Morgunblaðið - 05.06.1963, Page 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 5. júní 1963
iklar umbætur á öllum sviðum
Fleiri bæir hafa fengið
rafmagn en áður
10 ára raívæðingaráætlunin
hefur verið framkvæmd með
fullum hraða og rafmagn ver-
ið lagt til fleiri bæja en áð-
ur sl. þrjú ár. Á árunum 1960
—1962 var rafmagn lagt inn
á 700 býli og 160 býli auk þess
tengd eftir síðustu áramót.
Rafstrengur var lagður til
Vestmannaeyja sl. ár og á
þessu ári mun rafmagn verða
lagt til 230 býla. Mun verða
lokið við 10 ára áætlunina á
næsta ári, en þá verða um 8
þúsund manns í landinu, sem
ekki hafa fengið varanlegt raf
magn. Er unnið að framhalds
áætlun í því skyni að koma
rafmagni inn á hvert heimili
í landinu eigi síðar en 1970.
Heildarfjárfesting til raf-
orkumála mún nema 185 millj.
kr. á árinu og sundurliðast sú
upphæð sem hér segir: Fram-
kvæmdir Rafmagnsveitna rík
isins 81 millj., írafossstöð 65
millj., Virkjunarrannsóknir
14 millj., byrjunarframkvæmd
ir við virkjun á Suðvestur-
landi 10 millj. og framkvæmd
ir Rafmagnsveitu Reykjavík-
ur og aðrar framkvæmdir ót.
a. 15 millj. kr.
Mikið hefur verið unnið að
virkjunarrannsóknum á und-
anförnum árum vegna fyrir-
ætlana þeirra, sem eru á prjón
unum um nýjar og stórar
virkjanir.
Á árinu 1963 er gert ráð
fyrir, að kostnaður við virkj-
unarrannsóknir nemi 14 millj.
kr. Sl. ár nam hann um 25
millj. kr. og 1961 15,2 millj.
kr. Áður var aðeins varið 4
millj. kr. í þessu skyni ár-
lega.
Gert er ráð fyrir, að byrj-
unarframkvæmdir. við stóra
virkjun á Suðvesturlandi hefj
ist á þessu ári, en stækkun
írafossstöðvar verði lokið.
Hafnarframkvæmdir
fyrir 110 millj. kr. 1963
Aðstaða sjávarútvegsins
mjög bætt
Á fyr®ta þingi Viðreisnar-
stjómarinnar var sett löggjöf
umn fersikfkSkiseftirlit, þ.e. „að
komið verði á eftirliti með
meðtferð og gæðum nýs og ís-
aðís fisks, en jafnframt, að
gæðaftakkun á ferskum fiski
verði upp tekin þegar er skil-
yrði leyfa“. En tildrög þessar-
ar löggjaifar voru sem kunn-
ugft er þau, að meðaigæðum
fiskafurða hafði þá hrakað
mjög undnfarin ár. Gæða-
flofckun á fiski samhliða raun-
hæfum verðmismun gæða-
flokka var því það mark, sem
stefna bar að, til þess að þess-
ari þróun yrði snúið við.
Á næsta þingi var hámark
lögleyfðra ábyrgða rikissjóðs
á lánum Fiskveiðisjóðs hækk-
að úr 50 millj. kr. í 150 millj.
kr. Jafnframt var stefnt að
þvi að forða sjóðnum frá að
bera framivegis gengisáhættu
af erlendum lánum, sem hann
endurlánar.
Á sama þingi voru sam-
þykkt bráðabirgðalög um
heimild stofnlánadeildar sjáv-
arútvegsins við Landsbanka
íslands til að opna nýja lána-
fiokka í þeim tilgangi að bæta
fjánhagsaðstöðu fyrirtækja, er
stunduðu sjávarútveg og fisk-
vinnslu og höfðu ekki á und-
anförnum árum fengið nægi-
legt lánsfé til langs tima til /h ■ • hb4
þeirra framkvæmda, sem þau/%lV£ fl VIU DOtBSJOÖUT
höfðu ráðizt í. Samkvæmt
um mörg ár, svo að komizt
yrði hjá ágreiningi, sem leitt
gæti til hins alvarlegaista
ástandis í útgerðarmálum
þjóðarinnar. Er mönnum í
fersku minni, að áður en lög-
gljöf þessi var sett, vofði yfir
um 'hver áramót, að fiskiflot-
inn stöðvaðist um lengri eða
Skemmri tíma til óbætanlegs
tjóns fyrir útvegsmenn, sjó-
menn og þjóðarbúið í hei.ld
og því fyllsta ástæða og fuill
nauðsyn á slákri löggjöf.
Á sama þingi var hámark
lána úr Fiskveiðasjóði hækk-
að úr 150 þús. kr. í 400 þús.
kr. Mun sjóðurinn á þessu og
næsta ári hafa nóg fé undir
höndum til þess að veita lán
til þeirra báta, sem samið
hefur verið um kaup á ér-
lendis. í viðbót við þetta munu
vera til ráðstöfunar til ann-
arra útlána 85—90 millj. kr.
árlega þesisi tvö ár. Er þetta
talsvert hærri upphæð en á
undanifömum árum til þeirra
þaxfa, sem hér um ræðir, en
þær em fyrst og fremst ný-
byggingar skipa innanlands,
skipaviðgerðir og endurbygg-
ingar. Fyrir þessum þörfum
mun því vera allvel séð á
næstu árum.
Hins vegar hefur Fiskveiða-
sjóð um langt ára/bil skort
fjármagn til lánveitinga til
fiiskiðnaðar. Afleiðing þessa
sborbs var sú, að á tknabili
vom ián til skamms tima úr
viðskiptabönikunum í ríkum
mæli notuð til fjárfestinga-
framkvæmda. Sl. ár gekkst
ríkisstjómin fyrir þvd, að 29
millj. kr. af P.L. 480 láni vom
veittar til byggingar síldar-
verksmiðja á Suðvesturlandi
fyriir milligöngu Framkvæmda
banka íslands og Fiskveiða-
sjóðs. Þá mun ríkiisstjómin
beita sér fyrir því, að aflað sé
55 mililj. kr. á árinu 1963 til
þessara þarfa til viðbótar því,
sem lagt er fram af atvinnu-
rekendium sjáifum og af pen-
ingastofnunum.
Lög um síldarútvegsnefnd,
sjómanna- og siglingalög hafa
verið endurskoðuð. Síldar-
verbsmiðjum ri'kisins heimil-
að að með samþykki ríkis-
stjórnarinnar að leggja fram
allt að tveimur mililjónum sem
hlutafé í hlutafélagi, sem
stofnað yrði á Siglufirði í
samvinnu við Siglufjarðar-
kaupstað, til að eiga og reka
vélbáta frá Siglufirði svo og
botnrvörpunginn Hafliða í
þeim tilgangi, að nægilegt
hráefni fáist til að reka frysti-
hús síldarverksmiðjanna allt
árið. Ríkisstjóminni var heirn
ilað að ábyrgjast allt að 5
millj. kr. fyrir Slippstöðina
hf., Akureyri, ti'l endiurbóta á
skipasmáðastöð fyrirtækisins
og til að korna upp skipa-
smíðastöð fyrir stáiskip á Ak-
ureyri o. fL
löguim þessum var aUmiklu af
lausaskuldum sjávarútvegsins
breytt í löng lán og þanmg
dregið úr rekstrarfjárörðug-
leikum sjávarútvegisins.
Löggjöf um verðlagsráð
sjávarútvegsins var sett fyrir
áramótin 1961—1962 í þeim
tilgangi að koma verðákvörð-
uinum á ferskum sjávarafla í
íastari skorður en verið hafði
Með lögum nr. 40/1962 var
svo ákveðið, að stofna skuli
atvinnubótasjóð, er skuli
vera eign ríkisins. Hlutverk
hans er tvíþætt. Annars veg-
ar að veita lán og styrki til
þess að auka atvinnu og
framleiðslu á þeim stöðum,
þar sem þörfin er brýnust og
stuðla þannig að aukinni at-
vinnu og jafnvægi í byggð
Fjiárveiitingar til hafna hafa
stóraiukizt á kjörtímabiliniu og
nema 31.500 þús. kr. á fjár-
lögum þessa árs en aðeins
13.775 þús. kr. 1958. En alls
er áæitlað, að hafnarfram-
kvæmdir utan Reykjarvíkur
nemi 102 millj. kr. á árinu
1963. Er hér um mikla aufcn-
ingu að ræða frá árinu 1962,
en það ár námiu þessar fram-
kvæmdir 62 millj. kr. Fram-
kvæmdir við Reykjavíkur-
toöfn á árinu 1963 eru áætlað-
ar 8 millj. kr., þainnig að heild
arfjárfesting í höfnunum er
áætluð 110 millj. kr. á þesisu
árL
I>au verkefni, sem fram-
undan eru í hafnanmálunum,
eru annars vegar að fullgera
og endurbæta fjölmargar
hafnir víðs vegar um land, en
hins vegar að byggja fáar tii-
tölulega stórar hafnir.
Gert er ráð fyrir að fram-
kvæmdir við landshafnirnar
Keflavífc—Njarðviik og á Rifi
hefjist ,á árinu 1963, þegar
nauðsynlegum tæknilegum
undirbúningi er lokið. Gert er
ráð fyrir, að framfcvæmdum
við höfnina í Keflavik-Njarð-
vík Ijúki á árinu 1965 og að
framfcvæmdir á Ri'fi geri höfn
ina þar nothæfa að verulegu
leyti þegar á vetrarvertíð
1964 og ljúki síðar á því sama
ári. Loks er gert ráð fyrir, að
fraimikvæmdum í Þorlákishöfn
Ijúki á árinu 1964.
Áæitílað er, að framfcvæmdir
við aðrar hafnarfraimfcvæmd-
ir en þessar þrjiár hafnir oig
Reykjavilkurhöfn verði 60
millj. kr. á árinu 1963, en fari
síðan allmikið hækfcandi á
næstu árum.
FJölmargar umbætur
í heilbrigðismálum
landsins, og hins vegar að
veita lán'til þess að stuðla að
hagnýtingu góðra framleiðslu
skilyrða í landinu. Stofnfé
sjóðsins er 100 millj. kr. fram-
lag úr ríkissjóði, er greiðist
með jöfnum greiðslum á 10
árum, og eftirstöðvar þeirra
lána, sem veitt hafa verið til
að bæta úr atvinnuörðugleik-
um í landinu.
Ný lyfsölulög voru sett á
síðasta Alþingi. Var mikil þörf
á þessari löggjöf þar sem eldri
fyrirmæli voru öll í brotum
og harla ófullkomin. Hafði
verið unnið að málinu í a.m.
k. tvo áratugi og eru mörg
þörf nýmæli nú lögfest. Þar
er m.a. gert ráð fyrir að nor-
ræna lyfjaskráin verði lög-
gilt hér eins og á hinum Norð
urlöndunum, en þó verður
ekki hjá því komizt að meta
ýmis atriði með tilliti til sér-
stöðu landsins. Er því gert ráð
fyrir, að sex manna lyfja-
skrárnefnd verði til ráðu-
neytis um lyfjamál. Það er
nýmæli í þessari löggjöf, að
inn í hana er felldur kafli um
vinnudeilna, og þykir því
inga milli lyfjafræðinga og
annarra starfsmanna lyfja-
búða annars vegar og lyfsala
hins vegar. Þjóðfélagsleg nauð
syn býður, að starfsemi lyfja-
búða falli ekki niður vegna
vinnudeilna, og þykir því
bera brýna nauðsyn til að
lögfesta sérstök úrræði, sem
ætlað er að draga úr hætt-
Unni á því, að til vinnustöðv-
unar komi í lyfjabúðum.
S.l. ár var læknaskipunar-
lögum breytt til að tryggja
að læknar fáist í embætti
hvarvetna um land.
Sjúkrahúslögum var breytt
á þann veg, að ráðherra geti
ákveðið, að sömu reglur og
gilda um fjórðunðssjúkrahús
skuli gilda um önnur sjúkra-
hús, sem uppfylla viss skil-
yrði.
Ný lög voru sett um Hjúkr-
unarkvennaskólann og nafni
hans breytt í Hjúkrunarskóla
íslands, þar sem karlmenn
stunda nú einnig nám við
skólann. Nauðsynlegt er tal-
ið, að skólinn sé rekinn sem
heimavistarskóli og loks er
námstími hans styttur og með
því reynt að draga úr þeim
mikla skorti, sem nú er á
hjúkrunarliði hér á landi,
jafnframt því sem stefnt er að
því, að lélegri námsárangur
leiði ekki af styttingu náms-
tímans.
Sérstök löggjöf var sett um
sjúkraþjálfara.
Um ástandið í sjúkrahús-
málunum er það að segja, að
mjög mikið hefur verið þar
að unnið á undanförnum ár-
um víðs vegar um landið bæði
af hálfu ríkis, sveitarfélaga og
annarra aðila. Hefur fram-
lag ríkissjóðs til nýbygging-
ar sjúkrahúsa tvöfaldazt á
kjörtímabilinu. Mun óhætt að
fullyrða, að innan tveggja,
þriggja ára verði sjúkrahús-
málunum komið í viðunandi
horf og ástandið gjörbreytt
frá því, sem áður var.