Morgunblaðið - 01.05.1960, Qupperneq 6

*
MORGVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 1. maí 1960

llr verinu
Eítir Einar Sigurðsson
Togararnir
HÉR við land hefur tíðin verið
ágæt hjá togurunum, yfirleitt
hægviðri.
Flest öll skipin eru á heima-
miðum, en þó eru nokkur við
Austur-Grænland. Halda þau,
sem heima eru, sig aðallega á
Selvogsbanka, en eitthvað hafa
þau þó verið á Eldeyjarbanka og
á Jökultungunni.
Afli á heimamiðum hefur ver-
ið allgóður hjá mörgum, en áber-
andi mikið af ýsu og nærri hrein
ýsa hjá sumum. Við Grænland
hefur líka verið góður afli, en
þó hafa einhverjar tafir verið
þar vegna veðurs og íss á mið-
unum.
Fisklandanir sl. viku:
Marz ........... 229 t. 10 dagar
Jón forseti .... 123 t. 11 —
saltfiskur 43 t.
Hafliði ......... 46 t. 5 —
Uranus ......... 277 t. 14 —
Jón Trausti .... 72 t. 6 —
Sölur erlendis sl. viku:
Egill Skallagr.ss. 205 t. £ 16.998
Röðull ......... 173 t. £ 14.312
Pétur Halldórss. 158 t; £ 11.680
Síðasta skipið seldi ekki allan
afla sinn í Bretlandi, þar sem
náð var þeirri upphæð, sem ís-
lenzkir togarar máttu selja fyrir
f apríl, og varð því skipið að
koma heim aftur með 45 lestir
af fiski.
Reykjavík
Sjóveður voru góð alla vikuna
Ðg róið alla daga.
Bátar hafa verið að flytja sig
aí grunnmiðum og vestur að
Jökli og þá flestir tekið ís og
verið tvo sólarhringa úti.
Aflabrögð hafa verið sæmi-
leg hjá flestum, komizt upp í
30 lestir eftir tvo sólarhringa.
Hjá handfærabátum hefur afli
verið nauðatregur.
Aflahæstu útilegubátarnir:
Guðm. Þórðarson .. .... 898 t.
Helga .... 887 —
Hafþór .... 800 —
Bjöm Jónsson .... .... 775 —
Auður .... 715 —
Rifsnes .... 692 —
Aflahæstu dagróðrabátar frá
1. marz til 29. apríl:
Svanur ................ 572 t.
Asgeir ................ 558 —
Barði ................. 486 —
Kári................... 484 —
Margir eru þama á næstu
grösum.
Keflavík
Tíðin hefur verið ágæt og róið
upp á hvern dag alla vikuna.
Afli hefur verið sæmilegur,
algengast 8—10 lestir í róðri, og
sumir fengið miklu meira, eins
og Júlíus Bjömsson, sem fékk
c:nn daginn við 45 lestir, Bára
við 40 lestir, Svanur við 30 lest-
ir og Jón Guðmundsson við 26
lestir.
Askur er með mestan afla frá
áramótum, alveg við 1000 lestir,
og Ólafur Magnússon með við
95C lestir.
Bátamir hafa aðallega verið
norðvestur af Skaga, 20—30 míl-
ur, 2—3 stunda siglingu.
Heldur hefur dregið úr aflan-
um síðustu daga, en menn eru
að vona, að úr rætist aftur núna
eftir helgina.
Tveir netabátar, Bára og Vil-
borg, eru að byrja með línu.
Trillurnar hafa aflað sæmi-
Trillubátunum fjöigar stöðugt
lega, upp í skippund á færi yfir
daginn.
Akranes
Róið var alla daga vikunnar
og var reytingsafli, 10—18 lestir
í róðri.
Bátarnir eru nú bæði djúpt í
Miðnessjónum og undir Jöklin-
um. Fiskurinn stendur glöggt í
Miðnessjónum, rétt einstaka bát-
ur, sem fær þar góðan afla. Bát-
amir eru því að flytja sig norð-
ur á bóginn, enda þótt þar hafi
verið tregt undanfarið.
10 aflahæstu bátarnir frá ára-
mótum:
Sigrún 1046 tonn
Sigurvon 932 —
Sigurður 882 —
Böðvar 872 —
Sæfari 847 —
Ólafur Magnússon .. 805 —
Höfrungur 795 —
Sveinn Guðmundsson 763 —
Heimaskagi 725 —
Skipaskagi 693 —
Vestmannaeyjar
1 vikunni voru góðar gæftir,
en afli heldur rýr. Eru bátamir
nú að taka upp netin, nokkrir
fara með línu, en flestir hætta
alveg veiðum, því að erfiðlega
gengur að fá menn i beitingu.
Velvakandi — sunnudagsbl. 11
ÞEGAR snjórinn er horfinn af
jörðunni og náttúran farin að
taka á sig sumarsvip, vakna
margir ósjálfrátt til meðvit-
fcndar um, að mannfólkið get-
ur líka gert sitthvað, til þess
að fegra og prýða umhverfið.
Þannig hefur Velvakandi
nýlega fengið tvær upphring-
ingar frá konum, sem kvartað
hafa yfir sóðaskap eða leiðin-
legri umgengni hér í höfuð-
staðnum eða við hann.
•^in^úrtjrrasfiö^^^
Sú fyrri býr í einu fjölbýl-
ishúsanna við Hringbraut,
vestan íþróttavallarins á Mel-
unum, og ræddi hún um gras-
flötina fyrir sunnan húsin.
Flöt þessi sagði konan, að
hefði aldrei verið girt af, og
gangstígar lægju því yfir
hana í flestar áttir. Samfara
átroðningnum væri svo aikyns
bréfarusli og drasli fleygt
þarna á bak við húsin og flækt
ist það síðan á víð og dreif
yfir alla flötina. Þessu ófremd
arástandi mæltist konan til að
bætt yrði úr og bletturinn
gerður af þeim yndisauka, sem
til hefði verið ætlazt í upphafi
og með örlítilli framtakssemi
gæti auðveldlega orðið.
Bugðu og Elliðaár, þar vestan
við veginn. 1 þessa gryfju
fleygði fólk öllu mögulegu
andskotans drasli til sárra leið
inda fyrir flesta vegfarendur.
Sem dæmi um þann varning,
sem þarna blasti við sjónum
manna, nefndi konan slitnar
rúmdýnur, gamla vaska, bíla-
hluti og annað þess háttar.
Væri þetta að öllum líkindum
komið frá fólki því, sem ætti
sumarbústaðina í nágrenninu.
— Það er ósköp æskilegt, að
þessi staður verði sem allra
fyrst gerður svolítið þrifalegri,
sagði konan. — Þetta er fjöl-
farin leið á sumrum, og eng-
inn vafi er á því, að næstu
mánuðina eiga ótal margir eft
ir að aka þarna um með vini
sína og kunningja, bæði inn-
lent fólk og erlent. Og það er
reginskömm, ef ekki verður
bætt um þetta. Sóðaskapur-
inn þarna upp frá ber sannar-
lega fagurt vitni þeim sem
þarna búa. Svæðið tilheyrir
Kópavogi ög ættu yfirvöldin
hið bráðasta að láta ryðja yfir
ruslið í gryfjunni.
• „Njótum^semjbezt^^
sumars og sólar
Þetta er í stuttu máli það
sem konurnar tvær höfðu að
ségja, og vonandi verður þeim
að ósk sinni. Við hin getum
svo kannske, þegar hægt er
um, litið í kringum okkur, ef
vera kynni að við gætum sjálf
lagt eitthvað af mörkum tii
þess að gera húsagarð okkar,
bæinn eða sveitina hreinni og
fallegri. Enginn vafi er á því,
að í slíku umhverfi munum
við enn betur njóta sumars og
sólar
Yfirleitt hefur afli hjá bátum
verið 3—10 lestir í róðri. lú—20
bátar róa nú með línu og afla
sæmilega, 8—10 lestir í róðri.
Sérstaklega hefur Stígandi aflað
vel á línuna, fengið 12—20 lestir
i róðri.
Nokkrir bátar fóru með net
vestur í Breiðafjörð, en eru nú
komnir aftur, og fengu lítinn
afla, munu netin, sem þeir nota
við Eyjar, vera of stórriðin fyrir
íiskinn í Breiðubugtinni.
Talsverð síld virðist vera við
Eyjar. Fór einn bátur með 5 net
og lagði þau skammt frá landi
fyrir sunnan Eyjar og fékk í þau
10 tunnur af fallegri síld.
24. apríl var Lifrarsamlag
Vestmannaeyja búið að taka á
móti 3217 lestum af lifur á móti
3653 lestum í fyrra. Svarar mis-
munurinn til 6000 lesta af fiski
eða meðalafla af 12 bátum.
10 aflahæstu bátarnir frá ára-
mótum:
Stigandi .............. 1043 t.
Leó ................... 1003 —
Gullborg ............... 909 —
Reynir ................. 835 —
Eyjaberg ............... 826 —
Gjafar ................. 826 —
Gullver NS ............. 789 —
Ófeigur II ............. 787 —
Snæfugl SU ............. 785 —
Kári ................... 783 —
Mál málanna
Undanfarna daga hefur ís-
ienzka þjóðin staðið á öndinni
vegna úrslitanna á Genfarráð-
stefnunni. Og sl. þriðjudag urðu
þau kunn.
Gerð hefur verið samlíking á
Davíð og Golíat, þar sem litla ís-
iand og stóra Bretland eigast við.
Við lestur þeirrar sögu í Biblí-
unni hefur víst flestum farið svo
að hafa samúð með Davíð í átök-
ur.um við risann^Golíat. Við er-
um að vona, að það sé eins nú,
að þjóðir heims hafi samúð með
íslendingum, enda þótt fulltrúar
sumra þeirra hafi vegna hags-
rnuna þjóða sinna, að þeir töldu,
greitt atkvæði á pnóti íslandi.
Almenn samúð þjóða er áreiðan-
lega mjög mikilvæg íslending-
um. Þessi litla þjóð er að berj-
ast fyrir lífsbjörg sinni, og
hvernig sem aðrir, sem eiga í
högéi við Íslendinga, líta á mál-
ið, eru fiskveiðarnar hið mikil-
vægasta í okkar augum eins og
sakir standa og verða sjálfsagt
enn um langan aldur.
Það má segja, að samúð þjóða
verði ef til vill ekki látin í ask-
ana, en ef svo hefði farið, að
fiskiskip allra þjóða, sem stund-
að hafa veiðar við ísland, hefðu
næstu 10 árin ruðzt með botn-
vörpur sínar og síldamætur inn
að 6 mílum, hefðu mörgum ís-
lendingum þótt þrengjast fyrir
dyrum, þegar þeir voru orðnir
svo góðu vanir sem að hafa 12
mílurnar svo til alveg friðaðar
fyrir útlendum fiskiskipum. —
Þessi veiði Breta innan þeirra
var aldrei teljandi, þótt hún
væri nógu hvimleið fyrir þá, sem
slóðu í ströngu, íslenzku land-
hel gisgæzluna.
En þrátt fyrir allt hefur ekki
sprottið hatur hjá íslendingum
til Breta. Bretar eru gömul og ný
viðskiptaþjóð okkar og hafa
aldrei fyrr en nú sýnt verulega
ágengni við landsmenn. Að vísu
börðust brezkir fiskimenn og
kaupmenn við þá fyrr á öldum,
og myndi það vera kallaður smá
skæruhernaður nú til dags, en
það var aldrei neitt í þá átt að
undiroka þjóðina, og hefði þó
Bretum sjálfsagt verið það í lófa
lagið, þegar nýlenduveldi þeirra
stóð með mestum blóma. Brezk-
ir togaramenn hafa vissulega oft
eldað grátt silfur við landsmenn,
sem reyndu að verja sína þrSngu
landhelgi, en það hafa fiskimenn
allra þjóða gert, sem leitað hafa
að íslandsStröndum. Það er ekki
verið að mæla þessu bót, síður
en svo, en þar sem varnarleysi
var fyrir, var gengið á lagið.
Þetta hefur gjörbreytzt seinni
árin með bættri landhelgisgæzlu,
og má segja, að mjög langt hafi
verið komið í þá átt að halda i
heiðri íslenzka landhelgi.
Viðskiptin við Breta hafa ver-
ið hagstæð fyrir Islendinga. Þeir
hafa selt okkur ódýrar vörur og
löngum greitt vel fyrir fisk okk-
ar og aðrar útflutningsvörur. Og
það sýnir bezt, að íslendingar
hafa ekki erft átökin við Breta,
að þeir hafa aldrei verið með
nein samtök um að kaupa ekki
brezkar vörur, og hafa viðskiptin
milli þjóðanna gengið eðlilega
þrátt fyrir landhelgisdeiluna,
þegar löndunarbannið er undan-
skilið, sem Islendingum fannst
alltaf bolabragð af hálfu Breta.
En samt þá minnkuðu þeir ekki
kaup sín hjá Bretum neitt telj-
andi, heldur greiddu þau með
gjaldeyri, sem þeir öfluðu fyrir
vörur, sem þeir seldu í öðrum
löndum.
Nú þegar málum er ráðið til
iykta í Genf, er það háttur allra
drenglundaðra manna að láta
deilur niður falla. Og vona Is-
len.dingar, að Bretar sætti sig við
orðinn hlut og virði íslenzka
fiskveiðilandhelgi, eins og aðrar
þjóðir hafa gert. Munu undan-
farin átök þá fljótt gleymast og
allt falla í ljúfa löð milli þjóð-
anna, Islendingar selja Bretum
sinn fisk og kaupa af þeim nauð-
synjar sínar, og hafa eins og löng
um áður við þá margháttuð
r íenningartengsl.
En eitt verða þó Bretar og all-
ar þjóðir að vita og ekki ganga
neins duldar í þeim efnum, að
12 mílurnar eru ekki lokatak-
mark. Stöpullinn, sem landið
stendur á, landgrunnið, er eign
íslenzku þjóðarinndr, jafnt sem
landið sjálft, og rétturinn til að
nytja þann fisk, sem syndir þar
í sjónum, íslendinga einna. Þetta
er frumburðarréttur íslenzku
þjóðarinnar, sem aldrei getur
verið um að ræða að afsala sér
að meira eða minna leyti, þótt
* kyrrt sé látið liggja í bili.
☆
FERDIIMAND
☆
Jiuslagr^fja^
í alfaraleið
Hin konaa kvartaði yfir
ruslagryfju mikilli, sem væri
rétt neðan við efri stífluna í
Elliðaánum, milli brúnna yfir
6876