Morgunblaðið - 04.04.1963, Blaðsíða 12

12
MORCVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 4. aprxl 1963
ÍLsSk VLfHHi ijf IITfl iN llR HflMI
U 1 r iii ui\ riLiivii
Pólitísk réttindi kvenna
og fleiri fréttir frá Sameinuðu þjóðunum
3Mserri0itm$rIaliili
tTtgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónssön.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðvlstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 4.00 eintakió.
ERLENT FJÁRMAGN
ÞÓRARINN
OG STEINGRÍMUR
E’kki eru nema tiltölulega fá
ár síðan íslenzkir lýð-
ræðisflokkar tóku það á
stefnuskrá sína að greiða fyr-
ir þvi, að erlent fjármagn
leitaði til landsins og það
yrði hagnýtt að ákveðnu
marki við uppbyggingu ís-
lenzkra atvinnuvega. Fram-
sóknarmenn verða að njóta
þess sannmælis, að það voru
þeir, sem fyrstir kváðu upp
úr um það, að nauðsynlegt
væri, að við íslendingar fær-
um þessa leið eins og" aðrar
frjálsar þjóðir hafa gert til
mikilla hagsbóta.
Þegar Framsóknarflokkur-
inn hafði samþykkt að hag-
nýta bæri erlent fjármagn til
atvinnuuppbyggingar hér á
landi, gerðu aðrir lýðræðis-
flokkar þetta einnig að
stefnuskráratriði. — Þannig
hefur um nokkurt árabil ver-
ið lýðræðisleg samstaða í
þessu efni, þótf enn hafi
skammt miðað í þá átt að fá
erlenda aðila til að fjárfesta
hér á landi, enda var það úti-
lokað meðan fullkomin ó-
stjórn ríktf í íslenzku efna-
hagslífi, en ætti nú að vera
unnt.
Flestar þjóðir hafa hag-
nýtt sér erlent fjármagn,
þegar þær hafa verið að
byggja upp atvinnulíf sitt.
Þannig er t.d. mikill hluti
norskrar stóriðju byggður
upp fyrir erlent áhættufjár-
magn og Norðmenn hafa á
síðustu árum gert mikið til
þess að laða fé til landsins,
þótt þeir séu auðugri þjóð en
Islendingar.
Eins og réttarreglum er nú
háttað í alþjóðasamskiptum
er auðvelt að ganga þannig
frá málum, að engin hætta
stafi af nokkurri erlendri
fjárfestingu í landinu. Hins-
vegar mundi hún að sjálf-
sögðu hraða fyrir efnahags-
þróuninni og bæta lífskjör
manna. Þess vegna er eðli-
legt að lýðræðisflokkamir
standi sameinaðir um þessa
stefnu.
Ungur maður, Steingrímur
Hermannsson, framkvæmda-
stjóri Rannsóknarráðs ríkis-
ins og formaður Félags ungra
Framsóknarmanna, hefur
skrifað og rætt mikið og rétti-
lega um þetta mál og kynnt
sér það rækilega. Hann legg-
ur eins og margir aðrir mikla
áherzlu á, að við hagnýtum
okkur erlent fjármagn. Skoð-
anir hans virðast hinsvegar
ekki eiga upp á pallborðið
hjá þeirri klíku, sem nú ræð-
ur Framsóknarflokknum og
málgagni hans.
Þórarinn Þórarinsson virð-
ist haldinn sjúklegri minni-
máttarkennd fyrir hönd þjóð-
ar sinnar. Hann málar þann
ljóta á vegginn í hvert sinn
sem rætt er um samskipti við
erlenda menn. Skoðun hans
virðist vera sú, að íslending-
ar séu þeir aumingjar, að
eina leiðin til að varðveita
sjálfstæðið sé einangrunar-
stefna. Þess vegna finnst hon-
um skoðanir á borð við þær,
sem Steingrímur Hermanns-
son og fleiri hafa sett fram,
nálgast landráð.
BREYTT STEFNA
að er kaldhæðni örlaganna
að málgagn þess stjórn-
málaflokks, sem fyrstur gerði
hagnýtingu erlends áhættu-
fjármagns að stefnuskrárat-
riði, skuli nú fjargviðrast
mest út af hættunum af hag-
nýtingu þess.
Það er að vísu ekki nýtt, að
Framsóknarflokkurinn snúist
eins og skopparakringla í af-
stöðu til mikilvægra málefna,
sérstaklega þegar um er að
ræða samskipti við erlenda
menn. Ekki höfðu menn þó
búizt við því, að flokkurinn
mundi snúast gegn því mál-
efni, sem hann sjálfur gerði
fyrstur að stefnumáli sínu.
Hvort sem mönnum líkar
það betur eða verr, þá hagar
þannig til á okkar tímum, að
öll framþróun er útilokuð án
þess að svo og svo mikil
skipti séu höfð við aðrar þjóð-
ir. Einangrunarstefna Fram-
sóknarmanna er því argasta
afturhaldsstefna.
Það hljóta hinir yngri og
athugulli menn í Framsókn-
arflokknum raunar að gera
sér ljóst, og er því engin
furða þótt hrifning þeirra sé
lítil yfir leiðsögn Þórarins
Þórarinssonar og hans líka.
SKRÍTINN
SAMDRÁTTUR
egar Framsóknarmenn gáf-
ust upp á því að tala um
móðuharðindi af manna völd-
um og kreppu, sem þjakaði
landslýðinn, hurfu þeir að því
ráði að tala um „samdrátt“.
Þótti þeim það heldur mildi-
legra orð og héldu að ef til
vill væri hægt að fá menn til
• Pólitísk réttindi kvenna
í 100 löndum
Konur heimsins standa nú á
þröskuldi nýrrar aldar, segir í
nýútkomnu riti Sameinuðu þjóð-
anna um félagslega og pólitíska
menntun kvenna. Árið 1900 var
ekki til eitt einasta sjálfstætt
ríki, sem veitt hafði konum
pólitísk réttindi. Árið 1963 hafa
konur í rúmlega 100 ríkjum slík
réttindi til jafns við karlmenn eða
á vissxim sviðum.
Meir en 70 þessara rikja hafa
veitt konum pólitísk réttindi eft-
ir lok seinni heimsstyrjaldar. Á
síðustu árum hafa fjölmörg ný
ríki verið stofnuð, og í stjóm-
arskrám þeirra flestra eru kon-
um fry.gigð fullikomin pólittíak
réttirtdi.
Þrátt fyrir allar þessar fram-
farir er reyndin samt sú, að því
fer fjarri að konur hafi fengið
fulkomið jafnrétti við karlmenn.
Enn eru til ríki, sem með lög-
um svipta konur pólitískum rétt-
indum. í fflestum löndum hafa að-
eins fáar konur fengið tækifæri
til að taka að sér mikilvæg á-
byrgðarstörf. Stundum koma
hefðir, siðvenjur, félagslegt for-
dæmi eða efnahagsástæður í veg
fyrir að konur fái að neyta rétt-
inda sinna.
• Afstaða til peninga ólík
í Austurlöndum
og Vesturlöndum
Afstaða til pengina og auðæfa
í Austurlöndum og Vesturlöndúm
er mjög óliík, segir í skýrslu
sem Menningar- og vísindastofn-
un S.Þ. (UNESCO) hefur birt.
Það merkir þó ekki, að per.ing-
ar hafi minna aðdráttarafl í
austri en í vestri, heldur ein-
ungis að fjáraflaleiðir njóta ekki
al'lar sömu virðingar.
Kaupsýlumenn í Asíu., sem
hafa nokurn veginn sömu tekj-
ur, mynda oft með sér sérstakt
„þjóðfélag“ innan þjóðfélagsins.
Til þeirra er litið með all-mikilli
lítilsvirðingu af bændum Ind-
lands, Ceylons, Malaja og Fil-
ippseyja, sem telja jörðina enn
sem fyrr einustu sönnu og við-
urkenndu auðæfin.
Skýrsla UNESCO, sem ber heit
ið „The Role of Savings and
Wealth in Southem Asia and the
að trúa samdráttartalinu.
Re'yndin varð sú, eins og
öllum er kimnugt, að Fram-
sóknarmenn voru beðnir að
benda á það, hvar samdrátt-
urinn væri, og þeir erfiðleik-
ar og atvinnuleysi, sem af
honum sprytti. Að vonum
varð þeim svarafátt og síðan
hafa þeir haft hljótt um sam-
dráttinn.
Og nú kveður nokkuð við
annan tón. Þannig segir í rit-
stjórnargrein í Tímanum í
gær:
„Það vantar ekki að ríkis-
stjórnin hafi að undanförnu
lagt ýmis stór mál fyrir þing-
ið, en einkenni þeirra allra er
það, að þau auka útgjöldin“.
I framhaldi af þessum orð-
um er síðan um það rætt, að
West“, er sérlega fróðleg fyrir
hagfræðinga, félagsfræðinga og
menningarsagnfræðinga. Hún
leiðir einnig í ljós margs kon-
ar mismun með tilliti til vinnu-
markaðsins. f Asíu er hann marg-
skiptur og háður áhrifum sem
eru miklu fremur félagsleg en
efnahagsleg: fjölskyldu, þjóðfél-
agsstétt, fæðingarstað o.s.frv. Á
sama hátt ákvarðast fjárfesting-
ar í Suður-Asíu oft £if orsökum
og siðvenjuim, sem ekki eru í
neinum tengslum við efnahags-
leg lögmál: margir auðmenn ótt-
ast álhættuna í iðnaðinum, og
þrátt fyrir áæ tlunarbúskap geta
stjómarvöldin ekki veitt ábata-
sömum útgjöldum eða fjárfest-
ingu veðtryggingu.
í niðurlagsorðum skýrsltmnar
segja höfundarnir, að hin óldka
afstaða til tekna og auðsefa í
Asíu og vestrænum þjóðfélög-
u-m stafi ekki fyrst og fremst
af mismunandi þjóðareinkenn-
um eða gáfnarfari né heldur hin
um mikla þunga hefðarinnaæ,
hin auknu ríkisútgjöld leiði
til ofþennslu í efnahagslífinu
og muni valda verðbólgu.
Þannig hafa Framsóknar-
menn nú gjörsamlega snúið
blaðinu við. í stað þess að
tala um „frystingu sparifjár“,
„samdrátt“ o.s.frv., eru þeir
nú teknir að ræða um það, að
ríkisvaldið veiti of miklu
fjármagni út í efnahagslífið,
og verður ekki annað skilið
af lestri þessarar ritstjórnar-
greinar en það, að Framsókn-
armenn ætli sér, ef þeir ná
áhrifum, að herða tökin og
standa sjálfir fyrir því, sem
þeir kalla samdrátt.
Auðvitað er vandratað
meðalhófið og vera má að við
íslendingar förum nokkuð
geyst, en sannleikurinn er sá,
heldur sé hér einkum um aS
ræöa mismun á siðvenjum.
• 127 hermenn S. Þ.
féllu í Kongó
127 hermenn Sameinuðu þjóð-
anna haía fallið og 133 særzt 1
aðgerðum samtakanna í Kongó
á tíma/bilinu frá júM 1960 til
janúar 1963, segir í skýrslu sem
nýlega hefur verið birt. Af þess-
um mönnum féllu ellefu í síð-
ustu bardögunum í desember og
janúar. 42 þeirra em féllu voru
frá Ghana, 20 frá Indlandi, 18
frá írlandi, 14 frá Ítallíu, 13 frá
Eþíópíu, 9 frá Svíþjóð, 3 frá
Nigeríu, 3 frá Túnis, 2 frá Súdan
og einn frá Indónesíu, Malaja
og Marokkó hverju fyrir sig.
í skýrslu til Öryggisráðsins 4.
febrúar sagði U Thant fram-
kvæmdastjóri að herlið, Samein-
uðu þjóðanna yrði í Kongó eitt
ár enn, en frá febrúarlokum yrði
liðsaflanum fækkað til að draga
úr útgjöldum-
að verkefnin bíða hvarvetna
og þjóðin vill leysa þau sem
fyrst. Þess vegna er árangur
viðreisnarinnar nú notaður
til þess að snúa sér að hinum
margháttuðu verkefnum og
þeirri stefnu mun Viðreisnar-
stjómin halda áfram, ef hún
fær það traust, sem ástæða er
til að ætla, í þingkosningun-
um, sem fram undan eru.
Að sjálfsögðu verður höfð
hliðsjón af því að spenna bog-
ann ekki of hátt. En þeir, sem
fleygja atkvæði sínu á Fram-
sóknarflokkinn vita ekki í
þessu máli fremur en öðrum,
hvað þeir eru að kjósa. Fram-
sóknarmenn segjá í öðru orð-
inu, að hér sé samdráttur en
í hinu, að veltan og útgjöldin
séu alltof mikiL
Berlín á mánudag. Á lokafundinum flutti Walter Ulbricht
ræðu um einingu kommúnista o.*fl., og var orðum leiðtogans
ákaft fagnað af þingheimi, sem reis á fætur og klappaði. Eins
og sést á meðfyigjandi mynd voru þó ekki allir þingfulltrúar
jafn ánægðir. Það er Wu Hsiu-chuan, fulltrúi Kina, sem situr
og tekur engan þátt í fagnaðarlátunum.