Morgunblaðið - 17.08.1962, Blaðsíða 6

6
MORGVNBLAÐIÐ
Föstucíagur 17. ágúst 1962
Hannes Halldórsson fyrrv.
framkv.stjdri - Minning
>• HANNES HALLDÓHSSON fyrr-
um framkvæmdastjóri á ísafirði
lézt að heimili sínu sL föstudag
hinn 10. ágúst. Hannes var fædd-
ur hinn 20. nóvember 1892 að
Melum í Árneshreppi á Strönd-
um og voru foreldrar hans þau
Halldór bóndi Jónsson, sem bjó
að Melum yfir 40 ár, og síðari
kona hans Guðbjörg óladóttir
frá Reykjarfirði. Barnahópur-
inn á Melum .var stór, því að
alls voru börnin 17, alsystkin
og hálfsystkin. Má því nærri
geta, hvílíkt áfall það hefur ver-
ið, þegar Hannes einungis á
öðru ári missti móður sína. Hann
var og ekki nema á ellefta ári,
þegar hann flutti úr föðurgarði
með Guðrúnu Jensínu systur
sinni til ísafjarðar og andaðist
faðir þeirra ári síðar.
1 æsku átti Hannes ekki kost
á að njóta mikillar skólamennt-
unar, heldur gerðist 14 ára gam-
all starfsmaður við Ásgeirsverzl-
un á ísafirði, fyrst sem skrif-
stofumaður og síðar búðarmað-
ur. Ásgeirsverzlun var þá, undir
forystu Árna faktors Jónssonar,
eitt umsvifamesta atvinnufyrir-
tæki á landinu. Þarna vann
Hannes í tíu ár og kom starf
hans honum í skóla stað. Þar
lærði hann ekki einungis marg-
háttuð verzlunarstörf, heldur
kynntist náið högum viðskipta-
mannanna og fékk sýn yfir af-
komu almennings og atvinnu-
vega.
Hannes hóf ungur sjálfstæðan
atvinnurekstur, fyrst verzlun og
síðan útgerð. Á árinu 1925 varð
h'ánn framkvæmdastjóri Vélbáta
ábyrgðarfélags ísfirðinga, sem
raunar náði um alla Vestfirði og
gegndi þeirri stöðu þangað til
hann sagði henni lausri á árinu
1960 sökum heilsubrests. Sam-
vizkusemi og nákvæmni Hann-
esar í þessu starfi var viðbrugð-
ið, enda naut hann þar trausts
ekki aðeins samherja sinna,
heldur og margra þeirra, sem
hann greindi mjög á við í sín-
ísafirði og næstu héruðum en
nokkur annar. Kunnugleiki hans
náði raunar um alla Vestfirði
og furðulega víða um landið.
Hannes kunni skil á ótrúlega
mörgum mönnum, hafði nána
mannþekkingu en einnig mik-
inn málefnalegan áhuga. Hánn
var kappsamur og fylginn sér,
hafði lært ■ að taka orð ým-
issa með hæfilegri varúð, en
erfði ekki skoðanaágreining,
sagði kost og íöst á andstæðing-
um sínum og kunni vel að meta
það, að þeir létu ekki mismun-
andi skoðanir trufla eðlileg sam-
skipti eða umgengni í daglegu
lífi. *
Þó að Hannes væri kappsam-
ur í fylgi sínu við aðra hirti
hann lítt um vegtillur sjálfum
sér til handa. Hann sat samt í
niðurjöfnunarnefnd ísafjarðar
heilan mannsaldur eða þrjátíu
og fimm ár og var nokkru leng-
ur endurskoðandi bæjarreikn-
inga en því starfi gegndi hann
til dauðadags.
Hannes naut sín vel í harðri
baráttu en hann undi sér ekki
síður á sínu góða heimili. Hinn
17. október 1920 kvæntist hann
Guðrúnu Kristjánsdóttur, frá-
bærri myndarkonu, sem bjó
honum friðsælt heimili í
einu elzta en vistlegasta
húsi ísafjarðar. Þau hjón eign-
uðust einn son, Hafstein banka-
bókara, forystumann í æskulýðs-
málum þar vestra. Þau Haf-
steinn og Kristín kona hans voru
ásamt börnunum þremur einkar
hugljúf afanum og ömmunni á
Smiðjugötu 2. En því nefni ég
þetta, að ég minnist ekki ann-
ars ánægjulegra heimilis, sem ég
hefi komið á. Ég kynntist því
fyrst fyrir tuttugu og fimm ár-
um og hefi síðan oft dvalið þar,
stundum einn en einnig ásamt
konu minni eða einhverju barna
minna. Þar hafa dyr ætíð staðið
opnar, hvort heldur barið. var á
að degi eða nóttu. Þeir eru áreið-
anlega fleiri en tölu verður á
komið sem þar hafa notið gest-
risni, enda vildi Hannes greiða
götu sem flestra, einkum ungra
manna, sem honum var hugaðum
að hjálpa til meiri menntunar
en hann hafði sjálfur notið í
æsku. Heimilis Hannesar munu
því margir minnast, ekki sízt
þeir, sem áttu þess kost að sitja
með honum yfir kaffibolla og
rabba við hann um sameiginleg
hugðarefni. Oft var þess þá ekki
gætt, þótt tíminn liði. Eldlegur
áhugi húsbóndans ásamt góðvild
húsmóðurinnar, gerðu þá nætur-
vöku að augnabliki. Ég mun oft
hugsa til Hannesar, þegar hann
stóð upp í sinni gömlu stofu,
gekk um gólf ýmist segjandi frá
löngu liðnum atburðum eða
hvetjandi til baráttu fyrir betri
tímum.
Bjarni Benediktsson.
f dag er til grafar borinn á ísa
firði Hannes Halldórsson, fyrrv.
kaupm. og framkv.stj. Vélbáta-
ábyrgðarfélags ísfirðinga.
Mörg undanfarin ár hafði hann
átt við alvarleg veikindi að stríða
en þó kom andlát hans okkur
vinum hans nokkuð á óvart.
Fyrir 16 árum fluttist ég til
fsafjarðar. Einn af fyrstu mönn-
um sem ég kynntist í bænum
var Hannes Halldórsson. Tókst
með okkur mikill og góðúr kunn
ingsskapur og siðar vinátta er
eigi bar skugga á. Tel ég Hann-
es fyrir margra hluta sakir einn
merkasta mann er ég hefi kynnst
á lífsleiðinni.
Hannes var maður sjálfmennt
aður. A unga aldri gekk hann í
þjónustu hinnar merku Asgeirs-
verzlunar á ísafirði, sem gaf hon
um heilladrjúgt veganesti er ent
ist til æviloka. Þar mun hann
hafa lært vandvirkni og reglu-
semi, sém svo mjög einkenndi
störf hans smá og stór, en snyrti
mennskan mun honum hafa ver
ið í blóð borin. Hannes var glæsi
legur fulltrúi „Árnabúðartím-
ans“, sem hann minntist oft á
með miklu stolti, formfastur í
klæðaburði og framgöngu, dans-
maður mikill og kavaler. Hann
hélt í heiðri fornar dyggðir en
stóð þó föstum fótum í samtíð
sinni og var alltaf síungur í
anda og frjálslyndur í skoðun-
um. Alla tíð umgekkst hann jafn
an mikið unga menn og fylgdist
með þroska þeirra og framför-
um. Leituðu ungir rnenn mjög til
hans með vandamál sín og var
hann manna ráðhollastur og
raunbeztur. Munu þeir ófáir sem
■hann rétti hjálparhönd' vegna
menntunar eða skólagöngu.
Á yngri árum var Hannes
framámaður í samtökum ungs
fólks og samtökum verzlunar-
manna.
Hannes Halldórsson var alla
tíð mikill Sjálfstæðismaður og
helgaði Sjálfstæðisflokknum 7511
um frítíma sínum um áratuga-
skeið. Þó átti hann aldrei sæti í
bæjarstjórn. Hann sóttist ekki
eftir vegtyllum sér til handa
heldur var starf hans fómar- og
hugsjónastarf.
Hann tók að sér þau störf inn-
an fiokksins, sem erfið voru og
óvinsæl. Hann átti sæti í blað-
riefnd og húsnefnd og stjórnaði
fjáröflunarstarfi flokksins. Þá
var hann í 85 ár í niðurjöfnun-
arnefnd en menn sóttust ekki
eftir því starfi, sem var frekar
illa þokkað. Slíkt lét Hannes
ekki á sig fá, enda hafði hann
þar góða samvisku. Er mér per-
sónulega kunnugt um að hann
vann niðurjöfnunarstörfin af
mikilli réttsýni og samvizku-
semi. Þeir fátæku og smáu áttu
gjarnan góðan málsvara þar sem
um mestu hugðarefnum, sem
voru stjórnmálin.
Áhugi Hannesar fyrir félags-
málum vaknaði snemma. Á sín-
um tíma átti hann sæti í stjórn
Ungmennafél. á ísafirði og fót-
boltafélaga, sem þar störfuðu.
Hann vann og mikið í Verzlun-
armannafélagi Isafjarðar og
Styrktarsjóði verzlunarmanna á
ísafirði og var heiðursfélagi
þeirra samtaka.
Mestur'var þó áhugi Hannes-
ar á stjórnmálum. Sjálfur ólst
ég upp með og hefi ætíð haft
samneyti við fólk, sem hefur
látið sig stjómmál miklu skipta.
Engum hefi ég þó kynnzt sem
hafi verið áhugameiri í þeim
efnum en Hannes Halldórsson.
Um marga áratugi veitti hann
forstöðu kosningaskrifstofu
flokks síns á ísafirði. Hann
hljóp ekki til þess starfs á síð-
ustu stundu, heldur hafði það
stöðugt í huga. Hann hafði því
betra yfirlit um flokksfylgi á I
'fc „Vér viljum „þjóðlegri
nöfn!“
Cx skrifar bæði I gamni og
alvöru:
„Nýlega las ég í maí-hefti
„Eimreiðarinnar" þá tillögu rit
stjórans, að tekið sé upp í
heiti gistihúsa hið þjóðlega orð
„bær“ í stað hins alþjóðlega
heitis „hótel“. Er ritið þar á
ferð með strangþjóðlega hug-
mynd, sem auk þess er einkax
smekkleg eins og sést á þeím
sýnishornum, sem þar eru sýnd
og gætu farið miklu betur í
munni fólksins, auk bess að þau
geta, ef vel er valið, falið í sér
symboliska merkingu um eig-
endur eða annað, sem einkenn
andi er fyrir þá staði, þar sem
„bæirnir" eru staðsettir. Ekki
get ég þó verið sammála um
nafnið, sem Eimreiðin gefur
City Hótel: Hafnarbæ. Einhver
sagði mér einhvern tíma, að
city þýddi borg eða bæ á vora
tungu; færi því miklu betur á
því að City Hótel heiti Bæjar-
bær. fflns er ég alveg samþykk
ur því, að hótelið í Bændahöll-
inni, (sem sumum þykir gæta
nolfkurs yfirlætis í að kalla
höll), eigi ekki að heita Hótel
Saga. Eins og allir geta séð kem
ur slíkt ekki til mála um hús,
sem er nýbyggt og á sér enga
sögu, (Sögunafnið hefði betur
átt við Hótel Heklu, meðan
það var og hét). Mikið er nær
að minnast auranna, sem kúgað
ir eru af sveitaköllunum til
byggingar hússins og kalla það
Aurabæ.
Hótel H. B. Vestmanna-
eyjum gæti heitið Gróða-
bær. Svo mætti nefna Hótel
Reynihlíð Hreykibæ, sem er
I samræmi við eðli Mývetn-
inga. Svo gæti Hótel í
Kópavögi heitið Ástarbær, til
Hannes var, enda mátti hann
ekkert aumt sjá.
Hanner var tilfinningamaður,
ör í skapi og manna hreinskiln-
astur. Sagði hann hverjum, sem
var meiningu sína afdráttalaust,
hvort sem viðkomandi Hkaði
betur eða verr.
í einkalífi sínu var Hannes
mikill hamingjumaður. Eftirlif-
andi kona hans Guðrún J. Krist-
jánsdóttir var slíkur lífsförunaut
ur, að fágætt mun vera. Hver
minnsta ósk eða hugrenning
eiginmannsins var uppfyllt á
samri stundu og í þungbærum
veikindum undanfarin ár lagði
hún nótt við dag til að hlynna að
honum og hjúkra.
Heimili þeirra einkenndist af
ástúð og hlýju. Var gestrisni hús
bænda þar mikil og gott þar að
koma og á ég þaðan margar á-
nægjulegar og óglexmanlegar
minningar. Mér er minnisstætt,
hið ástúðlega samband þeirra
hjóna við einkason sinn, Haf-
stein Ó. Hannesson bankaftr. og
fjölskyldu hans. Hannes, sem var
afar barngóður, sá ekki sólina
fyrij barnabörnunum þremur og
voru þau mjög hænd að afa sin-
um.
Sjálfstæðisflokkurinn á Isa-
firði stendur í mikilli þakkar-
skuld við Hannes Halldórsson og
verður sæti hans vandfyllt. Marg
ir einstakiingar áttu honum gotfc
upp að unna og margir munu
safcna 'hans. við vinir hans þökk
um honum órjúfandi tryggð og
vináttu og sendum ástvinum
hans innilegustu samúðarkvéði
ur.
Asberg Sigurðsson
Fimm ferðir F.í.
um helgina
FERÐAFÉLAG íslands efnir til
fjögurra helgarferða n.k. laugar-
dag og einnig er fyrirhuguð S
daga ferð i Veiðivötn, Hrau.i-
vötn og Tungnárbotna, ef þátt-
taka fæst. Helgarferðirnar eru 1
Hrafntinnusker, að Hagavatni, á
Hveravelli og I Þórsmörk. 1 5
daga ferðinni í Veiðivötn er á-
formað að Gúðni hreppstjóri á
Skarði á Landi verði með, en
hann er þar inn frá.
minningar um ást og eindrægnl
flokkanna í Kópavogi, eins gæti
hótel á Akranesi beitið Vina-
foær, til að minnast vináttu
Hélfdáns og Daníels, og svo
mætti lengi telja upp. En þetta
er allt of viðamikið efni til að
komast fyrir í stuttri blaðagrein
eins og 'höfundarnir eru vaniir
að segja, þegar þeir eru komnir
í vandræði með sínar ritsmíð-
ar.
Eins og sjá má er hér um að
ræða hið mesta verkefni fyrir
málfræðinga vora og aðra orð
krynga menn að finna nöfn á
öll þau lúxusgistihús, sem hér
munu rísa í framtíðinni.
'fc Tillaga um bæjar-
skreytingu
„X“ sgrifar:
Leyfi mér hér með að >1’
upp á eftirfarandi:
<*
Væri ekki fallegt og prýðl
af fyrir bæinn, að hringurinn
fyrir framan Hótel Sögu, og
nálægt Háskóla'bíói, yrði næsta
ár þakinn folómum með íslenzku
litunum (fána) t.d. með ísL
fánanum (í blómum) í miðju,
og svo fánalitirnir út frá á alla
vegu, eða eins og fagmönnum
í þessari grein finnst smekk-
legast.
Góðfúslega leyfið umræðu um
þetta í dálkum yðar.
X