Morgunblaðið - 30.09.1960, Qupperneq 10

10
M n r r: r w n r 4 t>ið
Föstudaeur 30. sept. 196C
Karlakór Reykjavíkur
Samsöngur í Austurbæjarbíói
ENDA þótt telja megi Friedrieh
Zelter, kennara Mendelssohns og
vin Goethes, upphafsmann að
karlakórssöng, er hann stofnaði
sínu fræga „Liedertafel" í Ber-
lín 1809, hefur þó karlakórssöng-
urinn aðallega orðið norrænt
fyrirbrigði, og hafa Norðurlönd-
in iðkað hann mjög um langt
skeið, þar með talið ísland, sem
skipar hér veglegan sess. Karla-
„SVÖRTU ÖRVARNAR" eru
þær kallaðar, Hunter-þoturn-
ar 22, flugsveit 111 í brezka
flughernum. „Þetta er ein
frægasta „aerobatic" sveit í
heimí, enda ieyndi það sér
ekki á flugsýningunni í Farn-
borough. „Svörtu örvarnar“
þutu fram og aftur með allt
að 450 mílna hraða. Þær voru
í einum hnappi, aðeins örfá
fet skildu nef og stél. Það var
sem þoturnar væru hnýttar
saman með ósýnilegum bönd-
um, bilið milli þeirra hélzt
alltaf jafnt og þegar frá leið
kom flugsveitin áhorfendum
miklu frekar fyrir sjónir sem
heild, en ekki margar eín-
stakar þotur.
Flugsveit 111 er frægasta.
,aerobatic‘-sveit í heimi, enda
er nákvæmnin slík, að það er
sem ein hönd stjórni öllu. I
reyndinni á það líka að vera
þannig. Sveitarforinginn
stjórnar ferðinni og hinar þot
urnar 21, fylgja á eftir af svo
mikilli nákvæmni, að ekki má
muna feti. Það var skemmti-
leet að sjá „Svörtu örvarnar í
Farnborough, enda þótt veðr
Það kemur mikill reykur og
olían gufar upp þar til eldur-
inn tendrast. Hitinn er mikill
: í útblástursopinu frá þrýsti-
loftshreyflinum og olían verð
ur samstundis að gufumekki.
En flugsýningin heldur
áfram. Sveit 111 flýgur í ýms
um myndum yfir mannhafið.
Fólkið fær ríg í hálsinn af að
fylgjast með þotunum. Þær
koma ýmist úr norðri eða
suðri, raða sér saman á ýmn-
an hátt, stundum í T-mynd, í
breiðfylkingum, halarófu eða
í smáhópum — þá gjarnan
eins og laufa átta eða nía i
spilunum.
Bretar eru ekki einir um
„aerobatic“. Bandaríkjamenn,
ítalir, Frakkar o. fl. eiga slík-
ar flugsveitir og þær leiða
gjarnan hesta sína saman á
■ alþjóðaflugsýningum. Þannig
Frá flugsyaimgtinní ■ Farnborough:
„Svörtu örvarnar”
ið væri ekki upp á það bezta,
fremur lágskýjað og „ekki
gott að athafna sig í loftinu",
eins og þeir orðuðu það. —
Kúnstirnar eru hinar fjöl- •
breytilegustu og lóðréttu
hringirnir, ,loop‘, vekja einna
mesta athygli. Þoturnar koma
allar í einum hnappi, í skipu
legum hópi, Þær steypa sér
með ógnarhraða yfir áhorf-
endasvæðið. Siðan rís öll fylk
ingin sem heild, heldur hringn
um áfram, lóðrétt upp á við,
hvolfa sér svo meira óg meira
— og hverfa i-'pp í skýin. And
artaki síðar koma nær niður
úr skýjunum í sama skipu-
lega hópnum, enn á hvolfi, en
stefna nú meira og meira til
jarðar og að lokum eru þær
í lóðréttu flugi — á niðurleið.
Þannig er einn hringurinn
farinn eftir annan og menn
undrast stórum. Að iokum
„springur‘“ hópurinn. Harin
er í lóðréttu flugi á niðurleið.
Skyndilega splundrast hann
Þoturnar þjóta í allar áttir og
skilja eftir reykrák í loftinu.
Þetta er eins og stjarna, sem
sendir geisla sína í allar átt-
ir.
Margir velta því fyrir sér
hvernig þessi reykur sé fram
leiddur. Einfaldlega er það
þannig, að oiíu er dælt inn i
útblástursop þrýstiloftshreyf
ilsins. Við könnumst við það
hvernig er að hella olíu á glóð.
V
var það á flugsýningunni í
París 1957. Ein þessara sveita
vakti sérstaka athygli þar eð
þoturnar lentu fjórar og fjór-
ar saman að sýningunni lok-
inni. Flugsveit 111 í brezka
flughernum hafði svar á reið-
um höndum. Þegar- hún hafði
lokið sinu flugi lentu þoturn-
ar 'imm og fimm samtímis.
Aðeirs örfá fet voru á milli
þeirra. Þær námu allar við
jörðu samtímis og þegar þær
stönzuðu á enda flugbrautar-
innar var enn sama bilið á
milli þeirra. Það mátti með
sanni segja, að „Svörtu örv-
arnar“ gengu fram af mönn-
um, þá, eins og svo oft áður.
h j.h.
★
Kvik-
myndin
Spartacus
Myndin er af aðalleikurum í
kvikmyndinni „Spartacus",
sem nýlokið er að taka. —
Myndatakan tók 115 daga og
meðal leikara var spánski
herinn! Jarðýtur sópuðu
burtu fjögur þúsund tonnum
moidar til að búa til vígvöll,
en síðan óku tankbifreiðir um
völlinn og sprautuðu yfir
hann blóðituðu vatni
Kostnaður við kvikmyndina
varð um 5 milljónir sterlings-
punda, eða kr. 550.000.000,00.
Leikararnir á meðfylgjandi
mynd eru, talið frá vinstri:
Tony Curtis, Kirk Douglas,
Jean Simmons, Sir Laurence
Olivier, Peter Ustinov, Nina
Foch og Charles Laughton.
kórarnir eru þá einnig sú grein
íslenzkrar tónlistar, sem einna
mest er kunn á Norðurlöndum og
víðar, vegna margra víkinga-
ferða, sem íslenzkir karlakórar
hafa farið til nágrannalandanna
og víðar um heim. Það er ekki
lengra síðan en í vor að karl-a-
kórinn ,,Fóstbræður“ lagði leið
sína um Noreg og Danmörk og
söng við mikinn orðstír í báðum
löndunuim. Og nú er Karlakór
Reykjavíkur ennþá einu sinni að
leggja upp í mikla söngför, að
þessu sinni til Bandaríkjanna og
Kanada. Enginn íslenzkur. kór
mun hafa gert eins víðreist og
K. R. Hann hefur sungið í þrem
heimsálfum, Evrópu, Ameríku og
Afríku, alls staðar við mikinn orð
stír. Kórinh hélt tvær söng-
skemmtanir í Austurbæjarbíói á
mánudag og þriðjudag, við fullt
hús áheyrenda og mikla hrifn-
ingu. Kórinn hefur unnið sleitu-
laust að æfingum svo að segja
allt árið, og hefur söngstjórinn,
Sigurður Þórðarson tónskáld,
sýnt aðdáunarverðan dugnað.
Undirritaður hlustaði á síðari
söngskemmtunina, sem tókst yfir
leitt mjög vel í alla staði. Á söng
skánni voru íslenzk lög og erlend,
eins og venja er til, en hér mun
aðeins hafa verið flutt brot af
söngskrá þeirri, sem kórinn hefur
meðferðis, en hann mun alla
halda 40 söngskemmtanir í ferð-
inni. Einsöngvarar eru þeir Guð-
mundur Jónsson, Guðmundur
Guðjónsson og Kristinn Hallsson,
en undirleikari Fritz Weiss-
happel, og fararstjóri verður
Gísli Guðmundsson. Allt úrvals-
menn.
Undirritaður hefur svo oft skrif
að um K. R. að óþarft er að bæta
þar nokkru við. En kórinn er við-
urkenndur sem einn af öndvegis-
kórum Norðurlanda. Virðist mér
jafnvægi milli radda nú vera 1
bezta lagi og hljómskali kórsins
mikill og voldugur og tel ég hann
vera upp á sitt bezta, enda þótt
nokkurrar þreytu gætti i sumum
lögunum, sem stafar af ofæfingu.
Karlakór Reykjavíkur mua
gera garðinn frægan nú sem fyrr,
og fylgja honum beztu árnaðar-
óskir allra nú er hann leggur af
stað í vesturveg til „Vínlandsins
góða“. Góða ferð! P. í.
Slysavarnafélagið
minnist Daníels
Jónssonar
SL. sunnudag fóru forseti Slysa-
varnafélagsins, Gunnar Friðriks-
son, og gjaldkeri, Árni Árnason,
ásamt skrifstofustjóranum austur
í Haga í Holtahreppi, til að vera
við afhjúpun minnisvarða um
Daníel Jónsson frá Akbraut, er
lézt fyrir ári síðan og arfleiddi
Slvsavarnafélag Islands að eftir-
látnum eignum sínum, nema
jörðinni Akbraut, sem hann
ánafnaði Hagakirkju í minningu
um foreldra sína, Jón Jónsson og
Guðfinnu Finnsdóttur.
Daníel heitinn var mjög vel
látinn af sveitungum sínum og
var samankomið fjölmenni við
þessa athöfn. Var fyrst hlýtt á
messu hjá sóknarprestinum, séra
Hannesi Guðmundssyni að Fells-
múla. Að ^uðsþjónustunni lok-
inni safnaðist fólk saman úti
fyrir kirkjunni, þar sem forseti
Slysavarnafélagsins minntist
með þakklæti Daníels heitins, og
afhenti sóknarnefndinni og söfn-
uðinum minnismerkið um Daní-
el, sem er stuðlabergsdrangur úr
jörðinni Akbraut. Sóknarprest-
urinn flutti bæn og minningar.
orð við þetta tækifæri og talaði
um mikilvægi slysavarnastarf-
seminnar, sem væri bein upp-
spretta af hinu kristna hugar-
f :> »• * *