Morgunblaðið - 21.10.1964, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 21. okt. 1964
MORCU NBLAÐIÐ
3
r+s
Stultugangur í Garöastræti
Kristján gnæfir jíir félaga sina á löngu stultunum.
„ÞAÐ þarf heilmikla tækni
til að vera fær á stultum",
sagði Kristján Elíasson,
Grjótagötu 9, við blaðamann
Mbl., sem hitti hann á förnum
vegi fyrir helgina. Kristján
hefur æft sig mikið og er sí-
fellt að skipta um stultur.
Hann smíðar þær stærri og
stærri, er leikni hans eykst.
Þessar, sem hann á núna, eru
þriggja vikna gamlar, og seg-
ist hann hafa fullt vald á
þeim. Með honum voru tveir
lærisveinar hans í stultugangi,
Björn og Gvendur. Stultur
þeirra eru mun minni en
Kristjáns, enda kvaðst hann
alls ekki útskrifa þá strax.
Sagði hann, að þeir ættu
langt í land til að eignast eins
stórar stultur og hann sjálfur.
„Heldurðu að þetta sé ekki
bara mikilmennskubrjálæði 1
þér, að ganga alltaf um á
stultum og hreykja þér yfir
félaga þína?“ spurði blaða-
maður.
„Nei“, svaraði Kristján eftir
nokkra umhugsun, „þetta er
bara íþrótt og óskaplegur
vandi að vera flinkur á stult-
um. Til dæmis geta stelpur
aldrei orðið færar á stultum.
Ég hef séð nokkrar reyna og
þær geta ekkert í þessu“.
Piltarnir snúa sér við í lotn-
ingu og horfa á þennan und-
arlega vegfaranda.
10 ára hagræðingar-
starfsemi á islandi
TYRIRTÆKIÐ Indrustrikonsul-
ent hefur starfað hér á íslandi
í 10 ár, og unnið að hagræðingar
starfsemi hjá ýmsum fyrirtækj-
um, er t.d. nú að vinna fyrir
ríki, Reykjávíkurborg, Póst og
eíma o. fl. Á íslandi starfa 5
ráðgjafar, en alls eru hjá fyrir
tækinu 81 ráðgjafi. Aðalskrifstof
urnar eru í Osló, en auk þess
hefur fyrirtækið skrifstofur í
Bergen, Stavanger, Kaupmanna
höfn og Stokkhólmi og ráðgjaf
ar frá því starfa í Júgóslavíu og
í Alsír.
Lars Mjös, framkvæmdastjóri,
bauð í gær sendiherra Noregs,
blaðamönnum og fleiri gestum
til hádegisverðar í tilefni 10 ára
afmælisins. Þar var skýrt frá
leiðbeiningarstarfsemi fyrirtæk-
jsins Industrikosulent. Mjös for
etjóri skýrði sjálfur frá því er
4 Norðmenn „með nokkra
reynslu, en enga peninga“ stofn
uðu fyrirtækið í Osló árið 1945.
Þeir urðu brátt 10 talsins og
árið 1947 stofnuðu þeir skrif-
stofu í Bergen. Árið 1954 voru
35 ráðgjafar starfandi hjá fyrir
tækinu og þá voru opnaðar tvær
nýjar skrifstofur, í Stavanger og
í Reykjavík. Upphafið að því
að þeir ráðgjafarnir um vinnu
hagræðingu kpmu fyrst til ís-
lands var að Eiríkur Briem, raf
magnsveitustjóri fékk Mjös til
að koma í 2—4 vikur og færði
Mjös honum blóm í þakklætis-
ekyni í gær. Árið 1860 voru
6tarfandi ráðgjafar hjá Industri-
konsulent orðnir 47 og þá bættist
við skrifstofa -í Kaupmannahöfn
og nú þegar starfsmenn eru 81
talsins, hefur verið komið upp
skrifstofu í Stokkhólmi. Meðal
starfsfólks eru Danir, íslending
ar og Norðmenn, en ráðgjafarmr
hafa flestir verkfræði-, eða hag-
fræðimenntun eða eru iðnfræð-
ingar.
Reynt er svo að láta starfs-
mennina hafa sem sérgrein það
sem hæst ber á hverjum stað, svo
sém störf skipaflotans í Norégi,
fiskiðnaðinn á fslandi o. s. frv.
Og með því að flytjast á milli fá
ráðgjafarnir góða reynslu við
mismunandi aðstæður.
Benedikt Gunnarsson, deildar-
ráðunautur, gaf upplýsingar um
hagræðingarstarfsemi almennt.
Hann talaði um hina 3 þætti,
sem stuðla mest að þjóðarfram
leiðslunni:
1) Fjölgun þátttakenda í at-
vinnulífinu.
2) Fjárfestingu og
3) verktækniframfarir.
í Noregi á verktækni mestan
þátt í framförunum eða 2,3%,
starfsmannafjölgun gerir 0,1%
og fjárfesting 1,3%. Að því stuðl
ar ýmislegt, m.a. að hagræðing-
arstörfin gera litlar kröfur til
fjárfestingar.
Ekki eru til sambærilegar töl-
ur á fslandi, en Benedikt taldi
að þær væru hliðstæðar. Á ís-
landi sagði hann að um 75 þús.
einstaklingar tækju þátt í at-
vinnulífinu. Aukin vinnuafköst
þyrfti því að s.kapa af því vinnu
afli sem fyrir hendi er. Og því
væru hagræðingaraðgerðir svo
nauðsynlegar. Við yrðum að snúa
okkur að framförum á verktækni
sviðinu.
Eling Kjellevold, forstöðumað
ur skrifstofunnar hér, skýrði
hagræðingarstarfsemina og að
hverju hún beindist, talaði um
ýmsar hliðar fjárhags- og skipu
lagningar fyrirtækja, um að-
stoð Industrikonsulent við starfs
mannaráðningar, skipulagningu
á skrifstofuhaldi, framleiðslu
tækni, innkaup og flutninga, vöru
lagera, viðhald, söluaðferðir,
starfsemi með elektroniskum
reiknivélum, þjálfun starfsfólks
o. fl. Tilgangurinn með hagræð-
ingarstarfseinni væri að hækka
lífsskilyrðin og fá meiri og betri
framleiðslu, sagði hann.
Að lokum má geta þess að Larz
Mjös kvaðst mjög ánægður með
samvinnuna við íslenzkar stofn-
anir og fyrirtæki. Hann kvaðst
hafa gert sér óskalista varðandi
hagræðingarstarfsemi, þegar
hann kom hér fyrst 1954, þar sem
hann taldi nauðsynlegt að fá
hér þjálfaða starfskrafta, íslenzka
ráðgjafa, félag áhugasamra
Stafangri, 20. okt. — NTB:
VERZLUNARRÁÐ Stafangurs
hefur sent utanríkisráðuneyti
Noregs orðsendingu vegna við-
ræðnanna í Reykjavík um Loft-
leiðamálið, og sagði í orðsend-
ingunni að séð frá sjónarhóli
Norðmanna hlyti það að teljast
mjög bagalegt, yrðu Loftleiðir að
leggja niður flug til Skandinavíu.
Orðsending þessi mun hafa ver-
ið samin og send, áður en til-
kynnt var um samkomulag i
Reykjavík.
í orðsendingu verzlunarráðs-
ins sagði m.a.: „Úr því að frjáls
samkeppni hefur verið knésett
í landi voru, verður ekki hjá því
komizt að verða furðu lostinn,
þegar það spyrzt að menn hafi
í hyggju að haga málum svo að
fyrirtæki verði þvingað til að
hækka verð sitt“. í orðsending-
unni segir einnig: „Oss finnst
það hróplega farið, að þrjú Norð
urlandanna hyggist notfæra sér
manna á þessu sviði, ráðstefnu
fyrir stjórnendur stofnana og fyr
irtækja og loks vantaði tilfinn
anlega tæknimenntaða menn og
skóla fyrir þá, þó mikið væri af
góðum verkfræðingum.
Nú hefði mestu af þessu verið
náð. 1961 kom Iðnaðarmálastofn-
unin upp þjálfunarnámskeiðum,
1963 voru ráðnir ísl. ráðgjafar,
Stjórnunarfélag íslands var stofn
að 1961 og sama ár var haldin í
Bifröst ráðstefna stjórnenda, og
1964 hóf tækniskólinn starfsemi
og jafnframt er að hefjast nám-
skeið fyrir ráðgjafa í hagræð-
ingu. Þessvegna kvaðst Mjös
telja ástæðu vera til bjartsýni á
þessu sviði.
mátt sinn til þess að þvinga
fram vilja sinn við hina smæstu
Norðurlandaþjóðanna“.
í orðsendingunni var einnig
bent á þá þýðingu, sem Loftleið
ir hafa fyrir Rogalands-hérað,
en Loftleiðir hafa sem kunnugt
er lent á Solaflugvelli við Staf-
angur. Segir verzlunarráðið að
það hafi um margra ára skeið
reynt að fá SAS til að lenda á
Solaflugvelli í Ameríkuflugi fé-
lagsins, en án árangurs.
B.F.Ö. í Hafnar-
firði
AÐALFUNDUR Hafnarfjarðar-
deildar Bindindisfélags öku-
manna verður haldinn í Góð-
templarahúsinu í Hafnarfirði
föstudaginn 23. október nk. kl.
8:30 e.h.
Tóku upp hanzkann
fyrir Loftleiðir
Verzlunarráð Stafangurs sendi norska
utanríkisráðuneytinu orðsendingu
S T \ K S TII \ \ fi
Kommúnisminn er
mesti ómexkingnr
sögunnar
sú var tíðin, að kommúnlstar
hér á landi og málgagn þeirra
áttu varla nægjanlega hástemmd
lofsyrði um andlegan og efna-
legan leiðtoga sinn, félaga
Stalín. Hvert hnjóðsyrði, sem
féll í hans garð, sögðu þeir vera
„Morgunblaðslygi" o. fl. Svo var
það, að sjálfur Krúsjeff, upp-
alningur og samstarfsmaður
Stalíns afhjúpaði „mannvininn“
og reyndist hann hafa verið geð-
veikur fjöldamorðingi.
Kommúnistar hérlendis voru
lengi að átta sig á því, hvernig
gripa ætti á máli þessu. Það fór
þó svo að lokum, að þeir áttuðu
sig á málinu og neiddust til þess
að stíga Moskvulínuna, sem var
svona: Skelfileg mistök þetta
með Stalín og glæpi hans, nú
hefur hann verið afhjúpaður og
þetta gerist ekki aftur, enda
mannvinurinn félagi Krúsjeff
við völd. Þetta voru aðeins
bernskubrek kommúnismans,
sem nú er vaxinn úr grasi.
Hver er nú afstaða kommún-
ista hérlendis og „Þjóðviljans"
til þess arna? Hver er afstaða
þeirra til þessara mistaka, sem
þeir hafa til þessa nefnt „Morg-
unblaðslygi“? Hver er afstaða
þeirra til afhjúpunar á félaga
Krúsjeff, sem þeir hafa lofsungið
í áratug?
Konimúnistaréttarfar
Menn undrast mótbárur Rússa
við réttarhöldin austur á Seyðis-
firði. Þeir segja sem svo, að þar
eð skipin séu ríkiseign, þá njóti
þau sama úrlendisréttar og bif-
reiðir sendiráðs Sovétríkjanna í
Reykjavík! Þetta gefur góða inn-
sýn í afstöðu kommúnismans til
laga og réttar. í kommúnistaríki
eru öll atvinnutæki ríkiseign. Ef
einhver verður fyrir barðinu á
slíku fyrirtæki eða telur sig eiga
bótakröfu eða refsikröfu á hend-
ur kommúnísku ríkisfyrirtæki,
þá hefur hann engin tök á því að
sækja rétt sinn. Ríkið er eigandi
fyrirtækisins, sem olli þér tjóni,
þú ert hluti ríkisins, þú getur
ekki farið í mál við sjálfan þig,
ef þú hefur þig ekki hægan, þá
fer ríkið í mál við þig fyrir land-
ráð og þannig geturðu sjálfur
setið af þér sektina eða skaða-
bæturnar, sem þú ert að krefjast
af ríkisfyrirtæki.
Hvað segja hérlendir komm-
únistar t.d. um skaðabótakröfu
starfsmanns ríkisfyrirtækis hér-
lendis á hendur fyrirtækinu?
Hvað segja kommúnistar t.d. um
bótakröfur fiskimanna fyrir
Austurlandi á hendur hinum
þjóðnýttu rússnesku skipum?
Vilja þjóðnýta íbúðir
Kommúnistamálgagnið heldur
enn áfram að halda sósíalisma og
kommúnisma að íslendingum. I
forustugrein í gær segir: „ . . .
grundvöllur eignarréttarins (á
íbúðum verður þá) félagslegur
og leiguíbúðir verður hið opin-
bera að sjá um.“
Hér skýtur enn npp hugmynd-
um úr „gulu bókinni“ alræmdu
um þjóðnýtingu íbúðahúsnæðis.
Hér örlar enn á hatri kommún-
ista á því, að einstaklingarnir
eigi nokkrar eignir og séu sjálfir
sér nógir. Einstaklingar komm-
únismans eiga að vera ósjálf-
stæðir þrælar ríkisvaldsins og
taka við réttvísi úr þess hönd-
um, höndum einræðisherra á
borð við Stalín og Krúsieff