Morgunblaðið - 26.08.1960, Blaðsíða 8

8
MORCVisnr 4nio
Föstudagur 26. ágúst 1960
Séra Jóhiann.
— Segðu mér, Sigurbjörn,
hvað er þér minnisstæðast úr
þessari löngu dvöl þinni í
Reykjavík?
— Mitt kirkjulega starf.
— Þú an. mjög trúaður?
7o/oð við Sigur-
björn í Vísi
hálfáttræðan
ungling
Ekki nógu harður
við Dani
— Fyrst þú minnist á fólk í
Reykjavík, þá dettur mér í
hug að þú þekktir Tryggva
Gunnarsson vel.
— Ég fór oft á fund hans
að sníkja til hlutaveltu fyr-
ir félög sem ég var í. Ég man
sérstaklega eftir því, þegar
ég fór í eitt skipti fyrir
K.F.U.M. Tryggvi var okkur
mjög góður, gaf bókasafni
K.F.U.M t. d. Dýraverndarann
og Þjóðvinafélagsbækurnar.
Þegar ég kom til hans, lá
hann í sessilón og hvíldi sig,
enda þungur orðinn og mjög
þrekvaxinn. Ég bauð honum
góðan dag og spurði, hvort ég
gerði honum ekki ónæði. Eitt-
hvað umlaði í honum, svo
sagði hann: — Það er ég viss
um að þú ert kominn til að
sníkja á tombóluna, á ekkert
til að gefa núna, það er búið
að reyta allt lauslegt af mér.
Þar við bætist að ég verð að
fara á hverja einustu tombólu
til að draga, annars ei sagt:
— Hvar er Tryggvi? ætlar
Tryggvi nú að bregðast? Svo
þegar ég er búinn að draga í
einum kassa, þá kalla kerling-
arnar til mín við næsta kassa:
— Þú verður að draga hjá
mér, Tryggvi. Svona gengur
það koll af kolli, þangað til
ég er orðinn auralaus.
Ég hlustaði með athygli
meðan hann sagði mér sínar
farir ekki sléttar. Síðan spurði
ég, hvort hann ætti ekki eitt-
hvað af þessu tombólugóssi
sem hann væri nýbúinn að
draga: — Sjálfsagt, svaraði
hann og hló, ég fleygi öliu
draslinu í stóra skápinn og
bókahillurnar, sem eru þarna
beint á móti. Ef þú snýrð þér
við, máttu hirða það sem þú
villt af því. Það passar vel að
þetta drásl flytjist frá einni
tombólunni á aðra. En taktu
ekki allt, því eitthvað verður
að vera eftir, þegar sá næsti
kemur að sníkja.
Ég fékk svo iánaðan hjá
honum strigapoka og tók af
varningnum ágengdarlaust eft
ir þörfum, þakkaði honum fyr-
ir kvaddi og fór. Tók hann
brosandi undir kveðju mína,
eins og ég hefði gert honum
stórgreiða. Svona var Tryggvi.
— Hann var mikið í pólitík-
inni?
— Jú, jú. Hann skildi aldrei
í því að ég væri á móti honum
og fannst einkennilegt að
Ásgeir Sigurðsson gæti ekki
séð um að sínir menn kysu
rétt.
— En af hverju varstu á
móti Tryggva í pólitík?
— Af pví Tryggvi var á
móti Sjálístæðisflokknum. En
ég var gcður vinur hans fyrir
það, því ég hef aldrei ruglað
saman persónum og stjórn-
málaskoðunum.
— Þú sem varst svona skel-
eggur í sjálfstæðismálinu og
jafnvel a móti mörgum af
þínum beztu vinum vegna
þess þér fannst þeir ekki nógu
harðir við Dani, hvað segir
Sigurbjörn með nokkrum starfsmönnum sínum fyrir utan
verzlunina. Kristinn Pétursson að ofan tit vinstri."
— Ég vil meina það.
— Hvernig stendur á því,
að þú ert svona trúaður?
— Ég held ég sé fæddur
með trúarlegt eðli og svo er
ég alinn upp hjá kristnu fólki.
— Hefurðu séð nokkuð?
— Nei, ég vil ekkert sjá, ég
bara trúi. Ég trúi því að Jesús
hafi dáið fyrir mig sem frels-
ari minn írá synd og dauða.
— Ég trúi þessu líka, veiztu
það?
— Það gleður mig, það segi
ég satt. Mér leizt ekki svo-
leiðis á þig. En séra Bjarni
hefur þá jíklega fermt þig.
— Þú hefur haldið ég væri
trúlaus, af því ég er ekki í
KFUM?
— Nei, nei, það skiptir
engu má'i sem betur fer.
— Þú þekkir séra Bjarna
vel?
— Já, þeir séra Friðrik eru
með allra beztu og tryggustu
vinum mínum. Það var bless-
un mín að kynnast KFUM
snemma.
— Svo þekktirðu séra Jó-
hann líka?
— Já, hánn fermdi mig.
Hann var dásamlegur maður,
trúarhetja og gáfumaður og
ágætur ræðumaður. Einu
sinni var verið að deila um
séra Jóhann að séra Ölafi
fríkirkjupresti viðstöddum.
Ég gleymi aldrei, hvað ég var
glaður, þegar séra Ólafur tók
svari séra Jóhanns. Þá sagði
hann: — Þið ættuð að heyra
í kór englunna
þú nú um Bretann og land-
helgina?
— Ég er eindreginn 12
mílna maður en gæti vel hugs
að mér að samið yrði við
Breta í fáein ár. En er ekki
bezt ég segi þér heldur frá
Ásgeiri S'gurðssyni, þú veizt
ég vann i pakkhúsinu í Edin-
borg.
— Já, iivenær byrjaðirðu að
vinna þar?
— Það var 1901. Þar var
margt sagt. Þar komu sjálf-
stæðismenn saman til að ráða
ráðum sínum og þess vegna
var pakkhúsið kallað „ljóna-
gryfjan“. En ég ætla að segja
þér frá Ásgeiri Sigurðssyni,
hann er einhver merkilegasti
kaupsýslumaður hér á landi.
Þegar hann var að greiða
verkamönnunum kaupið á
kvöldin, kom hann með pen-
ingana og borgaði þeim, stund
um borgaði hann jafnvel í
gulli sem hann fékk frá Skot-
landi 'til að greiða fyrir ís-
lenzka fiskinn, sem hann flutti
út til ítalíu og Spánar. Verka-
karlarnir vildu helzt ekki taka
við peningum og sögðu: — Er
ekki bezt að skrifa það inn og
við tökum svo út eftir þörf-
um. — Nei, sagði Ásgeir, en
ég hef ekkert á móti því að
þið verzlið við mig, ef ég hef
jafngóðar og ódýrar vörur og
aðrir.
Þegar verkalýðsfélagið
Dagsbrún var stofí^að, kom
formaður þess til mín og lagði
fyrir mig kaupkröfur og
spurði, hvort ég vildi ekki
fara til Asgeirs og skýra hon-
um frá þeim þar sem hann
væri umsvifamesti atvinnu-
rekandinn í bænum. Ég fór
með hálfum hug, því þetta
var í fyrsta skipti, sem kaup-
ið var næKkað, ég held í 25
aura á klukkustund. Þegar ég
lagði mádð fyrir Ásgeir,
hugsaði hann sig um, segir
svo: — F.ru þetta ekki sann-
gjarnir ir enn. — Jú, ég sagði
það vera, þetta væru sann-
gjarnir menn. — Og þurfa
þeir ekki á þessu að halda,
spurði hann. — Jú, ég var á
því. — Þá skulum við borga
Síðari hluti
♦------------------------♦
þeim betta, sagði hann. Hann
er þanmg fyrsti atvinnurek-
andinn, sem samþykkir kaup-
hækkun hér á landi og það
möglunar iaust.
1914 hætti ég hjá Edinborg
og gerðist verzlunarstjóri hjá
Chouillou í 17 í Hafnarstræti,
þar sem nú er matsala og
kaffisala. Chouillou var fransk
ur maður og skildi ekki ís-
lenzku frekar en viðskipta-
vinirnir sem flestir voru
franskir skútukarlar og tog-
aramenn.
— Og þú lézt þig ekki muna
um að læra frönskuna?
— Ja, ég lærði frönsku hjá
sendikennaranum við háskól-
ann, það var erfitt, jú það var
það, því é° hafði stuttan tíma
til stefnu. Ég léttist líka um
16 pund frá því ég byrjaði að
læra þangað til ég tók við
verzluninni, eða á rúmum
þremur mánuðum. Nú er
þetta allt gleymt og ég tala
ekkert mál nema íslenzku
ofurlitið.
mig halda ræðurnar hans séra
Jóhanns, þá segðuð þið eitt-
hvað annað. Séra Jóhann
samdi nefnilega ágætar ræð-
ur, en flutti illa. Hann var
mjög fyndinn.eins og þú hefir
kannski neyrt. Hann kom eitt
sinn sem oftar niður í Vísi að
kaupa brjóstsykur og súkku-
laði handa börnunum og seg-
ir: — Ég fletti upp í biblíunni
minni í morgun. — Gerir þú
það ekki á hverjum morgni?
spurði Guðmundur Ásbjörns-
son, hverju lentirðu á? —
Þessum orðum: Skuldið ekki
neinum neitt. Og þá mundi ég
eftir að ég skuldaði fjórar
krónur þrjátíu og sjö aura í
Vísi.
Einu sirini var séra Jóhann
á leið ofan úr Hegningarhúsi
og kom við hjá okkur í Vísi.
Ég spurði, hvaðan hann kæmi.
— Ur Hesrdngarhúsinu, svar-
aði hann, ég var á sáttafundi.
— Hvernig gekk þér að sætta?
spurði ég. — Ég reyndi það nú
ekki, það borgar sig ekki, ég
fæ jafnt fyrir þetta, hvort
sem ég sætti eða sætti ekki,
28 aura á mann.
— Þú hefur skrifstofu í
Fossvogskirkjugarði, hefurðu
setið einn í henni á kvöldin?
— Já.
— Og hvemig hefur þér
liðið?
— Akaflega vel.
— Aldrei orðið neins var?
—• Nei, aldrei. Þar liggja
allir kyrrir. Þar þarf ekki að
slökkva ijósin, svo ekki verði
slegist, eins og stundum
þurfti í niðurjöfnunarnefnd-
inni í gamla daga þegar við
vorum fimmtán. Þegar ég var
í Edinborg ætluðu þeir að
hafa borðdans og buðu mér að
taka þátt í honum, en ráku
mig út þegar ekkert gerðist,
sögðu það væri mér að kenna.
— Þú ert þá ekki spíritisti!
— Guð hjálpi þér.
— Það er ekki laust við ég
sé spíritisti, veiztu það?
— Jaeia, mikið þykir mér
það leiðinlegt, þeir eru ekki
kristnir.
— Ekki kristnir?
— Nei, en margir ágætir
menn fyrir það og trúaðir á
sína vísu, en ekki kristnir.
Trúir þú að Jesús Krist-
ur sé frelsari þinn frá synd
og dauða? Þeir einir sem það
gera eru Kristnir.
— Ég !ít á spíritisma sem
vísindi, en ekki trúarbrögð.
— Það er rétt afstaða, þó ég
sé á móti þessu grufli.
— Ertu kannski hræddur
um að kristindómurinn verði
afsannaður með spíritisma?
— Nei, það er ég ekki.
Hann er sönnun í sjálfum
sér, hann er trú, ekki vísindi
eða skoðun. Þegar Björn
Kristjánsson komst að því að
spíritistar afneituðu Jesú
Kristi sem frelsara og guðs
syni, sneri hann við blaðinu
og sagðist ætla að trúa því
sem amma hans í Hreiður-
borg í Flóa hefði kfennt hon-
um, að Jesús Kristur- væri
frelsari frá synd og dauða. f
þeirri trú ætlaði hann að lifa
og gerði seinni hluta ævinnar.
Áður hatði hann verið ákafur
spíritisti.
. — Það er auðvelt að vera
spíritisti og trúa á Jesú sem
frelsara.
— Jæja, það kalla ég vel
gert. Biblían er ekki vísindi,
hún er meira. Hún er innblás-
ið guðsorð Það er gott að
hvíla í guði og láta hann ráða
fyrir sig. Það hlýtur að vera
mikill sálarórói samfara
gruflinu, þessi sifellda leit.
Við eigum að leggja líf okk-
ar heilt og óskorið í drottins
hönd.
— Það er einkennilegt að
svona miklir æringjar eins og
þið séra Bjarni skulið vera
leiðtogar í KFUM, mér finnst
þeir menn ættu að vera graf-
alvarlegir.
— Fáir skemmta sér betur
en við. Við erum glaðir í
guði.
— Hefurðu fundið til návist
ar guðs’
— Já, hann hefur oft gert
kraftaverk í lífi minu.
— Þú taiar við hann á hverj
um degi?
— Jó, um öll mál, stundum
oft á dag.
— Hefurðu talað við hann
um peninga?
— Já ailt.
— Heldurðu hann sé á móti
spíritistum?
— Já, ég er viss um það.
Það er aum trú að trúa á
kapalinn, sagði Bjarni frá
Vogi einu sinni við mig. Eins
segi ég við þig, fyrirgefðu.
Til að vita hvað trú er, verða
menn að vera reiðubúnir að
kasta sér ósyndum í þrítugt
djúpið.
En nú skulum við ekki tala
meira um kristindóm og
spíritisma. Ég get verið hvass
í munninum, það er rétt. Einu
sinni sagði ég eitthvað við
minn ágæta vin, Matthías
lækni, sem honum líkaði ekki.
Þá svarjði hann: — Þetta
hefði farið betur í munnin-
um á mér en munninum á
þér, sem ert kristinn.
Þá hló séra Bjarni.
Of fallegur kollur
— Annars er bezt ég segi
þér smásögu úr stúkunni
Verðandi. Björn Rósenkranz
var dálítið vínhneigður, eins
og þú kannski veizt, en hafði
stundum löngun til að fara í
bindindi og fá aðra með sér
í stúku. Eim’ sinni kom hann