Morgunblaðið - 12.07.1963, Síða 12

12
MORCVNBLAÐIÐ
Föstuáagur 12. júlí 1963
.mntMáfrift
Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Að5.]stræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjaid kr. 65.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 4.00 eintakib.
AF ÞEIM STAFAR
ÓFRIÐARHÆTTAN
Dipldmataskóli í
Þannig undirbúa Rússar
njósnadiplómata sína
að var einræðis- og of-
beldisstefna þý2ku nazist
anna, sem hleypti af stað ann-
arri heimsstyrjöldinni. Af
henni leiddi meiri eyðilegg-
ingu og ógæfu en nokkurri
annarri styrjöld veraldarsög-
unnar.
En þrátt fyrir hina ógn-
þrungnu reynslu mannkyns-
ins af síðustu styrjöld var
henni varla fyrr lokið, en nýj-
ar ófriðarblikur sáust á lofti.
Nazisminn hafði að vísu verið
að velli lagður. Hann hafði
enga aðstöðu til þess að ógna
friði og öryggi í heiminum
með nýjum ósköpum. Hinni
brúnu hættu hafði verið bægt
frá.
En rauða hættan vofði enn-
þá yfir. Einræðis- og ofbeldis-
stefna kommúnismans hefur
allt frá því að síðari heims-
styrjöldinni lauk verið hinn
skelfilegi skuggi, sem grúfði
yfir gjörvöllu mannkyni. Þeg-
ar lýðræðisþjóðimar afvopn-
uðust og hermenn þeirra
hurfu undan vopnum til þess
að taka upp friðsamleg störf í
þágu uppbyggingar þjóðfé-
laga sinna, héldu Sovétríkin
áfram tröllauknum vígbún-
aði og létu sinn Rauða her
svipta hverja þjóðina á fætur
annarri frelsi og sjálfstæði.
Þegar þannig var komið hófst
nýtt vígbúnaðarkapphlaup,
sem síðan hefur staðið, tryllt-
ara og óviðráðanlegra en
nokkru sinni fyrr. Óttinn við
helsprengjur kjarnorkualdar-
innar hefur sett stöðugt vax-
andi svip á líf mannkynsins.
Öllum hugsandi mönnum
er það í dag ljóst, að ófriðar-
hættan í heiminum stafar
fyrst og fremst af hinum al-
þjóðlega kommúnisma. Frum
kvöðla hans, Rússa og Kín-
verja, greinir að vísu nokkuð
á um það, hvernig heimurinn
skuli lagður undir hið komm-
úníska skipulag. Kínversku
kommúnistarnir eru reiðubún
ir til þess að útbreiða stefnu
sína með styrjöldum og mann
vígum, ef á þarf að halda.
Rússarnir segjast hinsvegar
vilja gera það með friðsam-
legum hætti. En takmark
beggja er hið sama, að afnema
persónulegt frelsi einstakl-
ingsins og leggja fjötur harð-
stjórnarinnar á mannkynið.
Það er þessi hótun um frelsis-
rán hins alþjóðlega kommún-
isma, sem veldur ófriðarugg
um víða veröld í dag.
Innst inni þráir hver ein-
asti maður frið og öryggi fyr-
ir sig, fjölskyldu sína og þjóð
sína. Fólkið í kommúnista-
löndunum vill líka frið, ekki
síður en fólkið í lýðræðis-
ríkjunum. En austan við
járntjald og bambustjald veit
fólkið ekkert, hvað er að ger-
ast í hinum frjálsa heirrii. Það
er lokað inni í þrælakistu hins
alþjóðlega kommúnisma. Það
er hægt að telja því trú um
hvað sem er, líka það að hinn
frjálsi, lýðræðissinnaði heim-
ur sé að undirbúa gereyðing-
arstyrjöld á hendur kommún
istaríkjunum og fólki þeirra.
Það er þessi skelfilega van-
þekking, sem skapar komm-
únistum aðstöðu til þess áð sá
sæði haturs og óvildar í hugi
fólksins í þeim heimshlutum
sem þeir ráða. Og vanþekk-
ingin er ævinlega uppspretta
ógæfunnar.
AUKINN G/S7/-
HÚSAKOSTUR
ITér í blaðinu í gær var skýrt
■*"1' frá því, að í Reykjavík
væru nú samtals 309 gistiher-
bergi með um 534 rúmum. —
Gistihúsakostur höfuðborgar-
innar hefur þannig aukizt
verulega, fyrst og fremst með
byggingu Hótels Sögu í
Bændahöllinni. Er nú svo
komið, að sæmilegur gisti-
húsakostur er orðinn í Reykja
vík, enda þótt búast megi við
þörf fyrir aukið gistihúsrými
á næstu árum. Ferðamanna-
straumurinn til landsins
eykst stöðugt og gjaldeyris-
tekjur þjóðarinnar af erlend-
um ferðamönnum verða
meiri með hverju árinu sem
líður.
Fyrir frumkvæði núver-
andi ríkisstjórnar hefur verið
veittur aukinn stuðningur til
þess að útbúa skóla sem gisti-
húsnæði á sumrin. Hefur það
únistum aðstöðu til þess að sá
brýnni þörf. Engu að síður er
mikill gistihúsaskortur víðs-
vegar um land. Á fjölsóttum
og fögrum stöðum þurfa á
næstunni að rísa notaleg gisti
hús af hóflegri stærð, ekki að
eins vegna erlendra ferða-
manna heldur íslendinga
sjálfra, sem vilja geta ferðast
um land sitt, gist sögustaði
þess og notið náttúrufegurð-
ar. Á næstunni hlýtur þess
vegna að verða snúizt að því
að koma upp gistihúsum úti
um land. Fyrst þarf að reisa
myndarlegt gistihús á Þing-
völlum. Það verður að gerast
á allra næstu árum. Er undir-
búningur þess þegar hafinn.
Notaleg og hreinleg gisti-
hús í öllum landshlutum eru
ekki aðeins nauðsynleg vegna
heimsókna erlendra ferða-
SUMARIÐ 1961 flúði austur-þýzk
ur maður, Hans Schawohl, frá
Moskvu til Vestur-Rerlínar.
Hann hafði verið við nám í dipló
mataskóla í Moskvu, og hefur nú
skrifað endurminningar sínar frá
náminu þar.
Þessi diplómataskóli er í tengsl
um við utanríkisþjónustu Sovét
ríkjanna. Öll kommúnistaríkin
austan járntjalds senda menn
þangað til náms. — Hans Schaw
ohl hóf nám sitt við skólann 1.
september 1956. Allir skólanem-
endur nema Rússar bjuggu sam
an í húsi. Þar áttu oll kommún-
Molotov var vinsæll af nemend-
um, sem kölluðu hann Eystri-
Dulles.
istaríkin memendur nema Júgó-
Slavía. Þarna voru menn af 64
þjóðernum er finnast innan komm
únistaríkjanna t upph. hvers tíma
var klappað fyrir prófessomum
skv. óskrifaðri skipun. Lebedev
prJfessor kenndi sögu Rússlands
fram til ársins 1861. Hann hélt
því fram, að zar-tímabilið hefði
verið undirbúningstími fyrir
kommúnismann. Á fyrsta ári
nemendanna var túlkað fyrir þá
en síðan fór öll kennsla eingögu
fram á rússnesku, enda var kunn
átta í málinu þá skilyrði.
Auk* venjulegs háskólanáms
urðu nemendur að læra her-
mennsku. Aðalkennari var Vit-
vitzky ofursti. Kennarar í „stra-
tegí” og „taktík” voru yfirmenn
úr herforingjaráðinu. „Heræfing
ar“ fóru fram í stórum sandköss
um, þar sem landslag var útbúið
Það sýndi ávallt innrás á vestur-
þýzk landsvæði! Maður að nafni
Sisman kenndi sögu rússneska
kommúnistaflokksins. Nemendur
urðu þess áþreifanlega varið, að
það, sem þeim var kennt um
Sovétríkin, féll ekki saman við
það, sem þeir höfðu dagega fyr-
ir augum og kynntust. Hefðu
þeir orð á því, eða spyrðu „ó-
þægilegra“ spurninga, tilkynnti
Sisman það þegar í stað til leyni-
lögreglunnar, og síðan hurfu nem
endurnir.
Skólareglurnar voru strangar.
Kæmu nemendur of seint í tíma
þrisvar sinnum á ári, var það á-
stæða til þess að reka þá úr-
skólanum. Rektor skólans var
Röshenko. Annan hvern dag voru
nemendafundir á vegum flokks-
ins, þar sem nemendur voru gagn
rýndir og gagnrýndu hver annan
fyrir ranga breytni.
Stundum gátu menn fengið
leyfi-til þess að fara út af skóla-
lóðinni. Tékkneskur nemandi
fékk bæjarleyfi eitt kvöld, en
manna og til þess að skapa
þjóðinni auknar gjaldeyris-
tekjur. Þau eru menningar-
atriði, sem íslendingar kom-
ast ekki hjá að leggja rækt
við frekar en aðrar siðmennt-
aðar þjóðir.
kom aftur á sportbuxum einum
saman. Hafði hann lent í bófa-
höndum. Miðuðu ræningjarnir á
hann skammbyssum og létu hann
afhenda sér öll fötin nema bux-
urnar. Nemendur, sem ekki voru
frá Sovétríkjunum, spurðu þá,
hvernig á því gæti staðið, að
þ^.ta gæti komið fyrir þar sem
kommúnistamórallinn væri á
jafn háu stigi. Kennararnir svör-
uðu því til, að allt fólk væri ekki
enn komið yfir hin fasistísk-kapí
talistísku áhrif striðsins. — Schaf
wohl kveðst einnig furða sig á
því, að í þessu svokallaða há-
menningarlandi skyldi fólk sofa
á götunum og virtist hvergi eiga
heima. Allir vissu,-að mikið var
um morð, nauðganir og rán á
götum Moskvu, en blöðin minnt-
usi aldrei á það.
Leynilegar kennslubækur
Nemendur voru látnir lesa
bandarísk og ensk dagblöð, en
enginn mátti tala um efni þeirra
Leynilögreglan tók skriflegt lof
orð af hverjum nemenda þess
efnis, að þeir mundu ekki segja
neinum frá því, sem þeir læsu í
þeim. Einnig voru nemendurnir
látnir lesa laynilegar kennslubæk
ur í njósnum, sálfræði og yfir-
leitt öllu viðkomandi njósnum.
Nemendurnir voru látnir heita
því skriflega við leynilögregluna
að þeir lébu óviðkomandi fólk
aldrei komast í bækur þessar, og
að þeir minntust aldrei á þær
við nokkurn mann.
í hverri viku komu háttsettir
menn úr utanríkisþjónustunni
eða frá flokknum og héldu fyrir
lestra við skólann. Þangað komu
menn eins og t.d. Mikojan, Kuz-
iov, Kuusinen, — og áður einnig
Molotoff. Töluðu þeir um utanrík
ispólitík Sovétríkjanna. Molotoff
kölluðu nemendurnir Eystri-Dull
es. Þegar hann talaði, var áheyr
endasalurinn jafnan fullur. Mik-
ojan og Kozlov voru ekki vin-
sælir. Molotoff var vanur að
svara öllum spurningum, en
Kozlov og Mikojan höfðu í hót-
unum við nemendur, sem komu
með spurningar, er þeim voru
ekki að skapi, og neituðu að
svara eða komu sér hjá því. Rud
enko saksóknari talaði um réttar
höldin í Núrnberg.
Kommúnistaforingjar frá aust-
antjaldslöndum komu stundum
og töluðu í skólanum. I nóvem-
ber 1960 kom Akibal Escalait
frá „verkalýðsflokki“ Kúbu.
Sagði hann, að á Kúbu hefði ver
ið gerð sósíalistisk bylting, og
Castro væri kommúnisti. Eftir
ræðu hans steig Sergejev prófess
or í stólinn og kvað Escalant
hafa rétt fyrir sér. Krúsjeff hefði
haldið því fram, að byltingin á
Kúbu væri þjóðleg lýðræðisbylt
ing til þess að blekkja vesrænar
þjóðir.
í skólanum vOru 1800 stúdentar
við nám. 40% þeirra voru ekki
frá Sovétríkjunum. Námið tók
sex ár. Á árinú 1958 var hætt að
taka við kinverskum nemendum.
Þeir, sem fyrir voru í skólanum,
voru sendir heim til Kína, en
þeir, sem höfðu trúnað Rússa,
gátu fengið að vera áfram, ef
þeir afsögðu sér kínverskum rík-
isborgaraarétti en tækju rússnesk
an upp í staðinn.
í skólanum voru þrjár deildir.
Vestur-deild, austur-deild og
utanríkisviðskiptadeild. í þeirri
síðast nefndu var kennd enska,
franska, spanska og kínverska. Ef
þrír nemendur vildu læra eitt-
hvert mál að auki, var þeim það
heimilt og fengu þá kennslu í
því. Meirihluti þeirra, sem
kenndu tungumál, voru útlending
Mikoyan var óvinsælL
ar, þ.e. ekki Rússar. í lok náms
ins varð hver nemandi að skila
ritgerð um sérgrein sína. Fyrir
ritgerðina fengu þeir 300 rúblur
að launum. — Rússnesku nemend
urnir voru mjög illa að sér 1
mannkynssögu.
Milli 800 og 1000 nemendur
bjuggu í heimavist skólans, og
voru þrír um hvert herbergi.
Kínverjar voru mjög áhugasamir
kommúnistar og duglegir nem-
endur. Nem. máttu lesa í her-
bergjum sínum til miðnætis, og
klukkan þrjú var þeim heimilt
að byrja aftur, svo að nætur-
svefninn gat farið niður í þrjá
tíma hjá sumum (ef herbergis-
félagar vildu lesa á mismunandi
tíimum). Allir nemendur, bæði
heimavistarnemendur og aðrir,
urðu að klæðast bláum búningi
í skólanum.
Á fimmta og sjötta námsári
lærðu nemendur sögu Vestur-
landa á árúnum 1900—1939, ríkis
skipulag Englands, Frakklands,
Bandaríkjanna, Vestur-Þýzka-
lands, Ítalíu, Indlands, Indónesíu
og Japans. Hver nemandi verður
að kunna góð skil á stjórnarskrá
a.m.k. .tveggja kapítalistiskra
ríkja. Þjóðarétt kenndi Krölov
prófessor, en hann var dómari
við Haag-dómstólinn. Þegar hann
lézt, kom í hans stað kona, sem
heitir Modshorjan. BÚn gat. tal-
að tíu tungumál. Á stríðsárun-
um var hún forseti herréttarina
í Moskvu.
Rússamir fóru til Kúbu 1961.
Þegar byltingin hófst á Kúbu
voru margir háttsettir menn úr
sovézka hernum sendir þangað.
Með þeim fóru margir túlkar,
sem teknir voru úr skólanum.
Þeir voru sendir um Afríku til
Kúbu. Þessir menn máttu ekki
raka sig, heldur áttu þeir að
líkjast sem mest Castro-sinnuna
á Kúbu. Foringjarnir úr sovézka
hernum, sem fóru til Kúbu, 300
til 350, voru allir borgaralega
klæddir. Þessir menn voru send-
ir til þess að skipuleggja kú-
banska herinn og kenna mönn-
um Castros meðferð tékkneskra
og sovézkra stórskotaliðsvopna
og skriðdreka. Menn þessir fóru
frá Moskvu 28. apríl 1961 me3
sárstakri járnbrautarlest.
Að loknu námi er ákveðið.
hvert senda skuli nemendurna.
Þá verða þeir að læra sér-
staklega sögu og mál þess lands,
sem þeir eiga að starfa í.
Mörg sjálfsmorð vegna hins
stranga aga.
Hver nemandi verður að dvelj.
ast sex vikur í sendiráði Sovét-
ríkjanna í því landi, þar sem
honum eru fyrirhuguð störf i
framtíðinnii. Á þeim tíma á hann
að kynnast starfinu. Nemend-
urnir fengu allir liðsforingjatit-
il að námi loknu.
Mörgum nemendum var sagt,
rétt fyrir námslok, eftir strang.
Frh. á bls. 17