Morgunblaðið - 05.11.1960, Qupperneq 12

12
MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur 5. nóv. 1960
Utg.: H.f. Arvakur Reykjavlk.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar; Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók.: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 27.180.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlánd-s.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
RAUNSÆIR
FRIÐARSINNAR
lT|ORGUNBLAÐIÐ hefur
oft áður bent á að að-
ild íslands að Atlantshafs-
bandalaginu og dvöl varnar-
liðsins hér á landi sé fram-
lag íslendinga til friðarmál-
anna í heiminum. Með ó-
yggjandi rökum hefur verið
sýnt fram á að sterk varnar-
samtök lýðræðisríkjanna geti
ein komið í veg fyrir að ó-
friður hefjist, og þess vegna
séu þessi samtök hornsteinn
friðarins.
Það hefur alltaf sýnt sig,
að varnarleysi býður hætt-
unni heim. Áður hefur verið
fjallað um það hér í blað-
inu, að afskiptaleysi Banda-
ríkjanna af vörnum Kóreu,
hafi á sínum tíma verið ein
af aðalástæðunum til þess að
kommúnistar réðust inn í
landið. Þeir héldu að Kórea
yrði auðveld bráð og létu til
skarar skríða.
Flestum mun nú orðið
ljóst, að varnir í nútíma-
hernaði eru sáralitlar. Slíkur
er orðinn eyðingarmáttur
vopnanna. Þess vegna er
nauðsynlegt að allir góðir
menn leggist á eitt um að
varnir lýðræðisríkjanna séu
svo öflugar að kommúnistar
hætti ekki á enn eitt ævin-
týrið, valdagræðgi sinni til
svölunar.
íslendingar hafa skipað sér
í varnarsamtök lýðræðisríkj-
anna og eru staðráðnir í að
efla þau eftir megni og þann
veg eiga sinn þátt í því, að
friður haldist í heiminum.
Kommúnistar hafa marg-
sinnis sýnt að þeim er ekkí
að treysta. Samninga, sem
hafa stundum veitt þjóðum
öryggi, virða þeir aðeins ef
þeir eru þeim sjálfum til
framdráttar, brjóta þá ella.
Öflugar varnir lýðræðisrikj
anna er það eina sem komm-
únistar hafa virt hingað til.
Ástæðan til þess að mál
þetta er hér reifað er sú
mikla áróðursherferð, sem
kommúnistar og fylgifiskar
þeirra fara um landið gegn
Atlantshafsbandalaginu og
aðild íslendinga að þessum
Kínamúr vestræns lýðræðis.
Auðvitað hafa þeir skeilt
skollaeyrum við sterkum
rökfærslum þeirra manna,
sem hafa staðið vörð um
lýðræðið hér á landi, en nú
vill einmitt svo til að hinir
mætustu menn í Bretlandi
hafa með svipuðum rökum
UTAN UR HEIMI
■
bent á þá staðreynd að varn-
arleysi bjóði hættunni heim.
Eins og skýrt var frá í frétt
í Morgunblaðinu í gær, er
Philip Noel Baker í hopi
þessara manna. Hann fékk
friðarverðlaun Nobels sl. ar,
eins og kunnugt er. Telur
hann ásamt 40 þingmönnum
öðrum úr brezka Verka-
mannaflokknum, að nauð-
syn beri til að verkalýðs-
hreyfingin í Bretlandi styðji
þau sjónarmið að þjóðir aí-
vopnist samtímis en ekki
ein og ein — og Bretar haíi
samstöðu við bandamenn
sína um varnarmál með þátt-
töku í samtökum Sameinuðu
þjóðanna og Atlantshafs-
bandalaginu. Kemur þetta
fram í yfirlýsingu sem þess-
ir 40 þingmenn hafa gefið út
vegna þeirra deilna sem hafa
risið innan brezka Verka-
mannaflokksins undanfarið
út af kjarnorkumálunum.
í frétt Morgunblaðsins i
gær segir ennfremur um mál
þetta: „Segir í yfirlýsingunni
að þótt hinir 40 þingmenn
séu friðarsinnar séu þeir
jafnframt raunsæismenn. —
Þess séu mörg dæmin að
vopnabúnaður þjóða hafi af-
stýrt árásum — og eina leið-
in til þess að koma á af-
vopnun, sé samkomulag
milli þjóðanna — ekki það
að ein og ein þjóð skeri nið-
ur hernaðarstyrk sinn. —
Er í þessu sambandi m. a.
bent á, að hætt væri við að
Arabaríkin létu ísrael ekki
Iengi í friði ef það
aðist einhliða — og væntan-
lega myndu þjóðernissinnar
á
Andstaða gegn kaf-
bátastöð við Skotland
32 þingmenn VerVamannaflokksins
telja hana stórhættulega
London, S. nóv. — (Reuter)
YFIRLÝSING Macmillans
forsætisráðherra. í gær, að
bandarískum kjarnorkukaf-
bátum, búnum Polaris-flug-
skeytum, verði látið í té at-
hafnasvæði við Clyde-fjörð í
Skotlandi, hefir verið mjög
til umræðu, bæði í Bretlandi
og Bandaríkjunum. — í dag
lögðu 32 þingmenn Verka-
mannaflokksins brezka fram
tillögu þess efnis, að umrætt
leyfi verði ekki veitt. — Þá
hefir einnig sú yfirlýsing
Macmillans, að bandarísku
kafbátarnir muni ekki skjóta
eldflaugum sínum, nema með
samþykki brezkra stjórn-
valda, verið mjög umrædd
beggja vegna hafsins.
★ „Mikil hætta“
í fyrrgreindri tillögu verka-
mannaflokks-þingmannanna er
afvopn- í m- a' ^ið svo um mælt, að stað-
'setning bandarískra kjarnorku-
kafbáta með eldflaugar við strend
ur Bretlands feli í sér mikla
Formósu fljótlega láta til j hættu nema því aðeins að Bretar
um þessi
skarar skríða gegn megin- j sjálfir hafi úrslitaráð
landi Kína, ef það afvopnað- vopn - og bent er á, að BreHand
’ r "-ofl í raunmni engar fullnægj-
ist“.
Það er skoðun þessara
manna, að bezta leiðin til
þess að forðast styrjöld sé sú
að lýðræðisríkin hafi traust-
ar varnir, meðan afvopnun-
h-afi
andi
varnir gegn kjarnorkuárás.
★ Engin loforð
Þá bárust fréttir um það frá
Washington, að ráðamenn þar
væru undrandi á þeirri yfirlýs-
ingu Macmillans í gær, að Polar
armálunum hefur ekki verið ! is-flugskeyti kjarnorkukafbát-
þokað lengra áleiðis en raun anna yrðu ekki notuð, nema
f . stjórnvöld beggja landanna hefðu
ber vitni.
íslendingar vilja leggja sitt
af mörkum til að friður hald
ist í heiminum. Af þeim sök-
um taka þeir af alhug þátt t
varnarsamstarfi lýðræðisríkj
anna og veita Atlantshafs-
bandalaginu þá aðstöðu hér
á landi, sem það hefur talið
nauðsynlegt á Keflavíkur-
flugvelli.
áður haft samráð um það. Er
bent á það vestra, að umræddir
kafbátar hafi aðeins vissa að-
1 stöðu við Skotland en verði
annars lengst af staðsettir úti
um ýmis heimsins höf — og sé
þá ekki ástæða til sérstaks sam-
ráðs við brezk tjórnarvöld um
notkun flugskeytanna, ef skyndi-
lega þyrfti á að halda, enda gæti
svo farið, að enginn tími gæfist
til slíks, ef um skyndiárás væri
að ræða. Hefði brezkum stjórn-
völdum ekki heldur verið gefið
loforð um neitt slíkt við samn-
inga um þetta mál.
★ Ummæli Macmillan misskilin
Brezki utanríkisráðherrann,
Home lávarður, sagði á þingi í
dag, að svo virtist af blaðafregn
um, að ummæli Macmillans í
neðri deildinni í gær hefðu verið
skýrt hefur verið
blaðinu, lýsti Mac
millan forsætisráðherra því
yfir við setningu brezka
þingsins sl. þriðjudag að
ríkisstjórn hans hefði fall-
izt á að veita bandarísk-
um Polaris-kafbátum at-
hafnastöð við Clydeflóa i
Vestur-Skotlandi.
Meðfylgjandi mynd er frá
Holy Loch, þar sem banda-
ríska stöðin verður.
misskilin eða rangtúlkuð. Ráð-
herrannn sagði, að auðvitað
mundu stjórnvöld landanna hafa
samráð um þessi mál almennt,
eftir því sem föng væru á — en
vitanlega gæti svo farið í ein-
stökum tilfellum, að ekki væri
tóm tii slíks. Annað hefði for-
sætisráðherrann heldur ekki
sagt.
Fyrir skömmu gerðist eftirfar-
andi atburður á Lundúnaflug-
velli Air France hafði verið til-
kynnt að V.I.P. (very important
person) farþegi mundi fljúga með
einni af flugvélum félagsins yfir
til París'ar. Um leið og þessi
„ákaflega mikilvæga manneskja,
sem reyndist vera hertogafrúin
af Kent steig út úr bílnum á
flugvellinum, festist mjói hæll-
inn á skónum hennar ofan í mal-
bikinu milli tveggja götuhella og
skórinn sat blýfastur. Hinn
franski starfsmaður kom riddara-
lega til hjálpar.