér er ekki um neitt hé-
gómamál að ræða. Umferð
gangandi manna og hjólreiða-
manna um bílastæði skapar
hættu. Við megum ekki láta
það spyrjast, að við vöknum
þá fyrst upp við vondan
draum, þegar slys hefur orðið.
—Exex.
myndlist. verða að sjá hana.4
Það er margt fleira, sem hægtí
væri að rita um þessa sýningu,|
en ég læt þetta nægja að sinni.í
Samt verð ég að játa það, áður!{
en lýk þessum línum að mért
finnst furðulegt, að þessi|
merkilegu verk skuli enn vera|
í eigu listamannsins. Það erg
* líka furðulegt, að slíkar ger-jf
semar skuli enn vera falar, og|
það furðulegasta er, að þessi|
verk skuli ekki hafa verið öll|
keypt upp strax fyrsta dagl
sýningarinnar.
Svo þakka ég Svavari Guðnaí
syni fyrir þá ánægju, er hannj
veitir okkur með þessari sýn-
ingu og ósk mín er sú, að hanní
megi lengi starfa og aukaj
þjóðarauð íslendinga með list<>
sinni.
Valtýr Pétursson.
]
Bókasafn Alliance
Francaise í nýjum
húsakynnum
BÓKASAFN Alliance Francaise
er flutt í ný húsakynni að Tún-
götu 20, annarri hæð, sem fram-
vegis verður einnig íbúð franska
sendikennarans við Háskólann.
í sambandi við flutninginn er
nú í ráði að endurskipuleggja
safnið, semja nýja bókaskrá o.
s. frv.Er þess vegna nauðsynlegt
í bili að kalla inn allar bækur
safnsins, sem nú eru í láni og eru
það vinsamleg tilmæli Alliance
Francaise, að allir sem hafa bæk
ur að láni úr safninu bregðist
skjótt við og skili þeim svo að
hægt verði að hefja skráningu
bókanna og eðlileg starfsemi
safnsins þurfi ekki að truflast
meir en nauðsynlegt er.