Morgunblaðið - 31.12.1961, Page 8

8
MORCinSBLAÐIÐ
Sunnudagur 31. des. 1961
Danir kynna
ísl. nútímaljóð
IMý bók ■ þýðingu
Pouls P. IV%. Pedersens
EFTIR rúmt ár er von á
myndarlegu úrvali íslenzkra
Ijóða í danskri þýðingu Fouls
P. M. Pedersens, en hann er
einn af kunnustu ljóðaþýðend
um Dana. Hefur hann unnið
að þessu verki undanfarin
fjögur ár og býst við að Ijúka
því á næsta ári. Hefur hann
þegar þýtt kringum 200 Ijóð
eftir um 20 skáld og hyggst
þýða 100 Ijóð til viðbótar. í
bókinni verður úrval íslenzkra
Ijóða á tímabilinu 1919—1961,
en hún verður gefin út af
Helgafelli, væntanlega í
samvinnu við bókaforlög á
Norðurlöndum.
Gert er ráð fyrk- að bókin
verði myndskreytt af ýmsum
fremstu listamönnum fslend-
inga, en hún verður tileinkuð
frú Bodil Begtrup, fyrrver-
andi sendiiherra Dana á fs-
landi, sem átti sinn þátt í að
samrvinna tókst með hinum
danska þýðara og Ragnari
Jónssyni, forstjóra Helgafells.
Þetta mikla brautryðjanda.
verk Pouls P.M. Pedersens
hefur þegar verið kynnt með
tvennu móti í Danmörku og
hefur sú kynning vakið tals-
verða athygli. í fyrsta lagi
sendf forlagið Munksgaard í
Kaupmannahöfn á markaðinn
sýnishorn af þýðingum Ped-
ersens í lítilli bók rétt fyrir
jólin. Bókin heitir „Fra hav
til jökel“ og er 88 blaðsíður í
alistóru broti, mjög smekk-
lega útgefin. Þar koma fram
níu af þeim ca. 20 skáldum
sem verða í hinu stóra úrvali.
>au eru Davið Stefánsson,
Tómas Guðmundsson, Jón
Helgason, Halldór Laxness,
Guðmundur Böðvarss., Snorri
Hjartarson, Steinn Steinarr,
Matthías Johannessen og
Hannes Pétursson. Þýðandinn
hefur skrifað stuttan inngang
fyrir bókinni, þar sem hann
gerir grein fyrir ljóðskáldun-
um, sem kynnt eru, og boðar
hið stærra verk. Bókin er gef
in út sem jólakveðja og gjafa
bók Munksgaards, en takmark
að upplag af henni verður
einnig til sölu í bókaverzlun-
um.
Hinn þátturinn í kynning-
unni á verki Pedersens hefur
komið fram í dagskrá danska
ríkisútvarpsins undanfarna
fjóra mánuði. — Síðan í
septemiber hefur danska
útvarpið baft fastan þátt ann-
an hvern sunnudag og gekk
hann undir nafninu „fslenzk
nútímaljóðskáld“. Hafa dansk
ir leikhúsmenn komið fram
alls átta sinnum og lesið upp
ljóð 17 íslenzkra skálda, en
þýðandinn valdi ljóðin og bjó
dagskrána til flutnings.
Upplesturinn ' önnuðust:
Johannes Meyer, hinn 75 ára
gamli snillingur danslkrar
leiklistar; Helle Virkner, kunn
leikkona og eiginkona danska
utanríkisráðherrans; Frits
Helmuth, leikari og leiklhús-
stjóri; Erik Mörk, kunnur
Shakespeare-leikari og eipn
hinn efnilegasti af yngri leik-
búsmönnum Dana; og loks
leikararnir Jörn Jeppesen og
Sören Elung Jensen. Umsögn
Pedersens um hvert einstakt
skáld og verk þess var lesin
upp af leikstjóranum Christ-
en Möller.
Hér fer á eftir yfirlit yfir
dagskrána í heild, skáldin sem
kynnt voru og ljóðin sem lesin
voru;
9. septemher: „Ég er frið-
lausi fuglinn“. Ljóð eftir
Davíð Stefánsson, lesin af
Hjartarson, lesin af Helle
Virkner og Frits Helmuth.
Eftir Halldór;. „Unglingurinn
í skóginuim".
Eftir Snorra: „Það kallar
þrá “, „Dans“, „Vor“, „Tungl
og stjörnur“, „Ferð“, „Gekk
ég undir vorhimni", uMér
dvaldist of lengi“ og „Þoka“
(prentað í Félagsbréfum A.B.
nr. J7, 1960).
22. október: „Og sjö þúsund
árum síðar“. Ljóð eftir Stein
Steinarr, lesin af Johannes
Meyer. Ljóðin voru þessi:
„Mannkynssa^a fyrir byrjend
ur“, „í vor“, „Tunglskin",
„Minning", „Vögguvísa“,
„Ekkert", „Myrkur", „Götu.
vísa“. „Leiðarlok", „Preludi-
um“, „Asfalt“, „Mansöngur",
„Skógur", „Hudson Bay“,
og „Tíminn og vatnið“ (nr.
1, 8, 10, 12, 15, 16 og 21).
5. nóvember: „Hin hvítu
skip“ Ljóð eftir Jóhannes úr
Kötlum, Guðmund Böðvarsson
og Jón úr Vör, lesin af Sören
Elung Jensen. F.ftir Jólhannes:
„Rauðsendingadans" og „Jafn
dægri á haust" Eftir Guð-
mund: „Heiðaljóð“, „Hin hvítu
skip“, „Kemur kvöld“ og „Við
vatnið“. Eftir Jón: „Útmán-
uðir“. „Sumarnótt",, „Ég er
svona stór“ og „Ég er lúka
af mold“.
19. nóvember: „Dymbil-
vaka“. Ljóð eftir Þorstein
Valdimarsson, Stefán Hörð
Grímsson, Hannes Sigfússon,
Einar Braga og Jón Óskar,
lesin af Jörn Jeppesen.
Eftir Þorstein: „Leit“. '
Eftir Stefán Hörð: „Vetrar-
dagur“ og „Kvöldvísur um
sumarmál“.
Eftir Hannes: Úr „Dymbil-
vöku“ („Ég sem fæ ekki sof-
ið“, „Klæddur í silki“, „Dreg
úr skápnum bók“, „Sjá það var
allt“, „Þar sem eldurinn gróf
sína ásýnd“ og „í værðarvoð
þokunnar“).
Eftir Einar Braga: „Þegar
Poul P. M. Pedersen
Helle Virkner
í sjónvarpshlutveíki
nóttin dó í jökulinn".
Eftir Jón Óskar: „Haust“ Og
„Landið“.
3. desemher: „Jörð úr ægi“.
Ljóð eftir Matthías Johannes-
'sen, lesin af Frits Helmuth.
Ljóðin voru þessi: „Blóm í
júní“; úr „Hólmgönguljóðum“
(„þú ert narkissos", „þú ert
kvöldsól", „þú ert dagur aust-
an heiðar", „þú ert tíminn og
vatnið", „þú ert dagurinn sem
hvarf" og „þú ert vatnajök-
ull“); „Jörð úr ægi“ (bls. 24—
27, 47—48 og 51).
17. desember: „Eangt heim
til manna“. Ljóð eftir Sigfús
Daðason, Sigurð A. Magnús-
son, Hannes Pétursson og Jó-
hann Hjálmarsson, lesin af
Erik Mörk.
Eftir Sigfús: „Sakamaður",
„Mosaþakið hraunið“, „Marg-
Johannes Meyer
í sjónvarpshlutverki
víslegt útsýni" og „Horfnu
þúsundaára smánæturinnar“.
Eftir Sigurð: „Dagar“,
„Augu þín“ og „öldur“.
Eftir Hannes: „Bláir eru dal
ir þínir“, „Ung stúlka“,
„Stjörnur“ „Jón Austmann“
og „Vor á framaridi strönd“.
Eftir Jóhann: „Nafnlaust
gras“, „Eitt kvöld í vor“ og
„Um kvöldið komu bátarnir að
landi“.
o—O—o
Eins og fyrr segir flutti leik
stjórinn Christen Möller um-
sögn þýðandans um hvert ein-
stakt ljóðskáld. Allmikið var
skrifað um þessa útvarpsdag-
skrá í dönsk blöð og nokkur
þeirra birtu sýnishorn af þýð-
ingum Pedersens. Hann lætur
þess getið í bréfi til Morgun-
blaðsins, að leikararnir hafi
haft mikla ánægju af að koma
Ijóðunum á framfæri við
danska hlustendur, og tveir
þeirra, Erik Mörk og Frits
Helmuth, liafi jafnframt látið
í ljós vón um að fá einhvern
tíma að sýna gestaleik á sviði
íslenzka Þjóðleikhússins.
Bókin, sem Poul P. M. Ped-
ersen hefur unnið að svo til
sleitulaust undanfarin fjögur
ár, verður fyrsta allsherjar-
kynning á íslenzkri ljóðlist frá
tímabilinu 1919—1961, og má
því vænta þess að hún þyki
forvitnileg þegar hún kemur
á markaðinn, enda virðist
kynningin í danska útvarpinu
hafa vakið athygli.
Frits Helmuth
í hlutverki Berengers
í „Nashyrningnium“
Erik Mörk
Johannes Meyer. Ljóðin voru
þessi: „Friðlausi fuglinn“,
„Hátíð", „Á Dökkumiðum“,
„Útlaginn", „Sigling inn Eyja
fjörð“ „Ég nefni nafnið þitt“,
„í Brennerskarði", „Ég sigli í
haust“, „Haustljóð" og „At-
lantis".
23. septemher: „Fljótið
helga“. Ljóð eftir Tómas Guð-
mundsson, lesin af Erik Mörk.
Ljóðin voru þessi: „Eitt hjarta
ég þekki“, „Um sundin blá“,
„Gamalt ljóð“, „Austurstræti",
„Enn syngur vornóttin",
„Svefnrof", „Vegurinn, vatnið
og nóttin“, „Jón Thoroddsen"
og „Fljótið helga“.
8. október: Módemisminn
kemur til íslands. Ljóð eftir
Halldór Laxness og Snorra

A/þjóðaráðsfefna sérfrœðinga um
hreyfingakerfi
SÉRFRÆÐINGAR frá Evrópu og
Ameríku hittust í Surrey, Eng-
landi á annarri ráðstefnu Inter-
national Council of Kinetography
Laban (I. C. K. L.), sem haldin
var frá 4.-11. ágúst síðast lið-
inn.
I. C. K. L. var stofnað fyrir
tveim árum til að efla það kerfi,
sem fundið var upp af Rudolf
Laban, til að skrifa niður hreyf-
ingar og til að auka skilning og
viðurkenningu þess í heiminum.
Kinetogmphy Laban eða La-
banotation, eins og kerfið er
nefnt í Bandaríikjunum, lýsir
hreyfingum með samsetningu á
grundvallaratriðum þess, svo að
allar tegundir mannlegra’ hreyf-
inga er hægt að skrifa t. d. dans,
leikfimi, íþróttir, iðnað o. fl. Þar
sem kerfið er ekki byggt upp á
neinni einni tegund dans, hefur
það verið notað um allan heim.
Líkt og með tilkomu nótna-
skriftar, þá hefur Kinetography
gert það mögulegt að mynda safn
af dönsum og rutt leiðina að því
að .kóreógrafisk verk eru talin
með í höfundarréttarlögunum.
Stcrfnendur I. C. K. L. Lisa
Ullmann, Ann Hutchinson, Al-
breeht Knust og Sigurd Leeder
voru tilnefnd af Rudolf Laban
sjálfum sem heimildarmenn
þessa kerfis. Lisa Ullmann for-
stöðukona Laban Art of Move-
ment Centre var gestgjafi eftir-
farandi leiðtoga í hreyfingar-
skrift: •
Ungverjaland: Dr Emma Lu-
gossy, Maria Szentpál.
Pólland: Roderyk Lange.
Vestur-Þýzskaland: Albreoht
Knust.
Austur-Þýzkaland: Ingeborg
Baier.
ísland: Mínerva Jónsdóttir.
Bretland: Diana Baddeley, Va-
lerie Preston, Lisa Ullmann,
Edna Geer.
Bandaríkin: Ann Hutchinson,
Nadia Ehilkovsky.
Júgóslavía: Vera Maletic.
Frakkland: Jacqueline Haas.
Stjórnina skipa:
Forseti: Albrecht Knust.
Varaforseti: Valerie Preston.
Ritari: Edna Geer’
Gjaldkeri: Rihoda Colby.
Samþykkt var með lögum, að
tilgangur ráðsins væri, að styðja
Laban kerfið í hreyfingarskrift;
að auka alheims viðurkenningu
og notkun þess, að hvetja og
styðja að stöðugri þróun sérstak-
lega í samræmingu í skrift og
starfshæfni. Stefna ráðsins er að
koma í framkvæmd hverju hag-
nýtu málefni sem líklegt er til að
efla tilgang þess, og að vinna með
Laban Art of Movement Centre
og öðrum samtökum eða einstakl
ingum, sem hafa skyld áhugaefni,
Eitt af ‘hinum mikilvægu verk-
efnum sem I. C. K. L. hefur tek-
izt á hendur er skipulagning
safns, sem þegar er all stórt af
kennslutækjum, greinum,
kennslubókum, skrifuðum verk-
um og smá dönsum, þar á meðal
verk eftir Georg Balanchine,
Martha Graham, Hanya Holm,
Doris Humphrey, Jerome Robb-
bins, Kurt Jooss, Pino Allakar, og
Igor Moisuiv.
Laban kerfið hefur opnað leið
til visindalegra skýringa á sam-
anburði í þjóðsagnafræði. Ótrú-
legur fjöldi af þjóðdönsum hefur
þegar verið skrifaður og ar oú
verið að safna saman.
lon
^09** \
HPINGUNUM-
C/iguh/té^
7fajnai.tVutiQ 0