Morgunblaðið - 26.07.1960, Qupperneq 13

Þriðjudaj|ir 26. júlí 1960
MORCVNBIAÐIÐ
13
Hátíð á við
Ólafsvökuna
ÞAÐ var hrópað og kallað
kallað og hrópað, því að
grindalivalavaða hafði sézt
úti fyrir höfninni í Þórs-
höfn í Kæreyjum. Allir bæj-
arbúar tóku viðbragð og
ungir sem gamlir þuztu nið
ur að höfninni.
Sjómennirnir hoppuðu
um borð í báta sína og reru
út til að reka vöðuna á land
— þar hófst síðan blóðbaðiö
— og cftir nokkra stund
lágu 80 grindhvalir í valn-
um. 1 nokkra daga á eftir
var sjórinn í höfninni litað-
ur blóði þeirra.
Að kvöldi slíks afladags
er haldin hátíð sem jafnast
á við Olafsvökuna. Þá eru
grindurnar skornar og
fengnum skipt.
Myndin er tekin þegar
verið er að reka hvalina
inn í hófnina.

Jón Guðjónsson raf
virlíjam. — Kveðja
JÓN Guðjónsson rafvirkjameist-
ari í Kópavogi og skátaforingi er
fallinn í vahnn langt fyrir aldur
fram. Hann lézt á heimili sínu
að Borgarholtsbraut 21 í Kópa-
vogi aðfaranótt hins 21. þ. m.
Guðfinnur Jón Guðjónsson
fæddist í Hafnarfirði hinn 7. júní
1921, yngstur 5 systkina. Foreldr-
ar hans eru þau hjónin Guðjón
Jónsson kaupmaður í Hafnar-
firði og Ingibjörg Snorradóttir.
Foreldrar Guðjóns voru hjónin
Guðfinna Helgadóttir og Jón
Jónsson, Sandvík.
Foreldrar Ingibjargar voru
hjónin Vigdís Tómasdóttir frá
Skarði í Lundareykjardal og
Snorri Sveinsson skipstjóri á
Bíldudal. Foreldrar Snorra voru
Sveinn Magnússon í Gerðum í
Garði, en hann var frá Berjanesi
undir Eyjajöllum, og Eyvör
Snorrad. Sæmundssonar prests
að Desjamýri.
Jón ólst upp í foreldrahúsum í
Hafnarfirði ásamt systkinum sín-
um Kristni, Hreiðari' og Elínu,
en Sveinn bróðir hans var látinn
í bernsku fyrir fæðingu Jóns.
Hann stundaði nám í rafvélavirkj
un í R-vík hjá rafvirkjameistur-
unum Gissuri Pálssyni og Eiríki
Karli Eiríkssyni og lauk sveins
prófi í þeirri iðn 1943 eða 1944,
en þá hafði hann nokkru áður
lokið iðnskólaprófi. Hann stund-
aði síðan iðn sína á Akranesi um
tveggja ára skeið og síðan í
Reykjavík allt til ársins 1954, en
síðan hefur hann starfað sem
sjáifstæður rafvirkjameistari í
Kópavogi til dauðadags.
Jón Guðjónsson kvæntist árið
1943 eftirlifandi konu sinni Guð-
rúnu, dóttur Guðmundar Runólfs
sonar járnsmíðameistara í
Reykjavík og konu hans Sesselju
Friðriksdóttur. Þau hjónin eign-
uðust þrjú börn, Guðjón f. 1944,
Ingibjörgu f. 1950 og Asdísi f.
1952.
Eftir að þau hjón komu frá
Akranesi 1947 hófust þau brátt
handa að reisa séf framtiðarheim
ili að Borgarholtsbraut 21 í Kópa-
vogi. Þar hafa þau búið síðan.
I sérstæðri byggingu við heimili
þeirra hafði Jón verkstæði, sem
hann vann í, oftast einn. í seinni
tíð eftir að hann varð að draga
saman seglin vegna heilsuleysis.
Elzta barn Jóns, Guðjón, var
honum mjög samhentur, bæði í
daglegum störfum hans og félags-
störfum.
Jón Guðjónsson var maður
mjög félagslyndur. Á ármu 1936
um. Hafnarfjarðarskátarnir tóku
snemma upp þann sið að halda
fundi eða mót með foreldrum
skátanna. Það hefur sagt mér
skátaforingi sá, sem mestan þátt
átti í því að koma skátafélags-
skap í Hafnarfirði á laggirnar, að
þar hafi Jón Guðjónsson sem í
öðru verið aðaldriffjöður. A
meðan Jón starfaði á Akranesi
tók hann þátt í skátastörfum þar
og safnaðist þar um hann flokkur
ungra mann, sem síðan hafa orð-
ið góðir liðsmenn í Skátafélagi
Akraness.
Störf Jóns fyrir skátafélags-
skapinn á íslandi hafa verið met-
in að verðleikum. Hann hefur
verið sæmdur flestum heiðurs-
merkjum skáta sat til dauðadags
í stjórn Bandalags íslenzkra
skáta, sem er æðsta stjórr.arstofn
un íslenzkra skáta.
Hjálparsveit skáta í Hafnar-
firði hefur unnið mörg verk
giftusamleg. í þeim félagsskap
var Jón Guðjónsson helzti hvata-
maður og hinn ósérhlífnasti liðs-
maður, hvort sem hann var þar
foringi eða ekki. Flugbjörgunar-
sveitin átti hauk í horni þar sem
Jón var og vár náið samband
milli hans og þess félagsskapar,
en ekki er mér kunnugt hvort
hann var þar skráður félagi.
Ég sem þessar línur rita kynnt-
ist Jóni Guðjónssyni fyrir tæp-
um aldarfjórðungi. Ég var þá um
fermingaraldur og var áhuga-
samur skáti í Skátafélaginu Vær-
ingjar í Reykjavík. Þá störfuðu
oft með okkur skátar utan af
landi, sem vegna náms eða ann-
arra orsaka dvöldu í Reykjavík
um stundarsakir, og einnig skát-
ar eða verðandi skátar, sem
unnu að félagsstofnunum utan mun
Reykjavíkur. Einn þessara skáta
var Jón Guðjónsson. Hann var
þá skáti í Hafnarfirði en starfaði
með skátasveit þeirri, sem ég var
í, enda var foringi hennar gamall
Hafnarfjarðarskáti. Mér var mjög
í minni hversu vel mér leizt í
upphafi kynna okkar á þennan
aðkomna jafnaldra minn. Mér
fannst strax af útliti hans og
framkomu við fyrstu viðkynn-
ingu, að þar mufidi vera góður
drengur. Öll síðari kynni hafa
staðfest það álit. Næstu árin störf
uðum við Jón Guðjónsson mikið
saman að skátamálum. Ég á
margar góðar endurminningar
frá þeim árum, sem ég var virk-
ur félagi í Skátafélaginu Vær-
ingjar og Skátafélagi Reykjavík-
ur fram yfir árið 1941, en ekki
eru sízt Ijúfar minningar um
hinn góða jafnaldra minn frá
Hafnarfirði, sem mér fannst þá
bæði í skátastarfi og öllu dagfari
hafa náð þeim þroska, sem skáta-
félagsskapurinn stefnir að. Ég
dróst aftur úr í skátastárfinu á
háskólaárum mínum, en Jón mun
andrei hafa slakað þar neitt á.
Fór svo að í rúman áratug sá ég
lítið til Jóns en frétti þó alltaf
öðru hvoru af dugnaði hans og
ósérhlífni í skátastörfum. Er ég
fluttist í Kópavog fyrir nokkrum
árum urðum við Jón nágrannar
og endurnýjuðum okkar gömlu
kynni. Hann starfaði þá eins og
alltaf með Hafnarfjarðarskátun-
um, en oft ræddum við um nauð-
syn þess að endurlífga skátafé-
lagsskap hér í Kópavogi, þótt
hvorugur okkar treysti sér til að
ganga þar fram fyrir skjöldu,
hann vegna sinna miklu félags-
starfa í fæðingarbæ sínum en ég
af öðrum orsökum. Skátafélags-
skapurinn í Kópavogi var endur-
lífgaður og er mér kunnugt um,
að Jón átti drjúgan þátt í því,
þótt hann vildi ekki sjálfur slíta
sig frá sínum félögum í Hafnar-
firði.
Jón varð fyrir því óláni í starfi
sínu fyrir 8 árum að verða fyrir
slysi. Hann átti við heilsuieysi að
stríða síðan, sem miklar þrautir
fylgdu á stundum, en fæstir
munú hafa vitað nema hans góða
kona hvað honum leið, því hvorki
flíkaði hann heilsuleysi sínu né
heldur breytti það hans góða dag
fari. Þau Jón og frú Guðrún
höfðu búið sér gott heimili í húsi
þeirra að Borgarholtsbraut 21.
Höfðu þau haldið áfram sífelld-
um umbótum á því þrátt fyrir
heilsuleysi Jóns. Mér finnst heim
ili þeirra fallegt. Ekki er það þó
af því að það sé ríkmannlegar
búið en gengur pg gerist, heldur
þar frekar ráða snyrti-
mennska þeirra hjóna og sú ró
og friður, sem mér virtist ein-
kenna Jón GuðjónssOn við okkar
fyrstu kynni og mér síðan hefur
sýnzt einkenna konu hans og
börn og heimilisbrag allan.
Með skátalögunum og skáta-
heitinu setti hinn vitri höfundur
skátafélagsskaparins öllum skát-
um mark til að keppa að. Fæst-
um skátum tekst að uppfylla
ströngustu kröfur skátalaganna í
bókstaflegri merkingu. Einn af
þeim skátum, sem í mínum aug-
um hafa komizt næst því að vera
sannur skáti, var Jón Guðjónsson.
ÖU breytni hans i lífinu bæði I
.ikátaíélagsskapnum og utan
hans, var slík, að þar fór sannur
skáti i hinni beztu merkingu.
Á þessari stundu, er Jón Guð-
jónsson er horfinn okkur um
stund, vil ég skora á alla unga
menn, sem áttu því láni að fagna
að kynnast Jóni Guðjónssyni í fé-
lagsstörfum hans, að taka hann
sér til fyrirmyndar í drengskap,
prúðmennsku, starfsáhuga og
ósérhlífni. Við hinir eldri, sem
ekki tökum nú beinan þátt í þeim
félagsstörfum, sem hann vann að,
getum unnið í anda hans með því
að hlynna hver eftir beztu getu
að þeim góðu málum, sem hann
helgaði krafta sína.
Sigurgeir Jónsson.
skrifar um
KVIKMYNDIR
var hann, þá aðeins 15 ára að
aldri, einn helzti forgöngumaður
að endureisn skátafélagsskapar í
Hafnarfirði, sem legið hafði í
dvala, en þar hafði Jón þá verið
féiagi um nokkurt skeið. Hann
varð þá fljótlega flokksforingi í
skátasveit í Hafnarfirði, sem þá
starfaði undir stjórn Erlends Jó-
hannssonar skátaforingja í
Reykjavik og síðan sveitarfor-
ingi og tvisvar félagsforingi
skátafélagsins Hraunbúa í Hafn-
arfirði. Mér er ekki kunnugt um
öll þau störf, sem Jón vann fyrir
skátafélagsskapinn í Hafnarfirði,
en óhætt mun að fullyrða að fá
ráð hafa í því félagi verið ráðin
og fáir hlutir framkvæmdir án
þess að Jón Guðjónsson kæmi þar
við sögu. Hafnarfjarðarskátarnir
eiga skátaskála við Kleifarvatn.
Þar eða í Helgadal halda þeir mót
á hverju vori. Jón Guðjónsson
hefur komið þar mjög við sögu,
bæöi skálans og vormótanna, og
hefur hann oft stýrt þeim mót-
Austur bæjarbíó: — Símavændi
Á SÍÐUSTU áratugum hafa
opinber vændishús verið bönn-
uð víða um heim. En þeir, sem
á þessum ógeðslega starfa hafa
lifað, bæði forstöðumenn hús-
anna og vændiskonurnar, hafa
kunnað að sniðganga þessi bönn
með nýju vændis-fyrirkomulagi,
hinu svokallaða „Call-girls“, eða
símavændi, sem er með þeim
hætti að milligöngumenn vísa
„viðskiptavinunum“ á stúlkur,
sem þeir geta sótt heim, eða þær
þá, venjulega eftir samkomulagi
í síma. — Um þetta fyrirbæri
vændís-lífsins fjallax mynd sú,
sem hér ræðir um. Venjulega leið
ast hinar ungu stúlkur til þessa
lifnaðar, vegna vonbrigða í ást-
um, fátæktar eða illra heimilis-
ástæðna. Og það er einmitt allt
þetta, sem hefur orðið orsök
þess, að hin unga, þýzka stúlka,
Eva, sem er aðalpersóna myndar
þessarar, hefur leiðst til þessarar
óhugnanlegu „atvinnu". Hún á
heima í Austur-þýzkum bæ. Unn-
usti hennar bregst henni, henni
er sagt upp starfi í verksmiðj-
unni, sem hún vinnur í og móðir
hennar, sem er ekkert dyggða-
Úr kvikmyndinni
blóð, rekur hana á dyr. — Hin
unga stúlka stendur nú uppi alls
laus og yfirgefin og ákveður að
leita á fund vinkonu sinnar, sem
hefur, að hún sjálf hefúr sagt
henni, góða atvinnu í Kaup-
mannahöfn. Eva er vegabréfs-
laus, en hún hittir fyrir, í Þýzka-
landi, ungan bílstjóra danskan,
sem tekst að smygla henni til
Kaupmannah^fnar. Þeim lízt vel
hvoru á annað og ákveða að hitt
ast aftur. Fyrir mistök verður
ekkert úr því og þau missa sjón-
ar hvort á öðru, enda heldur
Eva að hinn ungi maður hafi
brugðizt sér. Hún hefur hitt vin
konu sína, sem stundar síma-
vændi sem sýningarstúlka hjá
fyrirtæki einu, að yfirvarpi og
eggjar hún Evu á að gera slíkt
Framhald á bls. 19.