Morgunblaðið - 17.02.1962, Blaðsíða 17

Laugardagur 17. febr. 1962
MORGVlVBL4r>lÐ
17
Páll Sveinsson yfir-
kennari - Minningarorð
<f. 9. nóv. 1901 - d. 11. febr. 1962)
KveSja flutt 1 Barnaskóla Hafn
arfjarðar 12. febrúar s.l., daginn
eftir að yfirkennari skólans, Páll
Sveinsson, andaðist. Útför Páls
heitins verður gerð frá Hafnar
fjarðarkirkju kl. 2 e.h. i dag.
1 Góðir nemendur, samkennarar
og samstarfsfólk.
Páll Sveinsson yfirkennari er
látinn. Hann varð bráðkvaddur
að heimiili sínu, Sunnuvegi 7,
árla morguns í gær, þ. 11. febr.
s.l. Svo skammt er bilið milli
blíðu og éls — svo örstutt er
stund millum líís og dauða. —
Ökkur setur hljóð við þessa hel
fregn, sem svo óvænt og fyrir-
varalaust kveður sér dyra á þess
ari stöfnun og gefur tíl kýnna,
að góður drengur og mikilhæfur
Æorystumaður úr okkar hópi sé
genginn, horfinn af vettvangi
þessa lifs, mitt í önn da-gsins.
Hér verður ævi Páls heitins
Sveinssonar ekki rakin, en að-
eins stiklað á nokkrum stak-
Steinum í lífssögu hans. — Páll
heitinn var fæddur 9. nóv. 1901 á
Kirkjubóli í Korpudal í Önund
arfirði. Nokkur bernsku- og
æskuár sín átti hann heima á
ísafirði og naut hinnar lögboðnu
barnafræðslu þar. Var sú mennt
un, svo naumt sem hún var
Samkomur
K. F. U. M.
Á morgun:
Kl. 10.30 f. h. Sunnudagaskólinn.
Kl. 1.30 e. h. Drengjadeildir —
Amtmannsstíg og Langagerði.
■' Barnasamkoma í Kársnesskóla.'
Kl. 8.30 e. h. ' Æskulýðsvikan
hefst. Ræðumenn: Ástráður
Sigursteindórsson, skólastjóri
og Hilmar E. Guðjónsson.
Kvennakór syngur, söngur og
hl j óðf ærasláttur.
Kristniboðshúsið Betanía,
Laufásvegi 13.
Á morgun:
Sunnudagaskólinn kl. 2 e. h. —
Ö1.1 börn velkomin.
Hjálpræðisherinn
1 Laugardag kl. 8.30: Vakningar-
samkoma. Færeyski sjómanna-
itrúboðinn Jóhann Olsen talar.
Sunnud. kl. 11 f. h.: Helgunar-
samkoma.
Kl. 8.30: Hjálpræðissamkoma.
■f Sunnudagaskóli kl 2.
Samkomuhúsið Zion, Óðinsg. 6A
Á morgun kl. 20.30 hefst vakn-
ingavika, verður samkoma hvert
kvöld vikunnar. Flutt verður
fagnaðarerindið og vitnað um
náð Guðs í Jesú Kristi. —
ALlir hjartaniega velkomnir.
Heimatrúboð Leikmanna.
Kristilegar samkomur
sunnudag kl. 5 í Betaníu, Lauf-
ásvegi 13, þriðjudag kl. 8.30 í
Bkólanum, Vogunum. Komið! —
Verið velkomin! Helmut L. og
Rasmus Biering P. ílytja „hinn
gamla boðskap“.___________
I. O. G. T.
Barnastúkan Díana
Fundur á morgun. Kvik-
myndasýning.G, M.
skorin, hin eina, sern hanu naut
í uppvextinum. Hugur Páls heit
ins stóð þó opinn fyrir öllum
fróðleik og hann hafði snemma
yndi af bókum. í brjósti sér ól
hann ríka þrá til að afia sér
meiri menntunar, en barnafræðsl
an ein gat veitt. En sökum efna-
skorts virtust honum aliar bjarg
ir bannaðar í þá átt, þar tii að
þvi rak, að nokkrir vinir hans
og velunnarar greiddu götu hans
og gerðu honum það kleift að
setjast í Kennaraskóla ísiands.
Þaðan lauk hann kennaraprófi
1929. Sama árið varð hann fast
ur kennari við Barnaskóla Hafn
arfjarðar og starfaði hér óslitið
æ síðan, allt til sinnar hinztu
stundar. Síðustu árin, eða frá
því um haustið 1955, gengdi
hann starfi yfirkennara hér.
Snemma á kennaraferli Páis
heitins bar á því, að hann var
laginn, dugmikill og hugmynda-
rlkur fræðari, sem ekki mátti
vamm sitt vta í neinu, er að
kennslustarfinu laut. Á starfs-
ævinni dofnuðu þessir eiginleik
ar hans aldrei, en skýrðust æ því
meir sem lengra á leið. Hann bar
hag nemenda sinna ætíð mjög
fyrir brjósti og sýndi það oft í
verki síðar, er þeir nutu ekki
handleiðslu hans lengur við sem
kennara, að þer áttu hauk í
horni, þar sem hann var.
Vinnugleði Páls heitins og
starfslöngun var með afbrigðum
mikil alla tíð. Þó átti hann við
mikla líkamlega örðugleika að
stríða, sem háðu honum mjög og
hindruðu hann í því að njóta sín
til fulls — og sjaldan gekk hann
heill til skógar hin síðari ár. —
Sjálfur vissi hann hverju að aró
fyrir sakir heilsunnar, en gekk
þó æðrulaus til verks og sinnti
skyldustörfum af stakri sam-
vizkusemi í hvívetna þar til yfir
lauk.
Og nú er Páll Sveinssón allur.
Sæti hans er autt og óskipað og
mun verða svo um nokkurt sinn.
Hér er því skarð fyrir skildi og
margir munu sakna vinar í stað.
En roálefnið lifir þótt maðurinn
falli og merkið mun hafið upp
af nýjum höndum. Og æskan l;f
ir og er eilíf og lífið er eiLíft
og lýkur ekki göngu sinni.
í hljóðri þökik blessum við
Iðnó
ÁRSHÁTÍÐ GÖMLUDANSAKLÚBBSINS
hefst meö borðhaldi kl. 7,30.
Tvö skemmtiatriði.
Hljómsveit Guðjóns Matthíassonar
Dansstjóri Sigurður Runólfsson.
Aðgöngumiðar afhentir frá kl. 5. Sími 13191
minningu Páls Sveinssonar. Við
þökkum honum allt, sem hanh
vann þessari stofnun. Látnum
færum við honum virðingu okk
ar og þakkir og kveðjum hann
hinzta sinni með þessum orðum
Sólarljóða:
„Hinn mátkvi faðir!
Hinn mæzti sonur!
Heilagur andí himins!
Þig. bið ég skilja,
eem skapað hefur,
oss alla eymdum frá.
Hér við skiljum
og hittast munum
á feginsdegi fira;
drottinn minn,
gefi dauðum ró,
en hinum líkn, sem lifa“.
Þorgeir Ibsen.
Helztu æviatriði Páls heitins
Sveinssonar yfirkennara í Hatfn
arfirði svo sem þau birtast í
Kennaratalinu (1958):
Páll Theodór Sveinsson, f. 9.
nóv. 1901 á Kirkjubóli 1 Korpu
dal í önundarfirði. For.: S. Jón
b. þar, síðar sjómaður á ísafirði
(f. 25. sept. 1870, d. 27. sept 1945)
Sigurðsson, b. \ Neðrihúsum í
Önundarfirði; og k. h. Kristín
Björg (f. 11. okt. 1872, d. 25.
janúar 1925) Guðmundsd. b. á
Hóli í önundarfirði, Ólafssonar.
— Kennarask. 1921—23 og 1924
—25, kennarapróf 1929. Námsför
til Norðurlanda 1947 og 1957.
Smábarnakennsla í Hafnarfirði
Þorsfeinn
Húsafelli
LÁT VINAR míns Þorsteins
bónda frá Húsafelli kom mér
ekki á óvart, og varð mér sú anid
látsfregn frekar hugarléttir en
sorgarfrétt. Þegar líður að leið
arlokum, að afloknu löngu og
gæfuríku æfistarfi, og enga mann
lega hjálp hægt að veita sjúk
um manni, verður hinzta stund-
in kærkomin. Andaðist Þorsteinn
3. febrúar 72 ára að aldri, og
verður jarðsettur í dag í gamila
kirkj ugarðium á Húsafelli, þar
sem margt ættfólk hans hvílir.
Mér er ætíð minnisstætt er ég
kom að Húsfelli í fyrsta sinn, en
síðan eru liðin um 40 ár. Eg man
hið þétta og hlýja handtak hús-
bóndans og húsfreyjunnar, Ingi
bjargar, er þau buðu mig vel-
komna í hlaðvarpanum á Húsa-
felli. Frá þeirri stundu voru
tengd vinarbönd mdlli heimilis
míns og Húsafellsheimilisins, og
hefur það ætíð síðan stað-
ið mér og mínum opið, hvenær
sem ég vildi þangað korna, og
Húsfellingar átt húsaskjól á
heimili mínu, þegar þeir gistu
Reykjavik. Mikils virði er það
Reykjavíkurbarni að eiga gott
heimili að í sveit, sem tekur þvi
með opnum örrnum að afloknum
löngum vetri og setu á skóla-
bekkjum, en á Húsafelli var
yngri sonum minn 8 sumur, og
fæ ég aldrei fullþakkað það góða
fóstur, sem honum var þar veitt
af Þorsteini og fjölskyldu hans.
Þorsteinn bóndi var af miklu
kjarnafólki kominn, af hinni svo
kölluðu Húsafellsætt. Þorsteinn
var greindur maður og grandvar,
og varð hann hvers mann hug
ljúfi sem honum kynntist. Hann
var góðvi-ljaður maður, hrekk-
laus og hjartahlýr, og vildi hvers
manns vanda leysa. Þorsteinn
hafði margskonar trúnaðar að
gæta fyrir sveit sína, og var
m.a. lengi hreppstjóri.
Þorsteinn var fríður maður,
bjartur yfirlitum og höfðingleg
ur. Framkoma hans var fáguð,
hógvær og hávaðalaus. Hélt hann
bó faist á sínu ef deilt var, og
1926—1929. Kennari við Barnask.
Hafnarfj. 1929, yfirkennari frá
1955. Gjaldkeri Byggingarfél. al
þýðu, Hafnarf., frá stofnun 1934.
Heilbrigðisfulltr. 1942—55. í
stjórn Sjúkrasamlags Hafnarfj.
frá 1946. Ýmis fleiri félagsstörf.
Rit: Barnasögur undir nafninu
Dóri Jónsson: Vaskir drengir,
1950, Áslákur í álögum, 1952, Haf
ið hugann dregur, 1954, Kátir
voru krakkar, 1956. Greinar og
sögur í blöðum. Þýddar barna-
sögur: Pési og Maja (Barbara
Ring), 1944, Óli sjómaður (Olof
Linek), 1948.
K. 31. des. Þórunn (f. 17. sept
1903) Helgad. sjóm. í Melshúsum
í Hafnarfirði, Guðmundssonar,
og k. h. Guðrúnar Þórarinsd. frá
Fornaseli á Mýrum. Barn: Guð-
rún, f. 21. ág. 1930, hfr. í Hafn-
arf. Stjúpsonur: Guðmundur
Benediktsson, f. 11. des. 1924,
læknir.
ttt
KVEÐJA
Það varð brátt um Pál kenn-
ara Sveinsson og margt, sem kom
upp í hugann við andlátsfregn
hans. Þar fór mætur og gegn
maður, sem hafði góð og göfg-
andi áhrif á ungmennin á rúm
um þrjátíu ára starfsferli við
Barnaskóla Hafnarfj arðar. Eril-
samt var starfið og mörg Orðin
töluð við hið unga fólk, sem
hann leiddi af mikilli alúð fystu
sporin á lífsleiðinni. Og hionum
brást ekki bogalistin. Þeir, seon
kynntust Páli, fundu að hann
vildi hinum ungu vinum sínum
allt hið bezta. Undir sló göfugt
og viðkvæmt hjarta. Starfið var
otft og tíðum erfitt fyrir hann
bæklaðan, en unnið var af elju
og einstaglðum áhuga, allt til
hinztu stundar. — Páll var hinn
viðmótþýðasti, létt yifir honum,
og gott við hann að ræða. Hann
var víðlesinn og skrifaði meðal
annars nokkrar barna- og ungl-
ingabækur.
Ungir og gamlir nemendur
hugsa í dag til Páls kennara og
þakka honum góða viðkynningu.
— Eg sakna hans úr hópi frétta-
ritara, en í Hafnarfirði starfaði
hann, sem slíkur fyrir Ríkisút-
varpið. f viðtölum var hann hinn
góði félagi, er gaman og gagn-
legt var við að ræða. — Blessuð
se minning hans. — G. E.
■*— Bókmennfir
Framh. af bls. í6.
ógæfan Leggi hana í einelti, en
hún lætur aldrei hugfallast, og
æðrast kann hún bersýnilega
ekki. Lesandinn fær samúð
með þessari hugrökku og dug-
legu stúlku frá fyrstu kynnum,
skilur skapbresti hennar og Les
ýmislegt bak við línurnar, sem
spillir hreint ekki bókinni. Lífs-
saga hennar er eins og spenn-
andi skáldsaga, ástaraunir og
erfiðleikar í starfinu, áföll og
sorgir, en einnig bjartar stund-
ir, blíðviðri á köflum og stuðn-
ingur góðra manna. En storma-
söm mun ævin hafa verið allt
fram á elliár, lognmolla og Leið-
indi fyrirfinnast ekki í þessari
bók. Ýmsir merkir samferða-
menn koma við sögu, og stund-
um rifjast upp fyrir lesandan-
um þættir úr sögu Reykjavík-
ur, sem hann var búinn að
gleyma, e» þykja kannski minn
isverðir, þegar öllu er á botn-
inn hvolft.
Bókin er laglega gerð og
hress blær yfir henni allri.
Frágangur forlagsins er mjög
snotur.
Þorsfeinsson bóndi
- Minning
var þá þéttur fyrir þótt hann
færi sér hægt, og notaði hvorki
roörg orð né stór.
Húsafellsheimilið var orðlagt
fyrir gestrisni, og heimilisbragur
inn var þár að mörgu leyti ó-
venjulegur. Ríkti þar heilbrigð
glaðværð og frjálsræði, enginn
fór sér óðslega, en allt vannst þó
vel.
Hin töfrandi náttúrufegurð
sem umlykur Húsafell, og er ein
hiii sérstæðasta og stórbrotnasta
á fsLandi, heiliaði marga sem
þangað komu, og urðu sumir af
þeim farfuglum fastir gestir heim
ilisins á sumrin, og bundust
tryggðarböndum við fóikið og
náttúruna, ekki sízt máiararnir
og skáldin, þangað iögðu leið
sína m.a. Ásgrímur, — en Húsa-
feli varð hans annað heimili —,
Jón Stefánson, Jón Þorieifs-
son, Jón EngLÍberts, Júliana
Sveinsdóttir, Muggur og Þor-
valdur Skúlason. Einnig sum
af okkar þekktustu skáldum.
Settu listamennimir sitt svip-
mót á heimilið. Oft var glatt á
hjalia í stóra eldhúsinu í kjall
aranum, þegar gestir og heima
fólk hittist þar að afloknu dags-
verki og spjaliað var um „riag
inn og veginn“ yfir kaffibolla.
En nú er Þorsteinn aljikör. ®(f
senn er lokið hlutve»*ti gamla
bæjarins, sem var heimili Þor
steins bónda um áratugi, en á
Húsafelli var hann fæddur Og
átti þar heima alla æfi. f þessu
húsi, sem var eitt hið virðuleg
asta í Borgarfirðinum, þegar það
var reist um aldamótin síðustu,
hafa margir átt ljúfar og glaðar
stundir, sem gleymast seint. S.l.
sumar er ég gekk um gamla Húsa
fellsbæinn greip mig undarleg til
finning. Þar sem áður var fólk
á ferli og iðandi líf, heyrðist
ekki mannsins mál. Þar ríkti
þögnin ein og tómleikinn. Fann
ég þá, að komið var að leiðar-
lokium þess sem var — hins
gamla húss, sem verið hafði sér
kennilegt heimili að rausn og
hlýleika, og veitt gestum og gang
andi athvarf í meir en hálfa öld.
Nú hefir nýi tíminn numið land
a Húsafelli. Hafa risið þar upp
tvö nýtízkuleg hús með ýmsura
nútímaþægindum, er eiga eftir
að skapa sína sögu, — á gömluira
grunni, og ber að fagna því.
Þorsteinn kvæntist frændkonu
sinni, Ingibjörgu Kristleifsdótt
ur, Þorsteinssonar fræðaþular á
Kroppi í Borgarfirði. Þessa
hjartahlýju og og góðu konu
sína missti Þorsteinn eftir nokk
urra ára ástrika sambúð. Varð
þeim fjögurra barna auðið. Þau
eru Ástríður, gift Guðmundi Páls
syni frá Hjálmsstöðum, Kristleif
ur, kvæntur Sigrúnu Bergþórs-
dóttur frá Fljótstungu, Magnús,
ókvæntur, og búa þau öll á Húsa
felli, Þorsteinn kennari á Hvann
eyri, kvæntur Eddu Emilsdóttur.
Eftir lát Ingibjargar réði Þor-
steinn til sín ráðskonu .Sú sean
dvaldi lengst á Húsafellsheimii
inu var Herdís Jónasdóttir, en
hún var þar ráðskona 20—30 ár.
Munu áreiðanlega margir vinir
hins gamla Húsafellsheimilis
Þorsteins bónda minnast Herdís
ar með þakklæti og hlýjum hug.
Og nú er ég kveð Þorstein, vil
ég af hjarta þakka honum og
aðstandendum hans fyrir trygg
lyndi og vinarþel öll þessi ár.
Bjarnveig Bjarnadóttir.