Alþýðublaðið - 24.12.1929, Qupperneq 8

s
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
t skerjagarðinum.
Eftir n. h. n.
Bræðr alag.
Eftir Maxim Gorki.
Heimdallur lætur frá landi. Á
flaggstönginni blaktir sænskj
fáninn. Þegar komið er út fyrir
hafnarmynni Helsingfors fyllist
■veitingasalurinn af fólki. Finnar,
Svíar, Norðmenn, Danir, Þjóð-
verjar, Ameríkumenn og einn !s-
lendingur. Borðbjöllunum er
hringt. Whisky, Cognak! — Jaha
—- segir sænska þjónustustúlkan.
Sænskt skip er á ferð. Það lýtur
ekki áfengislögum Finna, ekkj
,einu sinni innan finskrar land-
helgi. Dauðþyrstir Danir svala nú
.þorsta sínum eftir nokkurra
jdaga dvöl í bannlandinu.
í veitingasalnum verður bjart
og hlýtt. „Hin gulltenta gler-
íaugnaþjóð" brosir. — Dear dol-
lars. — Yfir borðum fljúga setn-
iúgar á ótal tungumálum. Hver
hefir sína sögu að segja: Ágóði
•jaf þvi að dýrar var selt en keypt,
ágóði af pví að aðrir vinna.
Oti í horni sitúr ung stúlka.
Glas af „pomak" prýðir borð
'Jhennar. Hún brosir.
i RauðfaTðaðar varir teygja sig
yfir borðið til eiginmannsins.
Hann lítur með velþóknun á
konuna sína, lyftir whiskyglasinu
með gullkrýndri, feitri og mjúkrj
hendi. Hann hefir tekið sér sum-
arleyfi. Konan fékk að fara með.
Á meðan gættu verksmiðjunnar
aðrir, litu eftir þvi að verka-
mennimir héldu áfram við vinnu
sína og fengju ekld hærra kaup.
Þessir auðmjúku vesalings þræl-
er vestur í Ameríku. Þeir vökn-
,uðú til að vinna, til að auka auð
húsbónda síns, þessa dýrlega
ídánumanns, sem var svo ágætur
að veita þeim vinnu, svo þeir
gætu dregið frami lífið. Mikið
áttu þeir honum að þakka. Og
það hefði verið argasta ósvífnj
að fara þess á leit að fá nokk-
Ttrra daga sumarleyfi með fullu
kaupi. Þó að húsbóndinn hefðj
yiljað,- væri það ómögulégt. At-
vinnureksturinn hefði farið j
kalda kol, alt orðið að engú. Það
var skylda verkamannanna að
vinna — að vinna látlaust. Ann-
ars var alt í óefni komið. Hús-
bóndinn hefði ekki getað tekið
sér sumarleyfi. Hann hefði þurft
að standa í ströngu, að sefa
rcsta hins vinnandi lýðs, koma
honum í skilning um bað, að
hans væri að vinna, að vinna lát-
laust, að piggja það kaup, er
etvinnureksturinn gæti borið að
dómi húsbóndans. Eí hærra
kaups væri kTafist, ef fari'værj
fram á sumarleyfi, yrði aö stöðva
vinnuna. En það væri húsbóndan-
um mjög á móti skapi. HanD
vildi. svo gjarnan veita vinnu,
svo verkalýðuTÍnn gæti lifað. Og
verkalýðurinn beygði sig í þögn
og auðmýkt. En húsbóndinn
brosti. Þannig átti verkalýður að
vera: þögull, nægjusamur, auð-
mjúkur, eftirgefanlegur. Þá fékk
hann vinnu.
Einn af öðrum yfirgefur borð-
ið sitt. Á efri þiljunum safnast
menn saman. Hægindastólarnir
era dregnir fram. Menn setjast
og hvíla sig. Voðirnar vefjast um
fætur frúnna. Þær varpa öndinnj.
mæðulega.
Þokan er skollin yfir. Eimpíp-
an hvæsir á fárra mínútna fresti.
Skipið mjakast áfram, hægt og
ólundarlega. Ot úr þokuþykkn-
inu skríður svartur kumbaldi.
Skip lætur að landi.
Þokunni léttir. Það léttir yfir
farþegunum. Aftur full ferð, ekk-
eTt eimpípuvæl. Eyjar á allar
hliðar, eyjar framundan, eyjar
afturundan, eyjar á bæði borð.
Skógivaxin sker. Skipið beygir og
sveigir, framhjá einni eyjunni til
þess að forðast aðra. Þetta er
finski skerjagarðurinn.
Á sumum eyjunum sjást hús
og hallir. Hrörlegir fiskimanna-
kofar, reisuleg efnamannahús. í
anddyrunum standa konur og
börn. Þau veifa og brosa. Vér
veifum og brosurn.
Bátarnir fara frá eyjunum.
Snotrir skemtibátar með mjall-
hvítum, útþöndum seglum. Það
sýður á byrðingi. Þeir sigla
framhjá. Við hún blaktir finski
fáninn, hvítur feldur með bláum
krossi. Stóri hvíti feldurinn minn-
ir á Mannerheim, hvíta böðulinn.
Þegar nafn hans er nefnt í Finn-
landi þá kreppa verkamennirnir
hnefana. En borgararnir brosa.
Hann er dáður af auðborgurun-
um, hataður af verkalýðnum.
Hann sigraði hina kúguðu stétt.
er offraði sonum sínum og von-
um á altari auðvaldsins. Þess
vegna er fáni Finnlands svo hvít-
ur. — —
Eilífur skerjagarður. Skógi-
vaxnar eyjar, berar og hrjóstr-
ugar kiappir. Eyjar framundan,
eyjar afturundan, eyjar á bæðj
borð. Framhjá einni eyjunni til
þess að forðast aðra, til vesturs
og austurs, suðurs og norðurs.
Alt af að víkja fyrir skerjunum.
En á morgun erum við í Stokk-
hólmi.
31. júlí 1929.
Mikill fjöldi fólks hefir safn-
ast saman á litlu brautaTstöðinni
í Genúa. — Mest ber þar á verka-
mönnum, en þar eru og einnig
betur klæddir, sællegir menn. í
fremstu röö fólksfjöldans standa
nokkrir meðlimir úr bæjarstjórn-
inni. Hátt uppi blaktir borgar-
fáninn, faguT og tilkomumikill,
úr silki. Víða sjást aðrir fánar,
fánar verklýðsfélaganna, sem
glitra í sólskininu; fánastengurn-
ar loga, eins og þær væru úr
skínandi gulli. Fjöldinn er grip-
inn af augnablikshrifningu, og
gleðin titrar í loftinu eins og
daufir tónar syngjandi flokka.
Hátt uppi á stöpli sínum gnæfir
Kolumbus i allri sinni dýrð. Þessi
mikli hugsjónamaður, sem varð
að líða svo mikið vegna þess,
að hann átti óbilandi trú, og sem
vann glæsilegan sigur, af því að
hann trúði. — Enn þann dag í
dag lýtur hann niður til mann-
anna, elns og hann vilji segja
með marmaravörum sínum:
„Að eins sá getur sigur unnið,
sem byggjr trú sína á bjargi.“
í krjng um stöpulinn safnast
hljómsveitin; hljóðfærin úr „mess-
ing“ glitra eins og skíra gull.
Hin svarta mannarabygging
stöðvarinnar liggur í hálfboga
um torgið, og álmur hennar
teygja sig um mannhafið, eins
og þær vilji faðma það. Ot um
dymar berst ómur frá hvæsandi
eimreiðum, hlekkjahringli og há-
um hrópum brautarþjóna. En á
torginu, sem er baðað í geislum
sólarinnar, er alt kyrt og heitt.
Uppi á svölunum og í gluggun-
um standa hvítklæddar konur
með fangið fult af blómum; hjá
þeirn standa bömin, sem sjálf
eru eins og saklaus blóm; þau
em í isúnnudagafötunum.
Aít í einu tifrar loftið af eim-
pípuópi. Lestin er að koma, og
mannhafið kemst á hreyfingu.
Nokkrum húfum er hent upp í
löftið; ’þær líkjast svörtum fugl-
um. Hljómleikamennimir' grípa
hljóðfæri sín. Nokkrir alvarlegir,
eldri menn ganga fram. Þeir
snúa sér gegn mannfjöldanum
og tala, um leið og þeir benda
áikaft. . . .
Hægt og sígandi víkur fjöldinn
til hliðar. Við það opnast breitt
sund út á götuna.
„Eftir hverju er beðið hér?“
„Við bíðum barnanna frá Par-
ma.
1 Parma höfðu verkamenn lagt
niður vinnu. Verksmiðjuhöldamir
vildu ekki láta undan kröfum
verkamanna. Og nú versnaði að-
staða vinhulýðsins dag frá degi.
Sökum þessa höfðu þeir nú sent
bömin sín, sem þeir gátu ekki
alið önn fyrir, til félaga sinna í
Genúa.
Gegnum súlnagöng stöðvarinn-
ar sést nú einkennileg barnafyik-
ing koma. Börnin eru næstum
nakin. í tötrum sínum líta þau
út eins og sjaldséð, lítil og lang-
hærð dýr. Þau ganga í röðum,
fimm og fimm saman, og háld-
ast í hendur . . . einkennilega
smá, rykug af ferðalaginu óg
augsýnilega dauðuppgefin. Andlit
þeirra eru alvarleg, en augun eru
ljómandi og úr þeim gneistai:
lífsfjör og kraftur, og þegar
Garibaldi-söngurinn er sunginn
þeim til heiðuTs leikur um varir
þeirra ánægjulegt bros. Andlit
þeirra mögur og föl verða ótrú-
lega hýr og fjörmikil.
Mannfjöldinn heilsar nú fram-
tíðarkynslóðinni með háværum
gleðiópum. Silkifánum er veifað
til þeirra og lúðramir eru þeyttir,
— Börnin verða ögn forviða yfir
þessum glæsilegu viðtökum. Þau
stöðvast eitt augnablik, en alt j
einu er fylkingin skipulögð að
nýju. Hundruð manna hrópa ein-
um rómi: „Velkomin! Velkom-
in!“
„Lifi æskan frá Parma!“ —
Hrópin stíga til himins eins og
niður frá æstum útsæ.
„Lifi Gáribaldi!“ hrópa börnin
og hlaupa inn í mannþröngina,
þar sem þau hverfa. Frá glugg-
um gistihúsanna og af húsaþök-
unum er veifað þúsundum klúta
og blómum rignir yfir mann-
fjöldann. Gyðja gleðinnar raéður
lögum og lofum. —
Alt er svo dásamlega hátíðlegt.
Alt lifnar. Jafnvel hinn grái
marmari glóir í fögmm litum.
Fánarnir blakta, blóm og hattar
svífa í loftinu; yfir axlir full-
Orðna fólksins gægjast brosandi
barnsandlit; litlar, brúnar barns-
hendur gripa eftir fallandi blóm-
unum, sumar veifa til fjöldans.
Eins og stormþrungið óp yfir-
stigur í einni svipan öll önnur
hljóð hið volduga:
„Ewiva! Evviva! Lifi jafnaðar-
stefnan!“
„Evviva il Socialismo!“
Hvert barn er gripið af styrk-
um höndum. Þeim er lyft upp á
herðar hinna fullorðnu. Óslípaðir
vinnúþrælar þrýsta þeim að
brjóstum sínum. Lög hljómsveit-
arinnar heyrast naumast vegna
hávaðans, hlátranna og hrópanna.
Konur brjóta sér braut í gegn
um mannhafið til þess að ná í
eitt af bömunum, sem enn eru
eftir. Þær kalla hver til annarar:
„Þú tekur tvö, Ánita?“
„Já, þú einnig!“
„Og eitt verðum við að láta
hina máttlausu Morgheritu hafa.“
Alls staðar mætir maður vin-
gjarnlegum augum hinna gleói-
hrærðu nióttakenda. Hér og þar
sér maður nokkur af börnuro
verkfallsmannanna með brauð-
bita í munninum.
Þao er einmitt híð fagra, tw hreyfing vor er ekki
lengur rótfest í einstakri stétt, heldur sprettur
hún upp af almennum, mpnhlegum grundvelli.
Þróunin héfir gert hana aó raðandi heimsskoðun.
Martin Andersen Nexö.