Morgunblaðið - 27.04.1963, Blaðsíða 11

t»
Laugardagur 27. apríl 1963
MORCl’NBL 1 fí I b
11
Gagnfræðamenntun-
ín og sveitaæskan
„NEI, því miður, allt full
skipað næsta vetur“. Það eru
ekki hótelstjórarnir á Borg og
Sögu, sem verða að gefa
þetta svar. Nei, það eru skóla
'stjórarnir á flestum héraðs-
'skólunum. Þeir hafa ekki rúm
fyrir fleiri en þegar hafa
pantað. Þessvegna var haft
eftir einum þeirra í viðtali
við Morgunblaðið á dögunum:
Ekki líður svo vika, að ekki
verði að neita mörgum um
skólavist.
Hvernig stendur á þessum
miklu þrengslum á þess-
um vettvangi sveitaæskunn-
ar? Hversvegna þarf að aug-
lýsa það allt að því ári fyrir-
fram, að tilgangslaust sé að
sækja um skólavist eins og
heyrist frá sumum skóla-
'stjórunum nú orðið. Ekki er
þetta vegna þess að ríkis-
valdið hafi dregið úr framlög-
um til skólabygginga. Síður
en svo. Þvert á móti. Sam-
kvæmt landsreikningum og
fjárlögum hafa framlög til
bygginga gagnfræða- og hér-
aðsskóla síðustu árin verið
sem hér segir:
Sjötugur í dag:
1957 ......
1958 ......
1959 ......
1960 ......
1961 ......
1962 (áæ.tl.)
1963 ......
8.6 millj. kr.
5.6 — —
4.6 — —
7.7 — —
11,07 — —
13,88 — —
1.8,25 — —
Jafnvel þótt vísitala by.gg-
ingarkostanðar hafi mikið
'hækkað á þessu tímabili eða
um það bil tvöfaldazt, má af
þessum tölum sjá hve miklu
ríflegri framlögin hafa verið
'síðari ár þessa tímabils held-
ur en hin fyrri. Auk þess hef-
ur á þessum árum (1957—62)
verið greiddar um 11 millj.
kr. upp í stofnkostnað vegna
bygginga barna- og gagn-
fræðaskóla, sem fullgerðar
Voru árið 1954. Voru áður
mikil vanskil af ríkisins hálfu
‘með slíkar greiðslur. Nú hef-
ur því verið kippt í lag.
Þrengslin í héraðsskólunum
stafa því ekki af vanrækslu
þess opinbera eða rýrum
fjárframlögum til þessara
stofnana. Ástæðan er sem
betur fer allt önnur. Hún er
sú, að efnahagur alls almenn-
ings er nú svo rúmur og
tekjur margra unglinga það
ríflegur að langtum fleiri
hafa nú réð á að leita sér
framhaldsmenntunar heldur
en áður. Það er sú gleðilega
staðreynd, sem aðsóknin að
héraðsskólunum byggist á.
Þeirri aðsókn verður sam- l
félagið að mæta með því að *
stækka skólarýmið, auka
kennslukraftana. Til þess að
sýna hve þessi þörf er brýn
og hve aðsókn sveitaungling-
anna að héraðsskólunum er
mikil, skulu hér tekin sem
dæmi fermingarbörn tveggja
áratuga í einu sveitapresta-
kalli.
í gagnfr.
Ár Fermdir skóla
1933—49 T6 14 eða 18%
1953—62 87 31 eða 36%
Flestir héraðsskólarnir
munu nú jpúma kringum 100
nemendur. Líklega munu
skólamenn ekki telja heppi-
‘legt að hafa þá mikið stærri.
Það þarf því að koma á fót
nýjum fræðslustofnunum til
að uppfylla þarfir þess
æskufólks, sem nú verður að |
vísa á dyr. Trúlegt er að fljót-
lega rísi einhver mennta-
stofnun í Skálholti. Og hvað I
sem um hlutverk þess staðar |
í framtíðinni má segja, þá er
það óneitanlega æskilegt, að
þar skapist aðstaða til að I
'bæta að einhverju leyti úr |
þeirri brýnu þörf, sem hér ‘
hefur verið drepið á. í annan
stað má benda á það, að með I
því að sameina fámenn skóla- |
héruð, rísa upp skólasetur þar
sem hægt á að vera að hafa
framhaldsdeild fyrir unglinga. I
Gætu þeir lokið þar námsefni |
'í 1. bekk gagnfræðastigs og
mundi það geta létt nokkru
af héraðsskólunum. Núver- 1
andi ríkisstjórn hefur fimm- |
faldað framlag ríkisins til
bygginga héraðs- og gagn-
fræðaskóla. Það er myndar-
legt átak. En betur má ef
duga skal, til þess að ungling-
arnir geti notað sér bættan
efnahag til að afla sér fram-
haldsménntunar e f t i r a ð
skyldunámi barnaskólanna
lýkur.
G. Br.
Nokkrir
verkamenn
óskast í byggingarvinnu. — Upplýsingar
gefur Sigurður Gíslason við Kjötstöðina
Kirkjusandi.
Samband ísl. samvinnufélaga.
Kristján Ebenezersson
í DAG er sjötugur Kristján
Ebenezersson, Hringbraut 37 hér
í bong.
Kristján er Vestfirðingur
að æ»tt, fæd'dur í Þernuvík við
Djúp. Forfeður hans og frænd-
ur eru kunnir vestra fyrir líkam-
leg't og andlegt atgervi, þeir eru
þekktir sjósóknarar og aflamenn
og miklir höfðingjar í sjón og
raun. Þessa ættarkosti hefur
Kristján erft í rikum mæli, enda
er hann um m-aingt einstakur
öðlingurr, boðinn og búinn til
þess að leysa hvers manns vanda
og gerir það á þann hátt, að það
er eins og ekkert sé sjálfsagð-
ara í veröldinni.
Þeir eru líka ófáir, sem notið
hafa gestrisni og höfðingsskap-
ar Kristjáns og hans ágætu konu.
Eins og áður segir er Kristján
fæddur í Þernuvik vestra 27.
apríl 1893, þar bjuggu þá for-
éldrar hans Valgerður Guð-
mund-sdóttir frá Eyri í Mjóa-
firði og Ebenezer Ebenezerson,
ættaður þaðan úr sveitinni, en
Sjötugur í dag:
Hjörtur Ögmundsson
hreppstj., Álfutröðum
HJÖRTUR er fæddur í Fremra-
Vífilsdal í Hörðudalshr., Dala-
sýslu 27. apríl 1693. Var bóndi
þar 1917—18 og ’23—’26, en átti
þar á milli heima í Stykkishólmi.
Bóndi á Álfatröðum frá 1926.
Góður kunningsskapur var
millum foreldra okkar Hjartar
og hefir hann enzt lifandi af-
komendum til þessa dags. Við
Hjörtur áttum margt saman að
sælda í félagsmálum ýmislegum,
hvor fyrir sitt sveitarfélag, og
ætíð var hann hinn sami ágæti
samstarfsmaður, hógvær, sann-
gjarn, varfærinn, og óádeilinn
um menn og málefni, veitti
hverju máli lið er han taldi til
heilla og hags horfa.
Það hafa líka sveitungar hans
fundið og metið, því auk þess að
vera hreppstjóri þeirra um þrjá-
tíu ára skeið, hafa þeir falið
honum flest þau félagsmálastörf
er fyrir verða í hverju sveitar-
félagi, meðal annars verið sýslu-
nefndarmaður í langa tíð og er
það enn, í hreppsnefnd mörg ár
og m. fl. Sveitungarnir hafa séð
það rétt, að Hjörtur vinnur að
hverju starfi sem honum er falið
með trúmennsku og dugnaði
Hjörtur er greindur maður og
gjörvilegur á velli, ber með sér
að þar fer ekki neinn veifiskati,
hógvær og prúður í allri fram-
komu, gestrisinn og glaðsinna,
góðlátlega kíminn í kunningja-
hóp, minnugur á kviðlinga og
ýmsar sagnir, kær að góðum
hestum og hefir ætíð átt góð-
hesta sér til þarfa og yndisauka.
Á yngrl árum og fram eftir aldri
stundaði hann grenjavinnslu á
vorin, og var mjög slyngur við
þau störf, hafði líka um nokk-
urra ára skeið refauppeldi.
Kona Hjartar er Kristín Helga
dóttir hreppstjóra á Ketilsstöð-
um, starfsöm, hugþekk fríðleiks-
kona, greind og fáguð í allri
framkomu svo að af ber. Það
má segja um hana eins og kom-
izt er að orði um eina af forn-
konum vorum: „hún kann sér
allt vel“ Þau hjónin eiga þrjár
myndarlegar dætur á lífi, allar
gitfar og búsettar í Reykjavík.
Ég þakka þeim hjónum báð-
um vináttu Og tryggð frá fyrstu
kynnum, og óska þeim allrar
blessunar til endadægurs.
J. S.
þau fluttu að Hvitanesi í sama
hreppi, þegar Kristján var 15
ára gamail. Svo sem títt var urn
unga menn við Djúp, hóf Kristj-
án snemma að stunda sjó, fyrst
í verstöðvum vestra, «n síðar á
togurum, bæði innlendum og er-
lendum. Kristján fluttist tii
Reykjavíkur árið 1913 og lærði
beykisiðn, sem hann síðan stund-
aði um margra ára skeið, á
síldarstöðvum Norðanlands á
sumrin, en rak verkstæði hér
syðra í félagi við Bjarna Jóns-
son beyki. Kristján hóf störf
hjá Bernhard Petersen árið 1941,
fyrst sem beykir en síðan hefur
hann aðallega haft eftirlit með
mati á sykunhrognum og út-
flutningi hrogna yfirleitt á veg-
u>m fyrirtækisins. Hefur hann i
>ví, sem öðru, reynzt hverjum
manni áreiðanlegri og húsbónda-
hollari.
Árið 1917 kæntist Kristjlán
Sigríði Einarsdóttur, ættaðri úr
Reykjavík, hinni mestu önövegis-
konu, eiga þau 5 uppkomin og
myndarleg börn, 3 sonu og 2 dæt
ur .
Nú dvelja þau hjón í Bret-
landi hjá Ágústi bróður Kristj-
áns, en hann er togaraskipstjóri
í Grimsby. Heimilsfang hans er
34 Connaught Ave, Grimsby.
Vinir Kristjáns hér heima
senda honum sínar beztu árnað-
ar- og heillaóskir, þakkandi fyrir
tryggð og höfðingsskap og ótald-
ar ánægjustundir, óskandi hon-
um langra ldfdaga og mikillar
hamingju.
Friðfinnur Ólafsson.
™,„™ »a». handsetjara
«9
vélsetjara
nii þegar
PRENTVERK ODDS BJÖRNSSONAR HF.
SÍMI 2500 AKUREYRI.
[lef lavík
Suðurnes
Bifreiðaleigan VÍK leigir: Volkswagen. Austin Gipsy,
Singer Vouge, 5 manna. — Allt nýir bílar.
Reynið viðskiptin. — Sími 1980.
Suðurnes
Kef laví k