Morgunblaðið - 05.06.1963, Qupperneq 7

TUORGUNBLAÐIÐ
Þjóðin hefur verið leyst úr álögum vinstri stefnunnar
Mtkilvægar umbætur
Hækkuð lán til
íbúðabygginga
Með lögum nr. 56/1962 um
liúsnæðLsmálastjóm o. fl. var
ihámark lána haekkað úr 100
þús. kr. 1 150 þús. kr. á hverja
íbúð og til samræmis við það
var Landsbankanum heimilað
að gefa út bankavaxtabréf
allt að 150 millj. kr. á ári í
stað 100 m-illj. Loks var á-
kvæði laga um framlag ríkis-
sjóðs til heilsuspillandi ífoúða
breytt á þann veg, að ríkis-
ejóður skyldi leggja fram
jafnháa upphæð og sveitarfé-
lögin í þessu skyni, en áður
var framilag hans bundið víð
4 millj. kr. á ári. Jafnframt
var samþykkt ný heildarlög-
gjöf um verkamannabúsitaði,
þar sem tekjur byggingar-
sjóðs verkamanna voru aukn-
ar, tekjuíhámark þeirra, sem
lána geta notið úr sjóðnum
hækkað úr 50 þús. kr. í 65 þús.
kr. og eignahámarkið úr 75
þús. í 150 þús. Lánsupphæð
til hverrar íbúðar var ákveð-
in 300 þús. kr., en hafði áður
verið í framikvæmd 140—160
þús. kr.
Á síðasta þingi var svo loks
sett löggjöf um Byggingar-
sjóð aldraðs fólks, sem hefur
að markmiði að stuðla með
lánveitingum að því, að
byggðar verði íbúðir fyrir
aldrað fólk.
Þýðingarmikil breyting
fremleiðsluráðslaganna
í árslok 1959 var samþykkt
ný heildarlöggjöf um fram-
leiðsluráð landbúnaðarins. —
Fól hún m.a. í sér þau þýð-
ingarmiklu ákvæði, að nú er
heimilað að breyta afurða-
verði til framleiðenda og þar
með söluverði landbúnaðar-
vara ársfjórðungslega. Jafn-
framt var tryggð greiðsla á
þeim halla, sem bændur
kunna að verða fyrir af út-
flutningi landbúnaðarvara.
Þessu ákvæði laganna er það
að þakka, sem bændur kunna
að verða fyrir af útflutningi
landbúnaðarvara. Þessu á-
kvæði laganna er það að
þakka, að bændur hafa nú
um tveggja ára skeið fengið
afurðaverðið greitt að fullu
að heita má. (Ath. Hygg það
eé rétt. Veit það ekki gjörla).
Með lögum nr. 49/1960 var
þeim bændum, sem hafa örð-
ugan fjárhag, gefinn kostur á
sama styrk til íbúðarhúsa-
bygginga og nýbýlastofnend-
um. 1961 var byggingastyrkur
til íbúðahúsa í sveitum hækk-
aður úr 25 þús. kr. í 40 þús.
kr. og á þessu ári í 50 þús.
kr. Jafnframt var jarðræktar-
6tyrkur hækkaður til þeirra
býla, sem minna tún hafa en
15 ha, með sama hætti og áð-
ur gilti um 10 ha túnstærð.
Við umræður um málið á Al-
þingi lýsti landbúnaðarráð-
herra því yfir, að áður en
langt um liði væri sjálfsagt
að hækka markið enn í 20—25
ha. Loks var lögfest, að jarð-
ræktarstyrkur skyldi veittur
til endurræktunar á kal-
skemmdum. Því má bæta hér
við, að jarðræktarlögin hafa
verið í endurskoðun og verða
að öUum líkindum lögð fyrir
Alþingi þegar næsta haust.
Heildarlöggjöf hefur verið
sett um ábúð jarða og ný lög
um búnaðarskóla, sem sniðin
eru eftir breyttum búnaðar-
háttum og aukin áherzla lögð
á kennslu í meðferð véla. Þá
hafa fjárveitingar til skól-
anna verið stórauknar. Lög
hafa verið sett um holdanauta
rækt. Kiakstöð fyrir lax og
silungseldi hefur verið komið
upp í Kollafirði o. fl.
Margvísleg löggjöf hetfur
verið sett um skólamád á
þessu kjörtímabili. Er þess
skemmst að minnast, að föst-
um töikum hefur verið tetkið á
húsnæðisvandaræðum Mennta
skólans í Reykjavík. Mun lít-
il'l menn'taskódi í framtíðinni
verða rekinn í gamla skóla-
húsinu í Lækjargötu og nauð-
synlegum sérkennslusbofum
komið upp, en að því er stetfnt,
að frá þeim verði gengið í
haiust, er kennsla hefst. Þá er
og unnið að undirbúningi nýs
menntaskóla í Hlíðunum. Ný
heiLdarlöggjöf hefur _ verið_
sebt um Kennaraskóla fslands,
isem ma.. fel-ur í sér, að skód-
anuim sé heimilt að brautskré
sbúdenta. Fer vel á því, þegar
skólinn nú flytur í hin nýju
og gilæsilegu húsakynni, að
verkefni hans sé fært út á
þennan veg. Jafnframt fedur
hin nýja löggjöf í sér ýmsar
breytingar aðrar, sem ættu
að örva aðsókn að skólanuim
og veita kennurum staðbetr'
þekkingu.
Eins og kunnugt er hefur
tekizt samvinna við tækni-
skóla í Noregi og í Danmörku
um, að undirbúningsdeildin
hér gefi réttindi til að setjast
í tækniskóla þar í landi. Jafn-
framt því sem stefnt hefur
verið að því að auka þessa
samvinnu voru á s.ðasta Al-
þingi sett lög um Tækniskóla
íslands, þar sem heimilað er
að startfrækja slíkan skóia i
Reykjavík. Jafníramt er heim-
ilað að startfrækja undirbún-
ingsdeildir við skólann, bæði
í Reykjavík og á Akureyri og
að því stefnt, að á Akureyri
rísi sjáltfstæður tækniskóli.
Óþarfi er að fjölyrða um,
hver nauðsyn er hér á lauidi
á sF'kum skóla, ekki sízt í fisk-
iðnaðinum, en menntamála-
ráðherra hetfur lýst því yfir á
Al'þingi, að hann muni beita
áhrifum sínum til þess, að sú
deild verði látin sitja fyrir.
Þá var samþykikt á s'ðasta
Alþingi frumvarp utn fjár-
hagsiegan stuðning við tón-
liistarskóla ,þar scsna gerð er
grein fyrir, hvaða skilyrðum
tónliistarskólar þurfi að full-
nægja til að fá fullan styrk
úr ríkissjóði og nánar greint,
hvemig slíkum styrkveiting-
um skuli háttað.
Prófessorum við Háskólann
hefur verið fjöLgað og happ-
dræbti háiskólans stóraukið.
Fyl'lri löggjöf var sett um
Heyrnleysingjaskóla o. ffl.,
sem otf langt yrði upp að telja.
Það er kunnara en frá þurfi
að segja að lengst af hefur
verið miikil þörf nýrra skóla-
húsa víðs vegar um landið.
Það var þvi sízt að ófyrir-
synju að núverandi rikisstjórn
haekkaði framlög tí.1 nýbygg-
ingar skóla mjög veruiiega
eins og glöggt sést af því, að
framilög tíl nýframkvæmda
jukust úr 19.828 millj. kr.
1958 í 66.823 millj. kr. 1963
eða um 119,1%. En samtaís
miun fjárfeisting í skólum
nema u.þ.b. 137 xnffllj. kr. á
þessu ári.

.............. j . 1
1 í li \
Ákæruvaldið í hendur
saksóknara
Aflatryggingarsjóður
sjávarútvegsins
Vegna hinna miklu erfið-
leika togaraútgerðarinnar
vegna langvarandi atflabrests
lét rikisstjórnin á árinu 1960
gera athugun á tapreksfcri
togaranna. Leiddi sú athugun
í Ijós, að afkoma togaraút-
gerðarinnar var svo bágbor-
in, að þess var ekiki að vænta,
að hún kærnist atf hjálpar-
laust. Af þessari ástæðu var
m.a. breytt lögum um hluta-
tryggingarsjóð bábaútvegsins
og togurunium gert kieift að
njóta góðs af starfsemi hans
og lagði ríkið fram ti>l stofn-
unar togaradeildar 37,5 millj.
kr. Stjórn sjóðsins var heim-
ilað að getfa út skuldabréf alit
að 30 millj. kr. er skyldu not-
uð tíl aðstoðar togurunum
vegna aflabrestis á árinu 1960.
Til saimræmis var nafni sjóðs-
ins breyfct í afiatryggingar-
sjóð sjávarúbvegsins og tekj-
ur hans auknar. Deildum hans
var fjölgað úr tveim í fjórar
og loks var lögunum breytt í
samræmi við þá reynslu, setn
hlotizt hetfur siðan sjóðurmn
tók til starfa, og m.a. stefnt
að því að veita sjóðnum auikna
vernd gegn misnotkun.
Árið 1961 var kveðið á með
breytingu á lögum um með-
ferð opinberra mála, að stofn
að skyldi embættí saksókn-
ara ríkisins, er skipaður yrði
af forseta Islands og fer hann
með ákæruvaldið í stað dóms-
málaráðherra áður. Hafði
lengi verið leitazt við að
treysta réttaröryggi með þess
um hætti en það ekki náð
Gagnger endurskoðun
fangelsismála
fyrr fram að ganga.
Sakadómurum í Reykjavík
var fjölgað upp í 3—5 og
skal einn þeirra vera yfirsaka
dómari; borgardómurum og
borgarfógetum fjölgað í 5—7,
þar af einn yfirborgardóm-
ari og einn yfirborgarfógetí.
Almanna-
varnir
Með lögum nr. 18/1961 um
rikisfangelsi og vinnuhæli var
stefnt að því að koma fang-
elsismálum landsins að húsa-
kosti til í nútímahorf. í
Reykjavík eða nágrenni henn
ar á að stofna ríkisfangelsi, er
rúmar 100 fanga. Vinntihæli
ríkisins skal vera áfram að
Litla-Hrauni, en 31 klefa
bætt við, svo að það rúmi
alls 60 fanga. Loks skal stofn-
að unglingafangelsi í sveit fyr-
ir 25 fanga, þar sem fullnægt
skal refsidómum þeirra, sem
við dómsuppsögn hafa eigi
náð 25 ára aldri. Til þess að
safna fé til að hrinda þessum
málum í framkvæmd var 1
milljón kr. fjárveiting tekin
inn í fjárlög áranna 1961 og
1962 til byggingar rikisfang-
elsa og vinnuhæla. í fjárlög-
um yfirstandandi árs var þessi
fjárveiting tvöfölduð. Sam-
tímis þessum lögum voru sett
lög um héraðsfangelsi, þ.e.
þau fangelsi, er ríki og sveit-
arfélög byggja og reka í sam-
einingu. Er með reglum þeirra
reynt að leysa úr þeim vanda,
sem oftast verður á vegi, þeg-
ar þessir tveir aðilar eiga að
vinna saman að byggingar-
framkvæmdum.
Ný lög voru sett um Hæsta-
rétt íslands. Var við samn-
ingu þeirra höfð hliðsjón af
fenginni reynslu við meðferð
mála fyrir hæstarétti og er-
lendri löggjöf.
Þá var einnig sett ljöggjöf
um almannavarnir á síðasta
þingi, en s.l. vor hafði Alþingi
látdð í ljós þann vilja sinn,
að þá þegar yrði hafizt handa
um undirbúning að fram-
kvæmd ráðstafana i þessu
skyni. Frumkvæði og forysta
um almannavarnir er í hönd-
um ríkisstjórnarinnar og skip-
ar ráðherra forstöðumann al-
mannavarna í öllu landinu.
Hlutverk þeirra er að forða
frá manntjóni og eigna, sem
af hernaði og árás kynnu að
leiða, að bæta tjon af sömu
sökum, líkna og hjúkra þeim,
sem eiga um sárt að banda.
Stefna m.ö.o. að því að bjarga
mannslífum.
KJ*