Morgunblaðið - 30.04.1963, Blaðsíða 6

6
MORCVNBLAÐIB
Þriðjudagur 30. april 1963
Jóhann Hafstein, alþingismaffur, framsögumaffur stjómmála-
uefndar Landsfundarins, í ræðustól.
— Bjarni Ben.
Framhald af bls. 1.
l’æðu. Miklar umræður urðu um
stjórnmálayfirlýsinguna og tóku
þessir til máls: Árni Grétar
Finnsson, Hafnarfirði, Bjarni
Benediktsson, dómsmálaráðherra,
Guðni f>orsteinsson, Selfossi, sr.
Gunnar Gíslason, Glaumbæ,
Magnús Sigurðsson, skólastjóri,
Reykjavík, Jakob Möller, stud.
jur, Reykjavík, Jósafat Arn-
grímsson, Njarðvíkum, Sveinn
Ólafsson, verzlunarmaður, Sig-
urður Magnússon, kaupmaður,
Reykjavík, Hannes Þorsteinsson,
kaupmaður, Reykjavík, Vilberg
Guðmundsson og Jakobína Matt-
hiesen, Hafnarfirði.
Að umraeðunum loknum fór
fram atkvæðagreiðsla um stjórn
málayfirlýsinguna og var hún
að hafa í huga, að enda þótt
málefnaleg afstaða flokksins
væri nú sterk, þá væri óhyggi-
legt að vera fyrirfram viss um
úrslitin í kösningunum, sem
framundan væru.
Bjarni Benediktsson kvað úr-
slitin í þessum kosningum mest
fara eftir því, hvort menn vildu
frelsi effa ófrelsi. Óhætt væri aff
fullyrffa, aff meginhluti íslend-
inga affhylltist frelsi og manndáff.
Þess vegna væri Sjálfstæffis-
flokkurinn eins öflugur og raun
bæri vitni. En enginn sigur
vinnst án fyrirhafnar, sagffi ráff-
herrann. Sigurinn vinnst því aff-
eins aff viff leggjum okkur öll
fram. Við skulum stíga á stokk
og strengja þess heit aff vinna
frægan sigur í kosningunum 9.
jún. Guff gefi góffu málefni sig-
ur. Ég lýsi því yfir, aff 15. Lands-
fundi Sjálfstæffisflokksins er
slitiff. .
Með þessum Orðum lauk
Bjarni Benediktsson ræðu sinni.
Var ræðu hans mjög fagnað og
risu Landsfundarmenn á fætur
að henni lokinni og hylltu fóstur
jörðina með ferföldu húrrahrópi.
Lauk þar með þessum glæsilega
og þróttmikla Landsfundi Sjálf-
stæðisflokksins.
jökulbreðanum, og þýðir sama
og aliþjóðlega orðið „nunatak“,
en það er komið úr græniensku.
• Ánægð meff allt nema ...
„G. J.“ sendir Velvakanda
þetta bréf:
„Kæri Velvakandi!
Þú er ómissandi!
Ég les þig alltaf. Ég ætla að
skrifa þér í þriðja sinn. Ég er
alils ekki vön að skrifa bréf,
sizt þau, sem allir eiga að sjé.
Vona ég, að þú hugleiðir með
mér, hvort ekki er til leið til
úrbóta í einu móli. Flestar hús-
mæður, þar á meðal ég, kaupa
þvottalög í plastflöskum til upp-
þvotta. Flaskan kostar rúmar
20 kr. Nú er miikill koetnaður
í þessum umibúðum, en þær
þunfa að fara í ruslafötuna, því
að ekki er hægt að selja þær
aftur eða fá áfyllingu. Það væri
fínt ,ef hægt væri að laga þebta.
Nú er komið á blaðið það sem
ég hef reynt að muna þrisvar
í röð að skrifa.
Ég er yfirleitt mjög ánægð
með lífið og tiiveruna. Ánægð
með útvarpið. Skaminn er
fínn áburður. Mjólkurhyrnurn-
ar oftast dagsettar rétt. Svo
að það er aðeins þetta, sem mig
langar að fleiri en húsmæður
hugsi um.
Vertu blessaður“.
Pétur Ottesen, fyrrv. alþingis-
maffur, bóndi á Ytra-Hólmi,
stjórnar lokafundi Landsfundar
Sjálfstæðisflokksins s.L sunnu-
dag.
samþykkt með samhljóða at-
kvæðum.
Hvatningarræffa formanns
Var nú komið að fundarlokum
Og tók formaður Sjálfstæðis-
flokksins, Bjami Benediktsson,
«iómsmálaráðherra, til máls.
Hann komst m. a. þannig að
orði, að áhrif Sjálfstæðisflokks-
ins væru fyrst og fremst kominn
undir styrk flokksins. Rétt væri
Kviknar 1 báti
GRINDAVÍK, 29. apríl. — í gær-
dag kviknaði í vélbátnum Örn-
inni frá VesAmannaeyjum, og
brann hann smávegis í kringum
kabyssu í lúkar. Fleira tjón vairð
ekki. — G.
• Umferffareyja effa götusker
Þetta bréf hefur Velvakanda
borizt:
„Nú á dögum vélamen-ning-
ar og síbreytilegra atvirmu-
hátta er þörf á heppilegum og
fallegum islenzkum nýyrðum,
svo að tunga vor kaffærist ekki
í erlendum orðaflaumi. Á þessu
hefur íslenzk þjóð fullan skiln-
ing, og fólk tekur yfirleitt fljótt
upp orð, sem eru vel mynduð
og fara vel. Nýlega flutti Hall-
dór Halldórsaon háskólakennari
ágætt og fróðlegt erindi um
orðmyndanir í sunnudags-
dagsþætti útvarpsins, svo að
þessi mál eru nú ofarlega á
bau-gi.
Á fjölmörgun götum Reykja-
víkur gefur að líta gulmálaða
steina á miðri götu. Fólk flýr
þangað gjarnan, ef það er úti
á strætum í mikilli bílaumferð,
og er þá öruggt. Líka stjórna
lögregluþjónar þaðan stundum
umferð. í bókum sem komið
hafa út varðandi akstur og um-
ferð, eru þessir steinar nefnd-
ir eyjar (umferðareyjar). Þar
er u-m beina þýðingu að ræða
úr erlendum máliun. Á ensiku
er stöpull sem þessi kallaður
island eða refuge og á norsku
trafikköy. Fyrir nokkrum árum
hafði Bjami Vilhjálmsson mag-
ister íselnzikuþæbti fyrir útvarp-
ið, og minntist hann þar á all-
mörg nýyrði. Meðal annars
kom hann með orð yfir þennan
hlu-t, og hafði Einar M. Jóns-
Taldi Bjami orðið vera ágætt.
son látið sér detta það í hug.
Orðið var götusker eða aðeins
sker. Fór það vel með orðinu
götuviti, sem Villhjálmur S. Vil
hjálmsaoin hafði kiomið með.
Eyjar eru venjulega grasi grón
ar, og væri það orð heppilegt
yfir götueyju eins og þá, sem
er á Hringbraut við suðaustur-
horn gamla kirkjugarðsins. En
sker eru naktir klettar eða gróð
urlitlir, sem standa' upp úr
hafi — stundum bera þeir það
nafn Mka, þótt þeir* séu á landi.
Þannig er og um þessa steina.
Þeir standa í hafi umferðar,
þar sem skip götunnar bruna
hjá sitt hvoru megin. Götu-
skerið sker umiferðina eins og
sker hafsins bylgjurnar. Það
liggur í augum uppi, hve þetta
orð er heppilegra og skemiroti-
legra en hitt, sem þýfct hefur
verið úr framandi tungum. Er
einkennilegt, að menn, sem
skrifa bækur um umferðamál,
skuli vera svona fáfróðir um
orð, sem varða þessi málefni.
Eitt er það orð, sem er rnjög
notað, en næsta bvimleitt. Það
er orðið stoppistöff. Jafnvel
vagnstjórar taika sér þetta orð
í munn. Hví ekki að nota orðið
biðstöð eða biffstaffur. Þar bíð-
ur íólkið eftir vögnunum, og
þar bíða vagnamir, meðan fólk
ið fer uppí þá. Þetta leiðinda-
orð: stoppistöð, ætti fólk að
leggja niður“.
Velvakandi er bréfri-tara al-
gerlega sammála. í þessu sam-
bandi má minni á skaftfellska
orðið jökulsker, sem n-otað er
um kletta, er gnæfa upp úr
Störf landsfundarins síð
degis á laugard.
L AND SFUNDUR Sjálfstæffis-
flokksins hélt áfram kl. 2 á laug-
ardag. Fundarstjóri þá var séra
Magnús Guðnr.undsson í Ólafs-
vík, en fundarritarar þeir Árni
Guffmundsson á Sauðárkróki og
Jónas Magnússon í Stardal.
Fyrstur tók fcil máls Einar
Eiríkisson frá Hvalnesi, en síðan
Guðni Þorsteinsson frá Selifóssi
og Björn Loftsson frá Bakka í
Árnessýslu. Síðan flutti Þorvald-
ur Garðar Kristjánsson, fram-
kvæmdastjóri, þinginu tilkynn-
ingar.
Kjördæmisnefndir störfuðu í
kaffihléi, sem veitt var kl. 3—5,
en síðan hélt fundurinn áfram.
Fundarstjóri var þá Ragnhildur
Helgadóttir, alþingismaður, en
fundarritarar Elín Jósefsdóttir
Upptökuheimili
og dagheimili
fyrir um 100 hörn
Á BORGARRÁÐSFUNDI s.l.
föstudag var samþykkt að láta
reisa á árinu 1963—1964 upptöku-
heimili fyrir ca. 30 böm á aldr-
inum 3—16 ára, svo og á árinu
1964 dagfheiimili fyrir 60—80 börn
frá 6 mán. til 6 ára aldurs. Verði
þessi heimili staðsett við Dal-
braut, á lóð sem er upp af Lauga-
lækjarskóla.
Fyrri fundinn voru lagðar
fram að nýju tillögur og áætl-
anir um byggingu vistheimila,
dagheknila og leiksóla á tíma-
bilinu 1964—1968, gerðar í nóv.—
marz s.l. Féllst borgarráð á til-
lögur þessar í aðalatriðum.
úr Hafnarfirði og Oddný Bjama-
dóttir úr Vestmannaeyjum.
Eius og fram kom í blaðinu
á sunnudaginn, beindi Ingólfur
Möller, skipstjóri, þeirri spurn-
ingu ti-1 Ásgeirs Péturssonar, för-
manns stjórnar Sementsverk-
smiðju ríkisins, á landsfundi
Sjálfstæðisflokksins, hvort af-
koma Sementsverksmiðjunnar
væri nú slík að það mundi vera
arðvænlegt fyrir einstaklinga að
eiga hlut í henni, ef rekstrar-
og eignarformi hennar yrði
breytt í hlutafélag.
Svaraði Ásgeir Pétursson þess
ari. fyrirspurn á fundinum og
sagði þá m.a. að af augljósum
ástæðum væri erfitt að gefa full-
nægjandi svar við fyrirspurn-
inni án sérstak-rar könnunar, en
það væri mat si-tt á þessu efni
að svara bæri fyrirspurninni
játandi. Ljóst er, sagði Ásgeir,
að þegar það er kannað bvort
verksmiðjan myndi skila vöxt-
um af því fé, sem í henni stend-
ur, tiil hugsanlegra hluthafa í
almenningshlutaíélagi, yrði að
miða við nýbyggingarverð henn-
ar, þ.e. þá fjármuni, sem til þess
þyrfti nú að byggja slíka verk-
smiðju sem Sementsverksmiðj-
una.
Þá benti ræðumaður á, að
það hedði verið Aiþingi, sem á
sínuim tíma ákvað með lögum
eignar- og rekstrarform Sements
verksmiðjunnar og yrði því ekki
breyfct nema með samþykki þess.
Sem stendur væri sennilegt að
allir andstöðuflokkarnir væru
breytingu andvígir og hefðu
Sjálfstæðisomenn ekki bolma-gn
til breytingarinnar einiir, þótt
þeir vildu.
Ásgeir kvaðst hafa trú á gildi
hugmyndarinnar um almennings-
Ásgeir Pétursson flytur
ræðu sína
hlutafélög, en tæplega yrði þesil
þó vænzt af honum, að hann
gengi fram fyrir skjöldu um
það, að breyta verksmiðjunni í
almenningshlutafélag, þar sem
hanm væri trúnaðarmaður ríkis-
ins gagnvart þessu fyrirtæki
þess.
Þá ságði Ásgeir hvort spurn-
ing væri, hvort ekki væri æski-
legt, er verið væri að ryðja hug-
myndinni um almenningshluta-
félög braut, að byggt yrði upp
fyrirtæki frá grunni, með slíku
eignar- og rekstrarformi, frem-
ur en að selja ríkisfyrirtæki, sem
er í fullum gangi og hefur nú
starfað í nokkur ár.
Síðan tóku til máls I-ngólfur
Möller, Guðni Þorsteinsson á
Selfossi, Hannes Þorsteinsson,
stórkaupmaður og Benedikt Þór-
arinsson úr Keflavík.
Um kvöldið fóru landsfundar-
fulltrúar utan af landi á sýn-
ingu á Pétri Gaut í Þjóðleikhús-
inu í boði miðstjórnar Sjálf-
stæðisflokiksins.