Morgunblaðið - 16.02.1963, Síða 10

1C
MORCVHBLAÐIÐ
tiaugardagur 16. febrúar 1963
Launauppbótdkeríi eftir
afköstum vinsæit í Eyjum
Rætt við starfsfólk í fryslihúsum
) og ráðunaut um vinnuskipu-
skipulagningu
ÞAÐ nýmæli hefir nú
verið upp tekið í frystihús
unum í Vestmannaeyjum.
að þar séu laun greidd
eftir afköstum, þannig að
þeir sem vinna meira, en
sem nemur „normalafköst-
um“ fá uppbót á laun sín.
Enginn fær þó lægri laun
en sem nemur tímakaupi
því er gildir á hverjum
tíma. í annan stað er svo
greitt eftir nýtingu þ.e.
eftir því hve fólkið skilar
góðri vinnu.
Fréttamaður blaðsins kynnti
sér þessa nýjung er hann var
staddur í Eyjum fyrir
skemmstu. Pétur Jónsson er
starfsmaður frystihiúsanna í
Eyjum og ráðunautur þeirra
um vinnuhagræðingu og skipu ■
lag á launauppbótarkerfinu.
Við ræðum nokkra stund við
er framkvæmd hér er mjög
víða þekkt í heiminum og
hefir verið framkvæmd um
langt árabil. Hvarvetna hefir
hún getið sér vinsældir og
fer því stöðugt vaxandi og
nær til sífellt- fleiri starfs-
greina. Á Norðurlöndum tek-
ur fyrst og fremst að bera á
ákvæðisvinnu eftir stríð. Raun
ar er ekki allskostar rétt að
nefna þetta ákvæðisvinnu
heldur. uppbótarkerfL Venju-
Pétur Jónsson
kveðnu magni af hráefni. Þar
kemur því bæði til greiðsla
fyrir afköst og \ vandvirkni.
Það var Sölumdðstöð hrað-
frystihúsanna, sem innleiddi
þetta skipulag í fiskiðnaðin-
um. Hefir framleiðnideild sam
takanna það innan síns verka-
hrings.
Þrjár blómarósir kePpast við að pa kka. — Ljósm.: Sigurg. Jónass.
Sigurjón Auðunnsson
legt tímakaup er alltaf tryggt,
hversu lítið sem einhver kann
að afkasta. Uppbæturnar eru
greiddar eftir athugunum, sem
gerðar hafa verið á hverjum
vinnustað fyrir sig. Aðstaðan á
hverjum stað hlýtur að ráða
því hver afköstin verða hjá
hverjum og linúm. Eftir þess
um athugunum er fundinn
svonefndur „afkastanormall".
Venjulegt tímakaup er svo
greitt þar til þessum afkasta-
normal er náð, en þá hækkar
kaupið um 10%, svo dæmi sé
tekið, og síðan stig af stigi
eftir þar til gerðiun launa-
stiga, sem ákveðinn hefir ver
ið fyrirfram. Við sum verk-
anna kemur einnig til nýting
vörunnar. Þá er ekki einasta
farið eftir afköstunum heldur
einnig eftir því hve mikið að
nýtanlegri vöru hver starfs-
maður skilar af sér úr á-
Eftir fyrirsögn norsks
sérfræðings.
Þetta hófst með því að hing
að til lands var fenginn norsk
ur sérfræðingur til leiðbein-
ingar. Þetta felst ekki aðeins
í því að greiða fólkinu eftir
afköstum heldur 6inni,g að
bæta alla vinnuaðstöðu, koma
tækjum og vélum, sem unnið
er með, fyrir á sem haganleg-
astan hátt og nýta þau sem
bezt, og svo loks að gera at-
huganir er leiddu til þess að
hægt væri að greiða hærra
kaup fyrir meiri afköst og
betri meðferð á hráefninu.
Allt leiðir þetta til hagnaðar
bæði fyrir framleiðendur og
starfsfólk. Öll vinnuhagræð-
ing og betri nýting er að sjálf
sögðu gróði, sem öllum kem-
ur til góða, og sem áður fór
í súginn engum til hagræðis.
Með aukinni tækni og vinnu
hagræðingu er þvi Verið að
bjarga verðmæti, sem áður
rann burt eins og skólp.
Pétur um þetta mál og fáum
skýringar hans á því, en göng
um síðan með honum milli
frystihúsanna og hittum þar
nokkuð af starfsfólkinu og
spyrjum um álit þess.
Pétri fórust orð eitthvað á
þessa leið:
Eftir afköstum og nýtingu.
Ákvæðisvinna eins og hún
Jón Reykjalín er fljótur flakari.
Hér í Vestmannaeyjum hafa
fyrst og fremst verið teknir
fyrir tveir liðir í framleiðsl-
unni og færðir í ákvæðis eða
uppbótarkerfið. Er það hand-
flökun og pökkun fisks. Við
flökun ræður bæði flýtir og
nýting hráefnisins. Fiskurinn
er talinn og veginn handa
hverjum flakara og síðan eru
flökin sem frá honum koma
vegin. Greiðslan fer nokkuð
eftir stærð fisksins og þvi
er talið hve margir fara t.d.
í hver 100 kg. Eftir þessu
sést svo í hvaða afkastaflokk
vinna flakarans fer. Þetta er
fljótséð á línuritum en þar
Ingibjörg Guðlaugdóttir
eru dregin sam.an þau atriði
sem afkastaflokknum ráða
þ.e. stærð fisksins og gerð,
flökunaraðferð, tími fyrir á-
kveðnar stærðir og loks nýt-
ing. Þess má geta að þegar til
útreiknings kemur á kaupupp
bót ræður meiru aukning í nýt
ingu en aukning í hraða.
Þrjár stúlkur saman.
Þegar um er að ræða pökk-
un og kaupuppbótargreiðslu í
sambandi við hana, vinna 3
stúlkur saman á hverju vinnu
borði, þar sem tvær skoða og
snyrta flökin og ein pakkar.
Þær skipta svo um verk eftir
því sem þeim sjálfum þykir
henta. Hér ræður því einunigis
hraði. Haft er strangt eftirlit
með því að verkið sé rétt og
vandlega unnið/
í heild verður ljóst hivert
þetta skipulag stefnir, en það
er að betri skipulagningu fram
leiðslunnar, sem síðan orsakar
hagkvæmari rekstur, sem bæði
fyrirtækin og. eins þeir, sem
hjá þeim vinna njóta góðs af
og síðast etn ekki sízt þjóðar-
búið í held.
Þanng fórust Pétri Jóns-
syni orð. Að loknu rabbi við
hann er haldið í heimsókn í
frystihúsin og leitað álits þess
fólks, sem eftir þessu kerfi á
að vinna. í Fiskiðjunni hitt-
um við fyrstan að máli flak-
ara, Jón Reykjalín að nafni.
Hann er þekktur að því að
vera afkastamikill. Jón lætur
vel yfir þessu nýja kerfi en
segir í lok samtals okkar:
— Ég lít svo á að dálítið
þurfi að lagfæra fyrirkomu-
lagið, ef þetta á að haldast til
frambúðar. Mín skoðun er sú
að bónusgreiðslan sé enn mið
uð við of mikinn hraða.
Kvenfólk flakar.
Næst hittum við að máli
Ingibjöngu Guðlaugsdóttur
sem einnig flakar. Við höfum
til þessa litið á það verk
fremur sem karlmannasstarf.
— Mér þykir eins gott að
.flaka af og til, eins og vinna
hvað annað. Það er ek'ki síður
skemmtilegt en vinna við borð
in, segir Ingibjörg. — Ég næ
stundum bónus en til þess
verð ég að auka talsvert hrað-
ann.
Næst snúum við okkur að
Björgvin Pálssyni verkstjóra
og fáum álit hans.
— Ég kann vel við þetta
nýja skipulag og ég vona að
það fái að haldast. Það er að
sjálfsögðu eitt og annað sem
þarf að lagfæra. Þetta þarf
að þjálfast og kannske þarf
að bæta aðstöðuna. En mér
finnst hafa skapazt meira líf
og fjör í vinnunni. Þetta eins
og lyftir drunganum af. Það
kemur fram meira kapp og
vinnugleði. Menn geta svo far
Anna Erlendsdóttir
ið sér hægt ef þeir vilja ekki
nema tímakaupið. Það er þeim
algerlega í sjálfsvald sett.
í þessu heyrðist barið óþol-
inmóðlega í börð eða bakka.
Björgvin kallar til unigs pilt
og biður hann að láta stúlk-
una hafa það sem hana vantar.
Við könnumst eitthvað við
Framhald á bls. 22.
I
I