Morgunblaðið - 08.07.1964, Side 20

20
MORCU N BLAÐIÐ
Miðvikudagur 8. júlí 1964
f JOSEPHINE EDGAR7
45
FIAl SYSTIR
Hún var vel búih, í ljósgráum
kjól og var dauðadrukkin. Hún
var í íylgd með Berman, dem
antakóngingum, og tveim ung
um, ríkum mönnum, sem ég
kannaðist við í sjón. Þeir hlógu
allir að henni. Hún gat varla
staðið óstudd og hélt sér í skraut
handriðið á • stiganum, og æpti
í þá að hjálpa sér, hálfhlæjandi
og bölvandi eins og fisksölukerl-
ing og gerði sig að hreinu at-
hlægi.
Fyrst í stað ætlaði ég ekki að
trúa mínum eigin augum. Eg
hafði heyrt hana bölva og ég
hafði séð hana í ruddalegum
félagsskap, en ég hafði aldrei
séð hana drukkna eða viti sínu
fjær. Eg heyrði mann að baki
mér segja: — Það er þessi Eves-
kvenmaður. Hún hefur sleppt sér
þegar Woodbourne varpaði henni
fyrir borð.
Eg leit kring um mig og sá
þá, að allir þarna við stigann á
fyrstu hæð voru að horfa á mig.
Frú Camberley dró dætur sín-
ar til baka inn í danssalinn, og
bannaði þeim að horfa eða hlusta,
rétt eins og' þessi sjón mundi
saurga þær. Eg sá svipinn á fal-
lega andiitinu á frú Elspeth fyll-
ast gremju og viðbjóði. Eg fann,
að Hugh herti takið á handleggn
um á mér og ég vissi, að andlitið
á honum var sótrautt af blygðun,
enda þótt hann stæði drengilega
við hlið mér.
Hann sagði höstuglega: — Þú
ættir að koma með mér. Þú vilt
víst ekki, aÖ hún sjái þig. Og guð
má líka vita, hverju hún gæti
tekið upp á!
Eg sleit mig lausa og ruddist
gegn um mannþröngina til Soff-
íu. Eg leit beint framan í skeggj
að andlitið á Berman og sagði:
— Viljið þér hjálpa mér, hr.
Berman?
Hann varð strax kindarlegur á
svipinn og skömmustulegur. Eg
sneri mér að Soffíu og brosti, af
því að mér þótti vænt um hana
og vildi ekki, að hún yrði auð-
mýkt frammi fyrir öllu þessu
fólki. Á þessari stundu hafði ég
gleymt öllu, sem okkur hafði far
ið á milli. Eg vissi það eitt, að
hún var mér dýrmætari en nokk
ur annar þarna staddur.
Eg sagði: — Komdu nú, Soff-
ía, það er tími til kominn að
fara heim.
Eg tók hana undir arminn og
Berman tók hana vandræðalegur
undir hínn, og svo hjálpuðum
við henni niður stigann, gegn
um mannþröngina í forsalnum og
út að vagninum hennar. Eg hjálp
aði henni upp í hann. Hún sagði
ekki orð, en starði bara á mig.
Berman sagði: — Fyrirgefðu,
Rósa. Eg skal fylgja henni heim.
Eg iofa þér, að hún skal komast
vel heim.
Svo fór hann upp í vagninn til
hennar. Jakes heilsaði mér með
því að bera höndina upp að-hatt
inum, sló í hestana og síðan
skröltú þau áleiðist eftir Strand.
Eg sneri mér við og fann, að
Hugh stóð við hliðina á mér.
Við fórum aftur inn í hótelið.
Frú Elspeth stóð þar og beið
mín. Frú Camberley var að safna
ungunum sínum saman og taut-
aði eitthvað um, að ungfrú Eves
hefði víst tryggt sér aðra fylgd
heim . . .
Eg dró djúpt að mér andann
og gekk beint til móður Hughs.
— Þetta þýðir víst ekki neitt,
sagði ég. — Eg mundi aldrei geta
uppfyllt skilyrðin yðar, þó að ég
færi að lofa einhverju. Ef við
þörfnuðumst hvor annarrar,
mundum við fylgjast að, hvað
sem hún kann að vera og hvað
sem hún hefur gert. Við höfum
verið svo mikið hvor fyrir aðra
áður fyrr, og orðið að reyna svo
mikið. Þannig horfir þetta við.
Mér þykir það mjög leitt.
Frú Elspeth greip hönd mína
og þrýsti hana og hristi ofur-
lítið. — Þetta verður allt gott,
þú hefur staðið þig vel. Eg skal
ekki framar setja þér nein skil-
yrði, Rósa.
Svo sneri hún sér með aðdá-
anlegu kæruleysi að frú Camber
ley, og sagði: — Kæra frú Cam-
berley, þér þurfið ekki að hugsa
um þetta frekar. Við Hugh ætlum
að fylgja henni ungfrú Eves
heim . . . komið þið, börn.
Svo sneri hún sér að dætrum
sínum, sem höfðu óþarflega aug
ljóst gaman af öllu saman. Hún
tók mig undir annan arminn og
Hugh undir hinn og dró okkur
með sér niður breiða stigann, og
brosti í kveðju skyni til gest-
anna, sem voru að fara. „
Eg sá blaðamanninn þjóta á-
leiðis til Fleet Street, um leið
og við ókum af stað.
Eg vaknaði seint morguninn
eftir dansleik frú Elspeth, og
varð þess vör, að Marjorie var
þegar farin til Cambridge aftur
og eldhúsið var allt fullt af blóm
um. Eg varð hissa á þessu, svo að
ég fór með kaffibollann minn inn
í stofuna til Flóru, en hún lyfti
gleraugunum upp á ennið og
lagði frá sér veskið sitt.
— Mér fannst rétt að lofa þér
— Hver það var, sem ég kyssti í garðinum í gærkvöldi? Ég
vildi að ég myndiþað.
að sofa út, Rósa, sagði hún. —
Þetta hlýtur að hafa verið spenn
andi kvöld. Hefurðu séð öll blóm
in, sem hafa komið til þín? Og
svo er bezt að ég óski þér til ham
ingju. Það geri ég af öllu hjarta,
góða mín, og óska þér og unnust
anum alls hugsanlegs velfarnað
ar í lifinu. Þetta verður há staða,
sem þú kemst í síðar meir, en
ég er viss um, að þú stendur þig
prýðilega í þeirri stöðu.
— Með hvað ertu að óska mér
til hamingju, Flóra frænka?
— Nú vitanlega með trúlofun
ina ykkar hr. Travers, sagði hún
steinhissa.
Hún rýndi á mig með góðlegu,
nærsýnu augunum. — Hefurðu
ekki séð blöðin, góða mín?
115
BYLTINGIN í RÚSSLANDI 1917
ALAN MOOREHEAD
Þegar kom fram í ágústmánuð
1917, voru margir í Rússlandi,
sem höfðu stutt byltinguna í fyrst
unni, en litu nú til hennar með
gremju. Júlídagarnir höfðu verið
mikil vakning. Stóryðjuhöldarn
ir og landeigendurnir, hægri sinn
aðir Cadetar og mikil fjöldi for-
ingja í hernum töldu nú, að eina
leiðin til að bjarga landinu væri
að finna því einræðisherra. Ker-
ensky væri sýnilega of talgleið
ur, og tilfinninganæmur og of
mikill sósíalisti í þá stöðu. Engir
hinir eldri stjórnmálamenn Dúm
unnar hefðu haft neina mögu-
leika á nægilegu fylgi. En Korni
lov hershöfðingi virtist hafa eft
irtektarverða möguleika.
Hann var sonur kósakka frá
Síberíu, og það eitt veitti honum
talsvert fylgi hjá óbreyttum her
mönnum og lægri stéttunum —
og meira að segja var hann oft
að viðra þennan almúgauppruna
sinn — en engu að síður var það
greinilegt, að hann var tii hægri
við sósíalistana. ílann hafði
lengst af ævinnar þjónað í hern
um í austri, og fyr.r sameinaða
seiglu pg þolgæði hafði hann náð
hátindinum. Snemma í yfirstand
andi styrjöld hafði hann komið
vestur og tekið við forustu á Aust
urvígstöðvunum, hafði verið tsk
inn fangi en sloppið rétt fyrir
marzuppreistina gegn keisaran-
um, og svo hafði hann gengið vel
fram í nýafstaðinni og árangurs
lausri sókn Kerenskys. Verst var
að hershöfðinginn skyldi vera
barn í lögum og öllum sjórnmál-
um — Aleveiev sagði um hann,
að hann væri maður „með ljóns
hjarta og sauðarheila“ — en það,
sem hér þurfti, rar sterkur maður
sem ekki þjáðist af neinum efa-
semdum eða hiki; og það er eng
inn vafi á, að Kornilov var sterk
ur maður og persónulega hugrakk
ur. Hann var 47 ára þegar hér
var komið sögu og enda þótt ytra
Útlit hans væri ekki sérlega að-
laðandi —- flestir samtímamenn
hans tala um „svarta Kalmúka-
andlitið“ og „skásettu Mongóla-
augun' í honum — þá hafði hann
tekið við stöðu sinni sem yfir-
hershöfðingi, mjög vongóður.
Það var vani hans að fara um
með vopnuðum lífverði Asíu-
stríðsmanna, sem klæddir voru
síðum, rauðum frökkum, og hann
gaf skipanir sínar eins og sá, sem
er vanur því að honum sé hlýtt.
Áavr Georgievich Kornilov var
í stuttu máli sagt, einn þessara
manna, sem allir kannast við, að
spretta upp á vandræðatímum
heima fyrir, í sögunni, þegar rík
isstjórnir hrynja og stjórnmála-
flokkarnir hneigjast til borgara-
styrjaldar; hann var sergentmaj
órinn á hestbaki, þjóðhetjan úr
röðum óbreyttra hermanna, sem
lifir og hrærist í hernaðarlegum
erfikenningum.
Líklega hefur Kornilov sjálf-
ur ekki í upphafi stefnt að hern-
aðarlegu einræði — hann var
einlægur stuðningsmaður bylt-
ingarinnar — en þegar í ágúst-
mánuði var hann kominn vel á
veg. Þegar hann tók við hinu
nýja embætti sínu heimtaði
hann af Kerensky að fá víðtækt
vald til að aga herinn. Hann
vildi fá rétt til að láta skjóta lið
hlaupa og uppreistarmenn, og
hann heimtaði miklu strangara
eftirlit með pólitískum kommis
sörum og hermannaráðum á víg
stöðvunum. Að baki vígstöðvun
um vildi hann halda uppi heraga
á járnbrautunum, í vopnabúrun
um og skotfæraverksmiðjunum
— og enginn vafi er á, að hann
heimtaði þessar endurbætur rétti
lega. Þegar Kerensky hikaði, fór
hershöfðinginn með lífvörð sinn
til Petrograd, til þess að gera út
um málið, og allt sem hann sá
KALLI KUREKI
Teiknari; J.
J r THATMOMEMr, M TOWU--
'HOW 0101 &ET WTO SUiH A MESS.-’WALKlMö- TO
MY PEATH IM A COW TOWN ?! AT LEAST, I CAM ,
WALK WITH A CAWE WOW-'THAT FKEESOME HAMD'J
WELL, 0ME LAST LOOK AT MYSELF, AMp.'
MORA
— Jæja, þá er hann að tygja sig
til ferðar — bara að hann drepist nú
©kki úr hræðslu á leiðinni. Um leið
og hann er úr augsýn tökum vi 5 okk
ur til og eltum hann til að sjá hvem-
ig fer!
— Jæja, ég er hræddur um að nú
sé ekki undankomu auðið tengur.
Þegar ég er svo allur á bak og burt
ætla ég að biðja þig um að selja byss
urnar mínar og hnakkinn og kaupa
mér snotran stein á leiðið mitt.
— Ríddu nú í bæinn og berzfu unz
yfir líkur. Ég skal segja fólkinu frá
því að þú hafir verið keikur allt til
hinztu stundar.
— Bless, Gamli!
1 bænum, á sömu stundu....
— Hvemig í ósköpunum tókst mér
að lenda í öðrum eins vandræðum —
nú má ég ganga á vit dauðans hér
vestra í einhverjum kúrekabæ. Ég
get þó alltént stuðst við staf nú orðið
— þá hef ég þó aðra hendina lausa.
— Jæja, þá lít ég í spegilinn í síð-
asta sinn, og..........
í borginni, jafnvel Kerensky sjálf
ur, fyllti hánn viðbjóði og reiði
Þegar hann kom aftur til aðal-
stöðva sinna við Mogilev, sagði
hann við herforingjaráð sitt, að
eina leiðin til að hreinsa til væri
að hengja Lenin og splundra sov
étunum áður en þau gæt egnt til
annarrar uppreistar.
Og þessi hótun var meira en
orðin tóm. I Rússlandi voru um
milljón Kósakkar, og þeir voru
teknir að líta á Kornilov sem for
ingja sinn. Kaledin, sem var
helzti maður kósakkanna, studdi
hann, og hinir ýmsu frjáslyndu
og hægrisinnuðu flokkar voru
fljótir að koma auga á, að þarna
áttu þeir talsvert vænlegan for-
ingja. Hermálaráðunauturinn
brezki fór hlýjum orðum um
hinn nýja yfirhershöfðingja.
Rodzianko, hinn gamli forseti
keisara-Dúmunnar, sendi honum
skeyti: „Á þessum ægilegu tím
um horfa allir hugsandi Rússar
til þín í trú og von“. Ýmsir for
ingjaklúbbar og hægriflokkar,
sem höfðu tvístrazt í byltingunni
tóku nú að lifna við aftur og
horfa til framtíðarinnar með
nýrri von.
Húsavjk
UMBOÐSMAÐUR Morgun-
blaðins í Húsavik er Stefán
Þórarinsson, Höfðabrekku
15. Hefur hann með höndum
þjónustu blaðsins við fasta
kaupendur blaðsins. — í
bókaverzlun Þórarins Stef-
ánssonar er blaðið í lausa-
sölu.
Raufarhöfn
UMBOÐSMAÐUR Morgun-
blaðsins á Raufarhöfn er
Snæbjörn Einarsson og hef-
ur hann með höndum þjón-
ustu við fasta-kaupendur
Morgunblaðsins í kauptún-
inu. Aðkomumönnum skal á
það bent að blaðið er selt
í lausasölu í tveim lielztu
söluturnunum.