Morgunblaðið - 12.09.1962, Qupperneq 6

6
MORGUNTiLAÐIÐ
Miðvikudtagur 12. sept. 196?
Islenzkur landbúna ður mun sigrast á
erfiðleikunum og bldmgast í landinu
Úrdráttur úr ræðu Ingólfs Jónssonar
landbúnaðarráðherra á fundi
Stéttarsambands bænda
f LOK aðalfundar Stéttarsam-
bands bænda, sem haldinn var
að Bifröst í Borgarfirði 4.—5.
september ávarpaði Ingólfur Jóns
son landbúnaðarráðherrá fund-
inn. Fe úrdráttur úr ræðu hans
hér á eftir.
Ingólfur Jónsson, landbúnaðar
ráðherra hóf mál sitt með bví að
ræða um Framleiðsluráðslögin,
sem gilt hefðu frá því 1947 og
skyld lög þeim frá því árið 1943.
Bændur hefðu margsinnis lýst
ágæti þessara laga, enda talið
að þau væru samin samkvæmt
þeirra óskum. Viðurkennt væri,
að lögunum hafði verið breytt til
mikilla hagsbóta fyrir bændastétt
ina í árslok 195f með verðtrygg
ingu útfluttra vara o„ breytingu
á verðlaginu fjórum sinnum á
ári, ef kaupgjald og rekstrarvör
ur ^ækkuðu í verði. Ráðherra
kvaðst reiðubúinn að ræða við
stjórn stéttasambandsins um
hugsaniega breytingu á lögunum
Vitað væri ,að ýmsar fundarsam
þykktir lægju fyrir um áskoran
ir til stéttasambandsins að gera
vissar breytingar en tillögur í
þessu efni sem mættu verða
bændastéttinni að gagni hafi ekki
enn séð dagsins ijós og væri því
eftir að gera sér grein fyrir i
bverju breytingiarnar ættu að
vera fólgnar til þess að því marki
væri náð sem keppt er að.
Ráðherra kvrðst ætla, að það
væri ekkert deiluefni, að bændur
ættu að fá k^stn-ðarverð fyrir
framleiðsluna. Taldi hann lflk-
legt, að neytendur hefðu einnig
þetta sjónarmið og bæri bví að
leggja gögnin á borðið og sýna
fram á hver raunverulegur kostn
aður er. Ráðherra minnti á, að
úrskurður yfirnefndar á sl. hausti
hefði valdið bændum vonbrigð-
um þar sem þeir fengu 14%%
hafi gert kröfu um 20—30%
hækkun haustið 1961 og reiknað
með að 10—15% væri vöntun frá
fyrri árum. Ráðherra kvað ó-
líklegt ð unnt væri að leiðrétta
skekkjur fyrri ára í einum áfanga
þótt fullur vilji væri fyrir hendi.
Kvaðst hann vera bjartsýnn
á samkomulagsvilja í sex manna
nefnd, og að á þessu hausti vrði
stigið stórt spor til leiðréttingar.
Ráðherra taldi eðlilegt, að
bænrtur bæru fram óskir um au'.c
in afurðalán enda þótt ekki hafi
að undanförnu verið dregið úr
útborgun til bænda. Ráðherra
kvað ýmsar tillögur hafa verið
samþykktar á fundinum. sem
ekki kæmu að gagni. Svo hefði
verið m.a. tillagan um stofnlána
deild landbúnaðarins þar sem
meiri hluti fundarmanna lýsti
sig andvígan því, að bændur
greiddu lítið gjald til deildar-
innar og kæmu þannig á móts
við ríkissjóð og neytendur, sem
greiða ákveðið tillag til stofn-
lánadeildarinnar og gera hana
þannig að þeirri máttarstoð, sem
lyfta mun landbúnaðinum á kom
andi árum. Taldi ráðherra það
kaldhæðni örlaganna, að tillagan
um framlengingu á gjaldi til
Bændahallarinnar var borin upp
næ.. á eftir og samþykkt næst-
um í einu hljóði. Ráðherra kvað
það athyglisvert að ríkissjóður
og neytendur greiddu nú árlega
til stofnl/ nadeildarinnar sem
svaraCl 27 milljónum króna, en
áður hefðu búnaðarsjóðirnir
fengið frá ríkissjóði aðeins 4
milljónir króna. Þá taldi ráð-
herra eðlilegt, að óskir kæmu um
það nú eins og jafnan áður, að
veðdeild Búnaðarbankans yrði
efld og væri vitanlega nauðsyn-
legt að athuga það mál til hlítar.
Tillagan um aðflutningsgjöld á
landbúnaðarvélum væri einnig
réttmæt en ekki rétt orðuð að
því leyti, að sjávarútvegurinn í
þeim samanburði sem gerður er,
er talinn vera laus við að greiða
aðflutningsgjöld, sem nokkru
r.emur. Vitað væri, að tollskráin
væri í athugun og frá því hafi
verið sagt áður, að dráttarvélar
væru í sérflokki við þá athug-
un. Þá taldi ráðherra einkenni-
legt, að samþykkja tillögu á fund
inum svo ’jóðandi að fóðurbæt
ir muni hækka mjög mikið í
verði. Taldi hann það vera á
misskilningi byggt, þar sem ekki
hefir verið ákveðið að fella burtu
niðurgreiðslur á fóðurbæti og
hækkun á farmgjöldum kem-
ur ekki niður á fóðurbæti.
Þótt síldarmjölið hækki eitthvað
ætti það ekki að valda stórkost
legri hæl.kun á fóðurblöndu, þar
sem síldarmjölið er ekki nema
litill hluti af innihaldi blöndunn
ar.
Ráðherra kvaðst hafa hlustað
á þ ð á þessum fundi, að jarðir
Ingólfur Jónsson
færu í eyði. Ekki væri meira
um það nú, en áður. Vitað væri,
að ýmsar jarðir væru það litlar
að þær biðu ekki upp á lífsskil
yrði og væri því eðlilegt að tvær
litlar jarðir væru sameinaðar í
eitt býli. Vissulega sé nú svó
komið, að fólksflutningar úr
sveitum verði að stöðvast, en þess
ir flutningar hafa átt sér stað í
meira en 30 ár. Unnið er að því,
eins og kunnugt er, að skapa því
fólki sem í sveitunur \ býr, lífs-
skilyrði ekki lakari en í þétt-
býlinu. Leiðrétting á ver' igi
að þessu sinni væri vitanlega
einn þáttur í þvf, að bæta hag
þeirra, sem framleiða landbún-
a . -rvcrur. Ástæða væri til að
fagna því, að landbúnaðarfram
leiðslan hefur aukist. mjög mik-
ið á árunum 1960 og ’61. Einnig
mur. verða mikil aukning á þessu
ári, þótt hún verði nokkru minni
vegna óhagstæðs tíöarfars. Mun
þó aukningin á framleiðslunni
verða meiri en neyzluaukn-
ingin sem stafar af fólksfjölgun-
inni.
Ráðherra kvað oft rætt um
slæmar stjórnir og góðar stjórn
ir og væri þetta í sjálfu sér eðli
legt í lýðfrjálsu landi, þar sem
menn skiptast í fioklkat. Ekki
væri eðlilegt á þessari stundu, að
fara nánar út í umræður um þetta
en éttmætt væri, að spyrja
hvort þau vandamál, sem land-
búnaðurinn á nú við að etja
væru önnur og minni ef núver-
andi ríkisstjórn hefði ekki setið
að völdum heldur aðrir ráðið.
Ráðherra kvaðst vilja minnast
á eitt mál, sem talsvert hafi ver
ið rætt á fundinum en bað væri
Efnahagsbandalag Evrópu. Hann
kvaðst telja sér skylt, að upp-
lýsa að í því máli hafi ekkert
verið gert sem bindi okkur held-
ui' aðeins gerðar ráðstafanir til
þess að kynna sérstöðu
íslenzku þjóðarinnar. Ráð-
herra kvað enn tæplega hægt
að tala um Efnahagsbandalag
Evrópu, þar sem allt væri í ó-
vissu um hvort Bretar gerðust
aðilar. Væri það skoðun ýmsra,
að svo gæti farið að ekki yrði
úr því gkorið fyrr en að nokkr-
um árum liðnum. Ríkisstjórn ís-
lands hefir farið að í bessu máli
í samræmi við það hugarfar, að
tryggja að ísland verði í nútið
og framtíð fyrir Íslendinga.
Að lokum kvaðst ráðherra
vilja þakka fyrir góðar móttök
ur á fundinum og oft ánægjuleg
ar umræður og upplýsandi. Taldi
hann, að þrátt fyrir skiptar skoð-
anir mana um ýmis atriði í land
búnaðinum, mætti þó segja, að
fundarmenn væru bjartsýnir á
framtíð landbúnaðarins. Ráðherr
kvaðst álíba, að erfiðiaikarnir
væru sízt meiri nú, en oft áður
og að íslenzkur landbúnaður
myndi örugglega blómgast og
eflast.
Ungir menn munu hefja búskap
í sveitum landsins og beir munu
verða margir sem átta sig á bví,
a„ það er betra að vera bóndi,
en launþegi.
Stofnlánadeild landbúnaðarins
mun veita fjármagni í landbún-
búnaðinn og veita nauðsynlega
aðstoð við stofnun heimila í
sveitunum.
INiýr sendiherra INIoregs
Þann 7. þessa mánaðar kom nýr sendiherra Noregs hér á landi
til Reykjavíkur og afhenti hann forseta Islands trúnaðarbréf
sitt. — Hinn nýi sendiherra heitir Johan Zeier Cappelen, og
var áður sendiherra Noregs í Rio de Janeiro. Hann tekur hér
við af Bjarne Börde, sem verið hefur sendiherra Norðmanna
í Reykjavík um árabil.
• Bílaleikur
í fyrri viku gerðu strákar,
sem voru staddir í bílum á
Hótel íslands-planinu (Hall-
ærishorninu), sér það að leik
eitt kvöldið að ýtast á í bílun-
um. Létu þeir bílana beita afli
hvor gegn öðrum og hröktust
um bifreiðastæðið. Þá bar þar
að fólk í jéppa, sem vildi taka
þátt í þessum hættulega „leik“.
Hinir tóku það óstinnt upp, og
„bakkaði" annar á jeppann og
ýtti honum harkalega til baka,
svo að hann skall á fólksbif-
reið, sem stóð þarna, og
skemmdi hana stórlega. Þótt
strákarnir hafi valdið miklu
tjóni í þetta skipti, telur lög-
reglan þá samt mega þakka
fyrir að hafa lent á dauðum
hlut en ekki lifandi manni, en
margir eiga leið um bílastæðið
eins og kunnugt er.
• Vantar skilning
á ökutækinu
Álíka leik unglinga í bíl-
um höfum við oft séð, sem
komum úr vinnu út í miðbæ-
inn á kvöldin og nóttunni. T.
d. þegar bílarnir koma sam-
hliða í kappakstri og sveigja
fyrir hornið á Austurstræti inn
í Aðalstræti og þaðan inn í
Hafnarstræti. Eins fara sögur
af kappakstri unglinga niðri á
hafnarbökkunum og víðar.
Þessir ungu krakkar, sem
trúað er fyrir hættulegum
tækjum eins og bílum, eru
mörg hver svo miklir kjánar,
að þau hafa ekki vit á hvers
konar tæki þau eru með í
höndunum. Þó þau eigi 17 ára
gömul að vera orðin fær um
að aka, þá virðist hjá stórum
hópi algerlega vanta skilning-
inn á því hvað bíll er á götu
og í umferð.

*»v
GW
O 7W2,
• Úr umferðinni
með kjánana
En slík mistök eru ekkert
grín. Þau geta kostað mannslíf
og lemstranir. Með einhverju
móti þarf að hafa meiri hemil
á þessum ungu ökuföntum,
þangað til þeir hafa aldur og
skynsemi til að skilja hvaða á-
byrgð er að aka bíl. Ég hef
heyrt að erlendis hafi suma
staðar verið reynt að skylda
nýja ökumenn til að merkja
bílinn, sem þeir eru með
fyrstu 1—2 árin, og taka
strangar á misferlum í akstri
á meðan. T. d. mætti svipta
ökuleyfi tii 19 ára þann ungl-
ing, sem 17 ára hefur ekki vilj-
að aka bifreið eins og fullorð-
inn, ábyrgur maður og lengja
banntímann ef með þarf. Með
því móti kæmi þetta ekki nið-
ur á þeim unglingum, sem hafa
þroska til að fara með öku-
tæki á götunum. Það kæmi
ekki til að þeir misstu sín rétt-
indi. Aftur á móti væri þannig
hægt að taka úr umferðinni
hættulegustu unglingana, með-
an þeir eru að ná nægilegum
þroska.