Morgunblaðið - 21.10.1964, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
r Miðvikudagur 21. okt. 1964
yatnadrekinn á Skeiöarársandi í reynzluferöinni s.1. sumar
Veröur kominn hringvegur
um landið árið 1970?
Viðtal við Jónas Pétursson
alþm. um samgöngumál
Hvert er stærsta og brýnasta
verkefni í satngöngumáluir. okk
ar í dag? Á því leikur enginn
vafi. >aff er að koma á hring-
vegi um landiff, þannig aff þeg-
ar maffur ekur á bíi sinum upp
fyrir EUiffaár og ætlar norffur,
þá geti maffur spurt sjálfan sig:
Hvort á nú heldur aff halda aust
ur um effa vestur um. Spurning-
in er ekki um þaff hvort þessi
vegur kemur, heldur hitt hve-
nær hann kemur? Þaff er þetta
sem kemur fyrst í hugann þegar
undirritaður hitti Jónas a,'þing-
ismann Pétursson nýkominn tii
þings nú fyrir nokkrum dögum..
Og Jónas segir:
Já, samgöngur á landi yfir
Skeiðarársand og vötnin þar
er orðið brennandi áhugamál,
sean þarf að hrinda í fram-
kvæmd. Fyrst og fremst eru það
Skaftfellingar beggja vegna vatn
anna sem binda miklar vonir
við málið, en auk þess er þetta
eitt hið mesta framfaramál
byggðanna um sunnanvert Aust-
urland, þar sem það opnaði nokk
uð öruggar landsamgöngur við
höfuðborgina allan veturinn og
stytti þá ökuleið um mörg hundr
uð kílómetra, móts við vega-
lengdina um Norðurland.
En hvaff hefur verið gert I
þeissu máli hingað til? Væri
ekki rétt að fá sögu málsins
í hnotskum. Þú ert þessu máli
svo vel kunnugur.
Rétt er að rifja upp nokkur
atriði, sem varpa ljósi á það,
sem gerst hefir í málinu. Við af-
greiðslu fjárlaga í des. 1962
fluttum við Sigurður Óli Ólafs-
son og Eggert G. Þorsteinsson
tillögu um, að ríkisstjórninni
væri heimilað að festa kaup á
skriðbíl og reyna han.n á sönd-
unum yfir skaftfeilsku vötnin.
En þá lá fyrir tilboð frá Bergi
Lárussyni frá Kirkjubæjar-
klaustri um útvegun slíks dreka
frá Ameríku. Heimild þessi um
kaup á drekanum var samþykkt
I á Alþingi og útvegaði samgöngu
, málaráðuneytið hann. Drekinn
var reyndur sumarið 1963 og ösl
aði auðveldlega bæði vötn og
sanctbleytur Hinsvegar er hann
bákn mikið og dýr í rekstri, þótt
enn hafi það ekki verið kannað
til neinnar hlýtar, hvað raun-
verulega mundi kosta að reka
hann og láta hann halda uppi
samgöngum yfir sandinn.
Á síðasta Alþingi flutti ég, á-
samt Ragnari Jónssyni, Páli Þor-
steinssyui og Sverri Júlíussyni
þingsályktunartillögu um að rík
isstjómin léti fram fara nokkr-
ar skipulagðar tilraunaferðir
með drekann milli Lómagnúps
og Öræfa. Var ætlunin, að
reyna að fá skorið úr um kostn-
aðarhlið málsins. Tillögunni var
vísað til ríkisstjórnarinnar. í
sumar var svo farin ein ferð á
drekanum, þar sem 2 verkfræð-
ingar vegagerðarinnar voru með
þeir Heigi Hallgrímsson og Bjöm
Ólafsson. Hinsvegar var ekki
framikvæmd sú hugmynd okk-
ar að fara nokkrar tilraunaferð-
ir.
Hvaða álit hefur þú á þessu
samgöngutæki?
Vegamálastjóri hefur ekki
farið dult með, að hann hefði
ekki trú á þessum dreka, ekki
einu sinni til bráðEibirgðalausn-
ar á samgönguvaadanum. Það
er fjarri mér að fullyrða nokk-
uð í því efni. En hér er svo stórt
mál á ferðinni, að sjálfsagt er
að reyna allar hugsanlegar leið-
ir til úriausnar. Og eitt er víst.
Þetta drekamál og umræður í
sambandi við það, hefir fyrst
og fremst vakið þá áhugaöldu,
sem nú er risins fyrir því, að
með oddi og egg verði unnið að
því að opna hringveginn um
landið, með því að sigra þenn-
an þröskuld í Skaftafellssýslu.
Eru ekki margar ár óbrúað-
ar ennþá?
Jú það eru nokkrar ár óbrú-
aðar enn auk Skeiðarár og þá
fyrst og fremst Jökulsá á Breiða
merkursandi. En „enginn stöðvar
tímans þunga nið.“ Þær verða
brúaðar ein aí annari nú alveg
á næstu árum. Verkfræðingamir
em varkárir og vilja lítið láta
hafa eftir sér. Ég held þó að
þeim vaxi ekki í augum að
brúa vestari vötnin á Skeiðar-
ársandi. Sjálf Skeiðará er höf-
uðtorfæran. Víst er þó, að þeg-
ar bílfært verður að henni bæði
austan fró og vestan verður hún
sigruð. Og við eigum að setja
okkur það mark að hringvegur
verði kominn 1970.
En það er náttúríega undir
ýmsu komið hvort þaff takmark
næst?
Já vitanlega er það. En bif-
reiðaeign landsmanna er geysi-
mikil. Sumarferðalög fólks fara
stöðugt vaxandi og sífellt fjöig-
ar þeim, sem ferðast á eigin
bílum. Ég held að bílaeigendum
ir og ferðafólkið hafi enn of
lítinn skilning á mikilvægi þessa
máls, vegna sumarferðanna, já
og raunar ferða a!lt árið. Félag
islenzkra bifreiðaeigenda ætti að
leggja þessu máli meira lið, en
það hefir gert hingað til. Þungi
almenningsálits er drjúgur til
framgangs hverju máli.
Já hringvegur 1970. Hvi tekki
að stefna að því, segir Jónas Pét
ursson að síðustu.
G. Br.
Enn reynt að
tryggja öruggari
meðferð tékka
f VIÐLEITNI sinni til að tryggja
öruggari meðferð tékka, munu
bankarnir innan skamms taka
upp þá reglu að innleysa ekki
tékka, sem ekki er örugglega
hægt að sýna til greiðslu í
greiðslubanka, viðkomandi tékka
reiknings innan ákveðins frests
en skv. tékkalögum ber að sýna
tékka til greiðslu innanlands inn
an 30 daga frá útgáfudegi þeirra
að telja. Þannig munu bankarnir
ekki kaupa tékka eldri en 20
daga á aðrar innlánsstofnanir ef
greiðslubanki er utan Reykjavík-
ur, og ekki eldri en 26 daga á
innlánsstofnanir í Reykjavík.
Tékka til greiðslu hjá þeim sjálf-
um munu þeir þó innleysa, ef
innstæða er fyrir hendi.
Af ofangreindum ástæðum er
því þeim, sem viðskipti eiga með
tékka, rétt að framvísa þeim við
fyrsta tækifæri og við móttöku
tékka að fullvissa sig um að
nægilega langur tími sé fyrir
hendi til framvísunar í viðskipta
banka eða greiðslubanka við-
komandi tékka.
Ástæða er til að geta þess að
lokum, að með umræddum ráð-
stöfunum er enn stefnt að því að
styrkja stöðu tékka, sem nauð-
synlegs greiðslutækis í viðskipt-
um almennings. (Frá Seðlabanka
íslands) .
Hví ekki „vöruskipti“?
Menn henda óspart gaman
að þrasinu austur á Seyðis-
firði, enda eiga menn ekki
öðru að venjast en að land-
helgisbrjótar gefi upp alla
vörn, þegar landhelgisgæzlan
er á annað borð búin að hafa
hendur í hári þeirra.
En Rússarnir eru öðru vísi
en annað fólk, eins og oft hef-
ur sýnt sig, og þeir hafa neit-
að að mæta fyrir rétti á þeim
forsendum, að ríki þeirra eigi
skipin og ekkert ríki geti dæmt
annað. Rússarnir hafa hins
vegar lýst því yfir, að hugsan-
lega sekt mætti innheimta
sem hafnargjald — og skilst
okkur, að þá mundu þeir e.t.v.
borga eitthvað. Eða mundu
þeir kannski biðja um „vöru-
skipti“ og krefjast þess, að
okkar skip tækju þetta út í
rússneskri höfn?
Hvað geta þeir gert
að því?
Kenningin um friðhelgi
eigna rússneska ríkisins skýrir
hins vegar vel framkomu rúss-
neska síldveiðiflotans á miðun-
um fyrir austan. íslenzku sjó-
mennirnir kvarta sáran yfir
því að Rússarnir sigli yfir veið-
arfæri íslendinga og taki
ekkert tillit til aðvarana eða
óska um að slíkum sjóræn-
ingjaaðferðum verði ekki
beitt. — Ástæðan til þessa er
greinilega sú, að veslings rúss-
nesku skipstjórarnir ráða engu
og bera ekki ábyrgð á neinu af
því að þeir eru á skipum rúss-
neska ríkisins. Það er ekki
hægt að kenna þessum manna-
greyjum um skaðann, þótt þeir
eyðileggi milljónaverðmæti fyr
ir íslenzku sjómönnunum. Það
þýðir lítið fyrir íslenzku skip-
stjórana að þeyta horn sín og
lýsa upp sjóinn umhverfis næt-
umar eftir að dimmt er orðið.
Ef þetta ætti einhvern ár-
angur að bera yrðu þeir að
þeyta hornin það hátt, að for-
ráðamenn rússnesku skipanna,
mennirnir austur í Kreml,
heyrðu. Rússnesku sjómennirn
ir eru af skiljanlegum ástæðum
ekki til viðtals um þetta mál.
En hver er þá sá hái herra
austur í Kreml sem stendur
fyrir þessum ósóma. Það skyldi
þó aldrei hafa verið hann Krú-
sjeff, sem gaf þessa línu? ís-
lenzku kommarnir gerðu þess
vegna rétt í því að fordæma
athæfi Rússanna, því nú er það
kunnara en frá þurfi að segja,
að Krúsjeff var skýjaglópur og
hið versta fúlmenni. En fjandi
er nýja línan lengi á leiðinni að
austan.
Sjónvarpsstjörnur
Og hér kemur eitt bréf — að
gefnu tilefni:
í Morgunblaðinu 7. október
skrifar J. S. yður, að íslending-
ar hafi eignast sína fyrstu sjón-
varpsstjörnu.
Þetta langar mig til að leið-
rétta hér með. íslendingurinn,
Halla Guðmundsdóttir Linker,
hefur komið fram í'vikulegum
sjónvarpsþáttum í hartnær 10
ár. Þessir þættir hafa verið
sýndir víðsvegar um Bandarík-
in, svo og í öðrum löndum, þar
á meðal hér á íslandi. Hafa
þeir hvarvetna verið mjög vin
sælir.
Þau hjónin, Hal og Halla
Linker, hafa haft allan veg og
vanda af þáttum þessum, og
megum við samlandar Höllu
vera þakklátir fyrir það, sem
hún — og þau hjónin — hafa
gert til kynningar á ísJandi og
íslenzku þjóðinni.
Með einlægum óskum um, að
Jón Helgason megi njóta sömu
vinsælda í sínum sjónvarps-
þáttum og Halla hefur notið i
Wonders of the World* í næst-
um áratug.
S. M.
Þetta var góð ábending hjá
S.M. Engum dettur í hug að
vanmeta Höllu Linker og
draga úr frægð hennar, þótt ný
sjónvarpsstjarna hafi fæðzt.
Bréfritari okkar S.J. hefur
grenilega fengið ofbirtu í aug-
un af nýju stjörnunni — og
ekki séð þá, sem fyrir var. Ef
til vill eigum við enn stærri
hlutdeild í stjörnuhimninum,
þegar öll kurl koma til grafar.
©PIB

Kaupið það bezta
RAFHLÖflUR
Bræðurnir Ormsson hf.
Vesturgötu 3. — Sími 11467.