Morgunblaðið - 20.06.1962, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 20. júní 1962
MORGUNBLAÐIÐ
11
« •
Onnum
kafin
iistakona
UM þessar mundir stendur
yfir sýning á verkum Gerð-
ar Helgadóttur, myndhöggv-
ara, í Galleri Parnasse
Wuppertal. í Rínardalnum.
Var hún opnuð á föstudag-
inn fyrir páska, en Wupper-
tal er mikill listabær í
Þýzkalandi og hefur Gerður * ^
sýnt þar áður. Einnig á hún &
myndir á sýningu „nútíma
myndhöggvara“, sem er í
Musee Maison de la Culture
du Havre í Le Havre í
Frakklandi.
í vetur var mynd eftir
Gerði á sýningu í San Tro-
pez og keypti hana fram-
kvæmdastjóri Tate Gallerie í ^
London.
Gerður er mjög önnum
kafin um þessar mundir. —
Hún vinnur nú að því að
fullgera uppdrætti að kirkju
gluggum í Kópavogskirkju,
sem síðan verða gerðir
Þýzkalandi. Eirmig viirnur
hún talsvert að gerð kirkju-
gripa fyrir kirkjur í Þýzka-
landi og Frakklandi, og er
meðfylgjandi mynd af einum
slíkum, sem á að fara í
kirkju í Cantal í Frakklandi.

Myndin var tekin í vinnu- hefur hún gert hanann á
stofu listakonunnar í litlum kirkjutoppinn á þessari sömu
bæ sunnan við París. Einnig kirkju í Cantal.

I
Áburðarverksmiðjan
gerði mjög hag-
kvæma samninga
■Ma
HÉR fer á eftir kafli úr ræðu,
er stjórnarformaður Áburðar-
verksmiðjunnar hf. flutti á aðal
fundi fyrirtækisins hinn 8. þ.m.
Það hefur verið nokkuð róstu
samt í blöðum kring um þetta
fyrirtæki um skeið, en nú síð-
ustu daga hefur þó keyrt úr
hófi með dylgjur og rógburð í
tveimur vikublöðum. Þykir mér
því rétt hér á þessum hluthafa-
fundi fyrirtækisins, að taka
fram eftirfarandi:
Mér er ánægja að lýsa því
yfir, að samstaða hefur alla
jafna verið mikil og sérstaklega
góð í stjórn Áburðarverksmiðj-
unnar hf.
Til dæmis má nefna, að allar
ákvarðanir um framkvæmdir
við byggingu verksmiðjunnar,
ráðningu erlendra verkfræð-
inga til skipulagningar verk-
smiðjunnar, ákvarðanir um inn-
kaup á vélum og tækjum og
öðru, sem til stofnunar verk-
smiðjunnar þurfti, voru allar
undantekningarlaust gerðar með
einróma samþykki allra stjórn-
armanna.
Að gefnu tilefni þykir mér
rétt að minna hér á nokkur at-
riði, sem gefa glögg dæmi um
hve vel stjórnin hélt á hags-
munum fyrirtækisins.
1. Þegar fyrsta stjóm hluta-
félagsins tók við, var henni
meðal annars afhent tillaga til
eamnings um verkfræðilega
þjónustu frá bandarísku verk-
fræðingafyrirtæki, sem vildi
taka að sér að vera leiðbeinandi
og skipuleggja verksmiðjuna og
lögðu sumir áherzlu á, að samið
yrði við þetta fyrirtæki. — Þeg-
ar stjórn Áburðarverksmiðjunn-
ar hf. hafði látið athuga mögu-
leika til samninga við þetta
fyrirtæki og fleiri, var ákveðið
að gera útboð í Bandaríkjunum
og aflað tilboða í þessa þjón-
ustu. Nokkur fyrirtæki gerðu
tilboð, og var samið við Dr. C.
O. Brown og Singmaster og
Breyer, sem voru lægstir allra,
sem buðu, og höfðu auk þess
hin ágætustu meðmæli. Tilboð
þeirra og þeir voru samþykktir
af Marshall-stofnuninni. Þegar
lokið var verki, varð heildar-
greiðsla til þeirra rúmlega 600,-
000 dollarar. En fyrirtækið, sem
fyrst var hér nefnt og sem kapp
var lagt á, að samið væri við,
hafði áskilið sér yfir 900.000
dollara fyrir stöjfin.
Með því hvernig stjórnin hélt
á þessu byrjunarmáli varð þessi
útgjaldaliður um 300.000 dollur-
um lægri en orðið hefði, ef far-
ið var eftir ráðum þess, sem
semja vildi við fyrsta fyrirtæk-
ið. —
300,000 dollarar eru með nú-
verandi gengi nærri 13 milljón-
ir kr., sem þannig var sparað.
2. Kaup á öllum stærstu vél-
um og megintækjum til verk-
smiðjunnar voru gerð með þeim
hætti, að óskað var samkeppnis-
tilboða frá ýmsum fyrirtækjum,
og var svo bezta boði tekið. Til
þess að fylgja erm fastar eftir
og tryggja lægsta fáanlegt verð
og beztu kjör á aðalvélum og
tækjum, fékk stjórnin lánaðan
hér heima æfðan og harðsnúinn
kaupsýslumarm, sem fór til
Bandaríkjanna til þess að ganga
frá kaupsamningum við þau
fyrirtæki, sem beztu tilboðin
gerðu. Þessi sendimaður stjórn-
arinnar gekk ötullega fram, og
á nokkrum vikum hafði honum
heppnazt að fá lægstu boðin
enn lækkuð um samtals rúm-
lega 40.000 dollara.
Með núverandi gengi gerir
þessi 40,000 dollara sparnaður
1.720.000 krónjir.
3. Allar vélar áttu að kaup-
ast í Bandaríkjunum og greið-
ast af Marshall-fé. Engu að síð-
ur öfluðu hinir ráðgefandi
bandarísku verkfræðingar Áburð
arverksmiðjunnar einnig til-
boða frá Sviss í afriðla og
spenna, en þetta voru mestu
rafmagnstækin, sem til verk-
smiðjunnar þurfti. Lægsti íbjóð-
andi í Bandaríkjunum var
Westinghouse, en svissneksa
fyrirtækið bauð þessi tæki fyr-
ir 332,000 dollurum lægra. Eftir
mikla eftirgangsmuni fékkst
loks leyfi til, að kaupa mætti
þessi fvissnesku tæki. Stjórn
Áburðarverksmiðjunnar vildi
samt, þó svissneska tilboðið
væri svona lágt, láta ganga úr
skugga um, að tilboðið væri það
lægsta fáanlega. Ákvað hún því
að formaður stjóimarinnar færi
til Zurich til þess að ganga frá
kaupunum. Þetta bar þann ár-
angur, að þegar kaupsamning-
urinn var undirritaður, hafði
söluverðið enn lækkað um
nærri 28.000 dollara. Voru þessi
tæki því keypt fyrir 360,000
dollurum lægra verð en lægsta
tilboðsverðið í Bandaríkjunum.
360,000 dollárar eru með nú-
verandi gengi rúmlega 15 millj.
krónur.
Þetta þrennt er hér tilgreint,
sem dæmi um, hve stjórnln var
samherít um að kosta kapps um
að ná sem hagkvæmustum
kjörum og hve henni heppnað-
ist að gera hagkvæma samninga
fyrir Áburðarverksmiðjuna.
í sambandi við kornastærð
Kjarna-áburðarins og það, að
kornin hafa reynzt smærri en
áætlað . var og nú er kostað til
þess að gera kornin stærri, er
vert að minna á þetta:
Fyrst það, að krystalla-aðferð-
in var valin frekar en perlu-
aðferðin, af öryggisástæðum
fyrst og fremst. Hefði perluað-
ferðin verið tekin, var vissa
um, að kornin (perlurnar) voru
sæmilega stór. En bæði fram-
leiðsluaðferðin með perlukornin
og áburðurinn sjálfur var tal-
inn vera mjög mikið varasam-
ari hvað sprengihættu áhrærði.
Sprengihætta við framleiðslu
krystallanna og krystallaður j
áburður var talinn miklu hættu
minni, eða hættulaus. Þetta
réði mestu um valið.
Ætla ég, að allir, sem að
þessu máli komu þá, hafi verið
á einu máli um þetta val. —
Stjórnin var einhuga í því.
Annað var svo það, að perlu-
aðferðin var miklu dýrari í
stofnkostnaði en krystallaað-
ferðin. Þetta átti alveg sérstak-
lega við um svo litla verk-
smiðju, sem hér var um að
ræða. Bændur eru því búnir að
njóta ódýrari áburðar þessi
Framh. á bls. 17 ,
77/ sölu m.a.
2ja herb. kjallaraíbúð við
Guðrúnargötu.
2ja herb. kjallaraiibúð við
Þórsgötu.
2ja herb. kjallaraíbúð við
Blönduhlíð. Sér inng., sér
hitav., tvöfalt gler.
3ja herb. hæð við Granaskjól,
sér hiti.
3ja herb. risíbúð við Holts-
götu. Útb. 50 þús.
3ja herb. hæð við Hringbraut
í skiptum fyrir 6 herb. íbúð
3ja herb. iibúð við Hverfis-
götu. Sér hitav., sér inng.,
sér þvottahús, bílskúr.
3ja herb. risibúð við Lauga-
veg, sér hitaveita.
3ja herb. íbúð við Miðstræti.
3ja herb. jarðhæð við Rauða-
læk. Falleg íbúð.
3ja herb. hæð við Stórholt.
4ra herb. íbúðarhæð við Eski-
hlíð. — Eitt herb. fylgir í
kjallara. Alt nýmálað.
4ra herb. íbúðarhæð við Sörla
skjól góð kjör.
4ra herb. risíbúð við Hraun-
teig.
4ra herb. íbúðarhæð við Lang
holtsveg.
4ra herb. íbúðarhæð við Ljós-
heima. Sér inng., sór þvotta
hús.
4ra herb. fbúð við Austur-
brún.
4ra herb. ibúðarhæð við Vest-
urbrún. Sér inng., sér hiti.
5 herb. íbúðarhæð í vestur-
enda samibýlishúss við Álf-
heima.
5 herb. íbúðarhæð við Drápu-
hlíð. Eftirst. kaupverðs lán-
aðar til 1S ára.
5 herb. íbúðarbæð við Sól-
vallagötu.
5 herb. íbúðarhæð við Hofteig
5 herb. íbúðarhæð við Mið-
braut.
Haeð og ris við Nesveg. Bíl-
skúr.
Hæð og ris við Kjartansgötu.
Hæð og ris við Reykjahlíð.
Hæð og ris við Stórholt.
Einbýlishús við Asvallagötu.
Einbýlishús í Silfurtúni.
Einbýlishús við Kársnesbraut.
Einbýlishús við Skógargerði.
Parhús við Lyngbrekku.
Húseign við Mánagötu.
Hæð og ris við Nesveg. Bil-
skúr.
/ smibum
Einbýlishús við Auðbrekku.
5—6 herb. íbúðarhæðir við
Holtagerði og Austurgerði.
Allt sér. Góð kjör.
5 herb. iibúðarhæðir við Háa-
leitisbraut.
Lóð og teikning að einbýlis-
nasi I SiHurtúni.
HÖFUM KAUPENDUR A»
nýlegum 4ra—5 herb. íbúð-
arhæðum. Útb. allt að 500
þús.
Nánari upplýsingar gefur
Skipa- & fasteignasalan
(Jihannes Urusson, hdl.)
KIRKJUHVOLI
Símar: 1491S 0( 1U42
^BÍLALEIGAN
LEIGJUM NÝJA
AN ÖKUMANNS. SENDUM
BÍLINN.
SII^11-3 56 01
AKIÐ
SJÁLF
NÝJUM BÍL
ALM. BIFREIÐALEIGAN
KLAPPARSTÍC 40
SÍMI 13776
Renault
ESTAFETTE
(Fransk-brauðið)
800 kg sendiferða- og pick-up
bifreiðir fyrirliggjantdi. Rúm-
betri en aðrar sambærilegar
bifreiðar. Drif á framhjólun-
um, 4ra gíra kassi, kratt-
mikil vatnsmiðstöð og rúðu-
blásari — ryðvarinn — spar-
neytinn. Útisöluverð:
kr. 125.000,00.
Columbus hl
Brautarholti 20.
Símar 22116 og 22118.
Er einhleypur
á góðan bíl.
Vil kynnast myndarlegri
útlendri stúlku 40—45 ára,
sem ferðafélaga í sumarfrí.
Þær sem vilja sinna þessú,
leggi nöfn og heimilisfang
ásamt mynd, senm endursend-
ist til Mbl. fyrir 23 júní. Þag
mælsku heitið.
Merkt Ábyggilegur 12ö - 721®.
7ENITH-)
Blondungar
REDEXOLÍA.
AURHLIFAR.
GORMAKLOSSAR.
GUMMIMOTTUR.
HRINGIR HVÍTIR
13, 14, 15, og 16 tm.
VERZLUN
Friðrsks Berteisen
Tryggvagötu 10.
iBlLASALARi
o,
o
Íl5-Q-Ii-
OpelCaravan ’59. \
Taunus Station ’55 og ’56.
Simca ’62 ókeyrður.
Mercedes-Benz 180 ’58.
Volkswagen ’62.
-ngólfsstræti 11.
Sími 19-18-1
Aðalstræti 16. Sími 19181.