Morgunblaðið - 27.11.1959, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐ19
Fðstudagur 27. nóv. 1959
CTtg.: H.l. Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
UTAN UR HEIMI
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargald kr 35,00 á mánuði innamands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
FJÁRMÁLAÓSTJÖRN
FRAMSÓKNARFLOKKSINS
Í^NGINN maður hefur verið
| lengur fjármálaráðherra á
■2 íslandi en Eysteinn Jóns-
son. Síðan hann tók fyrst þátt
í ríkisstjórn, eru nú liðin 25 ár.
Rúmlega helming þess tíma hef-
ur hann gegnt embætti fjármála-
ráðherra.
Af þessu er auðsætt, að eng-
inn íslendingur hefur haft eins
gott tækifæri til þess og ein-
mitt þessi leiðtogi Framsókn-
arflokksins að hafa áhrif á
fjármálastjóm hins íslenzka
ríkis, og stefnuna í efnahags-
málum landsmanna.
„Afrek“ Eysteins Jónssonar í
hinu vandasama embætti fjár-
málaráðherra, skulu ekki rakin
hér. En ástæða er til þess að
benda á nokkur atriði, sem snerta
fjármálaastefnu hans.
Fyrsta fjármálaráðherratima-
bil Eysteins Jónssonar var árin
1934—39. Höfuðeinkenni þess var
stórfelld kreppa, stöðugt vaxandi
erfiðleikar íslenzkra atvinnu-
vega og verulegt atvinnuleysi
meðal almennings. íslenzk fram-
leiðslutæki gengu saman, togara-
flotinn grotnaði niður, viðskipta-
höft voru tekin upp í ríkara
mæli en nokkru sinni fyrr, skatt-
ar og tollar hækkuðu gífurlega,
erlendar skuldir hrúguðust upp
og lánstraust ríkissjóðs þvarr.
Niðurstaðan af fyrstu fjármála
stjórn Eysteins Jónssonar varð
sú, að efnahagslegt hallæri skap-
aðist í landinu, gengi íslenzkrar
krónu féll og vdð ríkisgjald-
þroti lá.
Þegar þannig var komið sneru
Framsóknarmenn sér til Sjálf-
stæðisflokksins og beiddust að-
stoðar hans tii þess að bjarga því
sem bjargað yrði. Sjálfstæðis-
flokkurinn mat meira þjóðarhag
en flokkshagsmuni og gekk þess
vegna í ríkisstjórn með Fram-
sóknarflokknum, tók að sér
stjórn fjármálanna og forystuna
um efnahagslega viðreisn.
V iðreisnartímabil
Á árunum 1939—1950 fóru
Sjálfstæðismenn með stjórn fjár-
málanna. Fjármálaráðherrar voru
þeir Jakob Möller, Björn Ólafs-
son, Pétur Magnússon og Jóhann
Þ. Jósefsson. Á þessu tímabili
voru erlendar skuldir rikissjóðs
borgaðar upp og stórfeld upp-
bygging atvinnuveganna hafin.
Eini skugginn ,sem á hana ber, er
hinn mikli vöxtur verðbólgunnar
sem í dag ógnar ísl. efnahags-
lffi. En það er athyglisvert, að
allt frá árinu 1950 til ársloka
1958 hefur Eysteinn Jónsson ver-
ið fjármálaráðherra. Á þessu tíma
bili hefur stöðugt hallað meira
undan fæti og verðbólgan orðið
þjóðinni þyngri fjötur um fót.
Virðingarverð tilraun var gerð
undir forystu Sjálfstæðismanna á
árinu 1950 til þess að skapa jafn-
vægi í efnahagsmálunum. Náðist
af henni verulegur árangur. En
á árinu 1955 brutu kommúnistar
hana niður með aðstoð Framsókn
armanna. Eysteinn Jónsson lýsti
því yfir skömmu síðar, að ekki
væri hægt að ráða vandamálum
efnahagslífsins til lykta nema í
samvinnu við kommúnista. Á
grundvelli þeirrar yfirlýsingar
var vinstri stjórnin mynduð með
Eysteini Jónssyni sem fjármála-
ráðherra.
Allir vita, hvernig þessi til-
raun tókst. Ný verðbólgualda
reis, erlendar skuldir hrúguð-
ust upp, skattar og tollar
hækkuðu gifurlega og fram-
kvæmd var dulbúin gengis-
lækkun.
Þannig er frægðarferill fjár
málastjórnar Eysteins.
Fj ármálaspekingur
Framsóknar
Þrátt fyrir þessar staðreyndir
líta Framsóknarmenn stöðugt á
Eystein Jónsson sem mesta fjár-
málaspeking sinn og mikinn og
giftudrjúgan leiðtoga íslenzku
þjóðarinnar í efnahagsmálum.
Það versta er, að Eysteinn Jóns-
son trúir þessu sjálfur. Þrátt fyr-
ir alla hrakfallasögu hans sem
fjármálaráðherra telur haun sig
þess einan umkominn að stýra
fjármálum íslendinga af viti og
festu. Þessum boðskap lætur
hann Tímann hamra á í tima og
ótíma. Málgagn Framsóknar-
flokksins heldur því blákalt
fram, að hann beri enga ábyrgð
á því sem miður fer í íslenzkum
efnahagsmálum. Það sé allt sök
„andstæðinganna". Síðast í gær
heldur Tíminn því fram. að ailir
erfiðleikar í þessum málum hafi
skapazt á því eina ári sem liðið
er, síðan vinstri stjórnin fór frá
og Eysteinn Jónsson lét af em-
bætti fjármálaráðherra
Það þarf vissulega mikla oftrú
á dómgreindarleysi íslenzks al-
mennings til þess að geta haldið
slíku fram. Sú staðreynd stendur
óhögguð að Eysteinn Jónsson,
einn af aðalleiðtogum Framsókn-
arflokksins í 25 ár, hefur verið
lengur fjármálaráðherra en nokk
ur annar íslendingur og haft
meiri áhrif á efnahagsmálaþró-
unina en allir aðrir. Samt sem
áður taka Framsóknarmenn hann
í dýrlingatölu og vegsama snilli
hans og frábæra hæfileika á fjár
málasviðinu, jafnhliða því sem
þeir útmála það hörmulega á-
stand, sem nú ríkir í efnahags-
málum þjóðarinnar!!
Framtíðin
skiptir meginmáli
Segja má, að það sé ekki aðal-
atriðið nú, að útmála fjármála-
óstjórn Framsóknarflokksins og
Eysteins Jónssonar á liðnum ár-
um. Hitt er miklu þýðingarmeira
að nú verði tekið á þessum mál-
um af ábyrgðartilfinningu og
raunsæi. Það er vissulega hlut-
verk hinnar nýju ríkisstjórnar að
sigrast á þeim fjölmörgu erfið-
leikum, sem nú blasa við í efna
hagsmálum landsmanna.
Þjóðin sjálf verður að taka
þátt í því viðreisnarstarfi með
öflugum staiðningi við þær
ráðstafanir, sem gerðar munu
verða til þess að koma bjarg-
ræðisvegum hennar á réttan
kjöl og heilbrigðan rekstrar-
grundvöll. í því starfi verða
allir góðviljaðir og ábyrgir
menn að sameinast.
Bandarískir karlmenn
tízkuþrœlar
— af Jbv/ að konurnar krefjast Jbess
GÓÐAR heimildir telja, að
karlmenn muni á þessu ári
verja sem svarar tugum
milljóna króna til kaupa á
ýmsu, sem til þess er fallið að
fegra útlitið — og eru þá ekki
taldar með greiðslur til klæð-
skera, hárskera o. s. frv. —
Karlmennirnir eru sem sé
komnir vel á veg með að ná
konunum, hvað það snertir
að kosta upp á útlitið.
— ★ —
Þessar upplýsingar gefur
bandaríski blaðamaðurinn Rich-
ard Gehman í grein, sem hann
ritaði fyrir skömmu í blaðið
„American Weekly". Hér er sem
sagt fyrst og fremst um banda-
ríska karlmenn rætt, en „fegrun-
arsjónarmiðið", ef svo mætti
segja, mun vafalaust vera farið
að segja til sín víðar.
Ýmsar upplýsingar blaða-
mannsins munu vekja undrun,
að minnsta kosti hér „norður við
heimskaut“. — Meðal annars full-
yrðir hann, að það sé orðið mjög
algengt í Bandaríkjunum, að karl
menn gangi með hárkollur. Hann
tekur sem dæmi, að eitt stórt
fyrirtæki þar vestra hafi selt hár-
kollur fyrir 15 milljónir dala á
tímabilinu frá marz til septem-
ber í ár — og er þar um gífur-
lega aukningu að ræða frá því
í fyrra. — Karlmenn kaupa nú
einnig lífstykki í æ stærri stíl
— þ.e.a.s. þeir, sem hafa gildnað
dálítið um mittið með árunurn
og eru ekki ánægðir með það. —
Því má skjóta hér inn, að verzl-
un nokkur í Englandi, sem selur
karlmönnum ýmislegt, er verða
má til þess að hressa upp á út-
litið, hefir undanfarið selt að
jafnaði 300 lífstykki fyrir karl-
menn á viku.
— ★ —
Ekki eru þó allir, sem láta
sér nægja að reyna að leyna
holdunum — vilja heldur losa
sig við „yfirviktina", ef unnt er.
Og því er það, að seljendur hvers
konar megrunarlyfja og bóka,
sem visa veginn í því efni, eru
hinir ánægðustu nú um stundir.
Þeir karlmenn, sem vilja tolla
í tízkunni, verða líka að verja
drjúgum skilding til fatakaupa.
Herratizkan hefir hins vegar ver-
Verja stórum tjár-
túlgum til kaupa á
hárkollum, lífstykkj-
um og ilmvötnum —
og eru að glata trelsi
sínu, segir banda-
rískur blaðamaður
ið æði íhaldssöm um langt skeið,
sem kunnugt er, en blaðamaður-
inn hefur það eftir einum eftir-
sóttasta skraddara New York-
Hárkollur fyrir karlmenn em al
verða mikil söluvara í Banda-
rikjunum.
borgar, að framvegis muni herra-
tízkunni verða breytt árlega —
til þess að lífga dálítið fatasöl-
una, sem er þó þegar farin að
glæðast talsvert. — Það á sem
sé að róa að því öllum árura
að gera karlmennina að tízku-
þrælum líka — og er víst komið
vel á veg — í Bandaríkjunum
a. m. k. . . .
Og af hverju stafar þetta svo
allt saman — hvers vegna eru
karlmenn skyndilega famir að
leggja svo mjög aukna alúð við
útlit sitt? Hvers vegna allar hár-
kollurnar, lífstykkin, ilmvötnio
o. s. frv.?
Richard Gehman gefur þá skýr
ingu — sem ekki er beinlínis
upphefð að fyrir hið „sterka kyn"
— að heimurinn, sem við lifum
í, sé fyrst og fremst heimur kon-
unnar. — Karlmennirnir eru I
þann veginn að glata frelsi sínu,
segir bandaríski blaðamaðurinn.
Það eru í rauninni ekki kari-
mennirnir sjálfir, sem eru svo
ákafir í að fegra útlit sitt — en
konurnar krefjast þess. — Ef til
vill talar maðurinn af reynslu
íbúatala Sovétríkjanna
um 209 milljónir
Krúsjeff — fleiri böm . . .
NIÐURSTÖBUR allsherjar-
manntals þess, sem hófst í
Sovétríkjunum í janúar sl. liggja
nú fyrir í stórum dráttum. Sam-
kvæmt þeim var heildaríbúatala
Sovétsamveldisins 208.826,000 þ.
15. janúar. — Konur eru allmiklu
fleiri en karlar; af hverjum 100
íbúum eru 55 konur.
Sú skýring er gefin af opin-
berri hálfu á þessa hlutfalli, að
styrjaldir, og þá fyrst og fremst
heimsstyrjöldin síðari, hafi kraf-
izt slíkra mannfórna á vígstöðv-
unum, að karlmönnum hafi fækk
að verulega að tiltölu í Ráð-
stjórnarríkjunum síðustu áratug-
ina.
— ★ —
f sambandi við manntalið hefur
verið reiknað út dánarhlutfalhð
í Sovétríkjunum. Segir svo í op-
inberum skýrslum, að það hafi
reynzt vera 7,5 af þúsundi— en ef
sú tala er í samræmi við raun-
ræða lægstu dánartölu í heimi.
Aðeins Holland kemst þar í sam-
jöfnuð, en dánarhlutfallið þar er
7,6 af þúsundi. — Þó að ýmsir van
treysti sanngildi þessara upplýs-
inga, er eitt, sem styður það,
að þær geti verið á rökum reist-
ar: í Sovétríkjunum eru nú 16,6
almennir læknar og tannlæknar
á hverja 10,000 íbúa, en það er
mjög hátt hlutfall. — Þannig eru
t. d. í Sviss, þar sem ástandið
í heilbrigðismálum þykir mjög
gott, „aðeins“ 13,3 læknar á
hverja 10.000 íbúa.
— ★ —
Rússarnir hafa hins vegar ekki
hátt um fjölda fæðinga, en margt
bendir til, að fæðingatalan fari
stöðugt lækkandi í Sovétríkjun-
um. — Fyrir októberbyltinguna
var fæðingarhlutfallið um það
bil 47 af þúsundi, en nú er talið,
eftir þeim heimildum, sem fáan-
legar eru, að hlutfallið sé aðeins
25 af þúsundi.
Krúsjeff virðist uggandi vegna
þróunarinnar á þessu sviði, því
að nýlega lét hann svo um mælt,
að einhleypt fólk og bamlausar
fjölskyldur, ættu í raun og veru
að bera verulega aukaskatta. —
Hver hjón ættu að eiga a. m. k.
þrjú börn, sagði hann í ræðu,
sem hann hélt í Síberíu eigi alls
fyrir löngu.
Hlut-
laust
land
WASHINGTON, 25. nóv. NTB-
AFP. — Áætlað hafði verið, að
samningurinn um suðurheim-
skautssvæðið yrði undirritaður á
föstudaginn kemur, en athöfn-
ruleikann, þá er þarna um aðinni hefur verið frestað fram á
mánudag, samkvæmt góðum
heimildum í Washington.
Sömu heimildir hermdu, að á
fundinum í dag hefðu menn ekki
orðið á eitt sáttir um endanlegt
orðalag samningsins, og stafaði
það fyrst og fremst af því. að
margar sendinefndanna höfðu
ekki fengið nógu ítarleg fyrir-
mæli frá ríkisstjórnum sínum.
Búizt er við, að á mánudag
verði búið að greiða úr öllum
vandamálum, þannig að hægt
verði að undirrita samninginn.
Sennilega verður Eisenhower
forseti viðstaddur hina hátíðlegu
athöfn, þegar samningurinn um
að gera suðurskautssvæðið að
hlutlausu og vopnlausu land-
svæði verður undirritaður.