Morgunblaðið - 22.07.1960, Blaðsíða 13

Föstudagur 22. júlí 1960
MORC111SH1AÐIÐ
13
Fimmfugur i dag
Henrik Thorlacius
HENRIK Thorlacius, lektor, er
fimmtíu ára í "dag. Við vinir
hans viljum gjarnan minnast
hans ó þessu stóra afmæli.
Henrik Thorlacius er af góð-
um ættum. Hann er fæddur 22.
júlí 1910 á Bakkafirði. Hann er
sonur hjónana Samsonar Jóns-
sonar og Guðrúnar Thorlacius.
Faðir Henriks Thorlacius er
kunnur hagleiksmaður, sem er
bæði húsa- og bátasmiður, og
þekkja hann margir að öilu góðu.
Móðir Henriks var Guðrún
dóttir Daníels Thorlacius í Stykk-
ishólmi, mæt kona og vinsæl.
Mín virðing fyrir Henrik
Thorlacius vaknaði, þegar kona
mín benti mér á það eitt sinn,
er hann borðaði miðdag hjá okk-
ur. Ég sagði: „Hvað er nú að
ske? Af hverju dekkarðu svona
fínt borð fyrir okkur?“ Þá sagði
hún: „Hann er vinur þinn“.
Okkar samstarf hefir verið
sérstaklega gott og vonandi kem-
ur það mörgum að gagni. Hið
vandasama starf um íslenzka
málið á bókinni „Verklegri sjó-
vinnu“ er meira honum að þakka
— Utan úr heimi
Framhald af ols. 10.
Á meðan sovézkar eldflaugar
hafa forystuna um könnun
geimsins, meðan efnahagur Sov-
étríkjanna tekur stórstígari fram
förum en okkar, meðan við erum
of svifaseinir að gera okkur grein
fyrir þróun mála í hinum frjálsu
ríkjum í Asíu, Afríku og Suður-
og Mið-Ameríku, þá mun máttur
Sovétveldisins sífellt aukast —
og Krúsjeff. mun sýna okkur
fyrirlitningu.
* VERÐÉM AÐ EINBEITA
ORKUNNI
Fyrsta vandamálið varðandi
afstöðu okkar til Krúsjeffs er
þannig að finna hjá okkur sjálf-
um — og því verðum við að ein-
beita allri orku okkar og vilja
til þess að takast á við þau miklu
verkefni, sem. fyrir liggja á
næsta áratug. — Og annar vandi
okkar felst í afstöðunni til ann-
arra þjóða heimsins — til þess
mikla hluta mannkynsins, sem
hvorki er amerískur né komm-
únískur.
Ef við miðum stefnu okkar við
þetta —>að efla eigin styrk og
koma á traustu samstarfi við sem
flestar þjóðir heims, þá getum
við mætt Krúsjeff í trausti á
okkur sjálf og styrka afstöðu
okkar í heiminum.
en nokkrum öðrum, og er senni-
legt, að hans almenna starf og
þátttaka, eins og^margra ungra
drengja á íslandi, í vinnu sinni
til sjós og lands eigi þar sinn
uppruna.
Ahugi Henriks Thorlacius hefir
líka fengið byr í starfi hans í
Stýrimannaskóla Islands og hefir
hann fengið mikla þökk hjá mörg
um nemendum skólans, sem notið
hafa kennslu hans á menntavegi
þeirra.
Starf Henriks Thorlacius í
Slysavarnafélagi Islands er á
margan hátt merkilegt, og hefir
hann sér í lagi borið Austur-
land fyrir brjósti, og gleyma fáir
hans góðu ræðu, þegar hann fékk
samþykkt á Slysavarnaþingi upp-
haf að byggingu björgunarskútu
fyrir Austurlandi, og endaði hans
skilmerkilega ræða á þessum orð-
um: „Látum Austurland ekki
gleymast".
Henrik Thoriacius hefir verið
rithöfundur frá unga aldri, og
hefir hann skrifað margar góðar
bækur, sem eru mikið lesnar af
góðum bókamönnum og prýða
góð heimili víða um land.
Henrik Thorlacius á marga
vini hér og erlendis, og hefir hans
„correspondance" við merka er-
lenda menn orðið honum og Is-
iendingum til sótna.
í starfi sínu sem lektor við
Maryland University" og kennsl
una á Keflavíkurflugvelli, bar
sem hann kennir íslenzkú, þýzku
og frönsku, hefir hann orðið sér
og landinu til virðingar, en þarna
hafa margir fyrirmenn fra Ame-
ríku starfað og notið kennslu hr.
Henriks Thorlacius, og sú vinátta,
sem þar hefir skapazt, er bæði
góð og æskileg.
Um leið og ég skrifa þessar
fáu línur um góðan vin minn og
starfsfélaga, vil ég að sjálísögðu
„Vöiuóvísaníinar" ekhi lótnoi
í vinnulaunnumslög?
Kaupfélagsmenn segja þœr nofaðar i
öðrum viðskiptum
óska honum til hamingju með
fimmtíu ára afmæiið og þakka
honum fyrir góða vináttu og sér-
staklega hógværðina, sem kernur
mér svo vel.
Ársæll Jónasson
— Hestamannamót
Framh. al bls. 11
Sigurvegari varð Reykur Skúla
Kristjánssonar á Svignaskarði.
Hljóp í undanrás á 24,0 sek., en í
úrslitum á 22,3 sek. — 2. varð
Þröstur Bjarna Jóhannssonar,
hljóp í úrslitum á 23,1 sek. 3.
varð Litli-Raúður Guðmundar
Ragnarssonar, Rvík. Hljóp í úr-
slitum á 23,2 sek. Fjórði varð
Gregori Ásgeirs Gestssonar,
Hvanneyri á sama tíma en sjón-
armun á eftir. Rétt er að geta
þess að Kirkjuibæjar-Blesi var
fyrstur i sínum riðli i 300 m.
hlaupinu og átti rétt til þátttöku
í úrslitum, en eigandi dró hann
til baka, þar sem hann taldi ekki
gott fyrir hestinn að fá e. t. v.
þrjá spretti með stuttu millibili.
350 m. stökk
í þessu hlaupi voru 7 hestar.
Sigurvegari varð Garpur Jó-
hanns Kr. Jónssonar í Dalsgarði,
hljóp í undanrás á 26,7 sek., en
í úrslitum á 25,5 sek., sem er
sami tími og staðfest met. — 2.
varð Blakkur Þorgeirs í Gufu-
nesi, hljóp í úrslitum á 26,2 sek.
3. varð Skenkur Sigfúsar Guð-
mundssonar, Svignaskarði, hljóp
ó 26 2 sek., en sjónarmun á eftir
Blakk.
Leikarar biðja
um skúr
NOKKRIR leikarar, með Krist-
björgu Kjeld í fylkingarbrjósti,
hafa skrifað bæjarráði, þar sem
þeir fara fram á að fá skúr sem
stendur á hinni gömlu ísbjarn-
arlóð við suðurenda Tjarnarinn-
ar. Munu leikararnir hafa í
byggju að gera einhvers konar
leikhús þarna. Þetta erindi leik"
aranna taldi bæjarráð heyra
undir embætti borgarlæknis og
þangað var því vísað.
MBL. HEFUR borizt frá Kaup-
félaginu Dagsbrún í Olafsvík
bréf það, sem hér er birt. Skv.
þréfi þessu halda kaupfélags-
menn því fram, að „Vöruávísan-
ir“ þeirra, sem í umferð eru í
Olafsvík, hafi ekki verið látnar
í vinnulaunaumslög, heldur séu
þær notaðar í öðrum viðskiptum.
Skv. uppiýsingum, sem Mbl. fékk
með „vöruávísun" Kaupfélags-
ins hafa ávísanir þessar verið not
aðar beint og óbeint til vinnu-
launagreiðslna. Stangast því á
staðhæfingar heimildarmanna
blaðsins og kaupfélagsins. Blað-
ið telur hinsvegar sjálfsagt að
birta bréf kaupfélagsins, sem
stutt er yfirlýsingum frá forráða-
mönnum verkalýðsfélagsins á
staðnum. Birtist bréfið með orða-
lagi höfundar, Alexanders Stef-
ánssonar, kaupfélagsstjóra:
„Hasafrétt“
„í blaði yðar 16. júlí sl. birtið
þér grein, ,hasafrétt“ á áberandi
stað, sem ber yfirskriftina „Há-
þróaðir" viðskiptahættir í SÍS—
kaupfélagi, ásamt mynd af vöru-
ávísun frá Kaupfélaginu Dags
brún.
Vér viljum hér með tjá yður
að skrif þessi eru rakalaus lygi
frá rótum. Kaupfélagið Dagsbrún
hefur aldrei greitt vinnulaún með
vöruávísunum, né sett slíkar ávís-
anir í vinnulaunaumslög verka-
fólks. Ekki einn einasti verka-
maður né launþegi hjá Kaupfé-
laginu Dagsbrún gæti haldið
slíku fram, og er þessi lygafregn
yðar fordæmd af öllum í Ólafs-
vík og nágrenni. Fylgja hér með
yfirlýsíngar frá trúnaðarmanni
verkalýðsfélagsins á vinnustað,
istjórn Verkalýðsfélagsins Jökuls
ó>=D>=b>=2’=:ö>=2>=:ö>=9>=:ö>=2>=ö>=2>=ö>=9>==ö>=2’=:ö>=5>=b>=0>=^<r:^Q=-:C=^Q=rfCp5<Q=^<Fs<Q=*ö:=':Q='<ó=':Q='
og gjaidkera kaupfélagsins.
Til upplýsinga fyrir fátróða en
illgjarna blaðamenn skal upp-
lýst að vér notum vöruávísanir
aðailega á eftirfarandi hátt:
1. Nokkuð margir viðskipta-
menn vorir kaupa þessi vöruávís-
anahefti þar sem þeir telja sig
og tjölskyldur sínar fylgjast bet-
ur með eyðslu til vörukaupa á
þann hátt.
2. Einstaka viðskiptamenn
vorir er skulda oss meira í vöru-
kaupum en framleiðsla þeirra
kemur til að geta greitt upp,
semja við oss um úttektarlán, og
í stað nótuskrifta í deildum fé-
lagsins fá þeir vöruávísanahefti
til að taka út á.
3. Allmargar fjölskyldur þurfa
oft á aðstoð að halda, t. d. fá ekki
útborgað á réttum tima hjá bát
eða fyrirtæki, t. d. Hraðfrysti-
húsi Ölafsvíkur h.f. Þetta fólk
leitar gjarnan til vor um vörulán
meðan ofangreint ástand varir.
Ef við hjálpum þessu fólki, sem
er æði oft, heimilast því vöru-
úttekt í verzlunardeildum vorum
með vöruávísunum.
Vér viljum að lokum taka fram,
að Kaupfélagið Dagsbrún hefur
frá fyrstu tíð reynt eftir megni
að stuðla að sem beztri verzlunar
þjónustu við fólkið í Ólafsvík og
nærsveitum, ennfremur að
byggja upp sem blómlegast at-
vinnulíf í Ólafsvík með beinum
afskriftum, og hefur hér náðst
töluverður árangur, sem betur
fer, það geta allir séð sem vilja
sjá. T. d. greiddi kaupfélagið
rúmlega 7 millj. í vinnulaun árið
1959.
En því miður eru alltaf til
menn sem eru haldnir hvötum
til að draga slíka uppbyggingu
niður í svaðið, slíkir menn eru
óþurftarmenn, niðurrifsmenn I
þjóðfélaginu, venjulegast menn
sem minnst gagn gera, hver á
sínum stað. Ef til vill hefur
einhver slíkur komið ritstjóra
Morgunblaðsins til að birta þessa
frétt.“
•=ö>=9i!=:b>=£i>=ös=£>>rT5>=C>>=í)>=2>=:ö<a
I
£
i
1
I
Grænmeti
NÚ gengur í hönd grænmetis
tímabilið, sem því miður er
alltof stutt hér á landi, og því
nauðsynlegt að húsmæður
gæti þess að heimilisfólkið
fái eins mikið og mögulegt
er af nýju, vítamínsríku "græn
meti.
Húsráð
• Það getur verið erfitt að
ná burtu blettum, sem rign-
ingardropar skilja eftir á leð-
urtöskum; það er alveg sama
hve mikið töskurnar eru
nuddaðar og fægðar, blettirn-
ir fara ekki. Óbrigðult ráð við
því er að nudda töskuna með
vatt-hnoðra, sem undinn hef-
ur verið í mjólk. Blettirnir
hverfa gersamlega og eftir
verður mött himna, sem
hverfur ef taskan er fægð upp
úr hvítu skókremi.
• Flestar húsmæður gráta
yfir lauk, en laukur er ei.tt af
því sem þær þurfa alltaf að
vera að nota. En setji þær
upp gleraugu, sem falla að
andlitinu, svo sem snjógler-
augu, sundgleraugu eða bara
ljósagleraugu, er vandamálið
leyst. Þær gráta ekki meira
yfir lauknum.
Fyrirtak er að bragðbæta
allan mat með söxuðu græn-
meti á degi hverjum, svo sem
með steinselju og grænkáli.
Báðar þær káltegundir eru
mjög auðugar af C-vítamíni,
og auk þess A-vítamíni, og
auk þess A-.vítamíni og járni.
Bezt er að saxa kálið um leið
og maturinn er borinn fram
og nota til þess þar til gert
raspjárn.
Ekki má heldur gleyma að
borða nóg af hrásalati. sem
búið er til úr ýmsum kálteg
undum, svo sem hvít-, rauð-
og blómkáli, sem allar inni-
halda mikið af C-vítamíni. Er
hægt að blanda hinar ýmsu
a degi hverjum
káltegundir á margvíslegan
hátt og skal hér nefnd aðeins
örfá dæmi:
í saxað hvítkál er gott að
bæta við eplabitum og að vild
ellegar niðursoðnar rauð-
rúsínum og hnetukjörnum,
beður eða piparrót. Salatið er
látið í lög, sem samanstendur
af sítrónusafa, örlitlu vatni og
sykri.
Úr rauðkáli er hægt að búa
til ljúffengt salat með eplum
og appelsínum (einnig sett í
sítrónulög, svo sem að ofan
greinir) eða með rauðbeðum
og eplum og salatið bragð-
bætt með sinnepi, salti, ed-
diki og litlu af sykri.
Hrásalat úr blómkáli er
bezt með rifum gulrótum eða
• 'Sé blómkálshöfuðið flekk
ótt og svo mislitt, að leiðin-
legt sé að bera það fram, er
heillaráð að setja mjólkur-
slettu út í vatnið, sem það er
soðið i. Þá hverfa flekkirnir
og blómkálið verður hvítt og
fallegt. Sama gildir með gaml
ar kartöflur; þær líta út eins
og nýjar, séu þær soðnar á
sama hátt.
eplum, vætt í sítrónulög.
Ó>=0.'-=2>=b>=O>=:ö>=ó>=ti>=£5>=:ö>=2>=ó>=2>=ö>=2>=ó.'-=2:=:ó>=2>Æó>=0>=ó>=2>=ö>=2>=ö>=2>=ó>=P>"2>^S>=ó>=D>=2>=ó.'-=2>Æö>=2>=í)>^D>=íi>=£)>=ö>=£)V=í)>^£)>=í,.^=£iv==í)^