Morgunblaðið - 26.07.1960, Side 8

Morgunblaðið - 26.07.1960, Side 8
8 MORGUWBl4ÐIÐ Þriðjudagur 26. júlí 1960 „Þeir komust að því síðar hvað ég meinti’ VIÐ SJÁUM hann standa á bryggjunni, þegar togararnir koma, með baukinn í annarri hendinni og tappann 4 hinni. Hann er rauður í kinnum og selta í svipnum. Við höldum hann sé Færeyingur, því þeir bera í andliti sterkari svip af sjónum en aðrir sem við þekkj- um. Hann er ekki hár maður en þrekinn, ef út í það færi. Bjarni Guðmundsson, verk- stjóri hjá Togaraafgreiðslunni er sextugur í dag. Þegar ég gekk með honum um bryggjurnar einn dag í júnímánuði og rabbaði við hann um þorskinn, sem hann veiddi fyrir mörgum árum úti á Köntunum, var hann með kyn legan glampa í augum allan tím ann og það var eins og honum fyndist gamari að ég skyldi hafa komið og minnt hann á að fleira er matur en feitt ket. — Hvað komstu með af sjón- um, Bjarni? — Þetta andlit. — Þetta rauða andlit? — Já, sjórinn var rauður fyrir vestan. Þeir segja hann sé grænn, það fer eftir því hver horfir. — Ég átti við reynsluna. — Hvað ég kom með af reynsl unni í land? — Já. — Ég held að sjórinn hafi ekki gert mig að verri manni. Af hverju spyrðu? — Ég hé'.t þú værir Færey- ingur. Nei, ég er ekki Færeyingur, ef ég væri það, sæti ég á þessari stund niðri í gamalli skútu og væri að drekka Alaborgaráka- víti. — Þeir drukku mikið fyrir vestan? — Nei, en þeir drukku. — Fyrir vestan, hvað er það? — Grunnavík. — Grunnavík, það hljómar eins og Oxford, þegar þú segir það. — Oxford já, það er víst úti í Skotlandi, er það ekki? — Oxford er skrítið nafn. Er ekki eitthvert skrítið nafn í þinni ætt, Biarni? -— Jú, ætii það ekki. Móðir mín hét Ketiiríður Guðrún Vet- urliðadóttir og faðir minn Guð- mundur Theófílusson, er það nógu skrítið? Svo þekkti ég tvær kerlingar sem hétu Svía- lín og Listalín. Ég kinkaði kolli. — Já, en þetta var ekki beys- ið, aðeins nokkrar skepnur og svo það sem fékkst úr sjónum. Ég var 11 ára þegar ég fór fyrst á handfæri með föður mínum, en svo hættum við að fara sam an, þegar ég var 17 ára. — Af hverju? — Hann drukknaði. — Drukknaði? það var eins- konar tízka í þá daga. — Tízka, nei. Þú skilur þetta ekki; þú hefur aldrei spurt: Hvenær kemur pabbi? Og þú hefur aldrei staðið í fjörunni. ég mundi ekki gleyma því, þó ég yrði 160 ára. Við stóðum þar öll og móðir mín, 5 systkini und ir fermingu. Ég skammaðist mín. — Ég held bara þú sért orð- inn rauðari í andlitinu en ég, kímdi Bjarni og tók hendurnar úr vösunum og snússaði sig. Svo settumst við. — Það þýddí ekkert annað en taka til höndum, sagði hann. — Fimm systkini undir fermingu, sjáðu til. Ég hét því við kistu föð ur míns að fara ekki frá móður Samtal við Bjarna Guðmundsson verkstjóra minni fyrr en barnið sem hún þá gekk með og tveimur mánuð um síðar varð bróðir minn, væri komið á legg. Það er eitt af fáu sem ég hef aldrei séð eftir. Ég þagði. Bjarni hélt áfram: — Við þurftum að sjá um þennan hóp, ég og elzti bróðir minn. Og það var enginn tími til að fara á skemmtun eða lyfta sér upp eða horfa á stúlkurnar, enginn tími. Halldór Sigurðsson, skipstjóri, frá ísafirði ætti að vita það, ég reri með honum á haustin fram undir jól og legið til þegar búið var að draga, nema vont væri veður, þá var farið inn. Þetta var okkar Vetrargarð- ur. Þeir fara ekki allir í fötin hans Halldórs Sigurðssonar. Eina nóttina undan Jökli, sagði hann okkur að gá á loggið, það var í veðrinu sem Skúli fógeti fórst í man ég. Mælirinn sýndi að við áttum “ftir 10 mílur í land. Hann er vitlaus, sagði hann. Tveimur mínútum siðar braut rétt fyrir framan stefnið og við áttum ekki eftir nema nokkra faðma í land. Hann hafði séð þetta á sjólaginu. Þessir menn kunnu að horfa til veðúrs. Það þurfti meira til en þara í logg- spaðana, til að setja þá út af laginu. — Og hafði þetta eitthvað upp á sig? —• Upp á sig? — Já, ég á við fiskiríið. — Það var auðvitað misjafnt, en líklega ekki verra en nú, ef dæma á af línufjöldanum. Við' höfðum ekki nema 70—80 lóðir, fórum í mesta lagi upp í 120 lóð ir á vorin. Þá vorum við sunnan undir Jökli og höfðum meðferð is beitu í 5 lagnir og sváfum að- eins einu sinni á milli, ef nokk uð var að fá. þurftum oft að standa í prjá sólarhringa, Við fórum ekki langa göngutúra til að sýna hug okkar til íslands og héldum ekki ræður yfir Snæ- fellsjökli. Við bara stóðum -og elskuðum triand þegjandi. Svo sigldum við með fiskinn til ísa- fjarðar. — En pú fórst af sjónum, hvers vegna? — Ég vildi ekki fara af sjón um. Mér líður hvergi betur. En ég fékk slæmar bólgur í maga og konan sagðist ætla að lækna þær, svo ég varð að vera heima og hún stóð við sín orð, því Svanhild er góð kona. — Og ég sem hélt þú hefðir ekki haft neinn tíma til að ná þér í konu. — Ojú. — Hvernig fórstu að því? — Ég var að bíða eftir Snorra goða og þá notaði ég tækifærið. En það voru erfiðustu róðrarnir þegar við rerum frá Aðalvík. *— SvanhiJd ér norsk, er það ekki? — Jú, hún er norsx. — Hvað var hún að gera hér á íslandi? — Hún var bara vinnukona. Við höfum bæði verið þetta „bara“ alla okkar tíð. Þegar ég beið eftir Snorra, bjó ég á Hem um. Svanhild var þar ganga- stúlka og sá um herbergið mitt. Ég hafði ekki efni á að drekka vín og vildi hafa það rólegt og bað um eins manns herbergi. Þeir sögðu ég mætti ekki hafa hjá mér kvenfólk eftir 10 á kvöldin, en ég svaraði að ég gæti talað við karlmenn úti á götu, en xvenfólk vildi ég tala við inni. Þeir komust að því síð- ar, hvað ég meinti. — Já, fra Aðalvík, sagðirðu. —• Og sérstaklega þegar við vorum með árabátanna. Þá var maður þreyttur eftir róðurinn og þurfa svo að bera soðmatinn yfir fjallið 10 km vegalengd frá Látrum til Hesteyrar, þar sem ég bjó. — Hefurðu blotnað illa á sjó, Bjarni? Þögn. — Hefurðu séð boða, Bjarni? — Einu sinni hélt ég væri búinn heilagur. Það var 1924. Þá átti ég að heita formaður á skektu, ssem Halldór Ólafsson átti. Við rerum úr Hnífsdal og lögðum norður af Vigur. Hann hvessir af norðvestan og mér dettur í hug að sigla upp í Ögur nesið, en veit þar er brim og vandasamt að lenda og tek þá ákvörðun að fara heldur í Álfta fjörð. En þá voru svo miklir boðar út af Vigur og svartabylur að ekki var árennilegt, en svo lygnir hann aðeins og við felld um segl og róum beint út frá eynni og setjum svo aftur upp við Stóraboða, en hann óttaðist ég mest, og þegar við komum yfir boðan.i, heyri ég mikinn skell og lít við í ofboði og þá brotnar hann fáa faðma fyrir aftan okkur, það var eins og hönd sem ætlar að slá flugu á rúðu, en hittir ekki, og við vor- um hólpnir. — Þú sást hana á hernum, hvað var það fyrsta, sem þú sagðir við liana? — „Ég vil brauð með kaffinu og stundvíslega." Það var 1935. Þá sá ég hana fyrst undir auga og svo hélt ég þetta mundi breytast, en það er alltaf það sama, því við eigum engin böm og þar sem börn eru ekki, stendur allt í stað. En við höfum haft marga kost- gangara og nú eru þeir að sjálf- sögðu allir orðnir menntaðir menn. — Þótti þér ekki stundum erfitt að vera ógiftur svona lengi? — Nei, ekki eins og þú held- ur. Ég var trúlofaður ýsunni þangað til. — Þetta hefur verið þræl- dómur. Bjarni Guðmundsson — En vandist. Þá létu menn sér ekki aiit fyrir brjósti brenna. Verzlunin var á Hesteyri, úti- bú frá Ásgeirsverzlun á ísa- firði og þeir komu þangað alla leið frá Horni, 10 tíma ferð og báru 100 pund af vörum á bak- inu heim aítur. Stundum komu þeir í hópum, 7—8 saman og fóru geyst á skíðunum. Þetta voru- menn, sem bjuggu fyrir vestan í þá daga. Þeir höfðu einn poka á bakinu og tvo að auki sinn á hvorri öxl og súrr- uðu þá fasta með snærisspotta. Unga fólkið í dag á víst sínar hetjur. Okkar hetjur voru ekki í kvikmyndum og þær voru ekki einu s’nni útlenzkar. Mín hetja var sterkasti maður á Vestfjörðum, Friðrik Geir- mundsson. Hann átti heima í Aðalvík og Fljótavík og ég man e’ftir því hann kom einu sinni til Hesteyrar í vondri færð og tók 50 kg. af rúgmjöli á bakið og 25 kíló af annarri vöru á aðra öxl ina og þá vantaði hann eitthvað á hina. Karlarnir fengu sér oft rif úr hvölum, sem var sagað niður og notað undir sleðana fyrir járn drag. Friðrik fékk sér nú hval- bein á hina öxlina hjá Vagni bónda á Hesteyri og með þetta fór hann í 6 tíma ferð heim í Fljótavík, og enginn sagði neitt. — Mér dettur í hug, Bjarni, þú átt margar skemmtilegar endurminmngar úr æsku þinni. — Já, en ég man einna bezt eftir því að krakkarnir voru hræddir við drauga og álfa og hvað það nú heitir. Það var varla talað um annað í rökkr- inu og minnsta hljóð var tilefni skelfilegs ótta. Þá stóð ég kannski úti á túni og kallaði allt í einu: — Sjáið þið þarna er hann! Þá skræktu krakkarnir af hræðslu og hlupu heim, en ég hló með öllum maganum. Svo lagðist ég milli þúfna næsta kvöld. Og einhvern veginn hefur það alltaf verið svo að mér hefur fylgt mikil draugagangur. M. T æknifræðingafél. íslands stofnað ÞANN 6. júlí sl. var haldinn í Tjarnarcafé stofnfundur Tækni- fræðingafélags Islands, en það er stofnað af þeim mönnum, sem Norskt síldarskip landar á Jlkureyri Akureyri 21. júlí AÐFARANÓTT fimmtudags kom hingað norskt skip til við- gerðar. Þetta er 260 tonna skip, Völund R-10-SH frá Álasundi. Skiptiteinn bilaði í skrúfunni, og mun gert við hann hér í slipp num í kvöld og nótt, en í fyrra- málið fer skipið aftur út. Að fengnu leyfi landaði skipið 730 málum af síld í Krossanesi. Veiða fyrir móðurskip. Skipið hefur fengið 6000 hektó lítra af síld hér við land. Ekki er saltað um borð, heldur er aflinn úr því og fjórum öðrum skipum fluttur um borð í 600 tonna móðurskip, sem fer með síld- ina til bræðslu í Noregi. I móð- urskioinu er síldin geymd í e.k. formalínlegi. Skipstjórinn sagð- ist fiska mest 45-50 mílur NN eða NV af Hraunhafnartanga og á svæðinu umhverfis Kolbeins- ey. 12. mílurnar. Aðspurður sagði skipstjórinn, sem heitir S. Poulsen, að 12 míl- na mörkin við ísland hái engum Norðmanni við veiðar. Hann kvaðst hafa séð marga enska tog ara við ísland, en engan innan takmarkanna, enda fiskar hann sjálfur sjaldan nær landi en 20 mílur. Hann sagði lífsnauðsyn að fá 12 mílna fiskveiðilandhelgi við Norður-Noreg, en það skipti minna máli við Suður- Noreg, enda lítinn fisk þar að fá á grunnmiðum. — Einar. lokið hafa ingeniörprófi frá ríkis- viðurkenndum æðri tækniskól- um. Á seinni árum hefir þeim stöð- ugt farið fjölgandi, sem sótt hafa þessa menntun, og þá aðal- lega til Norðurlandanna og Þýzka lands. Tilgangur félagsins er m. a. sá að gæta hagsmuna tæknifræðinga og auðvelda þeim aðstöðu til þess að fylgjast ávalt með helztu nýj. ungum, sem fram koma á sviði hagnýtar tækni. Félagið var stofnað af 30 tækni fræðingum og voru þessir menn kosnir í stjórn. / Formaður, Axel Kristjánsson, forstjóri. Meðstjórnendur: Sig- urður Flygering, Sveinn Guð- munlsson, forstjóri, Bernh. Hann- esson, Baldur Helgason. Varastjórn: Gunnar J. Þor- steinsson, Ásgeir Höskuldsson. Nú þegar er hafin undirbún- ingur að því að félagið gerist með limur í norræna tæknifræðinga- sambandinu (Nordisk ingeniör- samfund), en hingað til hefir ís- iand eitt Norðurlandanna staðið utan þeirra samtaka.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.