Morgunblaðið - 30.09.1960, Qupperneq 8

Morgunblaðið - 30.09.1960, Qupperneq 8
8 MORCrnvnr 4ntÐ Föstudagur 30: sept. 1960 Litazt um í Sovétríkjunum: Hættuspil Krúsjeffs Eftir Edwcird Cralikshaw London 23. ágús't. RIÍBSAR hafa enn áhyggjur af ástandinu í hinum ónumdu lönd um í Kazakhstan og Suður-Sí- beríu. Ekki þannig séð, að þau aéu ónumin lengur. Það var á árinu 1954 sem Krúsjeff kom af stað því hættuspili að nýta til kornyrkju hin víðáttumiklu, vanræktu steppuiönd í mið- suð austur hluta Sovétríkjanna, svo að unnt yrði að nýta „svörtu moldina“ í Úkraínu, hina æva- fornu „brauðgerð" Rússa til annarrar ræktunar, fyrst og fremst til ræktunar á sykri, syk- urófum og maís. Þetta mikla fyrirtæki með öll- um sínum glappaskotum og stór sigrum, er nú söguleg staðreynd. Á einni einustu árstíð voru 32 milljón ekrur af ónumdu eyði- landi plægðar og í þær sáðar korni, en þetta mikla fyrirtæki hafði í för með sér, að fólk tók sig upp tugþúsundum saman og settist að í þessu nýja landi, þar sem engar byggingar voru til, og auk þess þurfti að flytja þangað mörg þúsund vinnuvél- ar. Þetta líktist helzt landnám- inu í mið-vestur hluta Banda- rikjanna, en þarna var þetta framkvæmt með hinum ein- kennandi hraða Rússanna. Enn sem komið er hefur þetta borg- a8 sig. En ólánið er alltaf á næsta leiti. Fyrsta uppskeran heppnaðist stórkostlega ve! og það gerði mikið til að styrkja persónulega aðstöðu Krúsjeffs í valdabaráttu hans. Önnur uppskeran, 1955, sem hefði átt að verða miklu meiri, mistókst að mestu. En ein staklega góð uppskera í Úkra- ínu bætti þetta upp og Krúsjeff sagði, að engin ástæða væri til að óttast. Hann byggist ekki við góðri uppskeru á hverju ári á þessum svæðum, þar sem þurrk ar herjuðu á sumrum og geysi legur kuldi ríkti á vetrum. Allt væri í bezta lagi, sagði hann, ef þama fengist ein góð upp- skera, tvær sæmilegar og tvær, algerlega væru misheppnaðar á hverju fimm ára tímabili. Reyndin er sú, að það hefur aðeins tvisvar orðið uppskeru- brestur á sex árum. Önnur þeirra var sl. ár og hún leiddi til mikilla eftirgrennslana en að þeim loknum féll Belya- ev, héraðsstjórinn í Kazakhstan stuðningsmaður Krúsjeffs og einn helzti valaamaður stjórn- arinnar. í ónáð fyrir að hafa staðið illa í stöðu sinni. Eins og svo margar hreins- anir Rússa, þá var þetta fyrir- fram ákveðið. Krúsjef sagði. að ástæðan fyrir uppskerubre stín- i*m 1959 hafi verið sú, að komið hafi ekki verið skorið álmenni- lega og afgangurinn fengið að rotna á ökrunum. Og hann sagði að ástæðan fyrir því hefði verið, Frá Brauðskálanum Langholtsveg 126 Seljum út í bæ, heitan og kald an veizlumat. Smurt brauð og snittur. Sítni 36066. Ingibjörg og Steingrímur Karlsson. að þeir, sem ábyrgir voru, hefðu vanrækt viðhald vinnuvél- anna. Meðan á uppskerunni stóð hafi þúsundir vinnuvéla verið ónothæfar sakir vöntunar á varahlutum og af ónógu við- haldi. Krúsjeff sagði, að ef hann aðeins hefði vitað um þetta, þá hefði hann látið flytja þangað varahluti og nýjar vélar í skyndi frá Úkraínu, en honum hefði ekki verið skýrt frá þessu. Þetta virðist ósennilegt, því í marga mánuði áður hafði verið skýrt frá því í sovézkum b'öðum, að vinnuvélar væru þúsundum sam an ónothæfar í Kazakhstan. Og það leit þannig út, að enda þótt enginn vafi léki á van- rækslu í meðferð vélanna, þá ættu ástæðurnar fyrir því. að uppskeran fór svo seint fram, dýpri rætur en Krúsjeff gaf í skyn. Sannleikurinn hefur líka komið í Ijós. Hin raunverulega orsök hefur nú nýverið komið fram óbeinlínis eins og svo oft í Sovétrikjunum og það frá ekkí minni manni en sjálfum Lysen- ko, undralífeðlisfræðingi Stal- íns, sem kom aftur fram á sjón- arsviðið fyrir nokkrum árum eft ir að hafa verið lengi í ónáð og nú hefur fengið sitt rétta hlut- verk. ekki sem vísindamaður, heldur sem mikilhæfur búfræð- ingur. I síðasta mánuði var Lysenko í Kazakhstan til að segja ráða- mönnum þar fáein orð í ful’ri ineiningu, og af því, sem hann sagði, má draga þá ályktun. að nú sé einnig tvísýnt með upp- skeruhorfur í ár. I Kazakhstan eru veturnir svo langir og harðir, að sá verður hveitinu á vorin; það er ekki hægt að plægja jarðveginn eftir uppskeruna og sá vetrarhveiti þegar í stað. Sáningin verður að bíða vorsins, og vorið kemur seint. Ennfremur koma frost og snjóar snemma að haustinu. — Þetta hefur það í för með sér, að tíminn, sem líður milli sán- ingar og uppskeru, er mjög stuttur. Án heppni og góðrar stjórnar verður kornið ekki þroskað og þurrkað fyrir kcmu hins raka og kalda veðurfars. Lysenko sagði, að miður septem ber væri sá tími, þegar í síðasta lagi væri hægt að skera kornið án áhættu, en án mikiiliar skipu lagningar er hætt við, að upp- skeran fari ekki fram fyrr en í lok október. Það var þetta, sem gerðist í fyrra, er mikill hluti kornsins grófst undir snjó. Það var að nokkru leyti því að kenna að sáningin fór seint fram. Það er skoðun margra í Sov- étríkjunum, að það #beri að geyma sáninguna. unz jarðveg- urinn hefur hlýnað. Lysenko segir, að það megi ekki gera; það verði að sá í apríl og kornið verði að fá tínii til að þroskast ofurlítið, áður en sumarþurrk- anir komi til sögunnar. En hvernig er hægt að sá í april? Það er ekki unnt að plægja akrana eftir uppskeruna að haustinu. Það þýðir, að plægja verður jarðveginn á vorin, áður en sáningin getur átt sér stað. Það er ógerlegt að plægja nógu snemma, til þess að hægt sé að sá apríl. Og svarið? Svar- ið, segir Lysenko, er að láta ákveðinn hluta landsins standa ónytjaðan á ári hverju, svo að þann hluta megi plægja síðara hluta sumars, þannig að hægt sé að sá, strax og snjór hverfur að vori. Þetta virðist svo sem nógu skynsamlegt. En það gengur í berhögg við þá stefnu Krúsjeffs að nytja hverja einustu ekru lands á hverju ári. Lysenko segir, að þetta sé ógerlegt. Bænd urnir í Kazakhstan (og herra Krúsjeff) verði að horfast í augu við það að láta ákveðinn hluta landsins standa ónytjaðan á áii hverju. Einn fugl í hendi er botri en tveir í skógi, segir hann. Það er betra að verða af einum þriðja hluta uppskerunnar til að tryggja tvo þriðju hluta hennar. Þetta þýðir að ef menn eiga að fylgja ráðum Lysenkos,’ þá verð ur Krúsjeff að sætta sig við, að minna landssvæði verði tekið til ræktunar ár hvert, en það hef- ur í för með sér minni uppskeru. Krúsjeff mun ekki falla þetta í geð: Það brýtur í bág við stefnu hans. (Observer — Öll réttindi ásklin). Frá vinstri: Walter Buzollo, stud. med., Christel Weiss, stud. med., og Hansjörg Köhl., stud. oec. Þar líka eru fjöll ÞAÐ telst vart lengur til frétta þótt ungir útlendingar leggi leið sína til íslands, gangi þar um fjöll og firnindi og skoði náttúruna. Það hafa þeir gert lengi, svo lengi, að íslending- ar eru sjálfir farnir að apa þetta eftir. Sarht birtum við hér mynd af þrem þýzkum stúdentum, tveim úr læknisfræði, einum úr hagfræði, sem dvöldust hér Og auðvitað hafa þau unnið í fiski — til að kynnast aðal- atvinnuvegi íslendinga. — ★ — Hitt þótti blaðamanninum öllu furðulegra, að þrátt fyrir fimmtán daga stöðuga rign- ingu — og tvo sólardaga, a þriggja vikna óbyggðargöng- um í fyrrasumar, kómu þau aftur í sumar. Það var tölu- vert eftir af fjöllum á íslandi — og veðrið gat aldrei orðið verra en í fyrra. — Og hafið þið ferðazt svona um Þýzkaland? spyrjum við. Nei, alls ekki — það verður að bíða, þar til við erum orð- in gömul, að minnsta kosti en engin norðurljós um nokkurra mánaða skeið í sumar og fyrrasumar. Það þarf svo sem ekki að taka fram, að þau hafi gengið upp og niður Kjöl, vaðið fljót, gengið á Öskju og fleiri fjöll á þeim slóðum, komið á flest landshorn, jafnvel flogið til Vestmannaeyja og loks eytt tveim sólarhringum á Heklu — lagzt fyrir í miðri fjalls- hlíð í svefnpokum, án tjalds — legið — með augu og nef út úr — og horft á samskipti stjarnanna, gervitunglanna og norðurljósanna. þrítug. Þá verður ef til vill komið hjónaband, föst at- vinna, kannske börn og maður bundinn á alla vegu. Það er nauðsynlegt að vera ungur til að fara svona ferðir. — ★ — — En önnur lönd — ekki er ísland eina landið, sem þið hafið heimsótt? — Nei, auðvitað ekki, segja þau. Noregur, Svíþjóð, Aust- urríki, Frakkland og Sviss. Já, þar eru líka fjöll en öðruvísi fjöll, aðrir litir, önnur. útsýn og engin norðurljós. Starfsemi Siálfsbjarg- ar orðin margþœtt V> í ÍSAFIRÐI, 28. mai — Eins og getið hefur venð í fréttum var í sumar byrjað að malbika göt- ur hér á ísafirði. Bæjarsjóður hafði keypt malbikunarvél til ' I verksins. Malbikun hófst 27. júlí ?1. Nú þegar hefir verið malbikað hluti af Austurvegi, Hafnar- stræti upp að Mjallargötu, Silf- urtorg, Mjósund og mikill h'.uti Aðalstrætis. Alls verða malbik- aðir í sumar 6202 fermetiéi Nú er verið með síðasta fangann á þessu sumri, neðri hluta aðalstrætis. Meðfylgjandi mynd sýnir framkvæmdirnar. G. K. AÐALFUNDUR Sjálfsbjargar, félags fatlaðra í Reykjavík, var haldinn í Sjómannaskólanum laugard. 17. sept. sl. Fráfarandi stjórn flutti skýrslu um starf- semi félagsins á sl. ári. Á starfs- árinu hefur félagið unnið að ýmsum málum og leitazt hefur verið við að gera starfsemina marglþættari. Skrifstofan að Sjafnargötu 14 var höfð opin allt árið tvisvar í viiku á miðvikudagskvöldum oig laugardögum. Jafnan var þar fyrir stjórnarmeðlimur, sem upp lýsingar veitti, ef um beðið var um, og annaðist aðra fyrir- greiðslu eftir því s©m hægt var, Formaður félagsins, Aðalibjöm Gunnlaugsson, baðst undan end- urkosningu vegna brottfarar úr bænum. Hrein eign félagsins var í árslok kr. 107.549,30. Samkv. lögum félagsins eru fimm menn kosnir í stjórn og skipta þeir með sér verkum. Stjórnina sikipa þessir: Guðlaugur Gíslason, for- maður. Vigfús Gunnarsson, gjald keri. ViLborg Tryggvadóttir rit- ari. Zóphónías Benediktsson og Helgi Eggertsson meðstjórnend- ur. Varastjórn: Rósa Sigurjóns- dóttir, Gylfi Baldursson, Sigfús Brynjólfsson, Klara Halligrims- dóttir og Jóhann Snjólfseon.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.